1_Wprowadzenie

1_Wprowadzenie
Zainteresowanie sprawami etyki towarzyszy ludziom od zarania dziejów.
Zarówno nasi przodkowie jak i my, współcześni, stoimy wobec tych samych
pytań. Są to pytania o to jak żyć, jak postępować i zachowywać się w stosunku
do siebie i innych, jak realizować swoją aktywność, aby o naszym życiu i
aktywności można było orzekać, że są dobre, piękne i sprawiedliwe.
Na tego rodzaju pytania spróbujemy odpowiedzieć sobie w ramach wykładu
„Wartości i normy moralne”. To ważne, bo etyka stara się bronić autentycznego
szczęścia ludzi i chronić ich przed zagubieniem w świecie własnej cywilizacji,
utratą własnej tożsamości i godności. Skłania do troski o bezpieczeństwo własne
i innych, bliźnich i przyrody.
W tych radach i postulatach chodzi o to, abyśmy osiągnęli pełne i trwałe
zadowolenie z całości naszego życia - szczęście; abyśmy szanowali i czcili życie
własne i innych.
Na tworzenie szczęścia i bezpieczeństwa wpływ ma m.in. działalność
gospodarcza, która, zmierzając do osiągnięcia dobrobytu, jak każdy rodzaj
aktywności ludzkiej, podlega ocenom etycznym i moralnym. Próby wyłączenia
tej aktywności z tych ocen miały zazwyczaj złe konsekwencje. Dlatego tak
1
ogromna rola przypada moralności w realizowaniu życia, jego doskonaleniu i
unikaniu degradacji.
Czasy działalności gospodarczej, która nie uwzględnia żadnych wskazań etyki i
ignoruje oceny moralne, wydaje się, iż odchodzą w przeszłość. System
gospodarczy i działalność ekonomiczna, które ignorowały zupełnie te wskazania
i nie liczyły się z opinią publiczną − po prostu zbankrutowały (por. system
gospodarki socjalistycznej; „dziki kapitalizm”). Obecnie sukces odnoszą te
systemy gospodarcze i taka działalność ekonomiczna, które są etyczne,
społecznie odpowiedzialne. Dobitnym dowodem tego jest sukces gospodarek
społeczeństw liberalnej demokracji Zachodu. Są to gospodarki wolnorynkowe,
szanujące własność prywatną, przestrzegające zasad racjonalnego prawa i etyki.
Dlatego proces budowy społeczeństwa liberalnej demokracji i integrowania się z
nimi wymaga wiedzy etycznej, znajomości zasad, reguł i dyrektyw etycznych,
szczególnie tych związanych z etyką biznesu.
Specyfiką człowieka jako istoty żywej jest zarówno myślenie (dzięki
intelektowi) jak i wolna wola, które związane są ściśle z ludzką aktywnością,
działaniem i postępowaniem. Korzystając z tej specyfiki i naturalnych
predyspozycji ludzie od najdawniejszych czasów poszukują:
 Prawdy − w czym celuje intelekt;
 Dobra − w czym celuje sumienie jako wrażliwość etyczna;
2
 Piękna – jako wyraz zmysłu estetycznego
 Sprawiedliwości − w czym celuje człowiek jako istota z natury społeczna,
wchodząca w relacje z innymi.
Ludzie zatem w swej aktywności kierowali się i kierują pewnymi wartościami i
zasadami, regułami i względnie stałymi dyrektywami. Za skutki tej aktywności
ponosili i ponoszą odpowiedzialność. Ale aktywność ta nie jest bezwolna i
całkowicie niezależna od człowieka. Poprzedzają ją decyzje rozumu
(intelektualne) i sumienia (etyczne). Waga tych decyzji, postępowań i
odpowiedzialności nabiera coraz większego znaczenia wraz z procesami
socjalizacji życia ludzkiego. Decyzja człowieka żyjącego wśród innych ludzi ma
skutki nie tylko dla niego, lecz również dla pozostających z nim w różnego
rodzaju więziach społecznych. Stąd odpowiedzialność takiego człowieka przed
samym sobą, innymi grupami społecznymi i całym społeczeństwem.
Tak się dzieje w przypadku świata biznesu, w przypadku którego obecnie coraz
wyraźniej i częściej bierze się pod uwagę kwestię społecznej odpowiedzialności
osób i organizacji prowadzących działalność gospodarczą.
Co to jest CSR?
Dlaczego wpisuje się ta idea w koncepcję zrównoważonego rozwoju?
3