Zaiteresowanie MSG wynakało z: 1/ odejścia od ustanowionego w

Zaiteresowanie MSG wynakało z:
1/ odejścia od ustanowionego w Bretton Woods systemu stałych kursów walutowych na
rzecz płynnych kursów walutowych. Pojawił się globalny wymiar gospodarki światowej. W
1994 został podpisany układ w Bretton Woods powołujący do życia
Międzynarodowy Fundusz Walutowy. CELE :
- regulacja w skali globalnej spraw pieniężnych;
- stabilizacja polityki walutowej państw członkowskich;
- wzmacnianie systemu płatniczego w zakresie transakcji bieżących i usuwanie
ograniczeń walutowych hamujących wzrost handlu światowego;
- udzielanie pomocy w równoważeniu bilansu płatniczego członków tej org.
- stabilność w systemie międzynarodowych rozliczeń finansowych.
MFW przyjął jako zasadę stałe, niezmienne, sztywne kursy
walutowe; dolar był szkieletem całego systemu. Marża odchyłek kursowych wynosiła
1.5%.
2/ ożywienie międzynarodowego rynku kapitałowego i utworzenie na tej podstawie
nowych więzi między międzynarodowymi centrami finansowymi, niepokój co do
perspektywy globalnej stabilizacji finansowej.
Normy finansowe bezpiecznego zadłużenia globalna kwota zadłużenia nie przekracza wartości rocznych wpływów z eksportu;
 roczna obsługa kredytu nie przekracza 20-25% wartości rocznych wpływów z eksportu.
Pozostałe wpływy z eksportu powinny być przeznaczone na import. Każdy kraj na
potrzebę importu i dlatego musi mieć na to pieniądze, jeśli nie ma to by móc
importować zaciąga kredyt.
Jeśli kraje słaborozwinięte zadłużą się bez końca to zostanie zatrzymany ruch pieniądza w
skali światowej i nastapi załamanie się międzynarodowego systemu finansowego.
3/ Nowouprzemysłowione kraje rozwijające się przejęły od krajów rozwiniętych znaczną
część eksportu artykułów przemyslowych.
4/ Brak równowagi w bilansach makroekonomicznych w połączeniu ze zmianami w
strukturze wymiany, który stworzył silne presje polityczne, poważnie zagrażające
otwartemu systemowi handlu światowego zbudowanego przy udziale org. GATT i
Międzynarodowych Ugrupowań Integracyjnych..
GATT- układ ogólny o taryfach handlu w 1948 układ wszedł w życie. CELE :
- ma panować nad stosowaniem ceł;
- znieść ograniczenia w handlu światowym;
- liberalizacja wymiany międzynarodowej przez ograniczenie możliwości stosowania
praktyk dyskryminacyjnych oraz osłabienie taryfowych i pozataryfowych przeszkód
dostępu do rynku państw członkowskich.
ZASADY :
- KNU - Klauzula największego uprzywilejowania -oznacza zasadę równości
traktowania i niedyskryminacji. Kraj a przyznający klauzulę krajowi b zobowiązuje się w
stosunkach gospodarczych, ze kraj b będzie traktowany tak samo i otrzyma od kraju a w
zakresie wymiany handlowej te same ustępstwa, udogodnienia i korzyści jakie otrzymaly
już w okresie obowiązywania KNU od kraju a wszystkie inne kraje.Od tej zasady istnieje
wyjątek, możliwość tworzenia :
STREF WONEGO HANDLU- oznacza likwidację ceł i ograniczeń ilościowych w handlu
między określoną grupą krajów.Kraje te zachowują jednocześnie autonomiczną zewn.
taryfę celna i prowadzą własną niezależna politykę handlowa wobec krajów trzecich.
UNII CELNYCH - gdy kraje tworzące strefę wolnego handlu wprowadzają ujednolicone cła
zewn. wobec krajów trzecich. UC sprzyja rozwojowi handlu wzajmenego krajów
członkowskich i ogranicza rozwój handlu z krajami 3.Preferencyjne i dyskryminacyjne
dzialanie cła w UC, tzn. preferowanie importu z krajów Unii i dyskryminowanie importu z
krajów 3.
