Witaminy - Dokumenty - madzka300

Witaminy.doc
(60 KB) Pobierz
Witaminy
Witaminy to substancje egzogenne, niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów przemiany materii. Większość
witamin działa jako koenzymy. Organizm człowieka nie wytwarza witamin (wyj. –witamina Q i częściowo witamina
PP)- muszą więc być dostarczone. Niektóre dostarczane są w formie nieczynnej (prowitamin), z której wytwarzane są
czynne witaminy: np. z dostarczonego karotenu wytwarza się wit. A, z ergosterolu- wit. D . Funkcja obronna witamin
przeciw wolnym rodnikom wynika z ich właściwości oksydo-redukcyjnych. Do witamin pełniących rolę
antyoksydantów należy m. in. wit. C, flawonidy, tokoferole (wit. E) i in. Witaminy dzielimy na rozpuszczalne w
tłuszczach (A,D,E,K) i rozpuszczalne w wodzie (grupy B, C, PP, H, kwas foliowy). W terapii witaminami bardzo
istotną rolę odgrywa ich dawka. Odróżniamy dawki fizjologiczne (granice zapotrzebowania dziennego), dawki
lecznicze (kilkanaście razy większe od biologicznych), wreszcie dawki toksyczne.
10
2
WITAMINA A –retinol
Jest lipidem izoprenowym. Wyróżnia się witaminę A (retinol, akseroftol), i witaminę A
(3-dehydroretinol). Witamina A występuje w tranie, wątrobie, maśle i mleku. Może być wytwarzana w ustroju z
rozpuszczonej w wodzie prowitaminy- betakarotenu.
1
2
Rola w organiźmie
Niezbędna do podziału komórek („witamina wzrostowa”). Szczególnie wydatnie wpływa na wzrost i prawidłowy
stan nabłonków („witamina ochronna nabłonka”). Poza tym jej metabolit retinal jest składnikiem czerwieni
wzrokowej- rodopsyny- barwnika siatkówki, umożliwiającego widzenie w słabym oświetleniu. Wzmaga odporność
komórkową i hormonalną oraz może działać hamująco na karcinogenezę.
Objawy hipowitaminozy
Pierwszym objawem jest tzw. „ślepota zmierzchowa”, inaczej zwana „kurzą ślepotą” (hemeralopia). Poza tym
upośledzenie procesów regeneracji tkanek, zmniejszenie odporności na zakażenie, u dzieci zahamowanie wzrostu,
zaburzenia kostnienia i rozwoju zębów, hipowitaminoza A w czasie ciąży upośledza rozwój płodu, także większa
częstość występowania nowotworów. Jednym z najbardziej charakterystycznych zmian jest uszkodzenie wszystkich
tkanek nabłonkowych, upośledzenie wzrostu nabłonka i jego różnicowanie się. Złuszczające się nabłonki
przyczyniają się do powstawania kamieni w drogach moczowych i żółciowych, także przewodów gruczołowych. Z
powodu zatkania przewodów gruczołu łzowego i niewydzielania łez może dojść do wysychania rogówki i spojówki
(kseroftalmii), a w dalszym przebiegu do zmętnienia i rozmiękania rogówki (keratomalacji).
Działanie
Witamina A zastosowana w stanach jej niedoboru usuwa wszelkie objawy hipowitaminozy. Działa ona w pewnym
stopniu antagonistycznie do tyroksyny, w związku z czym jest podawana w nadczynności tarczycy. Podana w
nadmiarze wywołuje hiperwitaminozę- zwyrodnienie narządów miąższowych oraz wszystkich śródbłonków i
nabłonków, wzmożoną pobudliwość nerwową, utratę łaknienia. Dziennie stosuje się profilaktycznie 2500- 5000
j.m., leczniczo 10000- 100000.
Zastosowanie
-nadczynność gruczołu tarczowego (lek wspomagający)
-choroby zakaźne (gruźlica)
-przewlekłe nieżyty dróg oddechowych i przewodu pokarmowego
-paradontopatie
-źle gojące się rany, oparzenia, odmrożenia
-niedorozwój fizyczny, zahamowani wzrostu (?)
-kamica nerkowa (?)
WITAMINA B –aneuryna, tiamina
1
Występuje w drożdżach, otrębach oraz w tkankach zwierzęcych (wątrobie, nerkach).
Rola w organiźmie i objawy hipowitaminozy
Aktywną postacią jest pirofosforan tiaminy. Warunkuje właściwe utlenianie węglowodanów. Jej brak lub niedobór
powoduje upośledzenie przemiany węglowodanów (w krańcowej postaci chorobę beri-beri). Następuje również
upośledzenie czynności serca i dochodzi do zapalenia wielonerwowego oraz do obrzęków.
