A – IV Niedz. Wlk. Postu J 9,1.6-9.13-17.34-38 Epizod tylko w Ewangelii Ğw. Jana Naród kroczący w ciemnoĞciach ujrzy ĞwiatáoĞü wielką Iz 9,1; Mi 7,8n Trzy niedzielne Ewangelie Wielkiego Postu roku A ukazują Jezusa jako: Niedz. treĞü III Samarytanka Jezus DoĞwiadczenie wiary Dawca wody Īywej JX zaspakaja najgáĊbsze pragnienia czáowieka JX uzdrawia ze Ğlepoty, aby poznaü Jego samego i prawdĊ o sobie IV ĝlepy od urodzenia ĝwiatáoĞü Ğwiata V wskrzeszenie àazarza Zmartwychwstanie i Īycie JX wyprowadza ze Ğmierci, dając nowe Īycie PoáoĪenie czáowieka przed poznaniem i uwierzeniem w JX to sytuacja: - idolatrii, baáwochwalstwa (Samarytanie) (gr. i áac. widmo, obraz, posąg, wyobraĪenie), - ciemnoĞci (Ğlepiec) i - Ğmierci (àazarz) Z ludĨmi w takiej sytuacji spotyka siĊ JX i objawia siebie jako jedynego Zbawiciela. KONTEKST: nauczanie JX w Ğwiątyni (7,1-8,59) – dyskusja NT toĪsamoĞci Iz 8,15 – JX potwierdza, Īe jest ĞwiatáoĞcią Ğwiata (8,32.36) i prowadzi uczniów do poznania prawdy. ĝwiadectwo o Jezusie wydaje czáowiek uzdrowiony ze Ğlepoty, którą niósá od urodzenia. Pan ̍ϾΕΓΖ Historia o Ğlepcu, któremu JX przywraca wzrok ma charakter teologiczny a nie historyczny. - prawdziwym cudem jest nie tyle sprawnoĞü fizyczna i normalny wzrok lecz dojĞcie do widzenia przez wiarĊ. Syn Czáowieczy Ten, który jest od Boga Prorok w. 38 w. 35 w. 33 w. 17 Posáany Czáowiek zwany Jezusem w. 11 proces dojrzewania wiary uzdrowionego w. 11 Akcja dzieje siĊ w czasie ĝwiĊta Namiotów (J 7,14) – ustanowione przez Boga w czasie wĊdrówki przez pustyniĊ (Kpá 23,28nn). Jest to ĞwiĊto o najbardziej radosnym charakterze ze wszystkich Ğwiąt Īydowskich. Obchodzone byáo przez 7 dni (IX/X m-c) na pamiątkĊ pobytu Izraela na pustyni i dobrodziejstw BoĪych wówczas otrzymanych. PoboĪni ĩydzi mieszkali przez ten czas w szaáasach/namiotach – utrwalenie trudów pustyni, a jednoczeĞnie radoĞü jakiej ĩydzi doznali z wejĞcia do Ziemi Obiecanej. Odbywaáo siĊ wiele ceremonii min.: - 7 dni rytualnie czerpano wodĊ z sadzawki Siloe. Kapáan czerpaá ją záotym naczyniem i niósá w procesji do Ğwiątyni, tam wylewaá ją na oátarz ĺ znak wody cudownie udzielonej na pustyni J 7,37-38 - co noc dziedziniec Ğwiątynny rozĞwietlano 4 potĊĪnymi kandelabrami – „byáo jasno jak w dzieĔ”. Iluminacja ĝwiątyni byáa symbolem Ğwiatáa, jakie miaáo rozchodziü siĊ ze Ğwiątyni w ciemną noc pogaĔstwa - kapáani trąbili o poranku w trąby i nawoáywali, by obudziü Ğpiących i wyraziü uroczysty protest przeciw pogaĔstwu. ĺ wg tradycji Īydowskiej sáup obáoku w dzieĔ a ognia w nocy symbolizowaá obecnoĞü Boga i Jego Królestwa. Dawny lud BoĪy postĊpowaá pod przewodnictwem MojĪesza kierowany przez JHWH objawiającego siĊ poĞrednio w