- Z. WZAJEMNOŚCI- równość korzyści i koncesji. Żaden członek GATT nie jest
zobowiązany do redukcji swoich stawek celnych ani też do udzielania innych koncesji bez
uzyskania wzajmenych przywilejów od partnera.
- Z. MOŻLIWOŚCI INTERWENCJI W HANDLU- właściwie jedynie za pośrednictwem
stawek celnych a nie za pomocą innych instrumentów plityki handlowej.
- KN- klauzula narodowa- przyznana przez kraj A krajowi B tzn. ,że dany kraj nie
będzie traktował gorzej towaru tego drugiego kraju niż własnych producentów. Produkt
importowany nie powinien byc traktowany mniej korzystnie niż analogiczne produkty
pochodzenia krajowego.
Głównym instrumentem liberalizacji h.m. prowadzonej na forrum GATT były odbywające
się co kilka lat negocjacje handlowe zwane RUNDAMI. Było ich 8.
Runda Tokijska prób redukcji nie tylko ceł, ale także przeszkód pozataryfowych. GATT
zostaje w 1.01. 1995 zastąpiony powołaną Światową Org. Handlu ( WTO).
Zagraniczna polityka ekonomiczna- świadome oddziaływanie państwa na stosunki
zagraniczne z zagranicą, sprowadzające się z jednej strony do wytyczania celów w tej
dziedzinie, z drugiej do wyboru i stosowania określonych narzędzi umożliwiających
realizację tych celów.
Przedmiot międzynar. stosunków gosp. obejmuje :
- międzynar. wymiana towarów i usług oraz narzędzia polityki handlowej (cła);
- międzynar. ruch kapitałów;
- miedzynar. ruchy siły roboczej;
- problematyka monetarna w skali światowej.
Handel zagraniczny- droga do nabywania towarów, których dany kraj nie może
wytworzyć ( import niezbędny).Są to wszelkie rodzaje działalności związane z
utrzymaniem stosunków z zagranica. Oznacza obroty majątkowo- kredytowe oraz
bieżące, na które oprócz wymiany składają się zakup i sprzedaż za granicą usług oraz
dóbr niematerialnych
Cel handlu miedzynar. (tradycyjnie) :
- upłynnienie nadwyżek i uzupełnienie braków, uplasowanie się w międzynar. podziale
pracy.
- pozwala na wypełnienie luk (import niezbedny powinien wymusić eksport w celu
zdobycia środków platniczych);
- umożliwia czerpanie korzyści z miedzynar. podziału pracy;
- wymusza wyższą technike aparatu wytwórczego;
- skorygowanie popytu i podaży;
- wzbogaca asortyment;
- wymusza postęp technologiczny i organizacyjny ( jeśli wymiana odbywa się bez osłon
ekonomicznych).
Formy podstawowe H.Z. :
- import;
- eksport;
- handel tranzytowy;
Formy szczególne H.Z. :
- obrót uszlachetniający;
- obrót reparacyjny;
- franchising;
- leasing;
- transakcje: wiązane, kompensacyjne, barterowe
- obrót projektami inwestycyjnymi;
- inwestycje bezpośrednie
- transakcje na rynku zorganizowanym: targi, giełdy, aukcje,
przetargi, wolne obszary celne;
Formy rozliczeń obrotów w zagranicą
Rozliczenia międzynarodowe polegaja na regulowaniu powstałych między podmiotami
znajdującymi się w różnych krajach naleznosci i zobowiązań pieniężnych z tytułu obrotu
handlowego.
a/ bez udziału pieniądza;
b/ z wykorzystaniem p. gotówkowego;
Rozliczenia odbywające się bez udziału p. przybierają formę kompensat towarowych:
- komp. częściowa istotą jest nierónowartośc transakcji kupna i sprzedaży. Polegają na
użyciu p. bądź tylko na częściowym rozliczeniu za jego pomocą.
- komp. całościowa polega na tym, że dwa podmioty gosp. dokonuja u siebie wzajmenie
zakupów na taka sama kwote.Może to byc : barter, kransakcja równoległa.
