Gwiazdy i galaktyki

Gwiazdy i galaktyki
Rok wietlny i parsek – jednostki
odległo ci używane w astronomii
Rok wietlny - odległo ć jaką przebywa wiatło w ciągu roku
1 rok wietlny = 300 000 km/s *365,25*24*60*60 s =
9 467 000 000 000 km = 9,5*1012 km
Parsek – odległo ć z jakiej promień obity ziemskiej jest
widoczny pod kątem 1 sekundy kątowej
1 pc = 3,26 roku wietlnego = 3,1*1013 km
Stosuje się również kilo i megaparseki
Gwiazdy
wiecą własnym
wiatłem
► Energia gwiazd
pochodzi z reakcji
jądrowych
► Różnią się jasno cią,
wielko cią oraz barwą
►
Gwiazdy
►
►
Najja niejsze gwiazdy
nazywa się podając
kolejne greckie litery
według jasno ci i nazwę
gwiazdozbioru, w którym
dana gwiazda leży np. 
Ori,  Eri
Niektóre jasne gwiazdy
mają swoje własne nazwy
np. Gwiazda Polarna,
Arktur, Altair
Gwiazdy
►
►
Najja niejsza widoczna
gwiazda nieba to Syriusz
(znajduje się w odległo ci
9 lat wietlnych od Słońca)
Najbliższa gwiazda
Proxima Centauri znajduje
się w odległo ci 4,22 l. .
od Słońca
(270 000 razy dalej niż
Ziemia)
Porównanie rozmiarów gwiazd
Słońce – podstawowe dane
rednica 1392000 km
(109 razy większa od
rednicy ziemskiej)
► Masa 1,99*1030 kg
(334000 mas Ziemi)
► Gęsto ć 1408 kg/m3
► Temperatura
powierzchni 5780 K
► Temperatura wnętrza
ok. 15 mln K
►
Powierzchnia Słońca
►
►
►
Dochodzące od Słońca żółte
wiatło pochodzi z fotosfery warstwy atmosferycznej o
grubo ci około 500 km.
Poniżej znajduje się wnętrze
Słońca, a powyżej
przezroczyste, zewnętrzne
warstwy atmosfery.
Praktycznie cała docierająca do
Ziemi słoneczna energia ciepło i wiatło - pochodzi z
fotosfery, ale wytworzona
została we wnętrzu Słońca.
Największe gwiazdy
►
Czerwony olbrzym - gwiazda o
stosunkowo niewielkiej masie
(od 0,5 do ok. 8-10 mas
Słońca), będąca na schyłkowym
etapie ewolucji. Nazwa pochodzi
od obserwowanej barwy i
dużych rozmiarów (setki razy
większych od promienia Słońca)
Największe gwiazdy
►
Błękitny nadolbrzym gwiazda o masie w
przedziale od 10 do 50
mas Słońca, promień
dochodzi do 25 promieni
Słońca. Błękitne olbrzymy
wiecą wyjątkowo
jasno. Temperatura ich
powierzchni jest wysoka,
powyżej 20 000 K. Są to
gwiazdy o największych
masach.
Albireo - gwiazda podwójna
w gwiazdobiorze Łabędzia
Gwiazdozbiory (konstelacje)
► Okre
lony fragment
nieba z
charakterystyczną
grupą ja niejszych
gwiazd
► Całe niebo podzielono
na 88 gwiazdozbiorów
Gwiazdy w gwiazdozbiorach
►
►
Znajdują się w różnych
odległo ciach od Słońca
Ich położenie na sferze
niebieskiej jest zbliżone
Nazwa
Odległo ć
 (Wega)
25 l

881 l

634 l

898 l

154 l
Ważniejsze gwiazdozbiory
Orion i Wielka Niedźwiedzica
Ważniejsze gwiazdozbiory
Lew i Łabędź
Bliźnięta i Woźnica
Wielki Wóz
Orion na zdjęciu i na rycinie
Niebo we wrze niu
Niebo w lutym
Galaktyka – Droga Mleczna
► Galaktyka
spiralna
► Zawiera 200 mld.
gwiazd
► rednica 100000 l. .
► Grubo ć maksymalna
w centralnej czę ci
20 000 l. .
Droga Mleczna
►Z
Ziemi widzimy
zawsze tylko kawałek
Drogi Mlecznej
Panorama całej Drogi Mlecznej
Inne galaktyki
► Najbliższe
galaktyki to
Wielki i Mały Obłok
Magellana znajdujące
się odpowiednio w
odległo ci 179 000 i
210 000 l. .
Wielka Galaktyka Andromedy
2,2 mln l. . – najdalszy obiekt widoczny gołym okiem
Galaktyki można podzielić na spiralne
jak nasza galaktyka albo M101
Galaktyki eliptyczne
np. M87
Galaktyki soczewkowate
M 104 - Sombrero
Galaktyki nieregularne
NGC 1427A
Galaktyki są z sobą powiązane grawitacyjnie
Tworzą gromady i supergromady