Ekonomia

PROGRAM KSZTAŁCENIA NA ROK AKADEMICKI 2011/2012
Przedmiot: Ekonomia
Poziom kształcenia: studia I stopnia/forma studiów: stacjonarne
Kierunek/rok studiów/semestr: Socjologia/I/1
Forma zajęć: wykład
Liczba godzin: 30
Punkty ECTS: 3
Prowadzący: prof. dr hab. Stefan Krajewski, prof. zw. UŁ
I. WYMAGANIA/PREFERENCJE WSTĘPNE:
Wiedza o charakterze ogólnym zdobyta w liceum oraz informacje medialne dotyczące
polskiej gospodarki.
II. EFEKTY KSZTAŁCENIA:
1. Wiedza: W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie:
 zidentyfikować i zdefiniować zjawiska i problemy występujące w gospodarce
 sformułować i objaśnić przyczyny i następstwa trudności pojawiających się w
gospodarce
 wskazać i opisać optymalne w danych warunkach sposoby postępowania
podmiotów funkcjonujących w gospodarce
2. Umiejętności: W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć:
 posługiwać się metodami naukowymi analizując zjawiska i problemy występujące
w gospodarce
 wykorzystywać zdobytą wiedzę do prawidłowego oceniania i rozwiązywania
problemów pojawiających się w miejscu pracy
3. Postawy/Kompetencje: W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien nabyć
następujące postawy:
 kreatywność i zdeterminowanie w rozwiązywaniu problemów pojawiających się w
pracy zawodowej
 dbałość o bezstronne przedstawianie analizowanych problemów
 postępowanie zgodne z zasadami etyki
 zdolność do postępowania zgodnego z naukowym podejściem
III. TREŚCI KSZTAŁCENIA:
I.
ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII
1. Czym się zajmuje ekonomia?
2. Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, czynniki produkcji.
3. Proces gospodarowania, podmioty i decyzje gospodarcze.
4. Własność.
4.1. Pojęcie własności.
4.2. Klasyfikacja własności.
5. Gospodarka i systemy gospodarcze.
6. Ograniczoność zasobów, racjonalność gospodarowania i rachunek ekonomiczny.
II.
WSPÓŁCZESNE SYSTEMY SPOŁECZNO - GOSPODARCZE
1. Charakterystyka gospodarki rynkowej.
1.1. Dominacja prywatnej własności czynników produkcji.
1.2. Rynkowa alokacja zasobów gospodarczych.
1.3. Reguły funkcjonowania gospodarki rynkowej.
1.4. Zalety i słabości gospodarki rynkowej.
2. Ewolucja systemu rynkowego w krajach rozwiniętego kapitalizmu.
2.1. Zmiany w charakterze rynku i konkurencji.
2.2. Zmiany stosunków własnościowych.
3. Charakterystyka gospodarki centralnie planowanej.
3.1. Geneza i początki gospodarki centralnie planowanej.
3.2. Główne cechy i reguły funkcjonowania gospodarki centralnie planowanej.
3.3. Wady gospodarki centralnie planowanej.
III.
ROLA PAŃSTWA W GOSPODARCE
1. Pojęcie państwa.
2. Za i przeciw rozbudowie funkcji gospodarczych państwa.
2.1. Nurt etatystyczny ( keynesizm i interwencjonalizm państwowy).
2.2. Nurt liberalny ( liberalna koncepcja „państwa minimum”, współczesne koncepcje
liberalne).
3. Rola państwa we współczesnej gospodarce.
3.1. Fakty.
3.2. Przyczyny wzrostu wydatków publicznych.
3.2.1. Ekonomia polityki.
4. Społeczno-ekonomiczne funkcje państwa.
4.1. Tworzenie ładu instytucjonalno-prawnego.
4.2. Funkcja alokacyjna.
4.2.1. Problem dóbr publicznych.
4.2.2. Efekty zewnętrzne.
4.2.3. Brak konkurencji.
4.2.4. Wady strukturalne.
4.3. Funkcja redystrybucyjna.
4.4. Funkcja stabilizacyjna.
5. Aktywna i pasywna polityka państwa. Polityka pieniężna i fiskalna.
6. Rola państwa w okresie transformacji gospodarki.
IV.
PODSTAWOWE KATEGORIE GOSPODARKI RYNKOWEJ ( TOWAR,
PIENIĄDZE, CENA, RYNEK, POPYT, PODAŻ)
1. Gospodarka naturalna, a towarowa.
2. Cena. Funkcje cen.
3. Pojecie i funkcje rynku, klasyfikacja rynków.
4. Popyt i czynniki go określające.
5.1. Popyt, a cena. Krzywa popytu.
5.2. Nietypowe krzywe popytu.
5.3. Pozacenowe determinanty popytu.
5.4. Cenowa elastyczność popytu.
5.5. Mieszana cenowa elastyczność popytu.
5.6. Dochodowa elastyczność popytu.
5. Podaż i czynniki ją określające.
6.1. Podaż, a cena. Krzywa podaży.
6.2. Pozacenowe determinanty podaży.
6.3. Cenowa elastyczność podaży.
6. Cena równowagi rynkowej.
V.
