praca magisterska

KONCEPCJA
PSYCHODNAMICZNA
człowiek niedoskonały
(Fromm, May, Horney, Freud, Miller, Jung)
1. Osobowość a zachowanie.
Ludzkie działanie zalezy od wewnętrznej siły motywacji. Człowiek jest isttą
niedoskonałą. Nie jest ważne - co osoba mówi i myśli, ale to - jak się zachowuje.
Najważniejsze jest poznanie osobowości.
Założenia:
- zewnętrzne reakcje są bodźcem wewnetrznej dynamiki;
- wewnętrzna motywacja jest nieświadoma (człowiek nie wie dlaczego
właśnie tak działa - jak działa)
Opracowano psychoterapie odpowiednią inżynierii zachowań człowieka,
która ma na celu pomoc w rozwiązywaniu nieświadomych konfliktów, ułatwianie
wyboru drogi życiowej, umożliwienie przystosowania się do otoczenia.
Koncepcja psychodymnamiczna posiada wiele wariantów.
Psychoanoaliza - kierunek powstał w 1880 roku we Wiedniu.
a) twórca Zygmunt Freud
b) przedstawiciele: Horney, Fromm, May, Dollar, Miller
c) podstawowe tezy Freuda:
- odkrycie nieświadomej motywacji
- idea mechanizmów obronnych
d) wyjaśnienie mechanizmu ludzkiego działania:
- popęd - wewnętrzne lub zewnętrzne pobudki motywujące
ludzkie zachowanie(głód, ból, sex)
- wskazówki - rozpoznanie w otoczeniu (informacja, sygnał,
bodziec) jak można realnie zaspokoić popęd
- reakcje - konkretne zachowanie mające na celu zaspokojenie
potrzeby w realnych warunkach
- wzmocnienia - zdarzenie, które redukują popęd ( np. pokarm,
bezpieczeństwo, miłość)
e) nurt współczesny (psychoanaliza współczesna - psychoanaliza
społeczna) zmienia teorie Freuda i staje sie:
- pewna metoda leczenia zaburzeń psychicznych (jako część
medycyny)
- okreslona koncepcja filozoficzną
- orginalna teoria psychologiczną
2. Popędy i tyrania nieświadomości.
Działanie człowieka jest zależne od wewnętrznych sił, które w
psychoanalizie noszą nazwy: popęd, potrzeba, dążenia. O kształtowaniu popędów
decydują: warunki społeczne, rodzina różne instytucje.
Klasy popędów:
I. popędy pierwotne - wrodzone siły i dążenia do zdobycia pokarmu, utrzymania
potymalnej temperatury ciała, popęd seksualny, unikanie
bólu, kontakt ze
światem zwenętrznym
II. Popędy wtórne - nabyte na drodze osobistego doświadczenia
- potrzeby bezpieczeństwa - unikanie zagrożeń, poszukiwania oparcia
w drugiej osobie
- potrzeby społeczne - zaspokajanie w kontaktach międzyludzkich,
poszukiwanie przyjaźni i miłości, chęć przynalezenia do grupy
- potrzeby osobiste - związanie z własnym "ja" chęć poznaia świata i
cieszenia się powodzeniem
Popędy kierujące ludzkim działaniem są nieświadome. Człowiek nie
podejmuje refleksji nad faktem - dlaczego jest agresywny, bądź dlaczego pragnie
miłości. Nabywanie podstawowych popędów wtórnych odbywa się w rodzienie w
pierwszych latach życia dziecka (potrzeba zaspokojenia głodu, karmienie piersią kontakt z matką, karmienie butelką - samotność, potrzeba mocy - chęć odparcia
poczucia niższości - szczególnie u dzieci uposledzonych).
Socjologia człowieka - to proces kształtowania popędów dzięki warunkom
społecznym.
3. Dialektyka konfliktów.
Popędy powodują, że działanie człowieka staje sie celowe. Człowiek często
nie może osiągnąć planowanych celów poprzez istniejące konflikty:
- konflikty wewnetrzne - motywacyjne - w czlowieku dziaałają sprzeczne
siły dynamiczne (chęć osiągnięcia czegoś, ale równoczesny
lęk)
- konflikty zewnętrzne - interpersonalne - istnieje sprzecznośc poniędzy
dążeniem człowieka (jednostki), a celami innych ludzi.
Pozytwyne rozwiązanie problemu daje satysfakcję, zaś niepowodzenie w jego
rozwiązaniu rodzi frustację.
Ważną potrzeba czlowieka jest poczucie tożsamości wiążące się z ludzkim
"ja". Owo "ja" stanowi strukture, pobudza do działania, decyduje o
niepowtarzalności człowieka. "Ja" oznacza jednostkę aktywną, bezpieczna i
samodzielną. Niekiedy ludzkie "ja" staje się "ego" przejście z przedmiotu w
przedmiot).
