Racemizacja – jest to proces przemiany czystego enancjomeru w
advertisement
Racemizacja – jest to proces przemiany czystego enancjomeru w odpowiadającą mu odmianę racemiczną; inaczej jest to konfiguracyjna zmiana elementu chiralnego czyli inwersja konfiguracji RACEMIZACJA TERMICZNA – może m. in. polegać na homolitycznym rozerwaniu jednego z wiązań asymetrycznego atomu węgla pod wpływem ciepła; najczęściej w takim przypadku towarzyszą jej inne reakcje chemiczne. Ogólnie: proces racemizacji polega na tworzeniu się płaskiego produktu pośredniego Racemizacja może zachodzić pod wpływem: światła, ciepła, czynników chemicznych racemizacja termiczna w przypadku cząsteczek, w których dyssymetria wynika z zahamowania rotacji wokół wiązania polega tylko na odkształceniu wiązań Racemizacja może polegać na zmianie konfiguracji na drodze: przemian chemicznych zmiany konformacji – inwersja pierścienia, obrót wokół wiązania pojedynczego, inwersja piramidalna, itp. tworzenie się wolnych rodników – homolityczne rozerwanie wiązania kowalencyjnego prowadzi do utworzenia rodników tworzenie się wolnych rodników – homolityczne rozerwanie wiązania kowalencyjnego prowadzi do utworzenia rodników 1933 r. – racemizacja kwasu (–)-p-bifenylo-α-naftylofenylometylotioglikolowego w wyniku działania rodnikami trifenylometylowymi chlorowanie wobec nadtlenków (+)–1–chloro–2–metylobutanu bromowanie optycznie czynnego α–deuteroetylobenzenu CH2CH3 Cl CH2Cl H3C CH2CH3 CH2CH3 CH2Cl H H3C CH3 H Ph D H3C NBS, hν CH3 D D CH3 + Ph Br D Cl2, ROOR H3C Br Ph + CH2Cl rac –BROMO-α-DEUTEROETYLOBENZEN CH2CH3 3° H3C RODNIK TYPU BENZYLOWEGO CH2Cl Cl rac –1,2-DICHLORO-2-METYLOBUTAN tworzenie się kationów – heterolityczne rozszczepienie wiązania kowalencyjnego racemizacja asymetrycznych alkoholi pod wpływem mocnych kwasów H H3C HO CH2CH3 tworzenie się kationów – heterolityczne rozszczepienie wiązania kowalencyjnego racemizacja optycznie czynnego II-rzędowego halogenku H +H+ H3C H2O R CH2CH3 mechanizmu SN1 H2O korzystne rozpuszczalniki polarne im bardziej polarny jest rozpuszczalnik, tym większa zdolność do jonizacji H CH2CH3 H3C 2-BUTANOL H HO H3C H S + CH2CH3 +H H2O H3C H H2O H3C Cl R CH2CH3 CH2CH3 Cl- H CH2CH3 H3C Cl- Cl H3C S CH2CH3 H 2-CHLOROBUTAN 1 tworzenie się anionów – heterolityczne rozszczepienie wiązania kowalencyjnego tworzenie się anionów – heterolityczne rozszczepienie wiązania kowalencyjnego polega na utracie protonu przez związek optycznie czynny proces enolizacji chiralnych ketonów pod działaniem zasady zależy od kwasowości wodoru związanego z asymetrycznym atomem węgla H zależy od stereochemicznej trwałości tworzącego się pośrednio karboanionu O R2 pow oli R2 R1 R - OH R1 HO H - R H Ph OH O- H O- Ph O C C COOH Ph R2 R R1 HOOC S O- OH H R2 H Ph HCl SO2 H C R H3C H H Pyr R +H+ OH (CHOH)3 CH2OH CH2OH KWAS GLIKONOWY W STANIE RÓWNOWAGI NIE MA ODMIANY RACEMICZNEJ – DIASTEREOIZOMERY R1 R2 R R1 H ∆ (CHOH)3 Ph OH R2 -H+ R1 COOH COOH HO Cl H proces enolizacji katalizowany przez kwasy O R C R1 KWAS MANNOWY H R epimeryzacja kwasu mannonowego racemizacja α-chloroetylobenzenu podczas rozpuszczania w ciekłym dwutlenku siarki R2 R1 O Przemiany chemiczne