Wreszcie do krańcowego wychudzenia- charłactwa. Dzienne zapotrzebowanie- ok. 1,5 mg. Zapotrzebowanie
wzrasta, gdy głównym źródłem energii są węglowodany, a zatem dieta jarska oraz odżywianie pozajelitowe.
UWAGA! Podanie pozajelitowe może wywołać wstrząs.
Zastosowanie
-zapalenie nerwów obwodowych, zespół Wernickiego
-niewydolność serca oporna na leczenie glikozydami nasercowymi
-cukrzyca wieku starczego
-rzucawka ciążowa, wymioty acetoniczne u dzieci
WITAMINA B –ryboflawina, laktoflawina
2
Żółty barwnik flawonowy występujący w mleku, serwatce, maśle, białku jaj, drożdżach. Witamina B jest
koenzymem niezbędnym do prawidłowego przebiegu procesów utleniania w tkankach. Jej brak powoduje zapalenie
skóry z tworzeniem się tzw. zajadów i zapalenie języka, zanikowe zapalenie błony śluzowej jamy ustnej i jelit,
zwyrodnienie rogówki z jej waskularyzacją, niedokrwistość, zmiany zwyrodnieniowe OUN.
2
Zastosowanie
Wyłącznie w objawach hipowitaminozy, szczególnie w niedokrwistości, zaćmie i zapaleniu oskrzeli.
WITAMINA B –kwas pantotenowy
5
Jest to pochodna aminokwasu alaniny. Warunkuje czynność resorpcyjną jelit oraz uczestniczy w procesach
metabolicznych o podstawowym znaczeniu biologicznym.
Objawy hipowitaminozy
Pobudzenie psychiczne przechodzące następnie w senność, zmęczenie, bóle głowy. RR obniża się, mogą
występować wymioty, nudności, stany zapalne oskrzeli.
Zastosowanie
-dermatologia- stany alergiczne, choroby skóry, włosów i paznokci
-interna- choroby wątroby, choroby zakaźne (półpasiec)
-okulistyka- uszkodzenie i owrzodzenie rogówki
-laryngologia- zanikowy nieżyt nosa
chirurgia- niedrożność porażenna jelit
WITAMINA B –adermina, pirydoksyna
6
Aktywną formą jest ester fosforanowy pirydoksalu. Witamina ta występuje w zielonych częściach roślin oraz w
produktach zwierzęcych (wątroba).
Rola w organiźmie i objawy hipowitaminozy
Bierze udział w przemianie białkowej. Jej brak w pokarmach wywołuje stan zapalny skóry kończyn i twarzy zwany
akrodynią oraz zapalenie błon śluzowych, zaburzenia trawienia i nerwowe.
Zastosowanie
-zwalczanie objawów niepożądanych występujących u chorych leczonych izoniazydem
-wymioty u ciężarnych
-niedokrwistość ze splenomegalią, agranulocytoza
-zapalenie łojotokowe skóry, stany zapalne błon śluzowych
WITAMINA B –cyjanokobalamina
12
Występuje w tkankach zwierząt, grzybach, drożdżach. Jest wytwarzana przez liczne drobnoustroje.
Rola w organiźmie
Niezbędny koenzym biosyntezy kwasów nukleinowych, a w następstwie prawidłowego wytwarzania i dojrzewania
krwinek czerwonych. Niedobór jej powoduje niedokrwistość złośliwą. Do awitaminozy dochodzi wskutek braku
wytwarzanego przez żołądek czynnika wewnętrznego Castle’a, który umożliwia wchłanianie witaminy z przewodu
pokarmowego.
Objawy hipowitaminozy
-zaburzenia erytropoezy
-bezsoczność żołądka
-zaburzenia nerwowe
Zastosowanie
-niedokrwistość megaloblastyczna
-stwardnienie rozsiane, nadczynność gruczołu tarczycowego, nerwobóle, brak łaknienia
WITAMINA B –kwas pangamowy
15
Rośliny zielone, drożdże, wątroba.
Rola w organiźmie
Kwas pangamowy działa pobudzająco na OUN, wynikiem czego jest m. in. pobudzenie układu przysadka-nadnercza
i wtórne wzmożenie wydzielania glikokortykosteroidów.
Zastosowanie
-choroba wieńcowa
-zapalenie i marskość wątroby
-miażdżyca
-gościec stawowy
WITAMINA C –kwas askorbowy
W zielonych częściach roślin, kapuście, cytrynie, głogu, jagodach, cebuli, wątrobie.
