raport z ewaluacji problemowej - Szkoła Podstawowa nr10 im. Zofii
advertisement
Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak Legnica Kuratorium Oświaty we Wrocławiu Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie, czy szkoła spełnia badane wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6.08.2015 r. Szkoła może spełniać wymagania na poziomie podstawowym i podejmować działania z wysokiego poziomu wymagania. Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 2/45 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 12-11-2015 - 18-11-2015 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Jolanta Orzłowska, Anna Urbańska. Badaniem objęto 105 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 74 Przeprowadzono rodziców wywiad (ankieta i wywiad indywidualny grupowy) z dyrektorem i 34 placówki, nauczycieli grupowy (ankieta i wywiad grupowy). z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły: "Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się" oraz "Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne". Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Akusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WPN - Scenariusz wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi WUI-III - Scenariusz wywiadu z uczniami klas I-III (szkoła podstawowa) WUPO - Scenariusz wywiadu z uczniami po obserwacji WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 3/45 Obraz placówki Szkoła Podstawowa nr 10 w Legnicy jako pierwsza w Polsce obrała imię sławnej pisarki Zofii Kossak – Szczuckiej - Szatkowskiej. Placówka zajmuje dwa budynki połączone łącznikiem z salą gimnastyczną, stwarzając uczniom możliwość korzystania z dogodnych warunków nauki i spędzania czasu wolnego w systemie jednozmianowym. Dzieci mogą korzystać z dobrze wyposażonych sal lekcyjnych, biblioteki i czytelni, 4 świetlic oraz gabinetów psychologa, terapeuty, logopedy i pielęgniarki. Uczniowie kl. I-III mają do dyspozycji małą salę gimnastyczną, w której prowadzone są również zajęcia gimnastyki korekcyjnej. Szkoła posiada także salę widowiskową, stołówkę i boisko sportowe. Uczeniu sprzyja dostęp do technologii informacyjnej i komunikacyjnej oraz tablic interaktywnych. Dla uczniów organizowane są zajęcia dodatkowe: dydaktyczno-wyrównawcze, rozwijające uzdolnienia i specjalistyczne, dzięki którym mają oni możliwość wyrównania szans edukacyjnych, rozwijania talentów, przygotowania do różnorodnych konkursów. Od września 2012 roku uczęszczają do szkoły dzieci z Pogotowia Opiekuńczego, które znajduje się w obwodzie szkoły. Placówka dba o edukację czytelniczą uczniów, przygotowując bogatą ofertę zajęć bibliotecznych i imprez czytelniczych. W roku szkolnym 2015/2016 szkoła rozpoczęła cykliczny konkurs propagujący piękne czytanie, wybierając na każdym poziomie edukacyjnym "Mistrza pięknego czytania". Biblioteka jest inicjatorem i współorganizatorem (wraz z nauczycielami edukacji wczesnoszkolnej) interdyscyplinarnego, międzyszkolnego turnieju dla klas II pt. "Baw się i ucz z Kubusiem Puchatkiem" (9 edycji). Szkoła należy do "Szkół Promujących Zdrowie". Posiada Certyfikat Szkoły Dbającej o Bezpieczeństwo oraz Certyfikat "Szkoły z Klasą". Dbałość o bezpieczeństwo i zdrowie dzieci jest priorytetem w działaniach nauczycieli, dlatego szkoła postrzegana jest jako bezpieczna i przyjazna. Szkoła opiera swoją pracę o nauczanie wychowujące charytatywna i otwartość na potrzeby (uczestnictwo w akcji środowiska lokalnego. "Szlachetna paczka", Do priorytetów "Góra grosza", szkoły należy "Mogiłę działalność pradziada ocal od zapomnienia", Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, bardzo aktywna współpraca z Towarzystwem Przyjaciół Dzieci i Caritas w Legnicy). Od kilku lat uczniowie biorą udział w programie "Adopcja serca", wspierając dziewczynkę z Afryki. Szkoła we współpracy z różnymi instytucjami realizuje programy profilaktyczne, pomagając przeciwdziałać uzależnieniom, agresji i zagrożeniom społecznym. W placówce działa gromada zuchowa oraz grupa teatralna "Galimatias", co stanowi alternatywną formę spędzania czasu wolnego w sposób wartościowy. Ważne dla całej społeczności szkolnej jest zaangażowanie rodziców w życie szkoły oraz współpraca oparta na wzajemnym zaufaniu i odpowiedzialności za wszechstronny rozwój dziecka. Ważnymi przedsięwzięciami są kiermasze świąteczne organizowane przez rodziców, uczniów i nauczycieli, coroczny festyn rodzinny "Popołudnie z 10-tką" . Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 4/45 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak Zofia Kossak Typ placówki Szkoła podstawowa Miejscowość Legnica Ulica Jaworzyńska Numer 47 Kod pocztowy 59-220 Urząd pocztowy Legnica Telefon 767233140 Fax 767233140 Www www.sp10.legnica.szkolnastrona.pl Regon 00070883900000 Publiczność publiczna Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 426 Oddziały 18 Nauczyciele pełnozatrudnieni 30.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 10.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 5.27 Średnia liczba uczących się w oddziale 23.67 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela 14.2 Województwo DOLNOŚLĄSKIE Powiat Legnica Gmina Legnica Typ gminy gmina miejska Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 5/45 Obszary badawcze umożliwiające opisanie działań szkoły w zakresie wymagań Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Poziom podstawowy: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału. Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. Informowanie ucznia o jego postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować indywidualny rozwój. Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach, tworząc atmosferę sprzyjającą uczeniu się. Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. Poziom wysoki: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Uczniowie uczą się od siebie nawzajem W szkole lub placówce stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów. Uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne Poziom podstawowy: Szkoła lub placówka realizuje działania wychowawcze i profilaktyczne, które są dostosowane do potrzeb uczniów i środowiska. Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne. Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu W szkole lub placówce realizowane są działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki. Poziom wysoki: W szkole lub placówce analizuje się podejmowane działania wychowawcze i profilaktyczne oraz modyfikuje je w razie potrzeb. W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice. Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 6/45 Wnioski 1. Nauczyciele wspierają indywidualnych kompetencje uczniów możliwości edukacyjne w osiąganiu i umiejętności, i społeczne oraz sukcesów doskonalą skutecznie szkolnych, w powszechny realizują na miarę ich sposób kluczowe nowatorskie założenia programowe. 2. Uczniowie doceniają zaangażowanie nauczycieli na lekcjach oraz powszechnie akceptują relacje oparte na wzajemnym zaufaniu, szacunku i współpracy, co ma korzystny wpływ na organizację procesów edukacyjnych. 3. W szkole, we współpracy z instytucjami, podejmowane są liczne działania i inicjatywy, w tym projekty edukacyjne, które są adekwatne do potrzeb uczniów. 