sáupie obáoku (Lb 14,14; Wj 14,19n; Wj 13,21n) Uzdrowienie dokonaáo siĊ w obecnoĞci niezbyt wielu Ğwiadków; Īebrak nie stanowi przedmiotu zainteresowania – to reprezentant szerokiej rzeszy ludu nastawionej przychylnie do Jezusa. JX oĞwieca Ğwiatáem wiary ludzi dobrej woli. OPRACOWAŁ ks. Piotr Domaros w. 1 JX opuszcza ĝwiątyniĊ, w której ujawniá swoją Boską toĪsamoĞü (8,58) WAĩNE: To Jezus ujrzaá niewidomego czáowieka – brak imienia (kaleka - nie mógá pracowaü ĺ pobliĪu Ğwiątyni prosiá o jaámuĪnĊ) ĺ reprezentant caáej ludzkoĞci. Ğlepota to symbol: - pozostających w ciemnoĞciach (àk 11,34) - idących drogą zagáady (Mt 15,14) - peánych hipokryzji i przewrotnego oceniania (Mt 23,16-24; Ap 3,17) „pewien czáowiek” w. 2 pytanie: cierpienie to kara za grzech? (Pwt 28,21n. 27-29): - dlaczego cierpi czáowiek niewinny? (Ps 73,3-14) - dlaczego są karani przez Boga za grzechy ojców? (Ez 18,2n) JEZUS ODRZUCA TAKIE MYĝLENIE w. 6 ĩydzi mieli przekonanie, Īe Ğlina stanowi lekarstwo na oczy - zmieszana z báotem ĺ aluzja do Rdz 2,7 – stworzenie z prochu, jakby na nowo… ĺ Ğlina = znak tego, co wychodzi z BoĪych ust (Mt 4,4nn) naáoĪenie báota na oczy = zamkniĊcie oczu obmycie wodą = otwarcie oczu ĺ Ğlepy jest doprowadzony do stanu ubezwáasnowolnienia poznawczego przez warunki zewn., niezaleĪne od niego (ĺ dziaáalnoĞü pasterzy narodu) w. 7 potwierdzenie sáów J 8,12 – Ğlepy nie prosi o uzdrowienie – przyjmuje gest Jezusa Posáany ̝ΔΉΗΘ΅ΏΐνΑΓΖ [hebr. salah (posáaü) tzn. wytryskiwaü] aluzja do JX - Posáany przez Ojca Uzdrowienie nie dokonuje siĊ przez kontakt z wodą Siloe lecz przez spotkanie z Posáanym (por. 2 Krl 5,1-15 = posáuszeĔstwo) Jezus 1. Ĩródáo wody Īywej (7,37) ĞwiatáoĞü Ğwiata (8,12) ĺ przywraca wzrok Jako Posáany przez Boga przywraca mu zdolnoĞü podejmowania decyzji moralnych 2. ww. 8-9 otwarcie oczu rodzi wielkie zdumienie ĺ pytanie o toĪsamoĞü JX i sposób (jak to siĊ staáo?) Ğlepy odp. (JZHLPL(Ego eimi) ĺ znak reprezentujący Jezusa (por. Wj 3,14; J 4,26; 6,20; 8,2) czáowiek z otwartymi cudownie oczami ma taki wzrok jaki Stwórca zamierzyá od początku - odzyskanie wzroku nie jest równoznaczne z udzieleniem mu peánej wiary nadprzyrodzonej ta musi dojrzewaü w ogniu prób opozycja Jezusa i „Ğlepiec” ww. 13-14 prowadziü Ω·Ν – w NT znaczenie techniczne: „prowadziü przed sąd”, wieĞü, kierowaü Szabat, hebr. ʺʕˎ ʔ̌ odpoczynek ĺ pretekst: budowanie w szabat jest zabronione ĺ uczynienie gliny wymaga zgniatania a glina to materiaá budowlany… JeĪeli zostaáo to uczynione jako narzĊdzie uzdrowienia ĺ pogwaácenie szabatu (por. J 5,18) ĝlepiec ma okazjĊ do záoĪenia Ğwiadectwa o Jezusie (Mk 13,9) w. 15 w czasie relacji Ğlepy milczy nt. polecenia Jezusa: „udaü siĊ do