rola banku centralnego w systemie finansowym i

ROLA BANKU CENTRALNEGO W SYSTEMIE FINANSOWYM I GOSPODARCE: SYSTEM
FINANSOWY A GOSPODARKA.; BANK CENTRALNY W ROLI INSTYTUCJI SYSTEMU
FINANSOWEGO.; INSTYTUCJONALNO – PRAWNE WARUNKI FUNKCJONOWANIA BANKU
CENTRALNEGO.; FUNKCJE I ZADANIA BANKU CENTRALNEGO
SYSTEM FINANSOWY: MECHANIZM WSPÓŁTWORZENIA I PRZEPŁYWU SIŁY
NABYWCZEJ MIĘDZY NIE FINANSOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARCZYMI, TO
ORGANIZACJA WYKORZYSTANIA PIENIĄDZA W GOSPODARCE.
SYSTEM FINANSOWY W GOSPODARCE - MA CHARAKTER PODSYSTEMU
GOSPODARCZEGO; ZAOPATRUJE PODMIOTY GOSPODARCZE W PIENIĄDZ GOTÓWKOWY
I BEZGOTÓWKOWY; ODDZIAŁUJE NA GOSPODARKĘ: AKTYWNIE, NEUTRALNIE
STRUKTURA SYSTEMU FINANSOWEGO - UPORZĄDKOWANY ZBIÓR ORGANIZACJI
FINANSOWYCH (INSTYTUCJI FINANSOWYCH ORAZ RYNKÓW FINANSOWYCH), ZASAD
ICH FUNKCJONOWANIA, A TAKŻE INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH, KREOWANYCH
PRZEZ ORGANIZACJE FINANSOWE.
SYSTEM FINANSOWY - SKŁADA SIĘ Z RÓŻNYCH PODSYSTEMÓW; ISTOTNYM JEGO
PODSYSTEMEM JEST SYSTEM PIENIĘŻNY
SYSTEM PIENIĘŻNY - ZESPÓŁ NORM PRAWNYCH REGULUJĄCYCH ZASADY,
ORGANIZACJĘ I TRYB EMISJI ORAZ OBIEGU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH, CZĘŚĆ SYSTEMU
FINANSOWEGO KRAJU
ZAKRES REGULACJI W SYSTEMIE PIENIĘŻNYM – PODMIOTOWY: O CHARAKTERZE
BEZPOŚREDNIM; DOTYCZĄCY WPROST I WYŁĄCZNIE JEDNOSTEK UCZESTNICZĄCYCH
W DANEJ, KONKRETNEJ OPERACJI PIENIĘŻNYCH, NP. NABYCIE OBLIGACJI SKARBOWEJ,
O CHARAKTERZE POŚREDNIM; OBEJMUJE ZESPÓŁ NORM SŁUŻĄCYCH REALIZACJI
PODSTAWOWYCH ZASAD GOSPODARKI PIENIĘŻNEJ- BANK CENTRALNY- BANKI
KOMERCYJNE, O CHARAKTERZE INDYWIDUALNYM LUB POWSZECHNYM.
PRZEDMIOTOWY: DOTYCZY EMISJI ZNAKÓW PIENIĘŻNYCH, OBIEGU PIENIĘŻNEGO,
STOSUNKÓW PIENIĘŻNYCH Z ZAGRANICĄ.
PRZESŁANKI REGULACJI GOSPODARKI PIENIĘŻNEJ - GOSPODARKA PIENIĘŻNA:
ZESPÓŁ ZASAD, CZYNNIKÓW I CZYNNOŚCI KSZTAŁTUJĄCYCH EMISJĘ I OBRÓT
ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH. CEL REGULACJI GOSPODARKI PIENIĘŻNEJ: WIARYGODNY I
STABILNY PIENIĄDZ, KTÓRY ZAPEWNIA PODMIOTOM KRAJOWYM I ZAGRANICZNYM
WYSOKĄ SPRAWNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI
GOSPODARCZEJ.
INSTYTUCJE SYSTEMU PIENIĘŻNEGO - KONTROLUJĄCE I NADZORUJĄCE; W POLSCE:
PARLAMENT, MF, NBP, KNB, KPWIG, UNUIFE; INSTYTUCJE KREDYTOWE; INSTYTUCJE
UBEZPIECZENIOWE; INSTYTUCJE INWESTYCYJNE
BANK CENTRALNY - JEST JEDNĄ Z INSTYTUCJI SYSTEMU PIENIĘŻNEGO;
BEZPOŚREDNIO ODDZIAŁUJE NA SYSTEM BANKOWY, POPRZEZ KSZTAŁTOWANIE
WARUNKÓW FUNKCJONOWANIA SYSTEMU BANKOWEGO WPŁYWA NA SPRAWNOŚĆ I
EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMU FINANSOWEGO ORAZ GOSPODARKĘ.
W SYSTEMIE BANKOWYM - FUNKCJONUJĄ RÓŻNE INSTYTUCJE; ICH CHARAKTER I
SPOSÓB POWIĄZAŃ ZALEŻY OD STANU ROZWOJU GOSPODARKI ORAZ MODELU
SYSTEMU FINANSOWEGO; W SYSTEMIE FINANSOWYM O RYNKOWEJ ORIENTACJI
WPŁYW BANKU CENTRALNEGO NA GOSPODARKĘ JEST INNY NIŻ W SYSTEMIE
FINANSOWYM BANKOWO ZORIENTOWANYM.
W GOSPODARKACH RYNKOWYCH O WYSOKIM POZIOMIE ROZWOJU - SYSTEM
BANKOWY JEST DWUPOZIOMOWY; EWOLUUJE W KIERUNKU RYNKOWYM; SYSTEM
BANKOWY PODLEGA GLOBALIZACJI; BANK CENTRALNY NIE ZAWSZE JEST W STANIE
STABILIZOWAĆ GOSPODARKĘ, GDYŻ STAJE SIĘ ONA ZALEŻNA OD GLOBALNYCH
PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH I KAPITAŁOWYCH I PODLEGA SZOKOM POPYTOWO
PODAŻOWYM
BANK CENTRALNY - W GOSPODARCE I SYSTEMIE PIENIĘŻNYM FUNKCJONUJE ZGODNIE
Z PRZYJĘTYMI ROZWIĄZANIAMI PRAWNYMI I TRADYCJĄ; POWSTAŁ GŁÓWNIE W
EFEKCIE POJAWIENIA SIĘ BANKNOTÓW, CZYLI NOT BANKOWYCH ŻYRUJĄCYCH
ZŁOŻONY DEPOZYT; ROZWINĄŁ SWĄ DZIAŁALNOŚĆ WSKUTEK UKSZTAŁTOWANIA SIĘ
W GOSPODARKACH SYSTEMU PIENIĄDZA PAPIEROWEGO.