4. Podejmowane w szkole działania organizacyjne, wychowawcze i profilaktyczne zapewniają uczniom bezpieczeństwo, ale zdarzają się sytuacje mogące wywołać poczucie zagrożenia u uczniów. 5. Działania wychowawcze, profilaktyczne i antydyskryminacyjne dostosowane są do potrzeb i analizowane oraz modyfikowane w uzgodnieniu ze wszystkimi członkami społeczności szkolnej. 6. Wzajemne relacje pomiędzy uczniami, nauczycielami i innymi pracownikami szkoły oraz rodzicami oparte są na szacunku i zaufaniu, wynikającymi z przestrzegania wspólnie wypracowanych zasad. Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 7/45 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Procesy edukacyjne w szkole są planowane adekwatnie do potrzeb uczniów. Szkoła dba o to, by uczniowie mogli się rozwijać oraz pokonywać trudności w nauce. Powszechne jest formułowanie przez nauczycieli celów lekcji i oczekiwań wobec uczniów. W szkole ocenia się uczniów zgodnie z przyjętymi zasadami. W opinii przedstawicieli całej społeczności szkolnej, tj. uczniów, rodziców i pracowników niepedagogicznych w szkole panuje miła, przyjazna atmosfera, która sprzyja uczeniu się. Ponadto nauczyciele kształtują umiejętności przydatne w procesie uczenia, np. aktywny udział uczniów, powiązania wiedzy z różnych dziedzin. Uczniowie uczą się, jak wykorzystać wiedzę w praktyce. Na większości zajęć uczniowie pracują w grupach lub parach. Rzadziej mają możliwość wykonywania zadań wymyślonych przez siebie oraz wzajemnego oceniania. Szkoła stosuje rozwiązania nowatorskie, które odpowiadają na zdiagnozowane potrzeby rozwojowe uczniów oraz wykraczają poza zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Nauczyciele współpracują ze sobą przy ich wdrażaniu. W szkole podejmowane są skuteczne działania, które powodują, że uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału. Planowanie i realizowanie procesów edukacyjnych, w tym stosowane przez nauczycieli metody i formy pracy na lekcjach, są adekwatne do potrzeb indywidualnych uczniów i zespołu klasowego. Nauczyciele w czasie zajęć lekcyjnych, stosują różne formy i metody pracy, które odpowiadają uczniom i podobają im się (Tab.1). Uczniowie młodszych klas (I -III), uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że lubią szkołę, ponieważ mogą robić to, co ich interesuje, a nauczyciele pomagają im zrozumieć trudne rzeczy (Tab. 2). Ich zdaniem atmosfera panująca w szkole daje im poczucie bezpieczeństwa i pomaga się rozwijać (Tab. 3). Większość ankietowanych uczniów (37 z 51) stwierdziło, że wszyscy, bądź większość nauczycieli potrafi zainteresować ich tematem lekcji (Wykres 1j) i poprowadzić lekcję w taki sposób, że mają ochotę się uczyć (Wykres 2j). Natomiast prawie wszyscy ankietowani uczniowie (49 z 51) są zdania, że wszyscy, bądź większość nauczycieli, upewnia się, czy uczniowie zrozumieli to, o czym była mowa na lekcji (Wykres 3j). Ponadto 47 z 51 ankietowanych uczniów wskazało, że wszyscy i większość nauczycieli zrozumiale tłumaczy zagadnienia (Wykres 4j). Ponad połowa uczniów (28 z 42) w ankiecie podsumowującej dzień, w którym przeprowadzano badanie wyraziła opinię, że na wszystkich, bądź większości lekcji lubią się uczyć (Wykres 5j). Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 8/45 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 9/45 Wykres 5j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Przypomnijcie sobie kiedy ostatnio uczyliście się czegoś trudnego? Jak Wasz nauczyciel pomógł Wam wtedy to zrozumieć. [WUI-III] (7457) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 nauczyciel tłumaczy nam kilka razy trudne zadanie 2 nauczyciel wspólnie z uczniami przy tablicy rozwiązuje trudne zadania 3 nauczyciel udziela wskazówek przy rozwiązywaniu trudnych zadań Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy chcielibyście powiedzieć coś jeszcze na temat Waszej szkoły? [WUI-III] (7460) Tab.2 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 w szkole panuje przyjazna atmosfera W naszej szkole jest miło. 2 uczniowie czują się w szkole bezpiecznie W szkole czujemy się bezpiecznie. 3 nauczyciele są mili i dobrzy 4 w szkole można się bawić W szkole spotykamy się z kolegami i dobrze się bawimy. 5 w szkole można zdobyć szeroką wiedzę W naszej szkole można się dużo i interesująco nauczyć Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 10/45 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Co podobało Wam się na lekcji, w której przed chwilą uczestniczyliście? Co się Wam nie podobało? [WUPO] (6406) Tab.3 Numer Treść odpowiedzi 1 zastosowanie różnych ćwiczeń 2 możliwość samodzielnego łączenia się w pary Cytaty Wszystko nam się podobało, a głównie to że nauczyliśmy się nowego słówka w języku migowym. 3 zdobycie nowych umiejętności 4 sposób poprowadzenia lekcji Podobała nam się atmosfera panująca na lekcji 5 zastosowanie ciekawych pomocy dydaktycznych Podobało nam się to że nauczyciel przygotował dla nas karty z zadaniami do wykonania w grupach. Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. Nauczyciele umożliwiają uczniom poznanie celów lekcji i stawianych wobec nich oczekiwań, zdecydowana większość uczniów je zna. Zgodnie z wypowiedzią prawie wszystkich ankietowanych uczniów (47 z 51, Wykres 1j) i wynikami obserwacji zajęć edukacyjnych (6) wszyscy i większość nauczycieli na początku lekcji przedstawia uczniom jej cele. Natomiast w różny sposób upewniają się czy uczniowie zrozumieli i znają cele lekcji, najczęściej rozmawiają z uczniami, monitorują wykonanie zadań i ćwiczeń, analizują efekty ich pracy. Stwierdzono też, że na początku zajęć, a także w ich trakcie nauczyciele formułowali zadania i spodziewane efekty pracy uczniów w kontekście celów lekcji. Badanie ankietowe wykazało, że znajomość wśród uczniów celów uczenia się i formułowanych oczekiwań jest powszechna (Wykres 2j i Wykres 3j). Prawie wszyscy uczniowie klas piątych (48/51) zadeklarowali, że wszyscy i większość nauczycieli prosi ich o formułowanie celów lekcji podczas zajęć (Wykres 4j). Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 11/45 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 12/45 Obszar badania: Informowanie ucznia o jego postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować indywidualny rozwój. Udzielana przez nauczycieli informacja zwrotna odnosząca się do efektów pracy ucznia, wskazująca na postępy i trudności w uczeniu się oraz jasne zasady oceniania stosowane powszechnie przez nauczycieli, wspierają uczniów i motywują ich do nauki. Podczas obserwowanych zajęć lekcyjnych wszyscy nauczyciele udzielali uczniom informacji zwrotnej dotyczącej ich wypowiedzi lub efektów pracy, poprzez: ocenę prawidłowości wypowiedzi lub działań ucznia (dobrze/źle), udzielanie pochwał nieprawidłowych za poprawnie wypowiedzi wykonane lub działań, np. polecenie lub zadanie, niewłaściwą postawę zwracanie siatkarską uwagi i wskazywanie udzielanie wskazówek przy wykonywaniu ćwiczeń lub zadań. W opinii większości ankietowanych uczniów (44 z 51) wszyscy i większość nauczycieli podczas lekcji dostrzega to, co uczniowie robią dobrze (Wykres 1j), a 39 z 51 piątoklasistów uważa też, że wszyscy i większość nauczycieli pomaga im odkrywać ich mocne