Rola w organiźmie
Jest potężnym antyoksydantem. Odgrywa dużą rolę w procesach odpornościowych oraz zmniejsza wrażliwość
organizmu na trucizny. Jej brak wywołuje tzw. gnilec (scorbutus) SZKORBUT. Dochodzi również do zaburzeń
kostnienia i niedokrwistości. Dzienne zapotrzebowanie wynosi ok. 50 mg.
Zastosowanie
-w przebarwieniu skóry różnego pochodzenia (hamuje melanogenezę)
-w niedokrwistości
-w próchnicy zębów u dzieci
-w chorobach alergicznych
-w przeziębieniu (nawet 2,5 g dziennie)
WITAMINY D –kalcyferole
Właściwości witaminy D (przeciwkrzywicze) ma wiele związków pochodnych cholesterolu. Największe znaczenie
ma witamina D (ergokalcyferol) i D (cholekalcyferol). Pochodną witaminy D jest alfakalcydol- stosowany w
2
3
3
stanach, gdy organizm ze względu na uszkodzenie nerek nie jest w stanie przekształcić cholekalcyferolu w
kalcytriol. Jest stosowany u chorych z uszkodzeniem wątroby i nerek.
Rola w organiźmie
Regulują gospodarkę soli wapnia i fosforu. Wzmagają wchłanianie wapnia i fosforanów z przewodu pokarmowego
oraz zwiększają resorpcję zwrotną w kanalikach nerkowych. Witaminy D magazynowane są w wątrobie.
Zapotrzebowanie dzienne wynosi 0,02mg. Niedobór powoduje u dzieci krzywicę. U dorosłych hipowitaminoza D
objawia się rozmiękaniem kości (osteomalacja). Często towarzyszy temu niedokrwistość.
Działanie
Podanie witaminy D usuwa objawy hipowitaminozy. Poza tym działają przeciwalergicznie i przeciwzapalnie.
Działają również korzystnie w gruźlicy skóry. Objawy hiperwitaminozy: nudności, wymioty, biegunka, bóle
głowy, mięśni, stawów. Wskazania do podawania witaminy D powinny ograniczać się do stanów, w których jest to
niezbędne (głównie krzywica).
Zastosowanie
-gruźlica skóry
-gościec stawowy (?)
-choroby alergiczne
-tężyczka i niedoczynność przytarczyc (duże dawki)
hipokalcemia u chorych dializowanych (kalcytriol)
Zastosowanie kalcytriolu, alfakalcydolu, kalcyfediolu
Przewlekłe choroby nerek, niedoczynność przytarczyc.
WITAMINY E –tokoferole
W kiełkach pszenicy, sałacie, rzeżusze, oleju lnianym, wołowinie i maśle. Witamina E bierze udział w oddychaniu
tkankowym. Bierze udział w przemianie białkowej. Spełnia funkcję witaminy „rozrodczej”- jest niezbędna do
wytwarzania plemników, prawidłowej czynności jajników oraz do utrzymania prawidłowego napięcia mm
szkieletowych. Hipowitaminoza: niedokrwistość hemolityczna, osłabienie, dystrofia mm szkieletowych, zmiany
zwyrodnieniowe i zaniki naczyń krwionośnych. Nie opisano do tej pory hiperwitaminozy.
Zastosowanie
-niedokrwistość
-miastenia, zanikowy niedowład mm pochodzenia rdzeniowego
-stany skurczowe naczyń i nadciśnienie
-toczeń rumieniowy, sklerodermia, owrzodzenie skóry
-zakrzepowe zapalenie naczyń
-poronienia nawykowe i oziębłość płciowa u kobiet (?)
-niemoc płciowa oraz oligo- i azoospermii u mężczyzn (?)
WITAMINA F
Nazwą witaminy F określa się zespół wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (linolowy, linolenowy,
arachidonowy), które nie mogą powstawać w organiźmie człowieka. Występują przede wszystkim w olejach
roślinnych oraz w mniejszej ilości w tłuszczach zwierzęcych.
Rola w organiźmie
Są substratem do biosyntezy prostanoidów, poza tym biorą udział w przemianie lipidów i utrzymaniu prawidłowego
stanu skóry. Hipowitaminoza: wypryski skórne.
Zastosowanie
-wypryskowe zapalenie skóry
-choroby wątroby
-miażdżyca
WITAMINY K
Są to pochodne chinonu- związku o silnych właściwościach oksydoredukcyjnych. Właściwości witamin grupy K ma
naturalna witamina K (filochinon), występuje w szpinaku, kapuście, ziemniakach i zielonych warzywach oraz
witamina K (menachinon) wytwarzana przez drobnoustroje w przewodzie pokarmowym. Syntetyczne pochodne
naftochinonu są rozpuszczalne w wodzie.
1
2
Rola w organiźmie
Niezbędna jest do wytwarzania protrombiny w wątrobie.