pokrewne do racemizacji Inne przykłady racemizacji H Ph R2 H inwersja karboanionu o hybrydyzacji sp3 PŁASKI KARBOANION, STABILIZOWANY REZONANSEM CH3 R1 H2O R Ph R2 Cl O C PŁASKI KARBOANION, STABILIZOWANY REZONANSEM racemizacja kwasu (–)-migdałowego pod wpływem zasady OC O Epimery – stereoizomery różniące się konfiguracją na jednym z kilku centrów stereogennych. R H Epimeryzacja – selektywna inwersja na jednym z centrów stereogennych zawartych w związku. ATROPOIZOMERIA Cykliczne hemiacetalowe struktury monosacharydów mutarotacja węglowodanów Racemizacja związków o zahamowanej rotacji wokół wiązań pojedynczych ANOMERY R anomeryczny atom węgla 6 6 CH2OH O 4 HO HO 5 3 anomeryczny atom węgla 2 H OH 1 OH CH2OH OH 4 HO HO 5 3 α−D-glukopiranoza 2 R R R 6 4 H OH 1 O CH2OH O HO HO 5 3 OH 2 1 OH R R D-glukoza β−D-glukopiranoza R R R NAPRĘŻENIA TORSYJNE I > Br > CH3 > Cl > NO2 > COOH > OCH3 > F tt 150°C (AcOH) [α] +19 aksjalna grupa OH ekwatorialna grupa OH NO2 HO2C Stan równowagi: 36.4% 63.6% R R H tt 146°C (MeOH) [α] +112 [α] +52 < R α−D-glukopiranoza β−D-glukopiranoza MUTAROTACJA O2N O2N CO2H CO2H < O2N HO2C CO2H NO2 O2N COOH STABILNOŚĆ 2 Racemizacja związków w skutek inwersji konfiguracji Racemizacja poprzez inwersję pierścieni Inwersja piramidalna centrów trójkoordynacyjnych CH2 CH2 (CH2)10 (CH2)10 N BrCH2 N CH2Br CH2 CH2 bariera inwersji amin ∆G# = 71.5 kJmol-1 N N S R N S N R 24 – 35 kJ/mol Aminy o zahamowanej inwersji piramidalnej S N N R N trietylenodiamina chiralna zasada Trögera N R S H T = 52°C N N H ∆G# = 71 kJmol-1 ODMIANY RACEMICZNE Racemizacja związków w skutek inwersji konfiguracji MIESZANINA RACEMICZNA (KONGLOMERAT) Inwersja piramidalna centrów trójkoordynacyjnych cząsteczki jednego enancjomeru mają większe powinowactwo do siebie w porównaniu z cząsteczkami drugiego enancjomeru P Pr mechaniczna mieszanina kryształów (–) i (+) Me Me Ph Ph ∆G# = 134.2 kJmol-1 FOSFINA As As Me Ph w mieszaninie zawsze istnieją dwie fazy – temperatura topnienia konglomeratu jest niższa od temperatur topnienia poszczególnych składników, tzw. eutektyk ∆G# = 98.7kJmol-1 bardzo często kryształy enancjomerów są enancjomorficzne ARSYNA rozpuszczalność mieszaniny racemicznej jest większa niż rozpuszczalności jej składników S S PhCH2 Et Me ∆G# = 111.2 kJmol-1 SÓL SULFONIOWA O C6H4CH3 O S OH CH 3 NH2 O Me KWAS METANOSULFINOWY ∆G# = 180 kJmol-1 SULFOTLENEK ODMIANY RACEMICZNE O Br O Br O OH O OH Br KWAS GLUTAMINOWY α-BROMOKAMFORA trans-2,3-DIBROMO-1,4-DIOKSAN ODMIANY RACEMICZNE ZWIĄZEK RACEMICZNY ZWIĄZEK RACEMICZNY każdy enancjomer ma większe powinowactwo do cząsteczek drugiego enancjomeru niż do molekuł własnego rodzaju różnią się większością własności fizycznych od odpowiednich enancjomerów temperatura topnienia racematu jest najczęściej wyższa od temperatur topnienia poszczególnych enancjomerów temperatura topnienia [°K] rac R KWAS MIGDAŁOWY 406 392 KWAS WINOWY 478 443 ALE KWAS JABŁKOWY 376 402 BENZYLIDENOKAMFORA 371 350.5 rozpuszczalność racematu jest niższa od rozpuszczalności jej składników ODMIANY RACEMICZNE CZASEM KRYSTALIZUJĄ Z JEDNEGO ROZPUSZCZALNIKA JAKO RACEMATY, Z INNEGO JAKO MIESZANINY RACEMICZNE. CH3 CH COOH