strony (Wykres 2j). Zdaniem ponad połowy tych samych uczniów (33 z 51) wszyscy i większość nauczycieli na lekcjach rozmawia z nimi o postępach w nauce (Wykres 3j) oraz o tym, jak radzić sobie z trudnościami (Wykres 4j). Informacje o postępach i trudnościach w uczeniu się nauczyciele przekazują też rodzicom. Połowa ankietowanych rodziców (34 z 68) twierdzi, iż informacja uzyskana od różnych nauczycieli pomogła im wspierać dziecko, a 15 z 68 respondentów odniosła to do jednego pedagoga (Wykres 5j). Ocenianie według prawie wszystkich ankietowanych szóstoklasistów (40 z 42) odbywa się według jasnych dla nich zasad na wszystkich i większości zajęć (Wykres 6j), a nauczyciele zawsze i w większości przypadków informują ich, co będą brać pod uwagę oceniając zadanie, które mają wykonać (Wykres 7j) oraz przestrzegają ustalonych zasad oceniania (Wykres 8j). Ocenianie motywuje uczniów do nauki, zgodnie z wypowiedzią większości (59 z 68) ankietowanych rodziców (Wykres 9j) oraz ankietowanych uczniów (Wykres 1w). Wykres 1j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak Wykres 2j 13/45 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 14/45 Wykres 7j Wykres 8j Wykres 9j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 15/45 Wykres 1w Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach, tworząc atmosferę sprzyjającą uczeniu się. Tworzona przez wszystkich nauczycieli właściwa, sprzyjająca uczeniu się atmosfera oraz podejmowane przez nich działania, skutecznie motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach. W szkole, zdaniem pracowników niepedagogicznych, wszystkie grupy bardzo dobrze współpracują ze sobą, wzajemnie szanując się i tworząc pozytywną atmosferę do nauki. Zdaniem rodziców nauczyciele w większości wierzą w możliwości ich dzieci (Wykres 1j) i chwalą je częściej niż krytykują (Wykres 2j). Ponadto nauczyciele dbają o dobre relacje między uczniami (Wykres 3j), traktują wszystkich uczniów równie dobrze (wykres 4j) oraz szanują wszystkie dzieci (Wykres 5j). Uczniowie w ankietach potwierdzili, że otrzymują od nauczycieli wskazówki, które pomagają im się uczyć (Wykres 6j) oraz mogą porozmawiać z nauczycielami, gdy mają taką potrzebę (Wykres 7j). W opinii ponad połowy ankietowanych uczniów (33 z 51) w szkole zdarzają się przypadki iż niektórzy uczniowie są wyśmiewani przez innych uczniów, a pięciu z nich (5 z 51) podało, że niektórzy uczniowie są wyśmiewani przez nauczycieli. Zdaniem uczniów klas IV - VI uczestniczących w wywiadzie w szkole panuje atmosfera wzajemnej życzliwość, a na zdarzające się przejawy niewłaściwego zachowania się ze strony uczniów natychmiast reagują nauczyciele. Podczas wszystkich obserwowanych zajęć zauważono, że uczniowie odnoszą się do siebie przyjaźnie, a relacje między nauczycielami i uczniami są życzliwe. Uczniowie nie przeszkadzali sobie podczas wypowiedzi, większość uczniów z zaangażowaniem wykonywała polecenia i pracowała zgodnie w parach lub grupach. Uczniowie chętnie zgłaszali się do odpowiedzi, a nauczyciele cierpliwie wyjaśniali im zagadnienia. Nauczyciele akceptują opinie i inicjatywy uczniów i wykorzystują je do pracy, a dzieci popełnione błędy mogą wykorzystać do uczenia się. Według uczniów są oni wspierani przez nauczycieli w procesie uczenia się poprzez stosowanie różnych metod i form pracy, które pomagają im się uczyć (Tab.1). Ponad połowa ankietowanych uczniów (30 z 51) jest zdania, że uczniowie pomagają sobie w nauce na wszystkich, bądź większości zajęć (Wykres 8j). Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 16/45 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 17/45 Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 18/45 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Co pomagało Wam się uczyć na tej lekcji? [WUPO] (7545) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Wskazówki nauczyciela. 2 Praca w grupach. 3 Pomoce dydaktyczne. 4 Prezentacja wyników pracy przy tablicy. Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. Uczniowie potrafią uczyć się samodzielnie, a nauczyciele prowadzą zajęcia tak, aby rozwijać u uczniów umiejętność uczenia się. Większość uczniów stwierdziła, że otrzymuje od nauczycieli wskazówki, jak powtórzyć ważne treści lekcji (Wykres 1j), zapamiętać nowe informacje (Wykres 2j), robić przydatne notatki (Wykres 3j), znajdować najważniejsze informacje (Wykres 4j), znaleźć efektywny sposób uczenia się (wykres 5j). Natomiast ponad połowa ankietowanych uczniów (30 z 51) wskazała, że otrzymała od nauczyciela wskazówkę jak wykorzystać podczas nauki swoje mocne strony (Wykres 6j). W dniu ankietowania większości szóstoklasistów (32 z 42) nauczyciele pomogli się zastanowić, czego się nauczyli. Obserwacje zajęć wykazały, że nauczyciele na lekcjach stwarzali sytuacje, w których uczniowie rozwiązywali procesy poznawcze oraz mogli wyrażać swoje zdanie na tematy poruszane podczas zajęć i podsumować je. Nauczyciele dają uczniom wskazówki dotyczące zapamiętywania nowych informacji oraz kształtują umiejętność uczenia się poprzez: stosowanie różnorodnych metod i form pracy (ćwiczenia, praca w parach, grupach), udzielanie informacji zwrotnej, sprawdzanie zrozumienia poleceń, treści i zadań, odwoływanie się do doświadczeń i wiedzy uczniów. Uczniowie klas I - III twierdzą, że rozmawiają z nauczycielami o tym, czego nauczyli się w szkole (Tab. 1). Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 19/45 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 20/45 Wykres 5j Wykres 6j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy rozmawiacie z nauczycielami o tym, czego nauczyliście się w szkole? Jeśli tak, opowiedzcie, o czym ostatnio rozmawialiście. [WUI-III] (7458) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 Obliczenia matematyczne Nauczyliśmy się rozwiązywać działania z nawiasami 2 Gramatyka Rozmawialiśmy o poznanych przymiotnikach 3 Święta patriotyczne Mówiliśmy o dniu 11 listopada W wymaganiu "Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się" w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 21/45 Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Uczniowie mają możliwość powiązania na lekcjach różnych dziedzin wiedzy. Obserwowane zajęcia (6) pozwoliły stwierdzić, że uczniowie w różny sposób mogli odwoływać się do wiedzy przedmiotowej, wiedzy z innych przedmiotów, doświadczeń pozaszkolnych oraz do wydarzeń w Polsce i na świecie (Tab. 1). Na obserwowanych zajęciach nauczyciele umożliwiali im odwoływanie się do innych, niż szkolnych doświadczeń, np. wydarzeń kulturalnych i sportowych. Uwzględniali też zagadnienia poruszane na innych przedmiotach. Podczas wywiadu nauczyciele uczący w jednym oddziale klasy piątej podali, iż podejmują działania międzyprzedmiotowe oraz pokazują uczniom związki zachodzące między tym co się dzieje na lekcjach, a wydarzeniami w środowisku lokalnym, w Polsce i na świecie. Wśród przykładów takich działań wskazali m.in. rozmowy z uczniami na tematy związane z aktualnymi wydarzeniami (sytuacja polityczna na Ukrainie, wybory do sejmu i senatu, problem uchodźców z Syrii), udział w akcjach społecznych (zbiórka plastykowych nakrętek - akcja "Wkręć się w pomaganie", organizacja apeli i uroczystości o charakterze patriotycznym) (Tab. 2). W