CELE ZAGRANICZNEJ POLITYKI EKONOMICZNEJ
1/ zmiana stopnia i sposobu włączania się gospodarki danego kraju do
międzynarodowego podziału pracy;
- kraje muszą się wyspecjalizować w takich dziedzinach, z których będą miały
korzyści;
- co warto eksportować a czego nie;
- nieprawidłowa struktura inwestycji może spowodować że nie będzie szansy na
eksport.
2/ zmiana wielkości importu i eksportu oraz jego struktury.
3./ poprawa regulacji pomiędzy cenami eks. a imp.
- wskaźnik terms of trade
4/ zaopatrzenie kraju w niezbędne surowce, produkty, których nie może sam wytworzyć
5/ wzmocnienie lub oslabienie przypływu lub odpływu kapitałów.
6/ poprawa sytuacji w bilansie platniczym
Formy zagranicznej polityki ekonomicznej
1.P. Autonomiczna - zmierza do wytyczonych przez państwo celów za pomocą narzędzi
o których wyborze , zastosowaniu decyduje samo państwo bez uzgonienia tego z innymi
krajami.
2.P. Konwencyjna (umowna) - zmierza do wytyczonych przez państwo celów przez
zawieranie z innymi krajami umów gospodarczych. Często w sposób zasadniczy wpływa
na polityke autonomiczną, ponieważ wyklucza stosowanie określonych narzędzi, jeśli są
one sprzeczne z zawartą wcześniej umową.Zakres autonomii jest ograniczony różnymi
umowani międzynarodowymi i członkostwem w org. międzynarodowych gdzie należy
przestrzegać konwencji i reguł.
3. P. Umowna- jeśli na jej podstawie zostały wprowadzone określone zasady
wzajemnego traktowania się powoduje, że muszą być one zgodne z tymi zasadami.
 interwencjonizm - szerokie wykorzystanie roli państwa, popieranie eksport, ochrona
rynku wew. i rodzimej produkcji przed konkurencją zagraniczną.
Dobre: gdy kraj jest słabiej rozwinięty gospodarczo
Zalety: ułatwia rozwój pewnych dziedzin produkcji, w słabszych krajach rolniczych
warunkuje uprzemysłowienie
Wady: opóźnia rozwój kraju, osłabia konkurencję zagraniczną, osłabia zainteresowanie
przedsiębiorstw podnoszeniem poziomu technicznego produkcji, sprzyja utrzymywaniu
przestarzałych, niekonkurencyjnych struktur gospodarczych, korupcja
 liberalizm - polityka wolnego handlu, prawie nie ma ceł, ograniczeń ilościowych,
subwencji eksportowych, prowadzenie polityki umownej, która ma zapewnić max
swobody w dostępie do rynków zagranicznych (eksport - import)
Przeciwwskazania: towary strategiczne, kryzys
Narzędzia regulacji w handlu zagranicznym.
1. Normy sterujące całą gospodarką :
a/kurs walutowy;
b/stopa procentowa;
c/cena;
d/stawki podatkowe;
e/polityka budżetowa;
2.Instrumenty polityki handlowej
a) cła ( środki taryfowe)
b) środki parataryfowe;
c) środki pozataryfowe
AD.1 a/
Kurs walutowy - cena waluty obcej (zewnętrznej) wyrażona w walucie krajowej. Inaczej
k.w. jest ceną równowagi między dwiema walutami narodowymi na rynku walutowym.
Ponieważ jest on ceną zatem zmienia sie w zależności popyt - podaż dewiz krajowych na
rynkach zagranicznych. P i P sa określone przez sytuacje w bilansie płatniczym. Jeśli on
się pogarsza to kurs walutowy danego kraju ma tendencję do spadku. Jest podstawowym
instrumentem kształtowania opłacalności (importu/eksportu) wymiany
międzynarodowej.W zależności od skali amplitudy wahań kursu wyróżnia się jego trzy
rodzaje:
Kurs sztywny - ustalany przez oficjalny organ państwowy, nie podlega wahaniom, w
długim okresie czasu niezmienny. Zmiany dokonywane są jednorazowo, administracyjnie
przez państwo.W Polsce od 1991 roku mamy kursy sztywne w sferze rozliczeń
bankowych.