PODSTAWY TEORII KONSUMENTA (GOSPODARSTWA DOMOWEGO)
1. Gospodarstwo domowe jako specyficzny podmiot gospodarujący. Funkcje i cel jego
działalności.
2. Czynniki określające wydatki na konsumpcję.
3. Aktywa gospodarstw domowych. Prawidłowości postępowania gospodarstw domowych
w dziedzinie konsumpcji
4. Produkcyjna funkcja gospodarstw domowych
5. Pozycja gospodarstwa domowego jako nabywcy dóbr konsumpcyjnych oraz dostawcy
siły roboczej w gospodarce rynkowej i centralnie planowanej.
VI.
PODSTAWY TEORII PRZEDSIĘBIORSTWA
1. Przedsiębiorstwo i przedsiębiorca.
2. Rodzaje przedsiębiorstw.
3. System motywacji w przedsiębiorstwie
4. Majątek, fundusze i wynik finansowy przedsiębiorstwa.
5. Koszty produkcji.
6. Modele struktury rynku ( typ struktury rynku, charakterystyka rynku doskonale
konkurencyjnego i monopolistycznego).
7. Optimum ekonomiczne przedsiębiorstwa
8. Procesy dostosowawcze w przedsiębiorstwach w okresie transformacji gospodarki
polskiej.
VII. RYNKI CZYNNIKÓW PRODUKCJI I PODSTAWY TEORII PODZIAŁU
1. Zróżnicowanie dochodów i majątku. Miary zróżnicowania.
2. Zasadnicze czynniki determinujące podział dochodów
3. Klasyczne teorie podziału.
4. Podstawy neoklasycznej teorii podziału.
5. Popyt, podaż i ceny czynników produkcji.
VIII. BUDŻET PAŃSTWA
1. Pojęcie i funkcje budżetu państwa.
2. Zasady polityki budżetowej.
3. Podatki.
4. Wydatki budżetu państwa.
5. Aktywna i pasywna polityka fiskalna.
6. Deficyt budżetowy i dług publiczny.
IX.
SYSTEM PIENIĘŻNO – KREDYTOWY
1. Istota i formy pieniądza. System pieniężny.
2. Banki, kredyt i kreacja pieniądza.
3. Bank centralny i instrumenty kontroli podaży pieniądza.
3.1. Funkcje banku centralnego.
3.2. Instrumenty kontroli podaży pieniądza przez bank centralny.
4. Pieniądz i banki w okresie transformacji gospodarki polskiej.
FLUKTUACJE GOSPODARCZE I KRYZYSY
1. Cykliczny rozwój gospodarki rynkowej.
1.1. Pojęcie cyklu koniunkturalnego. Fazy cyklu.
1.2. Rodzaje wahań cyklicznych.
1.3. Cykl, a wzrost gospodarczy.
1.4. Przyczyny cykliczności rozwoju. Teorie wahań cyklicznych ( teorie neoklasyczne,
teorie keynesistowskie, model mnożnika-akcelatora).
1.5. Metody oddziaływania państwa na przebieg cyklu koniunkturalnego.
X.
BEZROBOCIE
1. Wprowadzenie.
2. Zasoby siły roboczej
3. Pojęcie bezrobocia.
4. Zasoby i strumienie.
5. Typy bezrobocia.
6. Bezrobocie w wybranych krajach.
7. Przyczyny bezrobocia.
7.1. Ujęcie klasyczne.
7.2. Ujęcie keynesistowskie.
8. Polityka państwa na rynku pracy.
9. Bezrobocie o okresie transformacji gospodarki polskiej.
XI.
INFLACJA
1. Inflacja – podstawowe pojęcia.
2. Społeczno-ekonomiczne skutki inflacji.
3. Przyczyny inflacji – przegląd głównych koncepcji teoretycznych.
3.1. Monetarna ( neo-ilościowa) teoria inflacji.
3.2. Popytowa teoria inflacji.
3.3. Kosztowa teoria inflacji ( podejście kosztowo-strukturalne).
4. Inflacja, a bezrobocie. Zarys programu polityki gospodarczej.
5. Inflacja w okresie transformacji gospodarki polskiej.
IV. KONTROLA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:
Aktywny udział studenta w zajęciach. Pisemny sprawdzian wiedzy (pytania opisowe).
V. AKTUALNA LITERATURA:
1/ podstawowa:
 Podstawy ekonomii. Red. R. Milewski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2005
 Elementarne zagadnienia ekonomii. Red. R. Milewski, PWN 2003
 Ekonomia. D. Begg, S. Fischer , R. Dornbusch, PWE – ostatnie wydanie
2/ uzupełniająca:
 Makro- i mikroekonomia – podstawowe problemy. Red. S. Marciniak; PWN 1998
 Rocznik statystyczny