KWAS 2-(1-NAFTYLO)PROPANOWY 3 ODMIANY RACEMICZNE ODMIANY RACEMICZNE RACEMICZNY ROZTWÓR STAŁY dwa izomorficzne enancjomery krystalizując wspólnie tworzą układ jednofazowy tt istnieje niewielka różnica w powinowactwie między cząsteczkami enacjomerów o tej samej lub różnej konfiguracji temperatura topnienia powinna być taka sama jak czystych enancjomerów L D rozpuszczalność racematu powinna być taka sama jak czystych enancjomerów Rodzaj odmiany racemicznej można ustalić w oparciu: • temperaturę topnienia dodaje się małą ilość jednego z czystych enancjomerów; jeżeli temperatura topnienia będzie: wyższa – mieszanina racemiczna niższa – racemat bez zmiany – racemiczny roztwór stały. • rozpuszczalność • badania rentgenograficzne monokryształów • badania kryształów spektroskopią IR NH2 NOH CH3 KAMFOROOKSYM tt. 119ºC O 3-METYLOPENTANAMID tt. 126ºC Nadmiar enancjomeryczny Czystość optyczna wyrażany jest przez względny nadmiar jednego z enancjomerów w mieszaninie: %e.e. = [ P] − [ent − P] ⋅100 [ P] + [ent − P ] %o. p. = [α ]mieszaniny ⋅100 [α ]enancjomeru [α]mieszaniny – skręcalność badanej mieszaniny enancjomerów pomierzona przy długości fali λ [α]enancjomeru – skręcalność enancjomeru optycznie czystego pomierzona przy długości fali λ gdzie P, ent-P oznaczają enancjomery nadmiar enancjomeryczny = czystość optyczna wtedy i tylko wtedy, gdy czystość optyczną wyznaczono dla związku rzeczywiście enancjomerycznie czystego Nadmiar diastereoizomeryczny stosuje się do określania produktu reakcji, której wynikiem jest mieszanina diastereoizomerów %d .e. = [ D1] − [ D 2] ⋅100 [ D1] + [ D 2] gdzie D1, D2 – związki diastereoizomeryczne Czyste optycznie enancjomery możemy uzyskiwać na drodze: pozyskania chiralnych surowców ze źródeł naturalnych (uzależnione jest to od substancji występujących w przyrodzie i możliwości ich pozyskania, czyli opłacalności procesu), syntezy asymetrycznej (najczęściej wieloetapowa i dość kosztowana np. ze względu na stosowanie chiralnych katalizatorów, metoda w zasadzie ograniczona do skali laboratoryjnej), rozdzielania mieszanin racemicznych (pracochłonna, lecz najczęściej stosowana i relatywnie najtańsza metoda). 4 ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE KRYSTALIZACJA ENANCJOMERÓW Z ROZTWORU RACEMATU pierwsze rozdzielenie – krystalizacja (+)- i (–)-winianu sodowo-amonowego przez powolne zatężanie wodnego roztworu Metody rozdzielania mieszanin racemicznych 1849r. Ludwik Pasteur rozdzielenie winianu sodowoamonowego na enancjomery BIOLOGICZNE CHEMICZNE PROCESY FIZYCZNE PRZEMIANY CHEMICZNE enacjomery - struktury, między którymi zachodzi relacja przedmiot - odbicie lustrzane; grec. enantios morphe - przeciwny kształt ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE KRYSTALIZACJA PREFERENCYJNA KRYSTALIZACJA ENANCJOMERÓW Z ROZTWORU RACEMATU separacja jest zapoczątkowywana przez zaszczepienie nasyconego roztworu mieszaniny racemicznej niewielka ilością, jednego z enancjomerów; w wyniku krystalizuje z roztworu tylko jeden, ten zaszczepiony enancjomer. rozdzielana mieszanina racemiczna musi być konglomeratem; podczas krystalizacji oddzielnie wypadają enancjomorficzne kryształy (najlepiej makroskopowej wielkości) obu enancjomerów (–) i (+). rozdzielana mieszanina racemiczna musi być konglomeratem rac-ZWIĄZEK 11g OH konglomeraty stanowią mniej niż 20% substancji racemicznych (–)-ZWIĄZEK O PRZESĄCZ + 0.9g rac-ZWIĄZEK 0.87g PRZESĄCZ + 0.9g rac-ZWIĄZEK (+)-ZWIĄZEK 0.9g (–)-ZWIĄZEK 0.8g ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE KRYSTALIZACJA PREFERENCYJNA PRZESĄCZ + 0.8g rac-ZWIĄZEK itd ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE KRYSTALIZACJA Z UŻYCIEM CHIRALNEGO ROZPUSZCZALNIKA Chiralność rozpuszczalnika może wpływać na szybkość krystalizacji zależnie od stereospecyficzności i siły oddziaływania rozpuszczalnik – substrat. NH2 NH2 Adsorpcja chiralnego rozpuszczalnika na powierzchni rosnących kryształów jednego z enancjomerów jest przyczyną zablokowania ich dalszego wzrostu i umożliwia krystalizację drugiego z enancjomerów. najczęściej chiralny rozpuszczalnik sprzyja wzrostowi kryształów o konfiguracji przeciwnej do zastosowanego rozpuszczalnika. (> 76°C) 1,1’-binaftyl 2,2’-diamino-1,1’-binaftyl O OH HN N NH3+ Cl- (> 45°C) chlorowodorek histydyny -2 CHCO2H SO4 NH3+ 2 (< 5°C) siarczan fenyloglicyny 5 Tworzenie diastereoizomerycznych soli ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE (+)-W ETAP I – tworzenie diastereoizomerycznych soli TWORZENIE I SEPARACJA DIASTEROMERYCZNYCH POCHODNYCH + 2(+)-B ETAP II – rozdzielenie diastereoizomerycznych soli (+)-A (-)-B (±)-A + ETAP III –uwalnianie rozdzielanej substancji z diastereoizomerycznej soli (-)-B (-)-A (-)-B (+)-W DIASTEREOIZOMERY: (+)-W × (+)-B 2(+)-B (+)-W × (+)-B (–)-W różne właściwości fizyczne takie, jak: temperatura topnienia/wrzenia, rozpuszczalność, stabilność rozdzielenie (–)-W × (+)-B (–)-W × (+)-B Rodzaj utworzonego połączenia między związkami A i B w poszczególnych parach diastereomerycznych zależy od natury oraz właściwości reagujących substratów: N OH H R wiązanie jonowe – sól diastereoizomeryczna N chinina, R = OCH3, cynchonidyna, R = H, kowalencyjny kompleks z przeniesieniem ładunku (–)-W + 2(+)-B związek inkluzyjny Do rozdzielania racemicznych kwasów używa się optycznie czynne zasady Tworzenie diastereoizomerycznych soli O OH O MeO CH3 N UWARUNKOWANIA: NHCH3 MeO 1. WYKORZYSTYWANA REAKCJA MUSI BYĆ ODWRACALNA 2. ETAP ODZYSKIWANIA – NIE MOŻE PRZEBIEGAĆ Z RACEMIZACJĄ 3. DUŻE RÓŻNICE W WŁAŚCIWOŚCIACH DIASTEREOIZOMERYCZNYCH SOLI N efedryna brucyna, X = OMe strychnina, X = H N N HO OH H 8 9 9 R R N N chinina, R = OCH 3, (8S,9R) cynchonidyna, R = H, (8S,9R) NH2 8 H chinidyna, R = OCH3, (8R,9S) cynchonina, R = H, (8R,9S) NH2 O NHNH2 NH2 HO (S)−α-metylobenzyloamina (S)−1(β-naftylo)etyloamina hydrazyd (S)−tyrozyny czynniki o charakterze kwasowym stosowane do rozdzielania zasad: Tworzenie diastereoizomerycznych soli CO2H H HO OH OH rozdzielanie racemicznych aminokwasów możliwe jest na dwu drogach: O H OH CO2H kwas winowy kwas migdalowy SO3H O 1. transformacja aminokwasu w kwas przez ochronę grupy aminowej lub w zasadę przez ochronę grupy karboksylowej; rozdzielanie klasyczną metodą z zastosowaniem odpowiednio dobranej optycznie czynnej zasady lub optycznie czynnego kwasu 2. rozdzielaniu aminokwasów