Różnica między "ja" i "ego" jest róznicą między "być" i mieć". Posiadający tylko
"ego" staje sie "marionetką".
4. Sztuka samoobrony.
Człowiek jest istotą niedoskonałą, ale nie pozostaje przy tym bezbronny.
Mechanizmy obronne (Freud) - nawykowa metoda radzenia sobie z
konfliktami. Stosowanie tych mechanizmow nie rozwiązuje konfliktów w
zupełności, ale łagodzi ich objawy.
Rodzaje mechanizmów obronnych:
1. Represja (wyparcie) - nieświadome wypieranie ze świadomości do
podświadomości bolesnych uczuć (popędy, przykrości, upokorzenia).
Mogą one powrócić w postaci lęków i uprzedzeń. Symtomy represji hobby, czytanie książek, sprzątanie, gry, zabawy - mogą być ucieczka
od lęków.
2. Stłumienie - czyność świadoma; umiejętność panowania nad swimi
dążeniami, które nie są społecznie akceptowane.
3. Projekcja - przypisywanie innym własnych cech, złych nawyków, próba
usprawiedliwienia siebie. Zmniejsza ona lek i wpływa na wzrost
samooceny. Obiektem projekcji mogą być osoby lub grupy społeczne,
które są podobne do jednostki stosującej ten mechanizm obronny.
4. Racjonalizacja - polega na uznawania swojego zachowania za jedyne
łuszne
("słodnie cytryny" - człowiek wmawia sobie, że zdażenia
tórych nie znosi są
przyjemne; "kwaśne winogrona" - człwoek nie
oże czegoś osiągnąć wmawia
soie, że to nie buło dla niego wcale ażne). Celem stosowania racjonalizacji jest
często wprowadzenie
kogoś w błąd, aby siebie przedstawić w dobrym świetle.
5. Substytucja - zastąpywanie celów, których nie mozna osiągnąć prze z te, które
są łatwiejsze do osiągnięcia.
6. Kompensacja - mechanizm obronny przed lękiem - człowiek celuje sie ku
tym celom, ktore sa podobne do tych, ktorych nie osiagnał (złe
wyniki w sporcie - dobre w nauce)
7. Sublimacja - wyrażanie swoich dążeń, ktore sa akceptowane przez
społeczeństwo (ucieczka w wyobeźnie i świat fantazji).
8. Regresja - cofnięcie sie w sposobie reagowania do lat wcieszniejszych ( np.
dzieciecie tupanie nogani).
5. Teroria lęku.
Początkowo uważano, że lęk jest reakcja fizjologiczną na frustacje zwiazaną
z organizmem seksualnym. Dopiero w 1926 roku Freud uznał lęk zawewnetrne
niebezpieczeństwo i objawy zaburzeń neurotycznych.
Lęk nie jest strachem.
Strach - to nieprzyjemny stan emocjonalny, ktory donosi o zewnetrznym
niebezpieczeństwie (źródło strachu tkwi na zwenątrz).
Lęk - to sygnał niebezpieczeństwa wewnetrznego (nie można przed nim
uciec, bądź go zaatakwać), powodujący złe samopoczucie i utrate zdrowia: to
dowód ,że człwoiek prowadzi walkę psychiczną lub duchową. Czlowiek nie zdaje
sobie sprawy z podłoża swoich lęków.
Źródło lęków: popędy i dążenia wywolują stan napięcia, który poprzez
niezaspokojenie przeradza sie w lęk.
Rodzaje lęków:
1. Lęk normalny - zbliżony do uczucia strachu
2. Lęk neurotyczny - nieproporcjonalny do rzeczywistego zagrozenia, wymaga
stosowania mechanizmów obronnych, utrudnia
przystosowanie sie do świata,
wywoluje stan pustki i prowadzi do zaburzeń
3. Lek wtórny - dany mechanizm obronny redukuje lek pierwotny, a tym
samym wprowadza nowe mechanizmy obrone ("lęk może rodzić lęk").
6. Psychoterapia - droga do samoświadomości.
Psychoterapia - to systematyczny i celowy sposób modyfikacji i korekcji
osobowości oraz leczenie zaburzeń emocjonalnych przy pomocy
środków psychologicznych (rozmowa, mimika, zawiązanie przyjaźni,
uczenie pacjęta nowych umiejętności).
Rodzaje psychoterapii:
- analityczna
- antropologiczna
- indywidualna
- grupowa
Cel psychoterapii - kształtowanie świadomości człowieka lepsze
poznawanie
siebie i otaczajacego świata; osiągnięcie
samoświadomości jako warunku
zdrowia psychicznego jednostki i jej rozwoju.
Świadomość:
- świadomość "ja" polega na zrozumieniu wewnętrznej dynamiki,
poznwaniu konfliktów i przyczyn lęku
- twórcza świadomośc "ja" wiąże sie z pracą tworćzą w nauce, literaturze i
sztuce.
Cel psychoanalizy - ukształtowanie samoświadomości normalnej