przyczyny agresji

Przyczyny agresji wśród dzieci i sposoby jej zwalczania.
Rodzina często staje się terenem zaniedbań, nadużyć fizycznych
i psychicznych. Większość rodziców stosuje przemoc. Metoda kar i nagród jest
również formą stosowania przemocy. Brak stosowania przemocy czy przymusu
w wychowaniu, zbytnia,, pobłażliwość” traktowane są często jako brak
wychowania lub jego wada. Prawdziwy problem pojawia się wtedy, gdy w grę
wchodzi nadużywanie przemocy-stosowanie przemocy nie dla dobra, lecz
wbrew niemu, gdy poprzez przemoc ignorowane są podstawowe prawa dziecka.
Przemoc odciska trwały ślad w psycho- społecznym funkcjonowaniu dziecka,
wpływa niekorzystnie na proces jego rozwoju. Krzywdzenie dziecka
szczególnie negatywnie odbija się na jego rozwoju emocjonalnym, społecznym.
Dlatego problem ten jest bardzo ważny i wszechobecny w dzisiejszym świecie
przez co zasługuje na uwagę oraz poznanie przyczyn i uwarunkowań
występującej agresji wśród dzieci i młodzieży.
Pod słowem ,,agresja” rozumie się działanie mające na celu dokuczanie,
zranienie, wyśmiewanie, grożenie , uszkodzenie lub niszczenie jakiegoś
przedmiotu. Może być ona wyrażana słownie lub fizycznie. Agresja słowna
przejawia się w postaci groźby oraz odrzuceń tj. społecznej izolacji
i wykluczenia z grupy. Jest to często ośmieszenie, uszczypliwość, kpina. Jest
ona równie niebezpieczna jak agresja fizyczna wyrażana jest w postaci otwartej
napaści na drugą osobę lub zniszczenie czyjejś własności.
Na zachodzie Europy przejawy zachowań agresywnych nazywa się
,,mobbingiem”. Z j. angielskiego ,, mob ” oznacza tłum, motłoch
napastować, oblegać.
Zachowania agresywne mają najprawdopodobniej swoje źródła
w następujących faktach:
♦Agresorzy wykazują dużą aktywność i energię. Chcą panować nad otoczeniem.
♦Wychowują się w rodzinach z licznymi problemami, gdzie dorośli stosują
podwójne wzorce zachowań.
♦Czerpią korzyści materialne i psychiczne ze swojej przemocy.
♦Agresorzy cieszą się swoistym prestiżem w otoczeniu kolegów
i znajomych.
♦Negatywne nastawienie rodziców, brak ciepła i bliskich więzi rodzinnych
zwiększa ryzyko, że dziecko będzie agresywne i wrogie wobec otoczenia.
Do agresji i przemocy dochodzi najczęściej wtedy, gdy ma ono silną
potrzebę akceptacji lub silną potrzebę zwrócenia na siebie uwagi.
♦Przyzwolenie rodziców na agresywne zachowanie się dziecka. Rodzice
w niektórych sytuacjach są zbyt tolerancyjni i przyzwalają na agresywne
zachowanie się dziecka w stosunku do rodzeństwa, kolegów. Dotyczy to
głównie zachowań agresywnych przy próbach rozwiązania jakiegoś problemu.
♦Stosowanie przez rodziców metod wychowawczych opartych na przemocy
i sile. Przemoc rodzi przemoc, a dzieci uczą się przecież przez
naśladowanie dorosłych.
♦Panujące w domu stosunki między rodzicami. Kłótnie, awantury,
konflikty wywołują u dzieci poczucie zagrożenia i braku bezpieczeństwa.
Dziecko uczy się, jak mu się wydaje, jedynego sposobu rozwiązywania
konfliktów.
♦Dzieci i młodzież oglądająca dużo przemocy w telewizji i na video często jest
bardziej agresywna i mniej współczująca wobec ofiar przemocy.
Badania socjologiczne wykazały, że sytuacja socjalno-ekonomiczna
rodziny, wykształcenie rodziców, standard mieszkania itp. nie odgrywają żadnej
roli w powstawaniu agresji. Dzieci agresywne pochodzą ze wszystkich klas
społecznych. Zarówno dzieci jak i dorośli częściej zachowują się agresywnie
widząc inną osobę zachowującą się w ten sposób. Wpływ ten jest większy, gdy
osoba ta ma prestiż i postrzegana jest jako silna i odważna. Takie społeczne
zarażenie dotyczy osoby, która jest niesamodzielna a jej pozycja w grupie nie
jest ustalona. Jednostka czuje mniejszą odpowiedzialność za swoje czyny jeśli
jest jednym z wielu agresorów.
Badania wykazały, że aby uniknąć rozwoju zachowań agresywnych
u dziecka, należy wobec niego stosować konsekwentną dyscyplinę, wykazywać
umiar w karaniu, ale też wyznaczać granice zachowań dozwolonych
i niedozwolonych. Istotne w wychowaniu jest nie stosowanie kar cielesnych
jako metod wychowawczych. Ważną rolę odgrywa również bliskość uczuciowa
w rodzinie, akceptacja dziecka, pozytywne zaangażowanie, stały kontakt
uczuciowy z dzieckiem. Dziecko musi czuć się ważne
i kochane bezwarunkowo. Nie można stosować nadmiernej kontroli, przymusu,
ingerencji w sferę emocjonalną, wpajać poczucia winy, ciągle krytykować
dziecka.
To my rodzice powinniśmy być wzorem dla swojego dziecka. Dziecko widzi
i obserwuje zachowanie starszych. Szczególnie przyswaja sobie modele
zachowań, które nie są dla niego adresowane. Jeżeli spotyka się z agresją ze
strony rodziców, to również w stosunku do innych będzie stosowało agresję.
Przemoc rodzi przemoc.
Sposobem na przezwyciężanie agresji wśród dzieci i młodzieży jest ,,zdrowa
emocjonalnie rodzina”. To od sposobu wychowania dziecka zależy jego reakcja
na agresję innych. Dziecko mając przyjaciela w rodzicu jest w stanie pokonać
wszelkie trudności.
Autor: Ewa Kanikuła