Podstawy prawa

Uczelnia
Wydział
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Wydział Prawa i Administracji
Kierunek studiów
Poziom kształcenia
Profil kształcenia
Kierunek prawno-biznesowy
Studia pierwszego stopnia
Profil ogólnoakademicki
KARTA PRZEDMIOTU
Nazwa przedmiotu
Podstawy prawa
Tryb studiów
Stacjonarne
Rok studiów
Semestr/-y
Status przedmiotu
Podstawowy A
Język przedmiotu
polski
Forma zajęć
Liczba godzin
w semestrze
Wykład
30
Ćwiczenia
30
I
Inne formy zajęć (jakie?)
konwersatoria, lektoraty,
praktyki
0
Jednostka prowadząca Katedra (Zakład)
Katedra Teorii i Filozofii Prawa
Koordynator
przedmiotu
Dr hab. Andrzej Korybski, prof. nadzw.
Prowadzący zajęcia
wykład – dr hab. Andrzej Korybski, prof. nadzw.
Ćwiczenia – mgr Marzena Myślińska, mgr Adam Szot
Wymagania wstępne
brak wymagań wstępnych
Efekty kształcenia (wstawić tabelę)
Podstawy Prawa
Nazwa kierunku studiów: PRAWNO-BIZNESOWY
Poziom kształcenia: STUDIA I STOPNIA
Profil kształcenia: PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
Numer
Efekty kształcenia
Odniesienie do
Odniesienie do
efektu
modułowe – opis słowny
kierunkowych
obszarowych
(symbol) bez
efektów
efektów
rozdzielania (np.)student, który zaliczył
kształcenia
kształcenia
na poziomy:
przedmiot, potrafi:
(patrz: załącznik
wiedzy,
1)
umiejętności
i
kompetencji
społecznych
01
klasyfikować nauki
K_W01, K_W04
S1A_W01,
prawne w systemie nauk
S1A_W04
oraz rozpoznawać ich
odrębności przedmiotowe
i metodologiczne
02
rozpoznawać
K_W02, K_W03,
S1A_W02,
podobieństwa i różnice
K_W08, K_W04,
S1A_W03,
prawa i innych systemów
K_U08, K_U10
S1A_W07,
normatywnych,
S1A_W04,
analizować ich wzajemne
S1A_U07,
relacje oraz przestrzegać
S1A_U05,
wiążących norm
S1A_U06,
S1A_U08
03
opisywać różnorodne
K_W03, K_K01,
S1A_W03,
poglądy na tematy istoty
S1A_K01
prawa, jego źródeł oraz
procesów tworzenia i
stosowania prawa, a
także dokonać krytycznej
oceny tych poglądów
04
opisywać rolę człowieka w
K_W05
S1A_W05
organizacji państwowej,
organizacjach
międzynarodowych i
ponadnarodowych oraz
wyjaśniać więzi
prawne łączące te
organizacje
05
stosować w prawidłowy
K_W06, K_W08,
S1A_W06,
sposób podstawowe
K_U01, K_U02,
S1A_W07,
pojęcia języka prawnego i
K_U07, K_K01,
S1A_U01,
prawniczego, w
K_K06
S1A_U02,
szczególności odnoszące
S1A_U06,
się do procesów
S1A_K01,
06
tworzenia prawa, jego
obowiązywania i
stosowania z
uwzględnieniem specyfiki
poszczególnych gałęzi
prawa
rozpoznawać różne
źródła prawa, ustalać ich
hierarchię oraz znaczenie
w szczególności w
kontynentalnej kulturze
prawnej, a także
posługiwać się regułami
wykładnia prawa oraz
wnioskowań prawniczych
S1A_K06
K_W07, K_U03,
K_U06
S1A_W07,
S1A_U02,
S1A_U05
Wykład
Zakres tematów
1. Ogólna charakterystyka prawa jako przedmiotu badań naukowych oraz
studiów prawniczych. Rys historyczny i współczesność prawoznawstwa jako
zespołu nauk prawnych i studiów prawniczych. Różnorodność poglądów na
istotę i społeczne funkcje prawa jako zjawiska społecznego (prawo jako
szczególne normy postępowania bądź jako fakty występujące w życiu
społecznym; prawo naturalne a pozytywistyczne ujęcie prawa; wybrane
współczesne koncepcje prawa) - 2 godz.
2. Przedmiot i struktura współczesnego prawoznawstwa. Prawoznawstwo jako
szczególna nauka społeczna. podstawowe działy i dyscypliny naukowe
współczesnego prawoznawstwa. Prawoznawstwo a inne nauki społeczne.
Płaszczyzny i metody badania prawa jako zjawiska społecznego a dorobek i
metody badan innych nauk społecznych. - 2 godz.
3. Prawo jako zjawisko kulturowe. Cechy prawa jako zjawiska kulturowego (na
tle ogólnej charakterystyki kultury i jej znaczenia dla życia społecznego). Pojęcie
kultury prawnej i typy kultur prawnych. Prawo a ład normatywny i kontrola
społeczna. Prawo a moralność oraz inne porządki normatywne. Prawo a
sprawiedliwość.- 2 godz.
