„KAMIEŃ”

„KAMIEŃ”
Metoda projektów badawczych
Grupa IV ( 5, 6 – latki)
Listopad / Grudzień 2015r
Prowadząca: Aleksandra Sysło
Opis metody
Metoda projektów badawczych - polega na doświadczeniu, eksperymentowaniu, zadawaniu pytań o otaczającym
świecie, wyzwala zainteresowania i motywację do działania. Celem jest inicjowanie samodzielnego uczenia się.
Pracując tą metodą w przedszkolu dziecko:
doświadcza wszystkimi zmysłami
wiąże poznaną teorię z praktyką
jest aktywne, a jego działaniom towarzyszy motywacja wewnętrzna
angażuje emocje
rozwija słownictwo
rozwiązuje problemy
kształci umiejętności potrzebne w procesie nauki czytania i pisania
współpracuje z rówieśnikami
wykazuje inicjatywę
samodzielnie podejmuje decyzje, planuje, inicjuje działania, dokonuje ocen.
I CZĘŚĆ – WSTĘP
W miesiącach listopadzie i grudniu 2015r. w grupie IV (5, 6 – latki) przeprowadzono zajęcia metodą
projektów badawczych o tematyce „KAMIEŃ”.
Dzieci postawiły pytania:
"Co to jest kamień?",
"Skąd się wzięły kamienie na Ziemi?"
"Gdzie można zobaczyć kamienie?",
"Czy góra jest kamieniem?", "Jak wygląda najmniejszy kamień, a jak największy?",
"Dlaczego kamienie są twarde?",
"Dlaczego kamienie są ciężkie",
"Czy kamienie mogą się złamać?",
"Dlaczego kamienie są kolorowe i okrągłe?",
"Dlaczego kamienie są słone?",
"Dlaczego kamienie błyszczą?",
"Po co są dziury w kamieniach?",
"Czy kamienie pachną?",
"Dlaczego kamienie mają wzorki?",
"Co można zrobić z kamieni?".
W takcie trwania projektu rozmawialiśmy na tematy: "Ziemia kamienna planeta", "Czym jest skorupa ziemska", "Co
to są minerały", "Jak wyglądają kamienie szlachetne", "Kamień w życiu człowieka na przestrzeni dziejów". Stworzyliśmy
mapę graficzną na temat "Ziemia kamienna planeta i kamień w życiu człowieka".
Lista nowych pojęć związanych z badanym obiektem: skorupa ziemska, skała, bryła, kruchy, minerał, diament,
rubin, kryształ, skamielina, jubiler, geolog, rzeźbiarz, dłuto, żarna, moździerz. Napisaliśmy list do rodziców z prośbą o
pomoc w realizacji przebiegu tego przedsięwzięcia.
II CZĘŚĆ – ROZWINIĘCIE PROJEKTU
"Co chcemy wiedzieć o kamieniach" – układanie listy pytań
W pierwszym dniu realizacji projektu uzgodniliśmy wspólnie „Co chcemy wiedzieć na temat
kamieni”. Pani Ola zapisała wszystkie pytania na dużym arkuszu papieru.
"Ziemia kamienna planeta"
Poznanie znaczenia skorupy ziemskiej i tworzących ją skał.
Eksperyment ze skorupką jajka
Dowiedzieliśmy się, że Ziemia jest trzecią skalną planetą w naszym Układzie Słonecznym.
Jej zewnętrzna warstwa to skorupa ziemska, która zbudowana jest ze skał.
Eksperymentując porównaliśmy wygląd skorupy ziemskiej ze skorupką jajka.
"Co jest pod drzewami i morzem (skały)"
Wykonanie przekroju warstw Ziemi
Odtworzyliśmy w przeźroczystym pojemniku wygląd skorupy ziemskiej zaczynając od skał po
warstwy różnego rodzaju piasku.
"Kamień skała różnej wielkości i kształtu"
Zabawy matematyczne – klasyfikowanie
Dokonaliśmy próby podzielenia kamieni na małe, średnie i duże. Dowiedzieliśmy się, że
kamienie mogą mieć kształt płaski, okrągły, trójkątny, owalny, stożkowaty, walcowaty,
nieregularny. Ułożyliśmy na kartkach obrazy z kamieni.