wywiadzie większość nauczycieli zadeklarowała, że realizuje działania międzyprzedmiotowe, takie jak: korelacja międzyprzedmiotowa (konsultacje dotyczące realizowanych treści), wycieczki, przygotowywanie przedstawień, konkursy łączące podobne treści z kilku przedmiotów. Również w ocenie większości uczniów (39 z 51) nauczyciele rozmawiają z nimi o przydatności przekazywanej wiedzy w życiu codziennym (Wykres 1j) oraz nawiązują do tego czego uczą się na innych przedmiotach (Wykres 2j). Nieco mnie dzieci (32 z 51) dostrzega powszechność działań nauczycieli, pokazujących im związki nabywanej wiedzy z aktualnymi wydarzeniami w Polsce i na świecie (Wykres 3j) oraz odwołujących się do doświadczeń pozaszkolnych (Wykres 4j). Wykres 1j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak Wykres 2j 22/45 Wykres 3j Wykres 4j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Opisz, w jaki sposób uczniowie mieli możliwość odwołania się do innych, niż szkolne, doświadczeń. [OZ] (7558) Tab.1 Numer Analiza 1 Nauczyciel pytał o informacje dotyczące np. potwora z Loch Ness -skąd dzieci o nim wiedzą, gdzie słyszały pytał o najwyższy szczyt Himalajów, zadawał pytania prowokujące, wykorzystywał metody aktywizujące. Odwołanie do doświadczeń z dzieciństwa - opowiadanie bajek, charakterystyczne sformułowania w bajkach. Nauczyciel poprosił uczniów, aby powiedzieli, do czego w życiu pozaszkolnym mogą wykorzystać umiejętności zdobyte na tej lekcji (np.: obliczenie pola działki budowlanej, budowa latawca, obliczenie wielkości boiska). Nauczyciel nawiązał do relacji telewizyjnej z wodowania statku w porcie, którą uczniowie mieli okazję zobaczyć. Nauczyciel zapytał uczniów czy oglądali na żywo bądź w telewizji mecze ligowe siatkówki i prosił by sobie przypomnieli jaka postawę na boisku przyjmują zawodowi siatkarze. Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 23/45 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę podać przykłady świadczące o tym, że pokazują Państwo uczniom tej klasy związki między tym, co dzieje się na lekcji, a wydarzeniami lub sytuacją w najbliższej okolicy, w Polsce lub na świecie? [WNO] (10377) Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 Sytuacja polityczna na Ukrainie. Cytaty Przybliżenie charakterystyki Ukrainy, warunków życia w zawiązaniu do obecnej sytuacji politycznej (relacja jednego z uczniów, który pochodzi z Ukrainy). 2 Uroczystości patriotyczne - Dzień11 listopada. 3 Akcje charytatywne - społeczne. Uczniowie chętnie angażują się w różne akcje charytatywne. Są wrażliwi na to, co dzieje się ze zwierzętami ze schroniska. Organizują zbiórkę żywności, koców, smyczy itp. dla Stacyjki Maltusia. Ponadto, są wrażliwi na krzywdę ludzką, dlatego też klasa 5a jest zaangażowana z zbiórkę nakrętek – akcja "Wkręć się w pomaganie". 4 Kultura i zwyczaje innych narodów. Ostatnim takim wydarzeniem było Halloween dokonujemy porównań w wielu dziedzinach życia dotyczących naszego kraju i zagranicy . 5 Wybory do Sejmu i Senatu. Parlamentaryzm-polityczne problemy w Rzeczypospolitej szlacheckiej oraz dzisiejsza sytuacja w kraju. Podczas wyborów do samorządu szkolnego omawiam i zwracam uwagę na plakat(jak powinien wyglądać i co zawierać)odniesienie do wyborów w Polsce. 6 Dni Unii Europejskiej. z okazji dni UE uczniowie robią flagi unijne 7 Problem uchodźców. Pojęcie stereotypu-stosunek wobec ludności romskiej. Świat. Państwo Wielu Narodów-tolerancja narodowościowa i religijna. Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Nauczyciele umożliwiają uczniom wpływanie na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Nauczyciele stwierdzili, że najczęściej dają uczniom wybór dotyczący terminów testów i sprawdzianów (Wykres 1j), tematyki lekcji (Wykres 2j), rzadziej - metod pracy (Wykres 3j) i sposobu oceniania (Wykres 4j). Zdaniem większości ankietowanych uczniów na wszystkich lub większości zajęć nauczyciele uzgadniają z uczniami: treść zadania domowego (Wykres 5j), termin klasówki/sprawdzianu (Wykres 6j), sposób pracy na lekcji (Wykres 7j). Ponad połowa nauczycieli zachęca dzieci do realizowania własnych pomysłów (Wykres 8j). Na wszystkich obserwowanych lekcjach nauczyciele rozmawiali z uczniami, w jaki sposób będą realizowane cele lekcji oraz uwzględniali zdanie uczniów, najczęściej dotyczące form i metod pracy (Tab. 1). Wpływ uczniów na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się był widoczny na wszystkich lekcjach (Tab. 2). Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 24/45 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 26/45 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: Nauczyciel uwzględnia zdanie uczniów na temat przebiegu lekcji [OZ] (10378) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 tak – dotyczy to treści lekcji 1/5 16.7 / 83.3 2 tak – dotyczy to form i/ lub metod pracy 6/0 100 / 0 3 tak – inna sytuacja (opisz jaka) 0/6 0 / 100 4 nie 0/6 0 / 100 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Opisz, w jaki sposób nauczyciel umożliwia uczniom wpływanie na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. [OZ] (7548) Tab.2 Numer Analiza 1 Nauczyciele pozwalali uczniom na samodzielny wybór formy prac (grupa lub para), prosili również o zaproponowanie metody pracy podczas lekcji, wykorzystywali w procesie nauczania spontaniczne informacje przekazywane przez uczniów. Uczniowie mieli możliwość wyboru zadań oraz decydować o tym jak długo będą rozwiązywać zadanie. Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem Nauczyciele prowadzą działania umożliwiające uczenie się od siebie nawzajem. Na większości zajęć uczniowie pracują w grupach lub parach. Rzadziej mają możliwość wykonywania zadań wymyślonych przez siebie oraz wzajemnego oceniania. Na wszystkich obserwowanych zajęciach nauczyciele stwarzali uczniom możliwość uczenia się od siebie nawzajem - najczęściej była to praca w grupach i wzajemne sprawdzanie wykonanych zadań. Nauczyciele stwarzali także sytuacje, w których uczniowie pomagali sobie nawzajem. Nauczyciele w ankietach wskazali najczęstsze sposoby, które wykorzystują podczas lekcji, aby uczniowie wzajemnie się od siebie uczyli, m. in.: pracę w grupach lub parach; prezentację publiczną zadania, projektu lub pracy pisemnej; metodę aktywną "burzę mózgów"; dyskusję; wzajemne ocenianie. Trzy czwarte piątoklasistów zadeklarowało w ankietach, że pracują na wszystkich bądź większości zajęć w grupach lub parach (Wykres 1j), natomiast mniej niż połowa szóstoklasistów (17/42) w dniu badania stwierdziła, że na wszystkich i większości zajęć mieli okazję pracować w takiej formie (Wykres 2j). W ocenie większości uczniów (40/51) wszyscy i większość nauczycieli daje im możliwość porozmawiania ze sobą na temat związany z lekcją (Wykres 3j), natomiast mniej niż połowa respondentów (24/51) podaje, że wykonują na wszystkich i większości lekcji zadania wymyślone przez siebie Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 27/45 lub innych uczniów (Wykres 4j). Mniej niż połowa nauczycieli (23/51) prosi uczniów na wszystkich lub większości zajęć, by wzajemnie oceniali swoje prace (Wykres 5j). Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 28/45 Wykres 5j Obszar badania: W szkole lub placówce stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów. Szkoła stosuje rozwiązania nowatorskie, które odpowiadają na zdiagnozowane potrzeby rozwojowe uczniów i wykraczają poza zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Nauczyciele współpracują ze sobą przy ich wdrażaniu. Dyrektor szkoły i nauczyciele wskazali w wywiadach działania, które wspólnie realizują, by przyczynić się do rozwoju uczniów, m.in.: innowację pedagogiczną "Myślę, więc migam" i udział w realizacji projektu dla społeczności romskich Legnicy i Przemkowa "Araklom łacio drom". Wprowadzanie działań nowatorskich odbywa się przy współpracy nauczycieli (m.in. udział w szkoleniu nt. dwujęzyczności i dwukulturowości osób głuchych, prowadzenie zajęć zachęcających do nauki języka migowego, poszukiwanie i wdrażanie metod i form pracy sprzyjających realizacji projektu, stały kontakt z asystentem edukacji romskiej, udział w szkoleniu nt. kultury i tożsamości Romów). Zdaniem respondentów realizowane przedsięwzięcia przyczyniają się do rozwoju uczniów, są nowością w szkole i odpowiadają na potrzeby rozwojowe uczniów, takie jak: rozwój zainteresowań, realizację nowych pasji, zdobywanie wiedzy, poczucie własnej wartości i tożsamości, poczucie bezpieczeństwa, potrzebę zrozumienia oraz wsparcia. Nauka języka migowego korzystnie wpływa na rozwój ruchowy, emocjonalny i intelektualny, przyspieszając naukę czytania, pisania i liczenia, ćwiczy pamięć, usprawnia ciało i mięśnie twarzy, uczy świadomego używania ciała w komunikacji. Ponadto kształtuje wyobraźnię przestrzenną, pobudza prawą półkulę mózgową, ułatwia dziecku wysławianie się, stymuluje rozwój intelektualny, ułatwia przyswajanie treści z zakresu edukacji polonistycznej. Efektem realizacji programu na rzecz społeczności romskiej jest poprawa wyników nauczania dzieci i młodzieży Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 29/45 romskiej oraz integracja społeczna Romów. Dzięki wspólnym zajęciom dzieci romskie i polskie mają okazję do wspólnej zabawy, poznania własnych tradycji i kultur, przełamywania barier i stereotypów dotyczących narodowości. Prowadzone przez szkołę rozwiązania motywują uczniów do nauki, dowartościowują, podnoszą samoocenę, wyrabiają szacunek do siebie i innych. Podczas obserwowanych zajęć można było zauważyć elementy działań nowatorskich z zakresu nauki języka migowego. Realizowane działania nowatorskie wypłynęły z analizy badań pedagogicznych prowadzonych w dziedzinie nauki języka migowego oraz z diagnozy funkcjonowania i adaptacji mniejszości romskiej w Polsce. Obszar badania: Uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Dzięki pracy nauczycieli nad kształtowaniem odpowiedzialności uczniów zdecydowana większość z nich jest świadoma tego, że ich rozwój zależy w głównej mierze od ich własnego zaangażowania. Na temat odpowiedzialności za własny rozwój uczniowie wypowiedzieli się w ankiecie "Moja Szkoła". Jej wyniki świadczą o tym, że w zdecydowanej większości dzieci mają świadomość tego, dlaczego się uczą i od czego zależą ich szkolne osiągnięcia. Najwięcej osób uważa, że istotne jest ich własne zaangażowanie, czas poświęcony na naukę i atmosfera w klasie. Uczą się, bo wiedzą, że jest to ważne dla ich przyszłości, bo w ten sposób rozwijają swoje zainteresowania i chcą wiedzieć więcej (Wykresy 1w i 2w). Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 30/45 Wykres 1w Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 31/45 Wykres 2w Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 32/45 Wymaganie: Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Działania wychowawcze uwzględniają specyfikę i profilaktyczne środowiska. są Praca dostosowane do potrzeb nad zapewnieniem uczniów bezpieczeństwa oraz fizycznego i psychicznego jest działaniem priorytetowym, co sprawia, że mimo przypadków niewłaściwych zachowań, większość uczniów czuje się w szkole bezpiecznie. Zasady postępowania i współżycia w szkole, oparte pracowników na zaufaniu szkoły i szacunku, i rodziców. Szkoła są uzgadniane realizuje i przestrzegane działania przez uczniów, antydyskryminacyjne bazujące na zdiagnozowanych potrzebach i obejmujące całą społeczność szkolną. Prowadzone działania wychowawcze i profilaktyczne są analizowane. Działania wychowawcze podejmowane w szkole podlegają modyfikacjom, w których biorą udział uczniowie i rodzice. Obszar badania: Szkoła lub placówka realizuje działania wychowawcze i profilaktyczne, które są dostosowane do potrzeb uczniów i środowiska. Działania wychowawcze i profilaktyczne realizowane w szkole są adekwatne do potrzeb uczniów i specyfiki środowiska. Analiza danych ujętych w programie wychowawczym i programie profilaktyki, o czym poinformował także dyrektor w wywiadzie, pokazała, że uwzględniono w nich następujące potrzeby uczniów szkoły: ● akceptacji i zrozumienia, co wynika z obserwacji zachowań uczniów w szkole, na organizowanych przez szkołę wyjściach i wycieczkach oraz z rozmów z rodzicami i nauczycielami, wywiadów z kuratorem społecznym i pracownikiem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, a także z analiz opinii psychologicznych i medycznych, ● uznania, czego źródłem są obserwacje, rozmowy z nauczycielami, rodzicami i uczniami, ● integracji i znalezienia przyjaciela, którą wyodrębniono na podstawie zachowań uczniów w szkole oraz podczas wyjść i wycieczek pozaszkolnych oraz w rozmowach z nauczycielami, ● bezpieczeństwa i pragnienie bycia chronionym przed zagrożeniami, co wynika m.in. z obserwacji zachowań uczniów w szkole, rozmów z uczniami i ich rodzicami oraz rozmów z pracownikami obsługi, ● aktywności i zdrowego stylu życia, której istnienie potwierdzają wywiady z rodzicami i uczniami, ● wychowania patriotycznego, która jest widoczna, m.in.: w chęci organizowania corocznych uroczystych obchodów Dnia Patrona Szkoły, aktywnym udziale w akcji "Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia", organizacji uroczystych obchodów Narodowego Święta Niepodległości i Rocznicy Konstytucji Trzeciego Maja. Na podstawie sformułowanych potrzeb dzieci prowadzi się w szkole różnorodne działania, które sprzyjają ich Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 33/45 zaspokajaniu. Należą do nich m.in.: realizacja projektu "Bajki bez barier" w klasach I-III (bajki psychoedukacyjne dotyczące różnych rodzajów niepełnosprawności), organizowanie wspólnych uroczystości klasowych oraz zajęć i wycieczek integracyjnych, angażowanie rodziców do współpracy, organizacja warsztatów "Tolerancja dla odmienności", udział w programie "Adopcja Serca" (w ramach wolontariatu uczniowie ze wszystkich klas oraz rodzice przekazują fundusze na kształcenie ubogiej dziewczynki z Afryki), zachęcanie uczniów do udziału w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, wyróżnianie uczniów na apelach szkolnych, umieszczanie informacji o sukcesach uczniów na szkolnej stronie internetowej, przyznawanie absolwentom szkoły odznaki "Srebrne pióro", przyznawanie tytułu "Wzorowego czytelnika" oraz "Ucznia z klasą", organizacja wycieczki edukacyjnej do Górek Wielkich na Śląsku Cieszyńskim, organizacja warsztatów we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną ("Profilaktyka agresji", "Wagary nie są rozwiązaniem"), spotkania z przedstawicielami policji, straży