bez przekształcania ich w jakiekolwiek pochodne i na bezpośrednim zastosowaniu dwóch czynników rozdzielających, zarówno kwasowego jak i zasadowego kwas 10-kamforosulfonowy O O O OH OH NHCOCH3 (S )-N-acetyloleucyna CH3 kwas fenoksypropionowy SO3H O O H2 C HO O COOH O P O O O OH O SO3H O KWAS CHOLESTENONOSULFONOWY KWAS (-)-DIIZOPROPYLIDENO-2-OKSO-L-GULONOWY KWAS TERPENOSULFONOW KWAS BINAFTYLOFOSFOROWY 6 Tworzenie diastereoizomerycznych soli Tworzenie diastereoizomerycznych soli rozdzielanie racemicznych ALKOHOLI możliwe jest poprzez: 2. tworzenie diastereoizomerycznych pochodnych odpowiedniego alkoholu z: 1. tworzenie ftalanu odpowiedniego alkoholu, a następnie na rozdzieleniu tej pochodnej standardowo na przykład z brucyną czy inną aminą optycznie czynnym kwasem – diastereoizomeryczne estry optycznie czynnym związkiem karbonylowym – diastereoizomeryczne acetale O O O + OR _ - ROH (+) optycznie czynnym izocyjanianem – diastereoizomeryczne karbaminiany (uretany) O OH H O OH O O DLA SILNIE KWAŚNYCH ALKOHOLI - COOH H BrCH2CO2Et RO _ - ROH (+) _ (+)-ROCH 2 CO2H ROCH2CO2Et BEZWODNIK KWASU trans-1,2-CYKLOHEKSANODIKARBOKSYLOWEGO KWAS (S)-(+)-MIGDA£OWY RCl H HOCH2CO2Et O NCO H3C NH2 (S)-(-)-AMFETAMINA O O (R)-1-(1-NAFTYLO)ETYLOIZOCYJANIAN O H H (+)-NOE-LACTOL (DIMER) Tworzenie diastereoizomerycznych soli Tworzenie diastereoizomerycznych kompleksów rozdzielanie racemicznych ZWIĄZKÓW KARBONYLOWYCH możliwe jest poprzez ich transformację w N-podstawione iminopochodne H2N O NH2NH X NH2NH CO2H HELICENY, CHIRALNE ETERY NAFTYLOWE AH X N AH O SO3H H2N 4-SUFOFENYLOHYDRAZYNA rozdzielanie racemicznych WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH możliwe jest poprzez tworzenie π-kompleksów N H H2N OH NO2 OH O NO2 CZĘŚĆ FLUORENYLOWA UMOŻLIWIA KOMPLEKSOWANIE O O MONOHYDRAZYD KWASU SZCZAWIOWEGO KWAS AMINOOKSYOCTOWY NO2 O2N N KWAS HYDRAZYNOBENZOESOWY O NH3+ NH2 _ (+) OH O H2SO3 + RESZTA KWASU MLEKOWEGO ‘DOSTARCZA’ CHIRALNOŚCI - SO3 * X OH O Tworzenie diastereoizomerycznych kompleksów Tworzenie diastereoizomerycznych kompleksów TWORZENIE DIASTEROIZOMERYCZNYCH ZWIĄZKÓW INKLUZYJNYCH (±)-2-BROMOBUTAN (±)-2-CHLOROBUTAN Me O O iPr OH iPr O P2O5 lub POCl OH TWORZENIE DIASTEROIZOMERYCZNYCH ZWIĄZKÓW INKLUZYJNYCH O O 15 - 40% O Me O Me iPr TRI-o-TYMOTYD OH COOH R = OH lub H HO Enancjomeryczne kryształy mocznika; reszty C(NH2)2 są skierowne na zewnątrz kanału R Kwasy żółciowe 7 ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE CHROMATOGRAFIA NA DIASTEREOSELEKTYWNYCH FAZACH STAŁYCH ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE CHROMATOGRAFIA NA DIASTEREOSELEKTYWNYCH FAZACH STAŁYCH odczynniki derywatyzujące (CDA) stosowane w chromatografii gazowej (GC) ANALIT A 99% (+) oraz 1% (–) CDA o czystości enancjomerycznej 99.5% (+)-B i 0.5% (–)-B COCl COCF3 H COCl chlorek N-trifluoroacetyloproliny chloromrówczan mentolu 3 PIKI, ponieważ H COCl N CF3 (+)-A × (+)-B (98.5%) (–)-A × (+)-B (1%) (–)-A × (–)-B (0%) (+)-A × (–)-B (0.5%) CH3 H3C OCH3 OCOCl chlorek kwasu O-metylo-3,3,3-trifluoromigdałowego chlorek kwasu chryzantemowego (+)-A × (+)-B i (–)-A × (–)-B są enancjomerami H H3CO NHNH2 NCO CF3 CO2H O CH3 eter metylowy