TRADYCYJNIE BANK CENTRALNY PEŁNI FUNKCJE - BANK BANKÓW: ORGANIZUJE I
WSPÓŁUCZESTNICZY W SYSTEMIE ROZLICZEŃ PIENIĘŻNYCH, REGULUJE DZIAŁALNOŚĆ
BANKÓW KOMERCYJNYCH, WSPIERA SYSTEM ROZLICZEŃ BANKOWYCH W KRAJU I W
SKALI MIĘDZYNARODOWEJ; BANK EMISYJNY: EMITUJE PIENIĄDZ GOTÓWKOWY I
KREDYTOWY, ODDZIAŁUJE NA ILOŚĆ TEGO PIENIĄDZA W OBIEGU, OKREŚLA JEGO
WARTOŚĆ POPRZEZ KSZTAŁTOWANIE: PODAŻY PIENIĄDZA, STOPY PROCENTOWEJ,
KURSU WALUTOWEGO; BANK PAŃSTWA: OBSŁUGA BUDŻETU PAŃSTWA,
PROWADZENIE RACHUNKÓW BANKOWYCH
BANK CENTRALNY W SYSTEMIE PIENIĘŻNYM - EMITUJE PIENIĄDZ GOTÓWKOWY I
KREUJE PIENIĄDZ BEZGOTÓWKOWY, ZARZĄDZA REZERWAMI WALUTOWYMI, Z
RZĄDEM WSPÓŁZARZĄDZA KURSEM WALUTOWYM, REALIZUJE POLITYKĘ DEWIZOWA
PAŃSTWA, ZAPEWNIA BEZPIECZEŃSTWO OBIEGU PIENIĄDZA BANKOWEGO, ZAPEWNIA
BEZPIECZEŃSTWO I STABILNOŚĆ SYSTEMU FINANSOWEGO, PROWADZI USŁUGI
BANKOWE WOBEC RZĄDU I JEGO INSTYTUCJI.
PODAŻ PIENIĄDZA JEST FUNKCJĄ WIELU ZMIENNYCH
M=(BG+ D/R+BG )X B ZALEŻY OD EMISJI, OD TZW. BAZY MONETARNEJ
GDZIE: BG- GOTÓWKA W OBIEGU; D- DEPOZYTY NA ŻĄDANIE; R- REZERWY BANKOWE;
B- BAZA MONETARNA
LUB M=(K+1/R+K)X B
K- STOPA UTRZYMANIA GOTÓWKI BG/D; R- PRZECIĘTNA STOPA REZERW
OBOWIĄZKOWYCH –R/D
M=[K+1/R(1+K+S)+K]X B
GDZIE: N-T/D – STOPA DEPOZYTÓW TERMINOWYCH; T- WKŁADY TERMINOWE OBJĘTE
OBOWIĄZKOWĄ REZERWĄ; S-S/D –STOPA WKŁADÓW OSZCZĘDNOŚCIOWYCH; SWKŁADY OSZCZĘDNOŚCIOWE OBJĘTE OBOWIĄZKOWĄ REZERWĄ.
TEORIA MNOŻNIKA - KLASYCZNA TEORIA MNOŻNIKA ZAKŁADA, ŻE NA PROCES
KREACJI PIENIĄDZA ODDZIAŁYWAJĄ WYŁĄCZNIE CZYNNIKI INSTYTUCJONALNE,
TECHNICZNE BĄDŹ LOSOWE ZMIANY W ZACHOWANIACH BANKÓW. BANK CENTRALNY
MOŻE ZATEM WPŁYWAĆ NA PODAŻ PIENIĄDZA POPRZEZ: STOPĘ REZERW
OBOWIĄZKOWYCH, MANIPULOWANIE SŁUŻĄCYCH BANKOM DO PRZECHOWYWANIA
REZERW (INNE NIŻ DEPOZYT W BANKU CENTRALNYM), OPERACJE OTWARTEGO RYNKU
SKIEROWANE NA ZMIANY STRUKTURY ZASOBÓW BANKÓW (SPRZEDAŻ BONÓW
PIENIĘŻNYCH CZY BONÓW SKARBOWYCH). PODAŻ PIENIĄDZA- ILOŚĆ PIENIĄDZA
STAWIANEGO PRZEZ BC DO DYSPOZYCJI DO OBIEGU.
PODEJŚCIE STRUKTURALNE DO KREACJI PODAŻY PIENIĄDZA (PODMIOTOWE)
M= G + BPR + BPF
GDZIE: G- DEPOZYTY BANKOWE; BPR- KREDYTY DLA SEKTORA RZĄDOWEGO; BPFKREDYTY DLA INNYCH PODMIOTÓW FINANSOWYCH; STĄD
∆M = ZRK - ∆BPR + ∆BPF + ∆ZSB – ZAR
GDZIE: ZRK- ZAPOTRZEBOWANIE SEKTORA RZĄDOWEGO NA NOWE KREDYTY; ZSBAKTYWA ZAGRANICZNE SEKTORA BANKOWEGO; ZAR- AKTYWA ZAGRANICZNE
SEKTORA RZĄDOWEGO. O PODAŻY DECYDUJE PRZYROST AKTYWÓW SEKTORA
RZĄDOWEGO. PRZYROST PODAŻY PIENIĄDZA- GDY ROŚNIE ZAPOTRZEBOWANIE NA
KREDYTY RZĄDOWE MUSI EMITOWAĆ PIENIĄDZ (POKRYCIE GOTÓWKĄ)- EKSPANSJA
KREDYTOWA GDY BRAKUJE PIENIĄDZA- BC POŻYCZA BANKOM KOMERCYJNYM
GOTÓWKĘ.
REZERWA WALUTOWA - (W POSTACI AKTYWÓW FINANSOWYCH; SĄ NA ŚWIECIE
AKCEPTOWANE DO REGULACJI ZAGRANICZNYCH DO OCHRONY KURSU
WALUTOWEGO). AKCEPTOWANE NA ŚWIECIE AKTYWA O CHARAKTERZE PIENIĘŻNYM,
KTÓRYMI DYSPONUJE WŁADZA MONETARNA KRAJU W CELU REGULACJI DŁUGU. ZE
WZGLĘDU NA CHARAKTER DŁUGU MUSZĄ TO BYĆ ŚRODKI PIENIĘŻNE LUB PŁYNNE
AKTYWA AKCEPTOWANE W SKALI MIĘDZYNARODOWEJ; OFICJALNA REZERWA
WALUTOWA (DEWIZOWA)
MFW DEFINIUJE REZERWY WALUTOWE JAKO - CHRONIĄCA WALUTĘ W SKALI
MIĘDZYNARODOWEJ DLA UTRZYMANIA KURSU WALUT DLA OCHRONY WALUTY;
ZŁOTO, POSIADANE SDR- PRAWO CIĄGNIENIA DLA REGULOWANIA NALEŻNOŚCI I
ZOBOWIĄZAŃ; POZYCJA REZERWOWA W MFW, ZASOBY DEWIZ (DEPOZYTY BANKOWE,
WEKSLE SKARBOWE, KRÓTKO- I DŁUGOTERMINOWE RZĄDOWE PAPIERY
WARTOŚCIOWE) OD NIE REZYDENTÓW WYRAŻONE W RÓŻNYCH WALUTACH.