Kurs stały(stabilny) - ulega wahaniom w skutek podaży i popytu, jednak granice jego
wahań są ściśle określone. Przy przekroczeniu tych granic władze finansowe interweniują
na rynku (sprzedając lub kupując waluty na innych rynkach, zwiększając lub
zmniejszając podaż).
Zaletą kursu stałego jest stabilizowanie warunków wymiany, co sprzyja rozwojowi
handlu. Z punktu widzenia wewnętrznej polityki gosp. utrzymanie stałego kursu
walutowego jest trudne gdyż wymaga utrzymania stabilnych cen na rynku krajowym.Na
kurs walutowy wpływ mają ;
 czynniki ekonomiczne
-rozmiary popytu i podaży
- stan bilansu handlowego i płatniczego;
- różnice w stopach procentowych i stopach inflacji pomiędzy krajami;.
- poziom cen w kraju i za granicą;
- stan koniunktury w kraju
 czynniki polityczne;
 czynniki spekulacyjne
Dlatego stały kurs uznany jest za politykę zbyt kosztowną do utrzymania.
Kurs płynny (elastyczne, zmienne) - teoretycznie kształtują się samoistnie pod
wpływem rynku, gry sił rynkowych popytu i podaży, a jego wahań nie ograniczają przepisy. W rzeczywistości banki centralne w dalszym ciągu oddziałują na kszstałtowanie sie
kursów, jednakże nie są krępowane sztywnymi regułami.Kurs płynny jako cena
równowagi bilansuje popyt i podaż na walutę własnego kraju, pozostawiając wiecej
swobody na kształtowanie wewnętrznej polityki ekonomicznej. Jego wadą jest zmienność
wprowadzająca do handlu element ryzyka kursowego. Niepewność warunków wymiany
zmusza firmy do zawierania transakcji zabezpieczających przed ryzykiem kursowym, co
podnosi koszty transakcji ( długoterminowych).
Kurs optymalny ( prawidłowy)- gdy spełnia wymóg utrzymania równowagi bilansu
płatniczego w długim okresie i sprzyja podnoszeniu efektywności całej gospodarki.
Zmiana kursu walutowego wpływa na :
-poziom konkurencyjności cenowej importu i eksportu
-bilans handlowy w taki sposób jak zmiana ceny.
Zmiana kursu walut dokonuje się przez:
 dewaluację-obniżenie poziomu kursu waluty krajowej wobec obcych, co oznacza że
placi się więcej jednostek krajowych za jednoskę waluty obcej. Jest to oficjalna zmiana
kursu przez rząd.
 rewaluacja- oficjalny wzrost poziomu kursu
Dewaluacja i rewaluacja mają swoje odniesienie w zjawisku
 aprecjacji- proces wzrostu kursu; zmiany nieoficjalne
 deprecjacji - proces spadku kursu
Czynniki decydujące o podaży (na popyt to samo tylko odwrotnie):
- wpływy z eksportu towarów i usług
- odsetki otrzymywane z zagranicy
- transfery z zagranicy
- napływy kapitału krótkoterminowego,
- spadek rezerw oficjalnych
- zagraniczne inwestycje
 bezpośrednie - lokata kapitału w przedsiębiorstwie zagranicznym, w celu uzyskania
trwałego wpływu na kierowanie jego działalnością i osiągania zysków (przejmowanie
udziałów, pożyczki, reinwestowanie zysków)
 portfelowe - zakup rządowych papierów wart. oraz obligacji i akcji przedsiębiorstw w
celu uzyskania zagranicą wyższych niż w kraju odsetek (dywidend), bezpiecznego
lokowania kapitału, uniknięcia większego opodatkowania w kraju, osiągnięcia zysku
przy późniejszej
Bilans płatniczy - zestawienie obrazujące sytuację płatniczą danego kraju wobec
pozostałych krajów w danym okresie (chodzi tu o płatności efektywnie dokonywane tzn.
co myśmy im zapłacili a co oni nam).Długookresowe utrzymanie deficytu w bilansie pł.
powoduje destabilizację wartości pieniądza krajowego na rynkach zagr. i niemozność
inwestowania i kształtowania struktury gosp. pod względem potrzeb eksportowych.