sadzawki”: 1. chroni JX przed oskarĪeniem o naruszenie szabatu 2. boi siĊ by nie zostaü wyrzuconym z synagogi. w. 16 - próba wyrugowania wiary w JX (podwaĪenia) ĺ áamie szabat = nie jest od Boga rozáam ΗΛϟΗΐ΅ (schizma) miĊdzy faryzeuszami: 1. czáowiek ten nie jest od Boga – áamie szabat 2. ale jak grzesznik uczyniá takie znaki? w. 17 niewidomy: jest prorokiem Ew. Jana jeszcze nazywa go niewidomym, Ğlepym… bo jeszcze nie wyznaá wiary w JX w ST cud = znak uwierzytelniający autentycznoĞü posáannictwa prorockiego. niewidomy stwierdza, Īe JX wypeániá zlecone Mu zadanie jako Posáanego. w. 34 Faryzeusze nie mają argumentu, by podwaĪyü sáowa Ğlepca ĺ poniĪają go jako grzesznika i podkreĞlają swoją wyĪszoĞü jako znawcy teologii: „Caáy urodziáeĞ siĊ w grzechach” - inne táum. No, no ty mamzerze… mamzer dosá. syn z nieprawego áoĪa – bĊkart JX odáączyá chorobĊ od grzechu (w. 2n) faryzeusze stoją na stanowisku „choroba z grzechu” - zrównają uzdrowionego z poganami (Ga 2,15 - My jesteĞmy ĩydami z urodzenia, a nie pogrąĪonymi w grzechach poganami) - ujawnia siĊ pycha faryzeuszów (Rdz 19,9) wyrzucili πΎΆΣΏΏΝȱ– odsuwaü: 1. u synoptyków – wykluczenie z Królestwa BoĪego (Mt 8,12; àk 13,28; Mt 22,1) 2. u Jana eschatologicznie – wykluczenie z udziaáu w zbawieniu (J 12,31; 6,37) a wiĊc 3 J 10 – wykluczenie z KoĞcioáa) 3. w. 34 i 35 (takĪe w. 22) – powtórzenie áącznie z „wykluczeniem z synagogi” ΦΔΓΗΙΑΣ·Ν·ΓΖ okreĞlają, Īe idzie tu o coĞ wiĊcej niĪ o wyrzucenie z miejsca przesáuchaĔ w. 35 „spotkawszy go” ΉЀΕϟΗΎΝȱ– znaleĨü - jest to wynik Ğwiadomego szukania, to nie jest przypadek (por. J 21,6) JX znalazá uzdrowionego gdy ten zostaá wyrzucony ĺ JX chciaá go spotkaü JX pyta: „czy ty wierzysz w Syna Czáowieczego?” – domaga siĊ peánej wiary w siebie (wczeĞniej wzywaá do wiary w swoje sáowa 4,21; 5,46; w znaki i cuda 4,48) ĺ JX uĪywając tego tytuáu ukierunkowuje na SYN CZàOWIECZY ΙϡϲΑȱΘΓІȱΦΑΌΕЏΔΓΙȱ tajemnicĊ swojej osoby – tytuá Wcielenia ĺ natura ludzka i transcendencja osoby JX (áac. transcendens - przekraczający) w. 36-37 uzdrowiony jest zakáopotany – a kto to jest? PANIE ̍ϾΕΓΖȱ(poniewaĪ w. 38) JX objawia siebie „Jest nim Ten, kogo widzisz” do „widzeniaȱϳΕΣΝ” Syna Czáowieczego nie wystarczy wzrok fizyczny, potrzeba duchowego! οЏΕ΅Ύ΅Ζ ujrzaáeĞ, widzisz (aktualny stan) jest to widzenie, które ma charakter kontemplacji (J 14,9 Jezus widzi Ojca) w. 38 wyznanie wiary i adoracja pokáon SURHNZQHZ (hebr. hisztachawe) oddanie pokáonu (gáĊbokiego), nawet padniĊcie na twarz i ucaáowanie stopy lub skraju szaty adorowanej osoby, boska adoracja. u Jana oznacza czeĞü skáadaną Bogu (4,20-24; 12,20; Ap 4,10) ĺ ΎϾΕΓΖȱw. 36 to nie grzecznoĞü lecz wyznanie wiary (chrzeĞcijaĔskiej)