4. Rola prawa i prawników w porządkach prawnych opartych na kulturze prawa
stanowionego (na tle porównawczym). Podstawowe cechy tzw. kontynentalnej i
anglosaskiej kultury prawnej. Koncepcja demokratycznego państwa prawnego.
Rola prawa w państwie prawnym. Obrót prawny i wymiar sprawiedliwości w
demokratycznym państwie prawnym. Zasada praworządności oraz inne zasady
porządku prawnego w Konstytucji RP i prawie traktatowym Wspólnoty
Europejskiej (polski porządek prawny a porządek prawny wspólnotowy oraz
prawo międzynarodowe publiczne). - 2 godz.
5. Źródła prawa. Pojęcie formy działalności prawotwórczej i źródła prawa.
Podstawowe cechy i uwarunkowania systemu źródeł prawa w demokratycznym
państwie prawnym. Źródła prawa w Konstytucji RP. Rola sądów
konstytucyjnych w kształtowaniu systemu źródeł prawa. - 4 godz.
Liczba
godzin
6. Akty normatywne - przepisy prawne - normy prawne. Pojęcie aktu
normatywnego, moc prawna a moc obowiązująca aktu normatywnego.
Zawartość treściowa aktu normatywnego (treści normatywne), formalna i
merytoryczna struktura aktu normatywnego, hierarchia aktów normatywnych.
Pojęcie przepisu prawnego oraz typy przepisów prawnych, kolejność przepisów
w akcie normatywnym. Pojęcie normy prawnej, koncepcje budowy normy
prawnej, norma prawna jako wypowiedź normatywna (treści normatywne:
słowna charakterystyka adresata, okoliczności i wzoru zachowania). Kwestia
sankcji w prawie, rodzaje sankcji w prawie. Norma prawna a system prawa,
system prawny a porządek prawny. – 4 godz.
7. Współczesne systemy prawne i porządki prawne. Wybrane koncepcje
systemu prawnego i porządku prawnego. Prawo powszechnie obowiązujące a
prawo wewnętrznie obowiązujące, prawo publiczne a prawo prywatne, prawo
materialne a prawo formalne. Wzajemne zależności i przenikanie porządków
prawnych (prawo krajowe - prawo europejskie - prawo międzynarodowe).
Współczesny polski system prawny i jego gałęzie. - 2 godz.
8. Obowiązywanie aktów normatywnych i przepisów prawnych a
obowiązywanie systemu prawnego i norm (płaszczyzna personalna, czasowa i
przestrzenna). - 2 godz.
9. Norma prawna jako szczególna norma postepowania wyrażona w języku
prawnym, elementy normy prawnej oraz ich kodowanie w przepisach prawnych;
typy wzorów zachowań (nakaz albo zakaz jako formy obowiązku, uprawnienie,
wolność, kompetencja); reguły uważania (walidacji) norm prawnych. System
prawny i jego cechy (zupełność i niesprzeczność) oraz struktura (gałęzie instytucje - normy); powiązania hierarchiczne i treściowe między elementami
systemu prawa; założenie prawodawcy racjonalnego; luki w systemie prawa oraz
sposoby ich zapełniania; kolizje między normami oraz reguły kolizyjne. - 2
godz.
10. Wykładnia prawa. Pojęcie i rodzaje wykładni prawa (interpretacja przepisów
prawnych a wnioskowania prawnicze). Wiążąca wykładnia prawa i jej rodzaje.
Ideologie i metody wykładni prawa; metody interpretacji przepisów prawnych;
rodzaje i metody wnioskowań prawniczych). - 2 godz.
11. Zdarzenia prawne i stosunki prawne. Pojęcie i typy zdarzeń prawnych;
zdarzenia prawne a stosunki prawne, typy stosunków prawnych
(uprawnieniowo-zobowiązaniowy stosunek prawny a stosunek prawny
podległości kompetencji). Prawa (uprawnienia, wolności i kompetencje) oraz
obowiązki (nakazy bądź zakazy) jako przedmiot stosunku prawnego. - 2 godz.
12. Stosowanie prawa. Stosowanie prawa a tworzenie prawa; wykonywanie a
przestrzeganie prawa; aksjologia stosowania prawa w krajowy porządku prawny
oraz porządku prawnym wspólnot europejskich; sądowe a administracyjne
stosowanie prawa; model decyzyjny stosowania prawa. - 2 godz.
13. Odpowiedzialność prawna i ochrona prawna. Istota odpowiedzialności
prawnej. podstawowe typy odpowiedzialności prawnej. Odpowiedzialność za
przekroczenie norm prawa powszechnie obowiązującego a odpowiedzialność
dyscyplinarna.
Konstrukcje
odpowiedzialności
cywilnej
i
karnej.
Odpowiedzialność prawna a ochrona praw człowieka; prawa człowieka w
państwie prawnym; instytucjonalne gwarancje praworządności i procedury
pociągania do odpowiedzialności prawnej; zasady oraz instytucje ochrony
prawnej; prawo do sądu i jego elementy treściowe - 2 godz.