Poprawę bilansu płatniczego można uzyskać:
- zmianą kursu walutowego;
- długotrwalą strukturą eksportową - b. dynamiczny eksport;
- można tez ograniczyć import, wtedy nasze płatności wobec zagranicy będą malały ale
tym samym ograniczymy udzial w międzynarodowym podziale pracy i w dłuższym okresie
czasu problem może się zaostrzyć.
AD.1 b/
Zmiana stopy% wpływa na popyt na rynku, koniunkturę i stopę bezrobocia. Przy wysokiej
stopie% maleje popyt inwestycyjny(podnosi się cena kredytu) i popyt konsumpcyjny (
rośnie oprocentowanie wkładów bankowych, bardziej opłaca się lokować p. w banku).
Droższy kredyt to wyższe koszty finansowania transakcji, rosną oszczędności maleje
popyt globalny na rynku.
Skutki negatywne zbyt wysokiej stopy %:
-generowanie zbyt wysokich oszczędności w stosunku do mozliwości inwestycyjnych
gospodarki
- w handlu zagranicznym występuje wysokie saldo ale przy niewielkich obrotach;
- utrzymuje się bezrobocie i wysoki stopień niewykorzystania mocy produkcyjnych;
- dodatnie saldo h.z. oznacza tendencje do aprecjacji waluty co w połączeniu z wysokim
oprocentowaniem wkładów może sprzyjać napływowi kapitałów spekulacyjnych
Zbyt niska stopa % powoduje:
- małą podaż oszczędności i nadmierny popyt na kredyt;
- przy niskiej stopie% nawet inwestycje o małej rentowności stają się opłacalne;
- nieopłacalność oszczędzania tworzy duży popyt na towary i usługi, w tym zagraniczne
czego efektem jest ujemne saldo bilansu płatniczego.
AD.1 c/
Działanie mechanizmu rynkowego
Różne czynniki określające zmienność podaży i popytu na podstawie ceny dóbr <*>
ustandaryzowanych i <**>zindywidualizowanych
* - w krótkim okresie są niestabilne ceny:
-towary są doskonałymi substytutami , nie ma problemu z zaspokojeniem popytu
-zmiana ceny w niewielkim stopniu wpływa na podaż (trudno dostosować produkcję )
-cena zależy od kosztów transportu i wysokości ubezpieczenia
Wyjątek stanowią produkty żywnościowe, które są nietrwałe . Podaż surowców rolniczych
jest małoelastyczna względem cen ..
Na obie grupy mechanizm rynkowy ma mały wpływ
** produkty o wysokim stopniu przetworzenia
1
-ceny są względnie stabilne
1
-przy zmianie ceny następuje miękka zmiana podaży
1
-elastyczność popytu jest wyższa niż w przypadku surowców i
żywności
1
-elastyczność podaży umożliwia korzystne dostosowanie się do
zmieniającej się ceny
1
-udział kosztów stałych stosunkowo niewielki
1
-duża zależność rynku od rozmiarów zatrudnienia
2
-mała elastyczność popytu (zmiana ceny nie zmienia go)
2
-producent może regulować podaż i wpływać na poziom cen
rynkowych
1- gdy duża elastyczność popytu
2-gdy mała elastycznośc popytu
Poziom cen rynkowych zależy od kosztów wytworzenia a w mniejszym stopniu od
koniunktury i zmian politycznych . Popyt ma dobra konsumpcyjne jest małoelastyczny
względem ceny . To powoduje , że te wyroby charakteryzują się wysolą zależnością od
kosztów wytworzenia
AD.2 a/
Cło - to opłata pobierana przez państwo z góry określonej wysokości za przemieszczenie
towaru przez granice państwa. Ustanowienie cła powoduje zwiększenie ceny towaru
wzrost cła ma na celu ochrone krajowych producentów (ale nie kosztem uzależnienia się
od rodzaju naszej produkcji) Zwiększają ceny towarów - wpływają przez to na popyt i
podaż - wpływają na wielkość i strukturę obrotów z zagranicą.
Cele ekonomiczne ceł:
 funkcja fiskalna - stosowana z myślą o zasileniu budżetu, np.