miejskiej i Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Legnicy, zorganizowanie egzaminu na Kartę Rowerową, prowadzenie pozalekcyjnych zajęć plastycznych w ramach programu "Ach ta rodzinka", cykliczny udział w kampanii profilaktyczno-edukacyjnej "Zachowaj trzeźwy umysł", organizacja Szkolnego Dnia Sportu, Turnieju Piłki Nożnej, realizacja programów "Legniczanie dają mata", "Multisport", "Umiem pływać", realizacja programów: "Żyj zdrowo i wesoło", "Śniadanie daje moc", "Owocowe środy". Realizowane działania odpowiadają także potrzebom środowiska, w którym funkcjonuje szkoła. Według dyrektora wielu uczniów pochodzi z niepełnych rodzin bądź rodzin dotkniętych problemem bezrobocia, uczniami szkoły są dzieci romskie i dzieci przebywające w Pogotowiu Opiekuńczym w Legnicy oraz (w ostatnim czasie) dzieci pochodzące z Ukrainy. Mając to na względzie organizuje się w szkole dodatkowe lekcje języka polskiego, bardzo aktywnie współpracuje się z Towarzystwem Przyjaciół Dzieci i Caritas w Legnicy, organizuje kiermasze świąteczne i coroczny festyn rodzinny "Popołudnie z 10-tką", a w ramach "Araklom łacio drom - projektu dla społeczności romskich Legnicy i Przemkowa" w szkole od października 2013 r. do czerwca 2015 r. działała świetlica środowiskowa dla uczniów szkoły i dzieci romskich z Legnicy. Rodzice podali w wywiadzie, że mają istotny wpływ na kształt programów: wychowawczego i profilaktycznego. Na zebraniach Rady Rodziców dyskutowane są plany i propozycje, które potem przekazywane są dyrekcji szkoły. Dyrektor uwzględnia sugestie rodziców, zapoznaje ich z projektami programów, a po ich zaopiniowaniu przez Radę Rodziców są one przyjmowane do realizacji. Obszar badania: Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne. W szkole prowadzone są działania, których celem jest zapewnienie uczniom bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego. Analiza ankiety uczniowskiej "Moja szkoła", w której wzięło udział 51 uczniów, pozwala stwierdzić, że w większości czują się oni w szkole bezpiecznie, chociaż zdarza się, że dochodzi do sytuacji, w których odczuwają zagrożenie przemocą fizyczną, słowną lub pozawerbalną ze strony innych uczniów. Ankietowani uczniowie zadeklarowali, że: ● 34 osobom nie ukradziono żadnego przedmiotu ani pieniędzy, ale 9 zdarzyło się to raz, 6 - dwa, trzy razy, a 2 cztery i więcej razy (Wykres 1j), ● 44 osób nie zmuszano do kupowania czegoś za ich pieniądze lub oddawania ich rzeczy, chociaż 7 osób tego doświadczyło (Wykres 2j), Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 34/45 ● 21 osób nie obrażano i nie używano wobec nich nieprzyjemnych przezwisk, ale 11 zdarzyło się to raz, 6 - dwa, trzy razy, a 13 cztery i więcej razy (Wykres 3j), ● wobec 21 osób nie zachowywano się w sposób, który odbierałyby jako nieprzyjemny, 17 spotkało się z taką sytuacją raz, 8 dwa, trzy razy, a 5 cztery i więcej, (Wykres 4j), ● 42 osób nie wykluczano celowo z grupy, 6 zdarzyło się to raz (Wykres 5j), ● 39 osób nie obrażano za pomocą Internetu lub telefonów komórkowych, 10 zdarzyło się to raz (Wykres 6j), ● 25 osób nikt umyślnie nie uderzył, 13 doświadczyło tego raz, 6 - dwa, trzy razy, a 7 cztery i więcej razy (Wykres 7j), ● 43 osobom nie zniszczono umyślnie rzeczy należącej do nich, 6 zdarzyło się to raz (Wykres 8j). Jednocześnie uczniowie podczas wywiadu zapewniali, że w szkole jest bezpiecznie. Nie czują się w żaden sposób zagrożeni, czemu sprzyja opieka nauczycieli i innych pracowników szkoły, a także prowadzona w szkole działalność profilaktyczna (spotkania z policjantem, strażnikami miejskimi, psychologami, zajęcia z wychowawcami). Dzieci z klas I-III, które wzięły udział w wywiadzie, stwierdziły, że czują się w szkole bezpiecznie, bo na korytarzach są zawsze nauczyciele, którzy pilnują porządku i bezpieczeństwa, są kamery, a przy wejściu jest portier, który czuwa nad tym, kto wchodzi na teren szkoły. Rodzice, biorący udział w wywiadzie, z przekonaniem mówili o zadowoleniu z opieki, jaką szkoła zapewnia ich dzieciom. Nie zauważyli, żeby działo się coś niepokojącego w zakresie bezpieczeństwa uczniów szkoły. Na temat bezpieczeństwa uczniów w szkole wypowiedzieli się pracownicy niepedagogiczni, według których wszyscy, zarówno nauczyciele jak i inni pracownicy, dbają o to, aby nie dochodziło do sytuacji niebezpiecznych dla dzieci. W szczególnych sytuacjach związanych z zagrożeniem bezpieczeństwa czy zdrowia dzieci postępuje się zgodnie z opracowanymi procedurami. Podobnie kwestię bezpieczeństwa w szkole ocenili partnerzy szkoły, którzy uznali ją za priorytetową w działalności placówki. W szkole zainstalowany jest monitoring wizyjny. Pilnuje się, żeby dzieci w czasie przerw nie wychodziły poza teren szkoły. Szereg spotkań czy działań prewencyjnych i profilaktycznych, w realizacji których pomagają przedstawiciele Komendy Miejskiej Policji Straży Miejskiej w Legnicy (np."Odpowiedzialny Opiekun","Policjant nasz przyjaciel", "Bezpieczna droga do szkoły"), przyczynia się do podniesienia poczucia bezpieczeństwa dzieci. Na spotkaniach uświadamia się uczniów m.in. na temat używek czy przestępstw nieletnich i ich konsekwencji prawnych. Policjanci informowani są niezwłocznie, jeśli w pobliżu szkoły pojawią się osoby mogące stanowić zagrożenie dla dzieci. Zwieńczeniem realizowanych działań w zakresie szeroko pojętego bezpieczeństwa było uzyskanie przez szkołę Certyfikatu Szkoły Dbającej o Bezpieczeństwo. Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 35/45 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 36/45 Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 37/45 Obszar badania: Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu W ustalaniu zasad postępowania oraz norm obowiązujących w szkole biorą udział wszyscy członkowie szkolnej społeczności, a relacje wynikające z ich przestrzegania oparte są na szacunku i zaufaniu. Rodzice i uczniowie w wywiadach stwierdzili, że ustalanie zasad postępowania odbywa się w szkole przy ich współudziale. Uczniowie wyjaśnili, że uzgodnione z pomocą nauczyciela lub wychowawcy zasady, stanowią kontrakt spisany w zeszycie albo ustalony ustnie (np. regulamin sali gimnastycznej, pracowni komputerowej, zasady korzystania z boiska, stołówki, szatni). Wybór zasad odbywa się w trakcie ustaleń ustnych, dyskusji, ankiet albo głosowania. Uczniowie dodają swoje propozycje do kontraktu klasowego lub układają go od podstaw z nauczycielem. Ogólne zasady obowiązujące w szkole, które przytoczyli uczniowie w wywiadzie prezentuje tabela 1. Rodzice mają wpływ na kształtowanie postaw prozdrowotnych (przyczynili się m.in. do zlikwidowania sklepiku szkolnego oferującego głównie słodycze), postaw ekologicznych (pomoc w organizacji warsztatów o życiu pszczół), umiejętności zachowania w sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia (inicjatywa zorganizowania pokazu pierwszej pomocy przedmedycznej) czy postaw zgodnych z obowiązującym prawem (pomoc w organizacji spotkań z policjantem czy strażnikiem miejskim). Rodzice odpowiadali w ankiecie na pytanie o ich wpływ na zasady obowiązujące w klasie ich dzieci oraz na to, jakich zachowań się od dzieci w szkole oczekuje. Większość uznała, że taki wpływ istnieje (Wykresy 1j i 2j). Widoczna jest tu spójność