"Labolatorium skał"
Badamy właściwości skał
Odpowiadając na zadane wcześniej pytania eksperymentowaliśmy na zajęciach z różnymi skałami (granit, węgiel, sól
kamienna, krzemień, skała wulkaniczna). Wykonaliśmy samodzielnie pomiary kamieni zapisując w tabeli ich kształt, wagę,
objętość, odporność na zgniatanie, rozpuszczalność w wodzie oraz kolor. Stwierdziliśmy, że granit jest najcięższy, a skała
wulkaniczna najlżejsza. Węgiel i sól jako jedyne rozpuszczają się w wodzie, a zgnieść można łatwo skałę wulkaniczną sól,
węgiel i krzemień.
"Kamienny tor przeszkód"
W trakcie ćwiczeń gimnastycznych zbudowaliśmy własną kamienną drogę z płaskich kamieni.
Po kolei próbowaliśmy po niej przejść – nie było łatwo.
"Piasek" – kamień w skali mikro
Oglądanie pod mikroskopem ziaren piasku pustynnego, morskiego, kwarcowego i
wulkanicznego
Dowiedzieliśmy się jak powstaje piasek (z rozdrobnionych skał na dnie morza). Oglądaliśmy pod
mikroskopem piasek w różnych kolorach: z pustyni Sahary (beżowy), z morza Bałtyckiego (biały),
Śródziemnego (szary), z Wysp Kanaryjskich (czarny). Na zdjęciu piasek powiększony 300 razy.
"Góry" - skały w skali makro
Dowiedzieliśmy się, że na naszej planecie największymi wytworami skalnymi są góry. Ale
również nie brakuje pięknych i fantazyjnych ogromnych skał.
"Najpiękniejsze widoki planety Ziemi"- piaskowe obrazy
Malowanie na piasku
Na zajęciach plastycznych namalowalismy na piasku krajobrazy występujące na naszej Ziemi.
"Nasze prace" – prezentacja
„Minerały i skamieniałości”
Poznajemy kamienie na podstawie encyklopedii, albumów, zdjęć i folderów
przyniesionych przez dzieci
Dzieci przyniosły do przedszkola książki, albumy, zdjęcia i encyklopedie na podstawie, których
zaczęliśmy poznawać ciekawy świat skał, kamieni i minerałów. Dowiedzieliśmy się, że
minerały to kolorowe kamienie wystepujące w skałach i są bardzo rzadkie.
"Nasze kamienne kolekcje"
Stworzyliśmy na sali naturalną kolekcję minerałów i kamieni przyniesionych przez dzieci.
"Minerały jakich nie znacie" – pokaz kamieni
Poznalismy nazwy niektórych minerałów: ametyst, agat, kryształ górski, piryt, malachit, róża
pustyni, kwarc.
"Najpiękniejsze kamienie świata" – film multimedialny
Kamienie szlachetne
Zobaczyliśmy najrzadsze i najpiękniejsze kamienie świata. Poznaliśmy ich wygląd i nazwy
(diament, rubin, szmaragd, szafir).
"Węgiel kamień z pradawnych drzew" – historyjka obrazkowa
Poznanie pracy górnika i wytworów z węgla
Poznaliśmy historię powstania węgla kamiennego. Dowiedzieliśmy się, że węgiel wydobywany jest w dzisiejszych
czasach w kopalni przez górników oraz że, dzięki niemu mamy ciepło w domu i różne przedmioty codziennego
użytku (leki, świece, gąbka, plastikowe klocki, piłka). Oglądaliśmy bryłę węgla pod mikroskopem, gdzie było
można zaobserwować skamieniałe drzewa.
"Sól kamień z wody morskiej" – oglądanie pod mikroskopem
Dowiedzielismy się, że sól to kamień z odparowanej wody morskiej. Tak jak i węgiel wydobywa się ją w kopalniach przez
górników. Najsłynniejsza to kopalnia soli w Wieliczce koło Krakowa. Oglądaliśmy bryłę soli pod mikroskopem i
stwierdziliśmy, że zbudowana jest z kryształów.
"Kryształy soli, sól topi lód" – eksperymenty z solą
W takcie eksperymentów odpowiedzieliśmy sobie na pytania, jak człowiek wykorzystuje sól w
życiu codziennym (w kuchni) i do rozpuszczania lodu i śniegu w mroźne dni na ulicach miast.
Wyhodowaliśmy w trakcie doświadczenia własne kryształy soli w kolorze białym i niebieskim.