- cła eksportowe. Stawki zależą od rodzaju towarów i od cenowej elastyczności popytu
na te towary na rynku kraju do którego są eksportowane. Stosowane, gdy ta
elastyczność jest mała lub sztywna.
- cła importowe. Trzeba określić ich optymalną wysokość, bo zbyt wysokie mogą
obniżyć popyt na towary - zero kasy dla rządu
 funkcja ochronna - stosowane z myślą o rozwijających się gałęziach produkcji
krajowej. Mają wyrównać poziom konkurencji między droższymi towarami z kraju i
droższymi z zagranicy. Nie można ich utrzymywać zbyt długo - osłabiają
konkurencyjność gospodarki.
 funkcja ekspansywna - zanikają
Cła dzielimy ze względu na:
1.kierunek ruchu towaru przez granice
 importowe
 eksportowe- cel fiskalny
 tranzytowe
2.ich charakter ekonomiczny
 fiskalne
 ochronne
 ekspansywne
 dyskryminacyjne
3.sposób określania wysokości stawki celnej
 ad walorem (od wartości)
 specyficzne (od ilości)
 kombinowane ( od ilości i wartości)
4.wg różnicowania taryfy celnej
- maksymalne - dla krajów z którymi nie mamy klauzuli najw. uprzyw.
- minimalne - z krajami z którymi mamy klauzulę najw. uprzyw.
- preferencyjne - cła niższe od minimalnych
- przewidziane w taryfie celnej danego kraju
Im gorsza sytuacja państwa tym większa tendencja aby zwiększać wpływy budżetowe poprzez zwiększanie ceł, co pogarsza możliwość organizacji prawidłowej gospodarki. Rząd
powinien prowadzić taką politykę celną , która będzie sprzyjała pewnej koncepcji
rozwojowej kraju.
AD.2 b/
BARIERY PARATARYFOWE ,rodzaje :
1.opłaty wyrównawcze - mają zmienną wysokość (w przeciwieństwie do ceł), powoduje
możliwy szybki wzrost produkcji krajowej , f-cje ceł wewnętrznych , są stosowane w
słabych gospodarkach .
2.podatki wewnętrzne (różnego rodzaju opłaty za towary importowane ) mogą być
metodą poprawy bilansu handlowego , skuteczny instrument protekcji
3.depozyty importowe - przekraczającemu granicę z towarem każe się mu wpłacić w
urz.celnym vadium (kwotę ) , którą potem się i tak zwraca (przy wywożeniu towarów z
kraju)
AD.2 c/
BARIERY POZATARYFOWE , rodzaje :
1 ograniczenia ilościowe ustalane globalnie lub elastyczne w tym porozumienia o
dobrowolnym ograniczeniu eksportu
2 ograniczenia dewizowe (obrót dewizowy jest kształtowany przez państwo ) np sposoby
rozliczeń
3 polityka protekcyjna państwa (subwencje w różnych postaciach :
- zakupy publiczne
-przepisy domieszkowe (forma interwencjonizmu państwowego ) , które polegają
na tym , że w towarach eksp. mają być surowce określone przez importera
)
UKŁAD EUROPEJSKI
Od 1.02.94 wszedł w życie układ europejski podpisany 16.12.91 w postaci umowy o
Stowarzyszeniu Polski ze wspólnotami europejskimi : EWG , wspólnota : -węgla -stali
-energii atomowej
Głównym celem stowarzyszenia jest stworzenie strefy wolnego handlu między RP a
ówczesnymi 12 krajami . " 12-tka" zawiązała Unię celną . RP ma ulgi celne na zasadzie
wzajemności . Nie przesądza to o przyszłym członkostwie RP w uni europejskiej .Umowa
o stowarzyszeniu ratyfikowana przez Sejm w lipcu 1992 , przez Parlament Euro. we
wrześniu , że wejdzie w życie 1.02.94 i tak się stało .
Układ przewiduje utworzenie strefy wolnego handlu dla wyrobów przemysłowych , a
niewielkie ulgi dla rolnictwa . Nie jest to korzystne dla Polski . Wspólnota stosuje
ograniczenia ilościowe i inne .
