Germańskie prawo zwyczajowe

V – XVIII w.
zwyczaj (consuetudo)
prawo zwyczajowe (ustne)
spisanie prawa zwyczajowego
kształtowanie prawa zwyczajowego
przez panującego (władze państwowe)

egzekucja prawa zwyczajowego

urzędowe spisy prawa zwyczajowego

wymiar sprawiedliwości
(prejudykaty/precedensy/ryty procesowe)

stanowienie prawa
• modyfikacja norm zwyczajowych
• wprowadzanie nowych norm



spisy germańskiego prawa zwyczajowego
spisywane po łacinie i pod wpływem prawa
rzymskiego (nie w Anglii)
pierwotnie oparte o zasadę
osobowości/personalności prawa (professio
iuris) - osobne dla ludności rzymskiej – Leges
Romanae barbarorum

z czasem wprowadzały zasadę terytorialności
prawa

Wizygoci:
◦ Kodeks Euryka/Codex Euricianus (II poł. V w.)
◦ Brewiarz Alaryka/Breviarium Alarici (506 r.)
◦ Kodeks Rekkeswinta/Lex Visigothorum
Reccesvindiana (654 r.)
PRAWO HISZPAŃSKIE

Frankowie:
◦ Lex Salica Francorum (pocz. VI w.)
◦ Lex Ribuaria (VIII w.)
◦ Lex Baiuvariorum (VIII w.)
◦ Lex Saxonum (IX w.)
PRAWO FRANCUSKIE I NIEMIECKIE

Longobardowie:
◦ Edykt Rotara/Edictus Rothari regis (643 r.)
◦ „Edykt” Liutpranda (I poł. VIII w.)
PRAWO WŁOSKIE

Anglo-Sasi:
◦ Kodeks Etelberta (ok. 600 r.)
◦ Kodeks/Doom Book Alberta Wielkiego
(około 890 r.)
PRAWO ANGIELSKIE

Leges barbarorum

Leges Romanae barbarorum

kanony synodalne (zatwierdzone przez króla)

kapitularze królewskie (capitularia)
•
◦ świeckie
(mundana)
◦ kościelne
(ecclesiastica)
◦ mieszane (mixta)
•
•
dodane do prawa
zwyczajowego
(legibus addenda)
samodzielne (per se
scribenda)
dla wysłanników
(missorum)







partykularyzm prawa
stanowość i korporacyjność prawa
stopniowa recepcja praw powszechnych (ius
commune): ius civile, ius canonicum
stopniowe wprowadzanie zasady
publicznoprawnej w prawie karnym (XVI w.)
dominacja w sferze prywatnoprawnej
brak nauki prawa (do XVII w.)
brak systemu prawa

Italia (prawo longobardzkie i frankońskie):
◦ Lombarda (XII w.)
◦ Libri Feudorum (XII w.) – prawo lenne
włączone w XIII w. do CIC

Francja – coutumes:
◦ Coutume de Clermont (ok. 1280)
◦ Coutume de Paris (1510/1580 r.)

Rzesza Niemiecka:
◦ Zwierciadło Saskie/Sachsenspiegel
(1220-1235) - Eike von Repkow:
• prawo ziemskie (Landrecht)
• prawo lenne (Lehnrecht)
• pierwotnie przywileje lokacyjne i prawo
ziemskie (Zwierciadło Saskie)
• z czasem prawo miasta macierzystego:
 wilkierze
 prejudykaty, ortyle
 pouczenia prawne
• statuty miejskie (zbiory prywatne)
– Weichbild Saski/Magdeburski