Metody
dydaktyczne
wykład informacyjny,
prezentacja multimedialna, metoda aktywizująca
Ćwiczenia (inne formy zajęć)
Zakres tematów
1. Pojęcie nauki, elementy działalności naukowej, metoda badawcza i technika
badawcza, metodologia, rodzaje metod badawczych w naukach empirycznych i
formalnych). Prawoznawstwo jako nauka zajmujące się problematyką państwa i
prawa (pojęcie, przedmiot, metody badawcze stosowane w prawoznawstwie,
podstawowe działy prawoznawstwa). Wielopłaszczyznowe badanie prawa (faza
decydowania politycznego, faza jurydyczna, faza psychologiczna, faza
socjologiczna). Świadomość prawna (wiedza o prawie, postawy wobec prawa,
oceny prawa, postulaty wobec prawa) i motywy przestrzegania prawa. Prawo jako
zjawisko kulturowe.- 3 godz
2. Pojęcie kultury prawnej. Przegląd kultury prawnych. Prawo jako zjawisko
językowe. System kontroli społecznej. - 2 godz
3. Kierunki poglądów na prawo (prawo jako norma, prawo jako fakt społeczny).
Przegląd poszczególnych koncepcji poglądów na prawo. Sprawiedliwość –
zagadnienia ogólne. Rodzaje sprawiedliwości, formuły sprawiedliwości,
koncepcje sprawiedliwości. - 2 godz
4. Wypowiedź normatywna. Norma prawna (pojęcie, koncepcje budowy normy
prawnej, elementy treściowe normy prawnej). - 3 godz
5. Przepis prawny (pojęcie, norma prawna a przepis prawny, rodzaje przepisów
prawnych). - 3 godz
6. Tworzenie prawa: kierunki tworzenia prawa, źródła prawa w znaczeniu
materialnym, formalnym, teoretycznym, historycznym. Źródło prawa a źródło
poznania prawa. Proces kształtowania prawa a proces prawotwórczy. Formy
działalności prawotwórczej. - 3 godz
7. System źródeł prawa w Konstytucji RP. Procedura ustawodawcza (w tym
podstawowe zasad techniki legislacyjnej). System źródeł prawa UE. System
źródeł prawa międzynarodowego - 5 godz
8. System prawny – pojęcie. Związki formalne, treściowe i hierarchiczne
pomiędzy normami prawnymi w ramach systemu prawnego. Cechy systemu
prawa (zupełność, niesprzeczność, jednolitość, różnorodność). Luki w prawie i
sposoby ich usuwania. Sprzeczności norm prawnych w tramach systemu i
sposoby ich usuwania. - Zróżnicowanie systemu prawnego w ujęciu poziomym
oraz pionowym. - 3 godz.
9. Wykładnia prawa – pojęcie, przedmiot, koncepcje prowadzenia wykładni,
podział wykładni z uwagi na jej wiążący charakter, reguły wykładni. Przebieg
procesu wykładni. Reguły wnioskowań prawniczych i topiki prawnicze. - 4 godz.
10. Stosowanie prawa (pojęcie, typy stosowania prawa, proces stosowania prawa)
i obowiązywanie prawa. - 2 godz.
11. Odpowiedzialność prawna (pojęcie, typy odpowiedzialności prawnej). - 1
godz.
Metody
Ćwiczenia przedmiotowe, prezentacja multimedialna, wykład
dydaktyczne
informacyjny, wykład problemowy
Liczba
godzin
Forma
Test końcowy
zaliczenia
ćwiczeń
(innych zajęć)
Forma
Egzamin pisemny
zaliczenia
przedmiotu
Literatura podstawowa
1. 1. A. Korybski, L. Leszczyński, A. Pieniążek, Wstęp do prawoznawstwa, Lublin
2010
2. 2. G.L. Seidler, H. Groszyk, A. Pieniążek, Wstęp do nauki o państwie i prawie,
Lublin 2009
3. 3. T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa
2009
4. A. Korybski, L. Grzonka, S. Chomoncik, R. Szynowski, Podstawy wiedzy o państwie
i prawie, Warszawa 2012.
5. 5. L. Morawski, Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2008
Literatura uzupełniająca
1. 1. J. Nowacki, Z. Tobor, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2012
2. 2. J. Jabłońska-Bonca, Wprowadzenie do prawa. Introduction to law, Warszawa 2011
3. 3. P. Byrczek, M. Pilch, Wstęp do prawoznawstwa. Testy dla studentów, Warszawa
2012
Nakład pracy studenta
Wstawić tabelę Punkty ECTS
ilość godzin
godziny kontaktowe (liczba godzin wg planu studiów), w tym: 60
- wykład 30
- ćwiczenia 30
- konwersatoria
- seminarium
- konsultacje 5
- lektorat
- inne (jakie):…………………………………………
przygotowanie do zajęć(łącznie dla wszystkich form): 30
przygotowanie do zaliczenia przedmiotu 85
(łącznie dla wszystkich form)
łącznie godzin: 180
ilość punktów ECTS: 6