z wypowiedziami ankietowymi uczniów, którzy w większości (38 z 51) stwierdzili, że mają wpływ na zasady obowiązujące w szkole (Wykres 3j). Pracownicy niepedagogiczni dostrzegli, że uczniowie zachowują się kulturalnie wobec wszystkich pracowników szkoły i stosują się do obowiązujących norm zachowania: kultury osobistej, dbania o mienie szkoły, odpowiedniego konieczności. Nauczyciele stroju, w wywiadzie gotowości poinformowali do niesienia o kontraktach pomocy innym klasowych, w razie zapoznawaniu zaistniałej uczniów i rodziców z obowiązującymi w szkole procedurami postępowania, przypominaniu zasad obowiązujących w czasie przerw, lekcji, imprez i uroczystości szkolnych, wycieczek, wyjść do kina itp. Wartości i normy obowiązujące w szkole, które według nauczycieli zasługują na uwagę to m.in.: przyjaźń i koleżeństwo, zdrowie, bezpieczeństwo, tolerancja, życzliwość, kultura osobista, uczciwość, odpowiedzialność za własne czyny, wolność osobista, poczucie własnej wartości, okazywanie szacunku innym, pracowitość, rozwój fizyczny i psychiczny oraz poszanowanie cudzej własności. Na każdej z obserwowanych lekcji nauczyciele kształtowali pożądane postawy społeczne poprzez osobisty przykład. Wszyscy uczestnicy zajęć okazywali sobie szacunek, pracowali zgodnie z obowiązującymi w szkole zasadami, dbali o bezpieczeństwo i przyjazną atmosferę współpracy. Widać było wzajemne zaufanie i życzliwość. Uczniowie nie bali się zadawać pytań, nauczyciele reagowali życzliwie i starali się wspierać dzieci w razie potrzeby. Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 38/45 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 39/45 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie zasady obowiązują Was w szkole? W jaki sposób odbywa się ich ustalanie? Czy bierzecie w tym udział i na czym on polega? [WU] (6376) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Zachowuję się kulturalnie wobec pracowników szkoły oraz kolegów i koleżanek. 2 Nie przeklinam i nie kłamię. 3 Nie przeszkadzam innym w pracy i w odpoczynku. 4 Nie stosuję przemocy wobec innych. 5 Nie zabieram ani nie niszczę cudzej własności. 6 Nie wyśmiewam się z innych, zawsze okazuję szacunek każdemu. 7 Nie biegam w szkole. 8 Stosuję zmienne obuwie. 9 Dbam o mienie szkoły. 10 Nie opuszczam budynku aż do zakończenia lekcji. 11 Systematycznie i aktywnie uczestniczę w zajęciach lekcyjnych oraz w życiu szkoły. 12 Dbam o zdrowie, wystrzegam się wszelkich szkodliwych nałogów. 13 Przestrzegam zasad higieny osobistej, dbam o estetykę i stosowność ubioru oraz fryzury. 14 Dbam o honor szkoły, staram się godnie ją reprezentować oraz znać i szanować jej dobre tradycje. Obszar badania: W szkole lub placówce realizowane są działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki. Działania antydyskryminacyjne są realizowane w szkole powszechnie i adekwatnie do zdiagnozowanych potrzeb. Dyrektor i nauczyciele podali w ankiecie, jakie działania antydyskryminacyjne były prowadzone w szkole w ostatnich latach. Do najważniejszych zaliczyć można: ● czytanie przez wychowawców wszystkich klas I – III "Bajek bez barier" wydanych przez Fundację "Światełko" traktujących o problemach ciężko chorych dzieci, ● współpracę ze Stowarzyszeniem Szczęśliwych Emerytów w Legnicy polegająca na wspólnej realizacji projektu "Integracja międzypokoleniowa przez sztukę", w której biorą udział uczniowie z wychowawczynią, ich rodzice oraz seniorzy (inscenizacja sztuki "Opowiemy Wam bajkę"), ● kontakt z dziećmi upośledzonymi w stopniu umiarkowanym z Zespołu Placówek Specjalnych w Legnicy (wspólnie ,"Mikołajki"), Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 40/45 ● dwuletnią realizację projektu "Araklom łacio drom - dla społeczności romskich Legnicy i Przemkowa" (zajęcia wyrównawcze, opiekuńczo-wychowawcze w świetlicy środowiskowej oraz terapia we współpracy z pedagogiem, psychologiem i asystentem edukacji romskiej, zorganizowane dla polskich i romskich dzieci), ● lekcje wychowawcze na temat tolerancji, kultury i obyczajów innych narodów (m.in.: Co to jest tolerancja?, Czy jestem dobrym kolegą/koleżanką?, Jaki jestem w relacjach z innymi, Tolerancja ze szczególnym zwróceniem uwagi na problem izolacji w grupie, Jak kształtować podstawy akceptujące niepełnosprawność, odmienność kulturową, narodowościową, religijną?, Tolerancja i odpowiedzialność za siebie i innych), ● wykorzystywanie przykładów z literatury i filmu (bajki, czytanki, lektury) o tematyce związanej z tolerancją wobec innych (kolor skóry, wyznanie, zamożność, niepełnosprawność, wygląd) ● działania w ramach akcji "Adopcji serca" (comiesięczna zbiórka pieniędzy na utrzymanie i edukację dziewczynki z Afryki), ● przeprowadzanie akcji charytatywnych uwrażliwiających na potrzeby osób ubogich, potrzebujących wsparcia (np.: "Góra Grosza", Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, zbieranie nakrętek, zbieranie zabawek i słodyczy w ramach akcji "Uśmiech pod choinkę", przyborów szkolnych dla dzieci z domów dziecka), ● współpracę ze stowarzyszeniami: Polskim Związkiem Głuchych, Stowarzyszeniem Migaj Sercem w Legnicy oraz Towarzystwem Przyjaciół Dzieci w Legnicy. Nauczyciele w sposób szczegółowy opisali w ankiecie wszystkie działania antydyskryminacyjne, które realizowali ze swoimi uczniami. Najwięcej odnosiło się do dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i stan zdrowia, status ekonomiczny, pochodzenie etniczne i kolor skóry, a także płeć i pochodzenie społeczne. Przykłady działań prezentuje tabela 1. Według nauczycieli przypadki dyskryminacji zdarzają się sporadycznie, a w razie ich wystąpienia podejmowane były i są różnorodne działania poruszające tematykę tolerancji, zrozumienia, akceptacji i szacunku dla "inności", mające na celu edukację antydyskryminacyjną uczniów szkoły. Rodzice uczestniczący w wywiadzie uznali, że przypadki dyskryminacji zdarzają się, ale sporadycznie. Działania antydyskryminacyjne w szkole są w związku z tym przeważnie działaniami profilaktycznymi. Zdaniem rodziców nauczyciele podejmują temat dyskryminacji podczas godzin wychowawczych, realizując z uczniami różnorodne projekty i programy edukacyjne oraz organizując spotkania z psychologami i pedagogami. Uczniowie uważają, że w szkole każdy traktowany jest sprawiedliwie, choć są uczniowie, których nauczyciele traktują indywidualnie. Dzieje się tak z dziećmi, które mają problemy w nauce oraz z uczniami z problemami wychowawczymi albo zaburzonym zachowaniem. Wymagają oni specjalnego podejścia nauczycieli i ograniczenia niektórych wymagań. Według uczniów jest to sprawiedliwe traktowanie – odpowiednie do potrzeb i możliwości. Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 41/45 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę podać przykłady tych działań. [AN] (7087) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 34 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 prelekcje nauczyciela na temat kultury i higieny osobistej 2 promowanie zdrowego stylu życia i żywienia (np. udział w akcjach sportowych, programy: Śniadanie daje moc, Owocowe Środy) 3 udział w akcjach charytatywnych ("Adopcja serca", Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, "Góra Grosza") 4 omawianie problemu dyskryminacji w oparciu o szkolne lektury i na zajęciach wychowawczych 5 organizacja wycieczek klasowych i Zielonej Szkoły dla wzmocnienia relacji międzyludzkich i integracji 6 spotkania klasowe z okazji świąt 7 organizowanie spotkań z psychologiem 8 realizacja projektów antydyskryminacyjnych ("Bajki bez barier", "Nasz teatr") 9 zajęcia opiekuńczo-wychowawcze w świetlicy środowiskowej (integracja dzieci polskich i romskich) 10 rozmowy z rodzicami 11 indywidualne rozmowy z uczniami W wymaganiu "Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się podejmowane działania wychowawcze i profilaktyczne oraz modyfikuje je w razie potrzeb. Działania wychowawcze i profilaktyczne, które są podejmowane przez nauczycieli, podlegają systematycznym analizom, a wypracowane na ich podstawie wnioski wykorzystywane są do modyfikowania tych działań. Według wypowiedzi dyrektora i nauczycieli przeprowadzane analizy dotyczyły m.in.: ● postawy i zachowań uczniów w różnych sytuacjach społecznych w szkole oraz miejscach publicznych, ● relacji między uczniami, przestrzegania zasad obowiązujących w szkole, Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 42/45 ● funkcjonowania dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz znajdujących się w trudnej sytuacji rodzinnej , ● zagrożeń: problem przemocy fizycznej (drobne bójki, zaczepki, zastraszanie, konflikty między uczniami), problem przemocy słownej (wyśmiewanie, używanie wulgaryzmów, wyzwisk), problemy zdrowotne, problemy związane z trudną sytuacją materialną i rodzinną uczniów, problem wysokiej absencji (wagary), problem braku tolerancji. Analizy działań wychowawczych dotyczących powyższych obszarów dokonuje się m.in. podczas: ● ewaluacji wewnętrznej (Respektowanie norm społecznych w szkole), ● posiedzeń zespołów wychowawczych i zespołów przedmiotowych oraz zebrań rady pedagogicznej, ● rozmów z nauczycielami i pracownikami obsługi szkoły dotyczących niepokojących zachowań w szkole i rozmów z wychowawcami Pogotowia Opiekuńczego w Legnicy, ● spotkań: pedagog – wychowawca – rodzice – uczeń (doraźnie), ● konsultacji i zebrań z rodzicami, ● diagnoz na uczniów klasy I, ● monitorowania ocen z zachowania oraz frekwencji, ● wywiadów środowiskowych (w razie wystąpienia problemu). Na skutek analiz często pojawia się potrzeba modyfikowania działań prowadzonych w szkole, co w wywiadach szczegółowo opisali dyrektor i nauczyciele. Również z nadzoru sprawowanego przez dyrektora szkoły wypływają wnioski i rekomendacje w odniesieniu do działań wychowawczych. W ostatnich latach wystąpiła konieczność np.: wzmocnienia dyżurów w szatniach w sali gimnastycznej oraz w pobliżu toalet, wprowadzenia dodatkowego monitoringu, zorganizowania osobnego wejścia i wyodrębnienia oddzielnego pomieszczenia na szatnię dla uczniów klas I, wydłużenia czasu pracy świetlicy, zorganizowania warsztatów z psychologiem (Profilaktyka agresji, Trening zastępowania agresji), wzmożenia obserwacji uczniów przez wychowawcę, pedagoga i dyrektora, zorganizowania zajęć arteterapii i socjoterapii, uzupełnienia tematyki lekcji wychowawczych o tematy z profilaktyki agresji (m.in. Radzę sobie z konfliktami, Zagrożenia cyberprzemocą, Słowa też mogą krzywdzić, Nie jesteś sam gdzie szukać pomocy?), wzmocnienia współpracy z asystentami rodziny, wychowawcami Pogotowia Opiekuńczego w Legnicy, nauczycielami świetlicy terapeutycznej, kuratorami rodzinnymi czy tłumaczami języka migowego, wzmocnienia współpracy z policją, strażą miejską, rozszerzenia katalogu zajęć pozalekcyjnych rozwijających zainteresowania, wyrównawczych, świetlicowych (szachy, pływanie, zajęcia sportowe, plastyczne, taneczno-ruchowe), umożliwienia prezentacji talentów uczniowskich (konkursy szkolne, pokazy i prezentacje uczniów w czasie "Parady talentów") , wprowadzenia różnorodnych systemów motywowania uczniów do nauki (np. odznaka "Srebrne pióro" dla absolwentów, tytuł "Uczeń z klasą" oraz "Wzorowy czytelnik"). Modyfikacje te zostały wprowadzone i zostały uznane za użyteczne. Wdrożenie wniosków przyczyniło się według nauczycieli m.in. do zwiększenia bezpieczeństwa na korytarzach szkolnych oraz znacznego ograniczenia niepożądanych zachowań uczniów, a także do poprawy wyników nauczania. Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 43/45 Obszar badania: W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice. Pomysły oraz inicjatywy rodziców i uczniów w zakresie modyfikacji działań prowadzonych w szkole są uwzględniane przez grono pedagogiczne. Rodzice poinformowali podczas wywiadu, że zgłaszają nauczycielom, pedagogowi i dyrektorowi szkoły swoje propozycje dotyczące działań wychowawczych. Rodzice ustalają z wychowawcą plan działań wychowawczych (np. wybór miejsca wycieczek, zielonych szkół, propozycje spotkań z ciekawymi ludźmi) i zgłaszają problemy dotyczące zachowań uczniów (np. ustalanie tematyki pogadanek i zajęć dotyczących występujących problemów). Na prośbę rodziców zawarto umowę z inną niż dotychczas firmą ubezpieczeniową, wydłużono czas pracy świetlicy oraz wzbogacono zajęcia świetlicowe o dodatkowe formy (zajęcia plastyczne, komputerowe, taneczno - ruchowe), wzmocniono dyżury nauczycieli w szatniach przy sali gimnastycznej, doposażono szatnię klas pierwszych, dla uczniów klas młodszych zorganizowano warsztaty o życiu pszczół i wartości odżywczych miodu, zlikwidowano sklepik szkolny. Rodzice współorganizują festyn rodzinny i organizują kiermasz świąteczny. Rodzicom umożliwia się uczestnictwo w uroczystościach szkolnych, wycieczkach i warsztatach. Uczniowie w wywiadzie poinformowali, że regulaminy i kontrakty stanowiące zbiór zasad obowiązujących w szkole ustala się na godzinach wychowawczych i pierwszych lekcjach przedmiotowych. Jeżeli chodzi o prawa i obowiązki uczniów, propozycje zgłaszają oni sami (np. prawo do zgłoszenia nieprzygotowania do lekcji, "Szczęśliwy Numerek", możliwość przesunięcia terminu sprawdzianu, tematy godzin wychowawczych). Uczniowie mieli również możliwość zgłoszenia w ankiecie propozycji zajęć pozalekcyjnych oraz zakupu książek do szkolnej biblioteki, wybierają samorząd szkolny i jego opiekuna, przedstawiają pomysły organizowania imprez charytatywnych, kulturalnych i sportowych (m.in. Góra Grosza, zbiórka karmy i koców dla schronisk, gromadzenie nakrętek na rzecz chorych rówieśników, współorganizacja Festynu Popołudnie z Dziesiątką, poczta walentynkowa, andrzejki, bal karnawałowy). Uczniowie czynnie włączają się w realizację Dnia Patrona i Nocy z Patronką. Większość inicjatyw uczniowskich jest akceptowana i realizowana. Zdaniem uczniów propozycje są odrzucane tylko wówczas, gdy występują obiektywne trudności wykonawcze. Dyrektor w ankiecie i nauczyciele w wywiadach zapewnili, że zaangażowanie rodziców i uczniów w organizację życia szkoły oraz modyfikację jej działań wychowawczych i profilaktycznych, jest przez nich mile widziane i akceptowane. Są otwarci na inicjatywy i chętnie wspierają realizację przedstawianych propozycji, mając na uwadze dobro i rozwój uczniów. Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 44/45 Raport sporządzili ● Jolanta Orzłowska ● Anna Urbańska Kurator Oświaty: ........................................ Data sporządzenia raportu: 16.12.2015 Szkoła Podstawowa nr 10 im. Zofii Kossak 45/45