"Kopalnia soli i węgla kamiennego" – praca techniczna
Wykonanie makiet w dwóch grupach
Ale była zabawa, zrobiliśmy kopalnie węgla i soli, w których znalazło się miejsce dla wagoników, górników i
pomyśleliśmy też o windzie. Potem bawiliśmy się na dywanie wykorzystując makiety do zabawy.
"Nasze skamieniałości" –
Naturalne amonity i zęby prehistorycznego rekina
Dowiedzielismy się, że skamieniałości to pradawne kości zwierząt zamienione w kamień. Pani
Ola przyniosła nam prawdziwe skamieliny (amonit i ząb rekina). Na wystawie w Muzeum
Geologii mieliśmy możliwość zobaczyć więcej skamieniałych eksponatów.
"Wystawa skał i minerałów"
Wycieczka do Muzeum Geologicznego
Zobaczyliśmy na wystawie ciekawe formacje skalne, które mogliśmy dotknąć. Poznaliśmy pracę
pana geologa.
"Kamień w życiu człowieka"
Tropimy kamienne budowle w starym Krakowie
Udaliśmy się na wycieczkę do Krakowa, gdzie podążaliśmy śladami kamiennych osobliwości. Spotkaliśmy tam:
kamienną drogę, bramę, zamek, dom, kościół i mur. Wszystkie one były wykonane przez człowieka ze skały
wapiennej.
"Kamienne narzędzia człowieka na przestrzeni dziejów"
Lekcja w Muzeum Archeologicznym
Podczas lekcji muzealnej poznalismy pracę archeologa. Dowiedzielismy się jak człowiek prehistoryczny wykorzystywał
kamienne narzędzia w życiu codziennym, zobaczyliśmy obróbkę krzemienia z którego powstawały strzały, młotki, siekiery.
Mieliśmy również możliwość zobaczyć pierwsze kamienne żarna do mielenia mąki.
"Moździerze i żarna" - eksperymenty
Robimy mąkę przy użyciu kamiennych narzędzi
W trakcie trwania projektu mieliśmy możliwość własnoręcznie użyć kamiennych narzędzi. Utarliśmy w żarnie i
moździerzach mąkę z prawdziwych kłosów pszenicy. Zajęło nam to pół godziny.
"Diament najtwardszy kamień świata"
Eksperyment z syntetycznym diamentem. Poznanie zawodu szklarza.
Dowiedzieliśmy się, że diament powstał z najtwardszego węgla, a skoro jest taki twardy to można nim przeciąć
wszystko. Spróbowaliśmy nim przeciąć plastikową szybkę.
"Ozdoby z kamieni"
Oglądanie biżuterii jubilerskiej przyniesionej przez dzieci i panie z przedszkola
"Małe modelki" – kamienne naszyjniki
Dziewczynki zaprezentowały na sobie przyniesioną biżuterię z kamieni.
"Bursztyn, kamień z soku pradawnych drzew"
Wycieczka do sklepu jubilerskiego
Poznaliśmy zawód jubilera. Panie sprzedawczynie zaprezentowały nam film o powstaniu bursztynowych kamieni w
morzu Bałtyckim. Wszyscy z wielkim zainteresowaniem oglądalismy wytwory jubilerskie z bursztynów w
gablotach sklepu.
"Kamień zaklęty w rzeźbach i pomnikach"
W trakcie wycieczki po Krakowie mieliśmy możliwość zobaczyć inne wytwory człowieka z kamienia. Były to pomniki i
rzeźby. Na zajęciach w przedszkolu pani Ola opowiedziała nam jak one powstają. Poznaliśmy zawód rzeźbiarza oraz
narzędzia (dłuto i młotek), którymi się posługuje tworząc piękne dzieła sztuki. Ale największą atrakcją było zobaczenie
najstarszego w Polsce kamiennego posągu "Światowida" w Muzeum Archeologicznym wykonanego przez naszych
przodków.
"Kamieniaki zwierzaki" – praca techniczna
Rzeźby z kamienia
Na zajęciach technicznych wykonaliśmy samodzielnie kamienne rzeźby. Każde dziecko projektowało na kartce papieru
rzeźby z dobranych przez siebie kamieni różnej wielkości. Pani Ola skleiła je klejem na gorąco. I tak powstały fantazyjne
wytwory sztuki kamiennej.
"Nasze rzeźby" – prezentacja
II. CZĘŚĆ - ZAKOŃCZENIE PROJEKTU
„Wystawa prac dzieci”
"Skarby Ziemi"
Pokaz geologiczny w przedszkolu dla młodszych kolegów i koleżanek