TroloxTM ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE CHROMATOGRAFIA NA DIASTEREOSELEKTYWNYCH FAZACH STAŁYCH CHROMATOGRAFIA NA CHIRALNYM NOŚNIKU pozwala rozdzielić substancje bez względu na to czy krystalizują, czy też nie odczynniki derywatyzujące (CDA) stosowane w wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) H OH H OCH3 CO2H OCH2 CO2H ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE chromatografia cieczowa z chiralną fazą ruchomą H F3C OH PIRKLE 1976 O OH COCl 2,2,2-TRIFLUORO-1-(9-ANTRYLO)ETANOL O N COCl N CH2 OSiR3 NH2 CO2C6H5 O H Ph O N PROPRANOLOL CHIRALNA FAZA RUCHOMA SELEKTANT 2,2,2-TRIFLUORO-1-(9-ANTRYLO)ETANOL Cl H Ph (+)-N,N-DIIZOPRPOPYLOWINOAMID R: t-Bu(CH3)2 t-BuPh2 N H KWAS (+)-KAMFOROSULFONOWY SULFOTLENKI AMINOALKOHOLE, GLIKOLE, HYDROKSYKETONY, AMINOKWASY, KWASY HYDROKSYKARBOKSYLOWE AMINY ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE CHROMATOGRAFIA NA CHIRALNYM NOŚNIKU CHROMATOGRAFIA NA CHIRALNYM NOŚNIKU pozwala rozdzielić substancje bez względu na to czy krystalizują, czy też nie chromatografia gazowa i cieczowa na enacjoselektywnych fazach stacjonarnych TYP ENACJOSELEKTYWNEJ FAZY STAŁEJ AMIDY FLUOROALKOHOLE wysięgnik O selektor CHIRALNY Si O SELEKTOR SELEKTANT π-KWASY ZASADA ROZDZIAŁU atrractive interaction, wiązania wodorowe, oddziaływania π−π, oddziaływania dipolowe, charge transfer CHROMATOGRAFIA GC, HPLC HPLC HPLC WĘGLOWODANY inkluzja z oddziaływaniami przyciągającymi HPLC OLIGOMERY CYKLICZNYCH HEKSOZ tworzenie związków inkluzyjnych GC, HPLC POCHODNE AMINOKWASÓW AMINOKWASY ETERY CROWN inkluzja HPLC FLUOROALKOHOLE AMINY, SULFOTLENKI, TIOLE, LAKTONY KOMPLEKSY METALI wymiana ligandów GC, HPLC, TLC CYKLODEKSTRYNY ALKOHOLE, ALKENY, HALOGENKI ALLIOWE, BINAFTYLE, BIAŁKA BIAŁKA, PEPTYDY hydrofobowe i polarne oddziaływania w białkach HPLC UREIDY oddziaływania z mezofazami GC 8 ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE CHROMATOGRAFIA NA CHIRALNYM NOŚNIKU ROZDZIELANIE KINETYCZNE SELEKTOR H O O F3C CH2 S (CH2)3 Si H SELEKTANT (R,S)-A RH F3C O kR > kS chiralny reagent R O OH π-KWAS π-ZASADA H RCH P + (S)-A gdzie: P zawiera (R)-A enancjoselektywne epoksydowanie alkoholi allilowych – Sharpless H OEt N C CO2 (CH2)11 Si OH O O O H H RH F3C π-KWAS H CO2 N H OH OH + O R H O O2N 0.6 M t-BuOOH L-(+)-winian diizopropylu, Ti(Oi-Pr)4 π-ZASADA RCH rac-A S d.s. 98% R-A e.e >96% O + H3N (CH2)3 Si C6H5 O OEt KONTROLA CZASU REAKCJI NO2 ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE ROZDZIELANIE KINETYCZNE Rozdzielanie mieszanin racemicznych przy pomocy mikroorganizmów O O + H + OH rac ROZDZIELANIE MIESZANIN RACEMICZNYCH NA ANTYPODY OPTYCZNE O OH O + O O (2R,4R)-(-) i-Bu3Al -20OC(5h) (S)-(+) COOH CHOH CHOH COOH rac-kwas winowy O O HCl (0O C) (R)-(-) COOH Penicillium glaucum HO C H H C OH COOH kwas D-(+)-winowy OH “Większość naturalnych, organicznych związków, podstawowych produktów przemian życiowych, posiada taką asymetrię, że są one nienakładalne na swoje odbicia. To stanowi prawdopodobnie jedyną dobrze zaznaczoną linię podziału, którą można obecnie oddzielić chemię martwej materii od chemii żywych organizmów”. KONTROLA TEMPERATURĄ L. PASTEUR 1860 9
