1. Podkreśl następstwa ruchu obrotowego. występowanie dnia i nocy występowanie astronomicznych pór roku zmiany długości dnia i nocy w ciągu roku zmiana miejsca wschodu i zachodu Słońca na widnokręgu dzienna wędrówka Słońca na widnokręgu przesuwanie się koryt rzek płynących w kierunku południkowym spłaszczenie Ziemi przy biegunach różnica czasu słonecznego pomiędzy miejscami położonymi na różnych południkach zmiana oświetlenia Ziemi w ciągu roku 2. W Puławach (51°30’N, 22°E) jest godzina 12.00 czasu słonecznego. Która godzina czasu słonecznego jest wówczas w Zgorzelcu (51°N, 15°E)? 3. Poniższe schematy przedstawiają sposób, w jaki promienie słoneczne padają na powierzchnię Ziemi w określonych dniach roku. Podpisz te schematy, wpisując odpowiednie daty. A. .................................................................. B. ................................................................. 5. Na podstawie schematu B z zadania 4 uzupełnij tekst brakującymi informacjami. Tej doby Słońce świeci pod kątem prostym na Zwrotnik …………………., noc polarna występuje za kołem podbiegunowym ……………………, a dzień polarny – za kołem podbiegunowym ………………………… Dni są krótsze od nocy na półkuli ............................... W Polsce dni są ……………………. niż noce. Na półkuli północnej rozpoczyna się …………………… . Uzupełnij zadania: a. W czasie ruchu obrotowego Ziemia obraca się wokół ………………., czas jednego obrotu trwa ………….. . b. Droga po której Ziemia obiega Słońce to ……………………….. c. Słońce góruje dwukrotnie w ciągu roku w strefie ………………………….. . d. W ciągu trzech godzin Ziemia obróci się wokół własnej osi o ……………………. stopni. e. Ziemia obróci się o 200 w czasie ………………… 6. Rozpoznaj planety zaznaczone na ilustracji cyframi, a następnie zapisz nazwy tych planet. 4. 1– 2– 3– 4- 7. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok fałszywego – literę a) 22 grudnia Słońce góruje w zenicie nad równikiem. b) Na półkuli północnej najkrótszym dniem w roku jest 22 grudnia. c) 22 czerwca na biegunie południowym panuje dzień polarny. d) 21 marca na półkuli północnej rozpoczyna się wiosna, natomiast na półkuli południowej – jesień. 8. Uzupełnij poniższe schematy, wpisując brakujące wartości południków oraz odpowiedni czas słoneczny. 9. Podaj wartość długości geograficznej, na której położona jest Praga, jeśli Słońce góruje nad nią 56 minut wcześniej niż w Londynie (0°). Obliczenia: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Korzystając z ilustracji zamieszczonej obok, podaj nazwę dnia tygodnia, który trwa na zachód od międzynarodowej linii zmiany daty, jeśli na wschód od tej linii jest środa Dzień tygodnia: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Podkreśl 5 cech południków: --- mają różną długość --- mają jednakową długość --- są do siebie równoległe --zbiegają się na biegunach --- wskazują kierunki W-E --- wskazują kierunki N-S --określają długość geograficzną --- określają szerokość geograficzną --- mają kształt okręgów --- mają kształt łuków 12. Uzupełnij tabelę, wpisując właściwe nazwy czynników i procesów rzeźbotwórczych oraz nazwy form rzeźby terenu. Forma rzeźby terenu Czynnik rzeźbotwórczy Proces rzeźbotwórczy Dolina U-kształtna Mierzeja Klif Grzyb skalny Dolina V-kształtna Barchan 13. Na podstawie klimatogramu oblicz średnią roczną amplitudę temperatury powietrza. 14. Oblicz, jakiej temperatury powietrza mogą spodziewać się turyści na szczycie Śnieżki (1602 m n.p.m.), jeżeli termometr umieszczony za oknem schroniska (1102 m n.p.m.), z którego wyruszają, wskazuje 12°C. 15. P rzyporządkuj podane nazwy procesów geologicznych opisanym w tabeli zjawiskom. abrazja, krasowienie, ruchy masowe, korazja, Opis zjawiska akumulacja Proces geologiczny Po obfitych opadach deszczu zwietrzelina spływa po stoku. Ziarna piasku uderzają o powierzchnię skały, rzeźbiąc ją. Brzeg morski cofa się niszczony przez fale morskie. Woda krążąca w skałach wapiennych rozpuszcza je, tworząc jaskinie. Prądy przybrzeżne osadzają piasek, budując mierzeję. 16. Podaj nazwy procesów rzeźbotwórczych, dominujących w poszczególnych odcinkach biegu rzeki, oznaczonych na rysunku literami A, B i C. A. .......................................................................................... B. ......................................................................................... C. ........................................................................................... 17. Zamień skalę liczbową na mianowaną: 1:15 000 000 18. Zamień skalę mianowaną na skalę liczbową: 1cm – 5 km 19. Odległość rzeczywista między punktami A i B wynosi 10km. Na mapie odległość ta wynosi 5cm. Jaka jest skala mapy? 20. Napisz, jaką długość ma droga z domu do szkoły, jeśli na mapie w skali 1:50 000 odległość między domem a szkołą wynosi 3cm. Wynik podaj w kilometrach. 21. Podpisz na mapie odpowiednimi literami poniższe obiekty geograficzne A. B. C. D. E. F. G. Egipt RPA Jezioro Wiktorii Pustynia Libijska Kotlina Czadu Kotlina Konga Atlas H. Morze Czerwone I. Morze Śródziemne J. Ocean Atlantyck K. Ocean Indyjski L. Madagaska r Półwysep M. Somalijski 22. Wpisz numery we właściwe kolumny tabeli: 1) Obszar 7) w 8) wokół bieguna północnego, 2) najzimniejszy rejon na Ziemi, czerwcu panuje tu noc polarna, żyją tu 3) pingwiny, 9) żyją tu 4) niedźwiedzie polarne, 5) Grenlan dia, 6) Lodowi 10) obszar pokryty wieloletnim pływającym lodem morskim, obejmuj e Ocean Arktyczny i północne części trzech kontynentów, zabrania się tu wydobywania surowców przez co najmniej 50 lat ec Szelfowy Rossa , Arktyka Antarktyka Rozpoznaj opisane poniżej obiekty geograficzne, zapisz ich nazwę a następnie zaznacz 23. je odpowiednimi literami na mapie konturowej. A. B. C. D. E. F. G. H. Najwyżej położona wyżyna świata. …………… Góry na granicy Europy i Azji……….……… Największe jezioro świata…………………… Najgłębsze jezioro…………………………… Nizina, na której rozwijała się cywilizacja sumeryjska……………………………….. Nizina, na której rozwijała się cywilizacja chińska……………………………………… Nizina, na której rozwijała się cywilizacja indyjska…………………………………………. Największy półwysep………………………… 24. Uzupełnij zdania brakującymi informacjami. Szczególnie ważną rolę w gospodarce Stanów Zjednoczonych odgrywa przemysł wysokiej technologii, określany skrótem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Natomiast w rolnictwie główną rolę odgrywają wielkoobszarowe gospodarstwa –. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stany Zjednoczone nazywa się często krajem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Większość mieszkańców to potomkowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oraz ludność czarnoskóra, czyli. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niewielki odsetek społeczeństwa USA to rdzenni mieszkańcy tych ziem –. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oraz Indianie. Największe miasta USA to: .