Polska powinna : - restrukturyzować gospodarkę
-poprawić bilans płatniczy
Od połowy 91 rynek Polski jest chroniony przez taryfę importową , stawki celne nie są
związane w GATT . Polska zadeklarowała chęć wstąpienia do Wspólnoty .
Instrumenty polityki handlowej w latach 92-93 stosowane w Polsce :
a)koncesje na materiały radioaktywne , sprzęt wojskowy , policyjny
b)restrykcje importowo-eksportowe (dla towarów o wysokiej technologii)
c)zezwolenia imortowe np: na produkty mleczarskie , piwo , wino ...
d) subsydia eksportowe i podatki eksportowe (paliwo do silników spalinowych , skóry
bezpośrednio garbowane)- ograniczenie zmniejszenia podaży wewnętrznej
e) postępowanie antydumpingowe i cła wyrównawcze - podejmuje je minister współpracy
gosp z zagranicą . Polska dwukrotnie podjęła postępowanie antydumpingowe
W Polsce od 1991 są kursy sztywne w sferze rozliczeń bankowych (ogłaszane przez NBP)
2.stałe - o pewnej skali wahań w określonych granicach , przy przekroczeniu ich granic
władzae finansowe interweniują na rynku (spadają / kryzys waluty) , dopuszczają +- 2 %
3.płynne (elastyczne , zmienne ) - teoretycznie kształtują się samoczynnie pod wpływem
popytu i podaży waluty , w rzeczywistości banki centralne oddziaływują na nie , jednakże
nie są krępowane sztywnymi regułami . Korekta tych kursów jest sporadyczna (-to
kierowany kurs płynny) poprzez zakup lub sprzedaż interwencyjną na rynku krajowym .
Zróżnicowaanie kursów zw względu na towar , na transakcję
Parytet -ustalana ustawowo i ogłoszona ilość złota w jednostce pieniężnej (w przeszłości)
. ,podaży na papierowym pieniądzu
SDR- specjalne prawa ciągnienia , członek funduszu otrzymuje xxxx prydział bezpłatnie ,
proporcjonalnie do kwot , które , xxx zaist członkowie wpłacają wstępując do Funduszu
SDRu .Wkład zależy od potencjału gospodarki danego kraju . Bankiem jest bank
centralny .Jest to nowy typ pieniądza bankowego . Należą takie państwa jak USA
,Kanada, Japonia , Australia .... (Jest ich 10 )
Oni określają parytet walut w stosunku do SDR-ów . Stały kurs walut ustalają państwa
członkowskie .
- opłaty wyrównawcze ( w stosunku do własnych artykułów) - w przeciwieństwie do cel
mają zmienną wysokość, są niejako funkcja cen wewnętrznych, silny instrument
protekcji;
- podatki wew. i inne opłaty za towary importowane (mogą polepszyc bilans płatniczy);
- depozyty importowe- przekraczając granice z towarem trzeba w urzędzie celnym
wpłacić depozyt, który jest zwracany przy wyjeżdzie.
- opłaty za clenie lub rozładowywanie towarów, opłaty sanitarne.
b) pozostałe:
- ograniczenia ilościowe (ustalane globalnie lub elastycznie, porozumienia o dobrowolnym
ograniczeniu eksportu);
- ograniczenia dewizowe;
subwencjonowanie w różnych postaciach przez państwo (zakupy publiczne), przepisy domieszkowe (Unia Europejska życzy sobie aby w naszym eksporcie znalazły się produkty
zawierające surowce eksportowane przez Unię). Od 1.II. 1994 wszedł w życie Układ
Europejski w postaci umów o stowarzyszeniu Polski za Wspólnotami Europejskimi (ówczesna EWG, Wspolnota Węgla i Stali, Wspól. Energii Atomowej).Główny cel stowrzenie
strefy wolnego handlu między Polska a 12 (nie unia celna - całkowita likwidacja cel
wewnątrza a na zewnatrz jednolita polityka). Oznacza to przyznanie Polsce pewnych ulg,
ale nie przesądza o jej przyszłym członkostwie w Unii. Sprzeciwia się Francja, ze wzgledu
na obawy przed konkurencją w staraniu się o dofinansowanie naszego rolnictwa z kasy
Unii.