(BEZPIECZNE DEWIZY) REZERWA WALUTOWA + REZERWA TOWAROWA (ZBOŻA,
PALIWA) = OGÓLNE REZERWY KRAJOWE = DYSPONUJE NIMI PAŃSTWO MAJĄC NA
UWADZE BEZPIECZEŃSTWO. ROŚNIE ROLA I ZNACZENIE REZERWY WALUTOWEJ W
STRUKTURZE REZERW KRAJOWYCH. REZERWA WALUTOWA JEST UTRZYMYWANA W
CELU ZABEZPIECZENIA WARTOŚCI PIENIĄDZA PAPIEROWEGO. ZASADNICZYM
SKŁADNIKIEM REZERWY WALUTOWEJ BYŁO ZŁOTO MONETARNE – OSTATECZNY
AKTYW REZERWOWY. DO POCZĄTKU LAT SZEŚĆDZIESIĄTYCH OBOWIĄZYWAŁA
REGUŁA 2/3 REZERW W ZŁOCIE A 1/3 W DEWIZACH. BANKI CENTRALNE POSIADAJĄ
STABILNE ZASOBY ZŁOTA CHOCIAŻ ICH UDZIAŁ W REZERWACH WALUTOWYCH JEST
MOCNO ZRÓŻNICOWANY. REZERWY WALUTOWE POZA ZŁOTEM UTRZYMYWANE SĄ W
DOLARACH, W TYM RÓWNIEŻ DEWIZACH JAKO KRÓTKOTERMINOWYCH ŚRODKACH
PŁATNICZYCH I WALUTACH WYMIENIALNYCH.
WALUTA REZERWOWA TO PIENIĄDZ - STABILNY = SILNEJ GOSPODARKI, W PEŁNI
ZEWNĘTRZNIE WYMIENIALNY; ZAPEWNIAJĄCY REALIZACJĘ FUNKCJI
BEZPIECZEŃSTWA I CELÓW GOSPODARCZYCH.;GOSPODARKA W POLSCE JEST W
CIĄGŁYM ROZWOJU.
USD WALUTA
REZERWOWA NIERÓWNA POLSKI ZŁOTY WALUTA WYMIENIALNA
WYBÓR STRUKTURY KOSZYKA REZERW WALUTOWYCH ZALEŻY OD CELÓW DLA
JAKICH REZERWY SĄ UTZYMYWANE - REZERWA UTRZYMYWANA JEST DLA
CELÓW: INTERWENCYJNYCH (OCHRONA KURSU WALUT DLA REGULACJI DŁUGÓW
WYNIKAJĄCYCH Z KONTRA. GOSP.); GŁÓWNE UTRZYMANIE KURSU WALUTOWEGO NA
ZAKŁADANYM POZIOMIE, GOSPODARCZYCH: TRANSAKCYJNYCH (BANKI
KOMERCYJNE DOKONUJĄCE DUŻYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH POWINNY W RAZIE
KONIECZNOŚCI ZASPOKOIĆ WŁASNE POTRZEBY NA WALUTĘ TRANSAKCYJNA. UNIKA
SIĘ KOSZTOWNEJ WYMIANY JEDNEJ WALUTY NA DRUGĄ. OBSŁUGI DŁUGU
ZAGRANICZNEGO, TRYNIDAD I TOBAGO: DOMINUJĄ DOLARY AMERYKAŃSKIE Z
EKSPORTU ROPY NAFTOWEJ A ZADŁUŻENIE JEST W JENACH JAPOŃSKICH. BANK
CENTRALNY STOSUJE TRANSAKCJE SWAPOWE: ZWROTNEJ ZMIANY WALUT DOLARA
NA JENA TAK ABY ZABEZPIECZYĆ SIĘ PRZED NIEKORZYSTNYMI ZMIANAMI KURSU
DOLARA I JENA. DOCHODOWOŚCI I RYZYKA: BUDOWY KOSZYKA WALUT, KTÓRY JEST
OPTYMALNY POD WZGLĘDEM REALIZOWANYCH CELÓW.
WIELKOŚĆ REZERW DEWIZOWYCH ZALEŻY OD: SYSTEMU KURSOWEGO; POWIĄZAŃ
GOSPODARKI Z ZAGRANICĄ; IM WIĘKSZE ROZMIARY OTWARTOŚCI TYM WIĘKSZE
REZERWY; OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO HANDLU ZAGRANICZNEGO I OBROTÓW
KAPITAŁOWYCH; KOSZT UTRZYMANIA REZERW: RÓŻNICE MIĘDZY ALTERNATYWNYMI
LOKATAMI REZERW A STOPĄ ZWROTU Z FAKTYCZNYCH TRANSAKCJI REZERWAMI
(ZBLIŻONA JEST DO LIBID I KRÓTKOTERMINOWYCH LOKAT EUROWALUTOWYCH);
RYZYKO TRUDNOŚCI PŁATNICZYCH W KRAJU/ UTRATA WIARYGODNOŚCI; POZIOM
DOCHODU NARODOWEGO.
EBC - UTRZYMUJE WYSOKI POZIOM REZERW WALUTOWYCH ZE WZGLĘDU NA
WIARYGODNOŚĆ EURO; DOCELOWO ZMNIEJSZY ICH WIELKOŚĆ, NADWYŻKA REZERW
TO NIEGOSPODARNOŚĆ.
REZERWY WALUTOWE W POLSCE - TO AKTYWA REZERWOWE WYKORZYSTYWANE
BEZPOŚREDNIO DO CELÓW FINANSOWANIA NIERÓWNOWAGI BILANSU PŁATNICZEGO I
INNYCH DZIAŁAŃ SŁUŻĄCYCH ZACHOWANIU TEJ RÓWNOWAGI. W WARUNKACH
GOSPODARKI POLSKIEJ OFICJALNE AKTYWA REZERWOWE OBEJMUJĄ: ZŁOTO
MONETARNE; SPECJALNE PRAWA CIĄGNIENIA (SDR), POZYCJĘ REZERWOWĄ W
MIĘDZYNARODOWYM FUNDUSZU WALUTOWYM, GOTÓWKĘ I LOKATY W WALUTACH
WYMIENIALNYCH, W TYM: RACHUNKI BIEŻĄCE I TERMINOWE W BANKACH
ZAGRANICZNYCH, PAPIERY WARTOŚCIOWE EMISJI ZAGRANICZNYCH PODMIOTÓW,
PIENIĄDZE ZAGRANICZNE POSIADANE PRZEZ NBP W KASACH WALUTOWYCH, INNE
NALEŻNOŚCI, KTÓRE ZAWIERAJĄ STAN NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU AKTYWNYCH
TRANSAKCJI REPO (ZAKUP PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH Z OTRZYMANYM
PRZYRZECZENIEM ODKUPU).
OGÓLNE ZASADY ZARZĄDZANIA REZERWAMI DEWIZOWYMI - PODSTAWOWYMI
ZASADAMI, KTÓRYMI KIERUJE SIĘ NARODOWY BANK POLSKI ZARZĄDZAJĄC
REZERWAMI DEWIZOWYMI SĄ: OSIĄGNIĘCIA NAJWYŻSZEGO STOPNIA
BEZPIECZEŃSTWA INWESTOWANYCH ŚRODKÓW, ZAPEWNIENIA ODPOWIEDNIEGO
STOPNIA PŁYNNOŚCI, MAKSYMALIZACJA DOCHODU Z INWESTYCJI, KTÓRA ZALEŻY OD
PRZYJĘTEGO POZIOMU RYZYKA INWESTYCYJNEGO I MOŻE BYĆ OSIĄGNIĘTA PRZY
SPEŁNIENIU WARUNKÓW DOTYCZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWA I PŁYNNOŚCI REZERW. Z
POWYŻSZYMI ZASADAMI WIĄŻE SIĘ FUNDAMENTALNA FUNKCJA REZERW
DEWIZOWYCH PAŃSTWA, TJ. ZAPEWNIENIE STABILNOŚCI MAKROEKONOMICZNEJ,
WIARYGODNOŚCI FINANSOWEJ KRAJU I WYMIENIALNOŚCI WALUTY NARODOWEJ.
BANK CENTRALNY WYKORZYSTUJE REZERWY WALUTOWE DO: PROWADZENIA
INTERWENCJI WALUTOWYCH, SPEKULACYJNYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH,
DEWIZOWYCH OOR, OBSŁUGI DEWIZOWEJ BUDŻETU (SPŁATA DŁUGU ZAGRANICZNEGO
DOKONYWANA JEST PRZEZ BUDŻET, ALE NAJCZĘŚCIEJ Z REZERW; BANK CENTRALNY
MA OBOWIĄZEK DOSTOSOWAĆ STRUKTURĘ REZERW DO TYCH PŁATNOŚCI),
TRANSAKCJI MIĘDZYNARODOWYMI JEDNOSTKAMI PŁATNOŚCI, OBSŁUGI ORGANIZACJI
MIĘDZYNARODOWYCH I INNYCH BANKÓW CENTRALNYCH, UDZIELANIA I ZACIĄGANIA
KREDYTÓW ZAGRANICZNYCH.
INTERWENCJE WALUTOWE - TRANSAKCJE LUB ENUNCJACJE ZE STRONY RZĄDU LUB
WŁADZY MONETARNEJ, KTÓRYCH CELEM JEST KSZTAŁTOWANIE KURSU
WALUTOWEGO LUB ZASOBÓW OFICJALNYCH REZERW ZAGRANICZNYCH KRAJU; LUB
OFICJALNA SPRZEDAŻ LUB KUPNO NA RYNKU WALUTOWYM AKTYWÓW
ZAGRANICZNYCH ZA KRAJOWE; ŹRÓDŁA FINANSOWANIA INTERWENCJI: REZERWY
WALUTOWE, SWAP WALUTOWY, KREDYTY ZAGRANICZNE.
CEL INTERWENCJI W WARUNKACH PŁYNNEGO KURSU WALUTOWEGO KSZTAŁTOWANIE POPYTU I PODAŻY NA WALUTĘ, TRWAŁE OBNIŻENIE LUB
PODNIESIENIE KURSU, TŁUMIENIE ROZMIARÓW I CZASU TRWANIA NADMIERNYCH
WAHAŃ KURSÓW, REGULACJA ZOBOWIĄZAŃ WOBEC INNYCH KRAJÓW.
INTERWENCJE - STERYLIZOWANE: ZAKUP LUB SPRZEDAŻ DEWIZ MA NA CELU
ZAMIANĘ ILOŚCI PIENIĄDZA W OBIEGU, NIE STERYLIZOWANE: TRWAŁY WPŁYW NA
PODAŻ PIENIĄDZA I STOPY PROCENTOWE (INSTRUMENT POLITYKI MONETARNEJ
BANKU CENTRALNEGO), JAWNE: EX ANTE, NIEJAWNE: EX POST, JEDNOSTRONNE –
POJEDYNCZE; KOORDYNOWANE – WSPÓLNE W SKALI MIĘDZYNARODOWEJ;
PRZECIWDZIAŁAJĄCE TRENDOWI – CEL ODWRÓCIĆ TREND KURSU WALUTOWEGO,
WZMACNIAJĄCE TREND.
INTERWENCJE MOGĄ BYĆ KRAJOWE I NA RYNKACH ZAGRANICZNYCH TJ.
REGULACYJNE (SPOT) I SPEKULACYJNE - SPEKULACYJNE TRANSAKCJE WALUTOWE
PROWADZONE PRZEZ BANKI CENTRALNE W IMIENIU WŁASNYM I NA WŁASNY
RACHUNEK W CELU OSIĄGNIĘCIA DORAŹNYCH KORZYŚCI, REALIZOWANYCH ZWYKLE
W CIĄGU 1 DNIA. MOTYWY: DUŻE REZERWY WALUTOWE KRAJU, WIĘKSZY ZYSK DLA
BUDŻETU (SZCZEGÓLNIE DALEKI WSCHÓD – BANK MALEZJI).
BANK CENTRALNY – POLITYKA MONETARNA W STREFIE EURO
RYS HISTORYCZNY - STREFA EURO, OBSZAR EURO, EUROLAND – OBEJMUJE KRAJE,
KTÓRE SĄ PEŁNYMI CZŁONKAMI UGW; UGW ZOSTAŁA USTANOWIONA W RAMACH UNII
EUROPEJSKIEJ Z DNIEM 1.01.1999R. Z TĄ DATĄ UE STAŁA SIĘ OBSZAREM WSPÓLNEJ
WALUTY EURO.
HISTORIA EURO - 1 STYCZNIA 1999R. EURO STAŁO SIĘ PRAWNIE UZNANĄ WALUTA
AUSTRII, BELGII, FINLANDII, FRANCJI, HISZPANII, HOLANDII, LUKSEMBURGA, NIEMIEC,
PORTUGALII I WŁOCH. PIENIĄDZ WYŁĄCZNIE BEZGOTÓWKOWY; STYCZEŃ 2002R. –
WPROWADZENIE EURO DO OBIEGU, LIPIEC 2002 R. – CAŁKOWITE WYCOFANIE WALUT
NARODOWYCH Z OBIEGU.POWSTANIE WSPÓLNEGO OBSZARU PŁATNICZEGO - 1952 –
USTANOWIENIE EWWIS; 1958 – EWG; DĄŻENIE DO SWOBODY PRZEPŁYWU TOWARÓW,
SIŁY ROBOCZEJ I KAPITAŁU WYWOŁAŁO KONIECZNOŚĆ WPROWADZENIA WSPÓLNEJ
WALUTY
PRZYGOTOWANIE FUNDAMENTÓW FUNKCJONOWANIA UNII WALUTOWEJ - 1 LIPCA
1987 – JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI, KTÓRY ZAKŁADAŁ STWORZENIE DO KOŃCA 1992
STWORZENIE SWOBODY GOSPODARCZEJ W RAMACH EWG; 1988 – RADA EUROPY W
HANOWERZE PODEJMUJE DECYZJĘ O STWORZENIU UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ;
KWIECIEŃ 1989 – RAPORT DELORSA – O UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ; 7 LUTY
1992 – TRAKTAT O UE Z MAASTRICHT
KRYTERIA Z MAASTRICHT - DEFICYT BUDŻETOWY NIE PRZEKRACZA 3% PKB, CHYBA
ŻE PRZEKROCZENIE JEST NIEWIELKIE I PRZEJŚCIOWE, ZADŁUŻENIE RZĄDU NIE
PRZEKRACZA 60% PKB, CHYBA ŻE DO POZIOMU 60% PODĄŻA SIĘ ZADAWALAJĄCYM
TEMPIE, INFLACJA NIE PRZEKRACZA O WIĘCEJ NIŻ 1,5 PUNKTU PROCENTOWEGO
POZIOMU Z TRZECH KRAJÓW O NAJNIŻSZEJ INFLACJI, DOCHÓD Z OBLIGACJI – STOPA
OD DŁUGOTERMINOWYCH OBLIGACJI RZĄDOWYCH NIE PRZEKRACZA POZIOMU Z
TRZECH KRAJÓW O NAJNIŻSZEJ INFLACJI, KURS WALUTOWY MUSI, BEZ DUŻYCH
NAPIĘĆ, MIEŚCIĆ SIĘ W ZAKRESIE NORMALNYCH WAHAŃ ERM PRZEZ DWA LATA. NIE
JEST DOPUSZCZALNA JAKAKOLWIEK JEDNOSTRONNA DEWALUACJA CENTRALNEGO
KURSU WALUTOWEGO W TYM OKRESIE.
EUROPEJSKI SYSTEM BANKOWY - SYSTEM NOWEJ WALUTY EURO; OBEJMUJE:
EUROPEJSKI SYSTEM BANKÓW CENTRALNYCH I BANKI KOMERCYJNE PAŃSTW STREFY
EURO
EUROPEJSKI SYSTEM BANKÓW CENTRALNYCH - ORGAN WSPÓLNEJ POLITYKI
MONETARNEJ WOBEC EURO, NIE POSIADA OSOBOWOŚCI PRAWNEJ, ORGAN
UCHWAŁODAWCZY, ORGAN NIEZALEŻNY. EBC - EURO WYKONAWCZY ESBC; NBC –
NARODOWE BANKI CENTRALNE: DZIAŁAJĄ ZGODNIE Z UCHWAŁAMI RADY ESB I
INSTRUKCJAMI EBC, ŚCISŁA KONTROLA ESBC – BRAK NIEZALEŻNOŚCI POLITYKI
MONETARNEJ.
ESSBC – FUNKCJE I ZADANIA: KSZTAŁTOWANIE I REALIZACJA POLITYKI PIENIĘŻNEJ
W STREFIE EURO; PROWADZENIE POLITYKI EMISYJNEJ W ODNIESIENIU DO STREFY
EURO; DOKONYWANIE OPERACJI WALUTOWYCH ZGODNIE Z ZASADAMI WSPÓLNEJ
POLITYKI PIENIĘŻNEJ; ZARZĄDZANIE OFICJALNYMI REZERWAMI DEWIZOWYMI W
STREFIE EURO; ZAPEWNIENIE SPRAWNEJ ORGANIZACJI I FUNKCJONOWANIA
ROZLICZEŃ PIENIĘŻNYCH W SYSTEMU PŁATNOŚCI; GROMADZENIE INFORMACJI
STATYSTYCZNEJ SEKTORA FINANSOWEGO I GOSPODARCZEGO CAŁEJ UGW
CEL GŁÓWNY ESBC - OSIĄGNIĘCIE I UTRZYMANIE STABILNOŚCI CEN; NIE MOŻE ON
JEDNAK POZOSTAWAĆ W SPRZECZNOŚCI Z GŁÓWNYMI CELAMI GOSPODARCZYMI
PAŃSTW CZŁONKOWSKICH STREFY EURO
NIEZALEZNOŚĆ ESBC - TRAKTAT STANOWI, ŻE W DZIEDZINIE POLITYKI PIENIĘŻNEJ
EBC I NBC NIE MOGĄ ULEGAĆ NACISKOM I WPŁYWOM ZE STRONY WŁADZ UNII,
RZĄDÓW PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I INNYCH ORGANÓW PAŃSTWOWYCH; RODZAJE:
INSTYTUCJONALNA, PERSONALNA, FUNKCJONALNA, FINANSOWA.
ZADANIA EBC - TWORZENIE PRAWA STREFY EURO; WYDAWANIE AKTÓW PRAWNYCH;
ROZPORZĄDZENIA, DECYZJE, ZALECENIA, OPINIE; WYKORZYSTUJE INSTRUMENTY
PRAWNE WSKAZÓWKI I INSTRUKCJE
STRUKTURA ORGANIZACYJNA EBC - RADA ZARZĄDZAJĄCA; ZARZĄD EBC; RADA
GŁÓWNA EBC
POLITYKA MONETARNA W STREFIE EURO - STABILNOŚĆ CEN ZOSTAŁA
ZDEFINIOWANA JAKO SYTUACJA, KIEDY W ŚREDNIM OKRESIE CZASU PRZECIĘTNY
ROCZNY WZROST CEN WYRAŻONY W POSTACI ZARMONIZOWANEGO INDEKSU CEN
KONSUMPCYJNYCH /HICP/ KSZTAŁTUJE SIĘ PONIŻEJ 2%.
BANK CENTRALNY- CELE I STRATEGIE POLITYKI MONETARNEJ
POLITYKA PIENIĘŻNA - POLEGA NA KSZTAŁTOWANIU PODAŻY PIENIĄDZA PRZEZ
BANK CENTRALNY; TO PROWADZONY W IMIENIU PAŃSTWA PRZEZ BANK
CENTRALNY WYBÓR CELÓW GOSPODARCZYCH A POTEM ICH REALIZACJA ZA
POMOCĄ DOSTĘPNYCH INSTRUMENTÓW.
RODZAJE POLITYKI MONETARNEJ - POLITYKA TANIEGO I DROGIEGO PIENIĄDZA;
POLITYKA KRÓTKO, ŚREDNIO I DŁUGOOKRESOWA; POLITYKA RESTRYKCYJNA,
EKSPANSYWNA I NEUTRALNA; POLITYKA USTROJOWA I PROCESOWA
KLASYFIKACJA CELÓW POLITYKI PIENIĘŻNEJ – KRYTERIA PODZIAŁU - SKALA
ODDZIAŁYWANIA: MAKROEKONOMICZNE – WZROST GOSPODARCZY, INFLACJA,
STABILNOŚĆ CEN, ITP.; MIKROEKONOMICZNE – PODAŻ PIENIĄDZA KREDYTOWEGO,
ITP.; PRZEDMIOT I PODMIOT POLITYKI: CELE PIENIĘŻNE: STOPA PROCENTOWA,
INFLACJA, STABILNOŚĆ CEN; CELE GOSPODARCZE: ZATRUDNIENIE, WZROST PKB;
CELE WŁASNE BANKU CENTRALNEGO; CELE SYSTEMU FINANSOWEGO; CELE
SEKTORA BANKOWEGO
DALSZE KRYTERIA PODZIAŁU CELÓW - HORYZONT CZASOWY: KRÓTKOOKRESOWE,
ŚREDNIOOKRESOWE, DŁUGOOKRESOWE; SPOSÓB OKREŚLANIA I REALIZACJI: CELE
FINALNE – TO CELE OSTATECZNE, CELE GOSPODARCZE, CELE MAKROEKONOMICZNE,
NISKA INFLACJA, ZATRUDNIENIE, PRZYROST PKB; CELE POŚREDNIE – PODAŻ
PIENIĄDZA, KURS WALUTOWY, STOPY PROCENTOWE; CELE OPERACYJNE – PŁYNNE
REZERWY BANKÓW, INTERWENCJE WALUTOWE, STOPY PROCENTOWE RYNKU
MIĘDZYBANKOWEGO.
STRATEGIE POLITYKI PIENIĘŻNEJ - SPOSÓB POSTĘPOWANIA BANKU CENTRALNEGO
W OSIĄGANIU CELÓW POLITYKI MONETARNEJ POPRZEZ DOBÓR I ZASTOSOWANIE
DOSTĘPNYCH INSTRUMENTÓW.
STRATEGIA POLITYKI PIENIĘŻNEJ W UJĘCIU TRADYCYJNYM - PRZYJĘCIE CELU
POŚREDNIEGO, BRAK CELU BEZPOŚREDNIEGO, WYBÓR CELU OPERACYJNEGO, CEL
OPERACYJNY NA ZAKŁADANYM POZIOMIE, ABY KONTROLOWAĆ CEL POŚREDNI NP.
STABILIZACJA STÓP PROCENTOWYCH
W UJĘCIU POLITYKI PIENIĘZNEJ WYKORZYSTUJE SIĘ - KONTROLĘ AGREGATÓW
MONETARNYCH, KONTROLĘ KURSU WALUTOWEGO, KONTROLĘ STÓP PROCENTOWYCH
STRATEGIA POLITYKI MONETARNEJ W UJĘCIU WIELOPARAMETRYCZNYM
1)STRATEGIA BEZPOŚREDNIEGO CELU INFLACYJNEGO – OGŁOSZENIE PRZEZ BANK
CENTRALNY OFICJALNEGO CELU INFLACYJNEGO; NISKA INFLACJA – CEL ZASADNICZY;
UTRZYMANIE PRZEZ BANK CENTRALNY WYBRANEJ STOPY PROCENTOWEJ RYNKU
MIĘDZYBANKOWEGO NA POZIOMIE ZAPEWNIAJĄCYM OSIĄGANIE PRZYJĘTEGO CELU
INFLACYJNEGO; BANK CENTRALNY ZARZĄDZA PŁYNNOŚCIĄ POPRZEZ OPERACJE
OTWARTEGO RYNKU; KRÓTKOTERMINOWA STOPA PROCENTOWA JEST
NIEOFICJALNYM CELEM OPERACYJNYM A ZATEM PARAMETREM KONTROLOWANYM
PRZEZ BANK CENTRALNY. 2)STRATEGIA EKLEKTYCZNA – REALIZACJA NIE
JEDNEGO LECZ WIĄZKI CELÓW POLITYKI MONETARNEJ.
BANK CENTRALNY – INSTRUMENTY POLITYKI MONETARNEJ BEZPOŚREDNIE
a)ILOŚCIOWE – LIMITY KREDYTU, KONTROLA KREDYTU, KONTROLA EMISJI PIENIĄDZA
KREDYTOWEGO I PUŁAPY EMISJI, KONTROLA DEWIZOWA, OGRANICZENIA W OBROCIE
PIENIĄDZEM I KAPITAŁEM ZAGRANICĄ, OBLIGATORYJNY ZAKUP PAPIERÓW
WARTOŚCIOWYCH; b)JAKOŚCIOWE – STAŁA STOPA PROCENTOWA, MAX LUB MIN
STOPA %, MARŻA %, WYZNACZENIE SELEKTYWNE STOPY OPROCENTOWANIA,
INDEKSACJA STOPY %, WARUNKI UDZIELENIA KREDYTU.
POŚREDNIE – ZGODNE Z RYNKIEM a)ILOŚCIOWE – REZERWA OBOWIĄZKOWA/ STOPA
REZERWY OBOWIĄZKOWEJ, DEPOZYT GOTÓWKOWY, KONTYNGENTY REDYSKONTA I
LOMBARDU, WYZNACZANIE WOLUMENU SWAP (WALUTY LUB STOPA %), OPERACJE
OTWARTEGO RYNKU, OGRANICZANIE W ZACIĄGANIU KREDYTÓW (PRZEZ PAŃSTWO,
INSTYTUCJE PUBLICZNE) b)JAKOŚCIOWE – STOPA DYSKONTOWA I LOMBARDOWA,
OOR, POLITYKA KURSU WALUTOWEGO, OGRANICZANIE W OPROCENTOWANIU
WKŁADÓW NP. DEWIZOWYCH.
REZERWA OBOWIĄZKOWA BANK CENTRALNY NAKŁADA NA BANKI OBOWIĄZEK
UTRZYMYWANIA REZERWY OBOWIĄZKOWEJ. REZERWA MA NA CELU ŁAGODZENIE
WPŁYWU BIEŻĄCYCH ZMIAN PŁYNNOŚCI SYSTEMU BANKOWEGO NA STOPY
PROCENTOWE RYNKU MIĘDZYBANKOWEGO. ODGRYWA ONA RÓWNIEŻ ROLĘ W
OGRANICZANIU NADPŁYNNOŚCI SEKTORA BANKOWEGO. REZERWĘ OBOWIĄZKOWĄ
STANOWI WYRAŻONA W ZŁOTYCH CZĘŚĆ ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH ZGROMADZONYCH
NA RACHUNKACH BANKOWYCH, ŚRODKÓW UZYSKANYCH ZE SPRZEDAŻY PAPIERÓW
WARTOŚCIOWYCH ORAZ INNYCH ŚRODKÓW PRZYJĘTYCH PRZEZ BANK,
PODLEGAJĄCYCH ZWROTOWI, Z WYJĄTKIEM ŚRODKÓW PRZYJĘTYCH OD INNEGO
BANKU KRAJOWEGO, A TAKŻE POZYSKANYCH Z ZAGRANICY NA CO NAJMNIEJ 2 LATA.
REZERWA OBOWIĄZKOWA JEST INSTRUMENTEM, KTÓRY BEZPOŚREDNIO ODDZIAŁUJE
NA KOSZT PIENIĄDZA W SEKTORZE BANKOWYM. ZMIANY STOPY REZERWY
WPŁYWAJĄ NA WYSOKOŚĆ OPROCENTOWANIA KREDYTÓW UDZIELANYCH PRZEZ
BANKI, PONIEWAŻ POŚREDNIO ZMIENIAJĄ KOSZT POZYSKANIA ŚRODKÓW.
KREDYT REFINANSOWY: PRZEZNACZONY NA UTRZYMANIE PŁYNNOŚCI BANKÓW
KOMERCYJNYCH W POLSCE KREDYT REFINANSOWY PROSTY – DO ROKU 1995,
KREDYT LOMBARDOWY, KREDYT REDYSKONTOWY, KREDYT REFINANSOWY NA
FINANSOWANIE INWESTYCJI CENTRALNYCH OBJĘTYCH PORĘCZENIEM SKARBU
PAŃSTWA, KREDYT AUKCYJNY.
KREDYT LOMBARDOWY UMOZLIWIA ELASTYCZNE POKRYWANIE
KRÓTKOOKRESOWYCH NIEDOBORÓW PŁYNNOŚCI W BANKACH KOMERCYJNYCH.
UDZIELANY JEST PRZEZ NBP NA PODSTAWIE ZAWARTEJ Z BANKAMI UMOWY
RAMOWEJ NA NASTĘPUJĄCYCH ZASADACH: *ZASTAWEM SĄ SKARBOWE PAPIERY
WARTOSCIOWE A WYSOKOŚĆ KREDYTU NIE MOŻE PRZEKROCZYĆ 80% ICH WARTOŚCI
NOMINALNEJ, *TERMIN SPŁATY KREDYTU PRZYPADA W NASTĘPNYM DNIU
OPERACYJNYM PO DNIU JEGO UDZIELENIA, *WARUNKIEM UDZIELENIA KREDYTU JEST
UPRZEDNIA SPŁATA KREDYTU ZACIĄGNIĘTEGO W POPRZEDNIM DNIU OPERACYJNYM.
GÓRNĄ GRANICĄ ZADŁUŻENIA BANKÓW W NBP Z TYTUŁU KREDYTU
LOMBARDOWEGO WYZNACZA ZASÓB MOŻLIWYCH DO ZASTAWIENIA SKARBOWYCH
PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH BĘDACYCH W POSIADANIU BANKÓW. STOPA KREDYTU
LOMBARDOWEGO (STOPA LOMBARDOWA) JAKO PODSTAWOWA STOPA BANKU
CENTRALNEGO ZREGUŁY PEŁNI FUNKCJĘ STOPY MAKSYMALNEJ OKREŚLAJĄCEJ
KRAŃCOWY KOSZT POZYSKANIA PIENIĄDZA NA RYNKU MIĘDZYBANKOWYM.
OPERACJE DEPOZYTOWO – KREDYTOWE DOKONYWANE SĄ Z INICJATYWY
BANKÓW KOMERCYJNYCH; MAJĄ NA CELU KRÓTKOTERMINOWE UZUPEŁNIENIE
PŁYNNOŚCI SYSTEMU BANKOWEGO PRZY NADMIARZE ŚRODKÓW ZDEPONOWANYCH
W NBP; POWINNY ZAPOBIEGAĆ WAHANIOM STÓP PROCENTOWYCH NA RYNKU
MIĘDZYBANKOWYM; ROLĘ AKTYWNĄ ODGRYWAJĄ W NICH KREDYT LOMBARDOWY I
DEPOZYT NA KONIEC DNIA; STOPA PROCENTOWA KREDYTU LOMBARDOWEGO
OKRESLAJĄCA KRAŃCOWY KOSZT POZYSKANIA PIENIĄDZA NA RYNKU
MIĘDZYBANKOWYM PEŁNI FUNKCJĘ STOPY MAKSYMALNEJ.
LOKATA TERMINOWA BANKÓW W NBP (DEPOZYT NA KONIEC DNIA) NARODOWY
BANK POLSKI OFERUJE BANKOM KOMERCYJNYM MOŻŚLIWOŚĆ SKŁADANIA PRZEZ
NIE KRÓTKOOKRESOWEGO (JEDNODNIOWEGO) DEPOZYTU W BANKU CENTRALNYM.
LOKATY PRZYJMOWANE SĄ PRZEZ BANK CENTRALNY DO KOŃCA DNIA
OPERACYJNEGO A ZWROT KWOTY DEPOZYTU WRAZ Z NALEŻYMI ODSETKAMI MA
MIEJSCE W NASTĘPNYM DNIU OPERACYJNYM. OPROCENTOWANIE LOKAT (STOPA
DEPOZYTOWA) BĘDZIE NIŻSZA OD INIMALNEGO OPROCENTOWANIA OPERACJI
OTWARTEGO RYNKU Z 28-DNIOWYM TERMINEM ZAPADALNOŚCI (STOPY
REFERENCYJNEJ). LOKATY TERMINOWE W NBP POZWALAJĄ BANKOM KOMERCYJNYM
NA ZAGOSPODAROWANIE NADWYŻEK PŁYNNYCH ŚRODKÓW. W EFEKCIE
PRZECIWDZIAŁAJĄ SPADKOWI KRÓTKOOKRESOWYCH STÓP NA RYNKU
MIĘDZYBANKOWYM PONIZEJ STOPY DEPOZYTOWEJ. LOKATY OPROCENTOWANE SĄ
WEDŁUG STOPY ZMIENNEJ USTALONEJ PRZEZ RADĘ POLITYKI PIENIĘŻNEJ.
OPERACJE OTWARTEGO RYNKU INSTRUMENT POLITYKI MONETARNEJ; NIE JEST
SRODKIEM PRZYMUSU – SUBTELNE STEROWANIE; SKIEROWANIE NA RYNEK
MIĘDZYBANKOWY; ADRESOWANE NIE RAZ DO RÓŻNYCH PODMIOTÓW SEKTORA
POZABANKOWEGO – ZAKRES PODMIOTOWY OKREŚLA BANK CENTRALNY; TWORZYĆ
MOGĄ GRUPĘ INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH RYNKU PIENIĘZNEGO I
KAPITAŁOWEGO.
ZAKRES PRZEDMIOTOWY OOR: PAPIERY WARTOŚCIOWE, TRANSAKCJE SWAPOWE,
WALUTY I DEWIZY, INNE INSTRUMENTY FINANSOWE.
OOR WYKORZYSTUJE SIĘ DO (CELE OOR): KSZTAŁTOWANIA PŁYNNOŚCI SYSTEMU
BANKOWEGO – CEL MONETARNY; OKRESLANIA ZDOLNOŚCI KREACJI PIENIĄDZA
KREDYTOWEGO – CEL SYSTEMOWY; POŚREDNIEGO LUB BEZPOŚREDNIEGO
WPŁYWANIA NA POZIOM STÓP PROCENTOWYCH – CEL MONETARNY; ZWIEKSZENIA
EFEKTYWNOŚCI DZIAŁANIA RYNKU PIENIĘZNEGO – CEL SYSTEMOWY; OPERACJE
OTWARTEGO RYNKU ODNOSZĄCE SIĘ DO KUPNA I SPRZEDAŻY PAPIERÓW
WARTOŚCIOWYCH WYSTEPUJĄ W POSTACI: WARUNKOWEJ SPRZEDAZY PAPIERÓW
WARTOŚCIOWYCH – REVERSE REPO, WARUNKOWEGO ZAKUPU PAPIERÓW
WARTOSCIOWYCH – REPO, BEZWARUNKOWEJ SPRZEDAŻY/ ZAKUPU PAPIERÓW
WARTOŚCIOWYCH W OBROCIE WTÓRNYM.
BANK CENTRALNY PRZYSTĘPUJĄC DO OOR OKRESLA: ILOŚĆ, CHARAKTER
PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH; ORGANIZUJE SYSTEM OBROTU NA ZASADACH
PRZETARGU LUB W FORMIE BEZPOŚREDNIEJ; PRZETARGI: KWOTOWE, PROCENTOWE.
SZCZEGÓLNE FORMY OOR: BEZPOŚREDNIE FINANSOWANIE RZADU/ DEFICYTU
BUDŻETOWEGO; SELL – BUY – BACK DWIE ODRĘBNE UMOWY KUPNA I SPRZEDAZY. W
TRANSAKCJACH SELL – BUY – BACK INWESTOR KTÓRY NABYWA OD BANKU
JAKIKOLWIEK PAPIER WARTOŚCIOWY ZWIĘKSZAJAC JEGO PŁYNNOŚĆ NIE KREUJE
DEPOZYTU WCHODZI TYM SAMYM W BARDZO KORZYSTNE TRANSAKCJE RYNKU
MIĘDZYBANKOWEGO Z JEDNEJ STRONY Z DRUGIEJ UMOZLIWIAJĄC ZMNIEJSZENIE
REZEWRY OBOWIAZKOWEJ PŁACONEJ PRZEZ BANK (TAKA JEST PŁACONA WYŁĄCZNIE
OD DEPOZYTÓW A NIE AKTYWÓW). W PROCESIE TYM PAPIER ZMIENIA WŁAŚCICIELA I
CHOCIAŻ W UMOWIE „GENTELMAN’S AGREEMENT” NIEZALEŻNIE OD
PRZYCHODOWOŚCI TRANSAKCJI MOŻE BYĆ ODKUPIONY TO Z UWAGI NA SAM SPOSÓB
JEJ REALIZACJI NIE DAJE UPRAWNIEŃ DO OBCIĄŻENIA BANKU REZERWĄ
OBOWIĄZKOWĄ. KORZYŚCI WYKONANIA TEJ TRANSAKCJI SĄ ZATEM ODOPÓLNE.
29 STYCZNIA 2002R. – ZMIANA SYSTEMU PROWADZENIA OOR PRZEZ NBP:
PODSTAWOWE: ABSORBUJĄCE NADPŁYNNOŚĆ SEKTORA BANKOWEGO POPRZEZ
EMISJĘ BONÓW PIENIĘŻNYCH NBP Z 28 – TYGODNIOWYM TERMINEM ZAPADALNOŚCI,
OPARTE NA ZASADZIE EMISJI BONÓW PIENIĘŻNYCH RAZ W TYGODNIU – KAŻDY
PIĄTEK, MINIMALNĄ RENTOWOŚĆ BP WYZNACZA POZIOM STOPY REFERENCYJNEJ NBP
– INFORMUJE O KIERUNKU PROWADZONEJ POLITYKI PIENIĘŻNEJ; DOSTRAJAJĄCE:
STOSOWANE NA RYNKU W SYTUACJI NIEOCZEKIWANEJ ZMIANY PŁYNNOŚCI
SKUTKUJĄCEJ ZMIANĄ STÓP RYNKOWYCH NIEZGODNYCH Z CELAMI PROWADZONEJ
POLITYKI MONETARNEJ. DO OPERACJI DOSTRAJAJACYCH KTÓRE W 2002 R. MÓGŁ
WYKORZYSTAĆ NBP NALEŻAŁY – EMISJA BONÓW PIENIĘŻNYCH NBP Z TERMINEM
ZAPADALNOŚCI OD 1 DO 7 DNI, WARUNKOWY ZAKUP OD BANKÓW W RYBIE
PRZETARGOWYM BONÓW SKARBOWYCH NA OKRESY WYNOSZACE OD 1 DO 7 DNI,
PRZEDTERMINOWY WYKUP BONÓW PIENIĘŻNYCH NBP; STRUKTURALNE: W RAMACH
OPERACJI STRUKTURALNYCH NBP SPRZEDAWAŁ W TRYBIE BEZWARUNKOWYM
SKONWERTOWANE OBLIGACJE SKARBOWE. SPRZEDAŻ BYŁA PROWADZONA
STOPNIOWO TAK BY JEJ WPŁYW NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ KRZYWEJ DOCHODOWOŚCI
BYŁ MOZLIWIE OGRANICZONY. RENTOWNOŚĆ SPRZEDAWANYCH PAPIERÓW BYŁA
WYZNACZANA W TRYBIE PRZETARGOWYM NA POZIOMIE ZBLIŻONYM DO
RYNKOWEGO.