Hipowitaminoza
Zmniejszenie stężenia protrombiny, co powoduje upośledzenie krzepnięcia krwi- skaza krwotoczna. Rozpuszczalna
w tłuszczach witamina K wchłania się tylko w obecności żółci.
Działanie i toksyczność
Zwiększają stężenie protrombiny. Przedawkowanie wywołuje objawy hiperwitaminozy: zakrzepicę, hemolizę krwi,
porfirynurię i uszkodzenie wątroby.
Zastosowanie
W zasadzie tylko w skazach krwotocznych hipoprotrombinemicznych- u noworodków, w chorobach wątroby, w
zespole złego wchłaniania, w czasie antybiotykoterapii.
WITAMINA H –biotyna
Występuje w wielu pokarmach, zwłaszcza w drożdżach i wątrobie. Jest także wytwarzana przez bakterie przewodu
pokarmowego.
Rola w organiźmie
Reguluje przemianę tłuszczową. Jej brak wywołuje łojotok i na jego tle trądzik oraz zapalenie skóry z
czyracznością, poza tym senność i nerwobóle. Charakterystyczne są również zmiany na języku („język
geograficzny”) oraz brak łaknienia i zaburzenia trawienia.
Zastosowanie
Łuszczyca, łojotok, trądzik młodzieńczy.
WITAMINA M –kwas foliowy
W zielonych częściach roślin, pokarmach pochodzenia zwierzęcego (wątroba, śledziona), drożdżach; wytwarzany
przez florę jelitową.
Rola w organiźmie
Niezbędny czynnik biosyntezy kwasów nukleinowych. Niedobór powoduje zaburzenia erytropoezy oraz
upośledzenie czynności błony śluzowej p. pok. Hipowitaminoza: niedokrwistość makrocytarna z leukopenią i
trombocytopenią, nieżyt żołądka z biegunkami, ogólnym wyniszczeniem i zaburzeniami wzrostu (u osób
młodych).
Zastosowanie
-niedokrwistość makrocytarna
-pelagra
-zaburzenia jelitowe
-zapalenie wielonerwowe
-profilaktycznie u kobiet w ciąży
WITAMINA P –rutyna (rutozyd)
Jest to glikozyd flawonowy występujący najczęściej łącznie z wit. C w zielonych częściach roślin. Ma właściwości
chelatowania jonu miedziowego, dzięki czemu chroni wit. C przed utlenianiem. Niedobór rutyny prowadzi wtórnie
do zespołu hipowitaminozy C. działa spazmolitycznie na mm gładkie naczyń, wzmaga diurezę.
Zastosowanie
-skaza krwotoczna
-choroby alergiczne
-nadciśnienie tętnicze
WITAMINA PP –niacyna
-Amid kwasu nikotynowego, witamina p/ pelagryczna- występuje w drożdżach, wątrobie, wielu roślinach.
Prowitaminą jest kwas nikotynowy.
Rola i objawy hipowitaminozy
Amid kwasu nikotynowego odgrywa ważną rolę w procesach utleniania- oddychania komórek. Brak jej lub
niedobór wywołuje rumień lombardzki (pellagra) objawiający się zapaleniem skóry nie osłoniętych części ciała
(dermatitis), zapaleniem błony śluzowej p. pok. (biegunki- diarrhoea) oraz uszkodzeniem OUN (dementia,
porażenia, zaniki mięśniowe) –ZESPÓŁ 3D! Zapotrzebowanie dzienne wynosi ok. 15mg.
Działanie
Bardzo różnokierunkowe. Schorzenia skóry i błon śluzowych, rozszerza naczynia krwionośne (przy skurczach
naczyniowych), leczenie odmrożeń. Korzystne jest działanie amidu kwasu nikotynowego w różnych schorzeniach
układu nerwowego, jak stwardnienie rozsiane, obłęd opilczy, neuralgia nerwu trójdzielnego. Zapobiega również
wystąpieniu objawów zatrucia sulfonamidami.
Zastosowanie
-schorzenia skóry -liszaje, łojotok, trądzik, świąd sromu i odbytu, odmrożenia i in.
-schorzenia błon śluzowych –afty, zapalenie języka i jamy ustnej
...
Plik z chomika:
madzka300
Inne pliki z tego folderu:

Witaminy.doc (60 KB)
 sciaga_z_receptury3.pdf (2086 KB)
 PODZIAŁ ATC.doc (145 KB)
 Neuroleptyki Psychotropy.docx (18 KB)
 leki p.zakrzepowe.docx (41 KB)
Inne foldery tego chomika:

Farmakopea VI
 Galeria
 Prywatne
Zgłoś jeśli naruszono regulamin





Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl