Pielęgnowanie noworodka w stanach zagrożenia życia

CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
RAMOWY PROGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO
W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA
NEONATOLOGICZNEGO
BLOK SPECJALISTYCZNY
Program przeznaczony dla pielęgniarek i położnych
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
AUTORZY WSPÓŁPRACUJĄCY Z CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO
PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH W OPRACOWANIU PROGRAMU
mgr Krystyna Jatczak
Instytut – Pomnik Centrum Zdrowia
Matki Polki
Łódź
mgr Janina Jegorow
Instytut – Pomnik Centrum Zdrowia
Matki Polki
Łódź
mgr Agnieszka Matosek
Instytut – Pomnik Centrum Zdrowia
Dziecka
Warszawa
piel. dypl. Eliza Szymczyk
Instytut Matki i Dziecka
Warszawa
RECENZENCI PROGRAMU
doc. dr hab. Ewa Helwich
Instytut Matki i Dziecka
Warszawa
piel. dypl. Anna Baran
Instytut Matki i Dziecka
Warszawa
mgr Anna Gołębiowska
Instytut Pielęgniarstwa
Collegium Medicum
Uniwersytetu Jagiellońskiego
Kraków
Program uzyskał pozytywną opinię Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych
Program zatwierdził Dyrektor Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek
i Położnych.
2
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE
Rodzaj kształcenia
Kurs kwalifikacyjny jest to rodzaj kształcenia, który zgodnie z ustawą z dnia
5 lipca 1996r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2001r. Nr 57, poz. 602
i Nr 89, poz. 969 oraz z 2003r. Nr 109, poz. 1029) ma na celu uzyskanie przez
pielęgniarkę, położną specjalistycznych kwalifikacji do udzielania określonych
świadczeń zdrowotnych wchodzących w zakres danej dziedziny pielęgniarstwa lub
dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.
Ramowy charakter programu oznacza, że treści w nim zawarte mają pewien poziom
ogólności, co umożliwia organizatorowi kształcenia podyplomowego uwzględnienie:
 aktualnych treści wynikających z rozwoju nauk medycznych i zmieniającego
się stanu prawnego,
 zdrowotnych potrzeb i problemów regionu w treściach kształcenia,
 indywidualnych doświadczeń uczestników kursu,
 realnych możliwości własnych w zakresie kształcenia podyplomowego
w tym, rozszerzenia programu o treści nadobowiązkowe.
Ramowy program kursu kwalifikacyjnego obejmuje:
 blok ogólnozawodowy,
 blok specjalistyczny.
Organizator kształcenia podyplomowego, na podstawie ramowego programu sporządza
program kształcenia. Program kształcenia musi uwzględniać wszystkie elementy
modułów wskazanych w planie nauczania ramowego programu, jednak treści
kształcenia mogą być dostosowane do warunków i potrzeb lokalnych. Wykaz
umiejętności będących przedmiotem kształcenia ramowego programu jest dla
organizatora i uczestnika kształcenia obowiązującym elementem programu.
Osiągnięcie wskazanych umiejętności gwarantuje, że każdy absolwent kursu
kwalifikacyjnego będzie posiadać takie same kwalifikacje, niezależnie od miejsca
ukończenia kształcenia, podmiotu organizującego kształcenie podyplomowe oraz trybu
kształcenia.
Poszczególne moduły ramowego programu zawierają cel, treści nauczania oraz wykaz
umiejętności wynikowych, odnoszące się zarówno do zajęć teoretycznych jak
i praktycznych. W planie nauczania wskazane są wyłącznie miejsca realizacji zajęć
praktycznych, dlatego też organizator oprócz programu kształcenia teoretycznego
obowiązany jest opracować program szkolenia praktycznego dla każdej placówki.
Program ten powinien zawierać cel i umiejętności. Jednocześnie program zajęć
praktycznych powinien uwzględniać wykaz świadczeń zdrowotnych (opracowany na
podstawie wykazu umiejętności), do zaliczenia których zobowiązany jest uczestnik
kursu kwalifikacyjnego. Dokumentację zawierającą potwierdzenie zaliczenia
poszczególnych świadczeń opracowuje organizator kształcenia. Stanowi ona
wewnętrzny dokument organizatora.
Cel kształcenia
Przygotowanie pielęgniarki, położnej do pielęgnowania noworodka zdrowego, chorego
oraz w stanach zagrożenia życia.
Czas trwania
Czas trwania kursu kwalifikacyjnego obejmuje okres niezbędny do zrealizowania
wszystkich modułów kształcenia, zawartych w ramowym programie kursu
3
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
kwalifikacyjnego, nie może być on jednak krótszy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż
6 miesięcy. Łączną liczbę godzin zaplanowano na 510 godzin dydaktycznych:
 blok ogólnozawodowy
135 godzin
 blok specjalistyczny
375 godzin
 część teoretyczna
165 godzin
 część praktyczna
210 godzin
Plan nauczania określony został dla dziennego trybu kształcenia i zawiera liczbę godzin
przeznaczoną na realizację poszczególnych modułów. Z uwagi jednak na lokalne
preferencje i potrzeby, prowadzący zajęcia w porozumieniu z kierownikiem kursu mogą
dokonać modyfikacji czasu kształcenia w wymiarze nie większym niż 20%. Oznacza to,
że 80% czasu przeznaczonego na realizację poszczególnych modułów nie podlega
zmianie. Wskazane 20% może być wykorzystane na przesunięcia pomiędzy
poszczególnymi modułami lub w części może zostać przeznaczone na realizację zadań
w ramach samokształcenia. Organizator, w porozumieniu z kierownikiem kursu oraz
wykładowcami, ma prawo do modyfikacji czasu trwania kształcenia w zależności od
programu realizowanego w trybie innym niż dzienny.
Sposób organizacji
Za przebieg i organizację kursu kwalifikacyjnego odpowiedzialny jest organizator
kształcenia.
Planując realizację kursu organizator powinien:
1. Opracować program kształcenia.
2. Opracować regulamin organizacyjny kursu, który w szczególności określa:
 organizację kursu,
 zasady i sposób naboru osób,
 prawa i obowiązki osób uczestniczących w kursie,
 zakres obowiązków wykładowców i innych osób prowadzących nauczanie
teoretyczne i szkolenie praktyczne,
 zasady przeprowadzenia egzaminu.
3. Powołać kierownika kursu kwalifikacyjnego;
Do zadań kierownika kursu oprócz zadań określonych w rozporządzeniu wydanym na
podstawie art. 10u, ustawy z dnia 22 maja 2003r. o zmianie ustawy o zawodach
pielęgniarki i położnej oraz ustawy zmieniającej ustawę o zawodach pielęgniarki
i położnej (Dz. U. Nr 109, poz.1029) powinno należeć:
 współdecydowanie o doborze kadry dydaktycznej,
 przedstawienie uczestnikom kursu: celu, programu i organizacji kursu,
 ocenianie placówek szkolenia praktycznego wg specyfiki i organizacji zajęć,
 pomaganie w rozwiązywaniu problemów,
 udzielanie indywidualnych konsultacji uczestnikom kursu,
 zbieranie i analizowanie opinii o przebiegu kursu,
 zaliczanie kursu i dokonanie wpisu w karcie kursu kwalifikacyjnego.
W dniu rozpoczęcia kursu każdy uczestnik powinien otrzymać:
 harmonogram zajęć teoretycznych i praktycznych,
 wykaz umiejętności będących przedmiotem kształcenia,
 kartę kursu kwalifikacyjnego, która z wymaganymi wpisami i zaliczeniami,
stanowi dowód ich odbycia.
4. Powołać komisję kwalifikacyjną.
4
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
5. Powołać w uzgodnieniu z kierownikiem kursu opiekunów szkolenia praktycznego,
którzy powinni być merytorycznymi pracownikami placówek, w których odbywa się
szkolenie praktyczne.
Do zadań opiekuna szkolenia praktycznego należy:
 instruktaż wstępny (zapoznanie z celem szkolenia praktycznego, z organizacją
pracy, wyposażeniem placówki, jego personelem, zakresem udzielanych
świadczeń i in.),
 instruktaż bieżący (organizacja i prowadzenie zajęć, kontrola nad ich
prawidłowym przebiegiem, pomoc w rozwiązywaniu problemów i in.),
 instruktaż końcowy (omówienie i podsumowanie zajęć, zaliczenie świadczeń
zdrowotnych określonych w programie kształcenia, ocena uzyskanych
wiadomości i umiejętności).
6. Wskazać kadrę dydaktyczną posiadającą kwalifikacje określone w programie
ramowym.
7. Zapewnić bazę dydaktyczną dostosowaną do liczby uczestników kursu
kwalifikacyjnego:
 sale wykładowe,
 sale warsztatowe,
 pomieszczenia wyposażone w specjalistyczny sprzęt i aparaturę,
 pracownie informatyczne.
8. Zaprojektować, w odniesieniu do poszczególnych modułów, środki dydaktyczne
oraz formy zajęć, ze szczególnym uwzględnieniem form aktywizujących.
9. Zaprojektować literaturę do poszczególnych modułów uwzględniając kryterium
aktualności i adekwatności doboru do treści nauczania.
10. Dobrać placówki stażowe zgodnie z planem nauczania, w których możliwe będzie
zdobywanie umiejętności niezbędnych do wykonywania określonych świadczeń
zdrowotnych.
11. Posiadać wewnętrzny system monitorowania jakości kształcenia.
Sposób sprawdzania efektów nauczania
W toku realizacji programu kształcenia należy prowadzić ocenianie:
1. Bieżące – rozumiane jako zaliczanie poszczególnych modułów (sprawdzenie stopnia
opanowania wiedzy i umiejętności będących przedmiotem nauczania teoretycznego
i praktycznego, w tym świadczeń zdrowotnych przewidzianych w programie
kształcenia).
Warunki
zaliczania
ustala
wykładowca/opiekun
szkolenia
praktycznego w porozumieniu z kierownikiem kursu kwalifikacyjnego.
2. Końcowe – egzamin teoretyczny lub praktyczny przeprowadzony przez komisję
egzaminacyjną powołaną przez organizatora kształcenia podyplomowego.
Wykaz umiejętności będących przedmiotem kształcenia
W wyniku realizacji programu kształcenia kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie
pielęgniarstwa neonatologicznego pielęgniarka, położna powinna:
 scharakteryzować organizację opieki nad noworodkiem w Polsce,
 omówić rozwiązania organizacyjne oddziałów neonatologicznych,
 określić potencjalne źródła zakażeń w oddziałach neonatologicznych,
 podejmować działania mające na celu ograniczenie występowania zakażeń
w oddziałach neonatologicznych,
 omówić znaczenie badań prenatalnych,
5
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH





















omówić proces adaptacji noworodka zdrowego, przedwcześnie urodzonego,
chorego i z niską masą urodzeniową (NMU) do życia pozamacicznego,
pielęgnować noworodka zgodnie z obowiązującymi standardami,
promować karmienie naturalne,
wykonywać szczepienia ochronne okresu noworodkowego,
współuczestniczyć w wykonywaniu badań przesiewowych u noworodków,
pobierać materiał do badań laboratoryjnych,
zapobiegać wystąpieniu problemów zdrowotnych u noworodka,
edukować rodziców w zakresie opieki nad noworodkiem,
omówić rodzaje urazów okołoporodowych,
pielęgnować noworodka z urazem okołoporodowym,
pielęgnować noworodka z wadą wrodzoną,
przygotować noworodka do transfuzji i zapobiegać powikłaniom w trakcie i po
transfuzji,
omówić pielęgnowanie noworodka matki chorej na AIDS i zakażonej wirusem
HIV,
scharakteryzować organizację oddziału intensywnej terapii noworodka (OITN),
rozpoznawać u noworodka stany zagrożenia życia,
podejmować zabiegi resuscytacyjno-reanimacyjne,
pielęgnować noworodka w stanach zagrożenia życia,
scharakteryzować sposoby żywienia poza i dojelitowego,
pielęgnować miejsca kaniulacji naczyń,
przygotować noworodka do transportu,
prowadzić dokumentację pielęgniarską.
PLAN NAUCZANIA
Lp.
MODUŁ
Placówka
Liczba
godzin
Łączna
liczba
godzin
-
-
15
35
95
70
115
105
150
210
375
I
Organizacja opieki
neonatologicznej
15
II
Zadania pielęgniarki, położnej
w opiece nad noworodkiem
60
III
IV
V
VI
Pielęgnowanie noworodka
z urazem okołoporodowym
i z wadą wrodzoną
Pielęgnowanie noworodka
przedwcześnie urodzonego
i z niską masą urodzeniową
Pielęgnowanie noworodka
chorego
Pielęgnowanie noworodka
w stanach zagrożenia życia
ŁĄCZNA LICZBA GODZIN
STAŻ
Teoria
(liczba
godzin)
oddział położniczonoworodkowy
15
15
oddział patologii
noworodka
15
45
165
oddział intensywnej
terapii noworodka
6
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
PROGRAM NAUCZANIA
MODUŁ I
ORGANIZACJA OPIEKI NEONATOLOGICZNEJ
Cel modułu
Zapoznanie pielęgniarki, położnej z organizacją opieki nad noworodkiem
i problematyką zakażeń na oddziałach neonatologicznych.
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 omówić organizację opieki nad noworodkiem w Polsce,
 scharakteryzować rolę pielęgniarki, położnej w systemie opieki nad
noworodkiem,
 omówić rozwiązania organizacyjne oddziałów noworodkowych,
 stosować standardy pielęgnowania noworodka w zależności od jego stanu
zdrowia,
 omówić idee programów: „Szpital Przyjazny Dziecku”, „Bezpieczne
Macierzyństwo”,
 zapobiegać zakażeniom szpitalnym na oddziałach neonatologicznych,
 omówić dylematy etyczne w pielęgniarstwie neonatologicznym.
Treści nauczania
1. Organizacja opieki nad noworodkiem w Polsce:
 zasady organizacji opieki nad noworodkiem,
 funkcje i zadania ośrodków I, II i III stopnia.
2. Organizacja oddziałów neonatologicznych:
 systemy organizacyjne,
 organizacja pracy personelu.
3. Program: „Szpital Przyjazny Dziecku”, „Bezpieczne Macierzyństwo”.
4. Zakażenia szpitalne na oddziałach neonatologicznych:
 drogi szerzenia zakażeń,
 sposoby zapobiegania i zwalczania zakażeń.
5. Profilaktyka zakażeń na oddziałach neonatologicznych:
 działania higieniczne,
 zasady utrzymania higieny,
 dezynfekcja i sterylizacja,
 zaopatrzenie oddziału w materiały medyczne,
 postępowanie z odpadami.
6. Standardy postępowania pielęgniarskiego w opiece neonatologicznej.
7. Wybrane problemy etyczne w pielęgniarstwie neonatologicznym.
8. Doskonalenie zawodowe pielęgniarek, położnych.
MODUŁ II
ZADANIA PIELĘGNIARKI, POŁOŻNEJ W OPIECE NAD NOWORODKIEM
Cel modułu
Przygotowanie pielęgniarki, położnej do pielęgnowania noworodka.
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 omówić przyczyny zaburzeń w fizycznym i psychicznym rozwoju dziecka
w okresie prenatalnym,
 wymienić metody diagnostyki prenatalnej i omówić jej znaczenie,
7
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH












omówić specyfikę organizmu noworodka,
promować karmienie naturalne,
uczestniczyć w rozwiązywaniu problemów laktacyjnych,
pielęgnować noworodka zgodnie z przyjętymi standardami,
ocenić stan noworodka po porodzie,
pielęgnować noworodka po porodzie,
rozpoznawać objawy zagrożenia życia u noworodka,
wykonywać szczepienia ochronne okresu noworodkowego,
współuczestniczyć w wykonywaniu badań przesiewowych,
obsługiwać aparaturę stosowaną na oddziałach neonatologicznych,
pobierać materiał do badań laboratoryjnych,
współuczestniczyć
w
zabiegach
wykonywanych
na
oddziałach
neonatologicznych,
 przygotować noworodka do transportu,
 stosować zasady podawania leków u noworodków,
 omówić zasady przetaczania krwi i preparatów krwiopochodnych
u noworodków,
 obserwować noworodka leczonego krwią i preparatami krwiopochodnymi,
 omówić metody wspomagania noworodka w rozwoju,
 podejmować działania łagodzące stres u noworodka,
 podjąć właściwe działania w przypadku zgonu noworodka.
Treści nauczania
1. Wpływ przebiegu okresu prenatalnego na rozwój i zdrowie noworodka:
 wybrane zagadnienia z psychologii prenatalnej,
 higiena okresu przedkoncepcyjnego i ciąży,
 wybrane choroby niepołożnicze matki (cukrzyca, choroby układu sercowonaczyniowego, choroby nowotworowe, choroby układu moczowego, zaburzenia
hormonalne, zakażenia),
 wybrane choroby wynikające z reakcji organizmu kobiety na ciążę
(nadciśnienie indukowane ciążą, cholestaza, układ grupowy, Rh-immunizacja,
choroba hemolityczna),
 zewnętrzne czynniki teratogenne (promieniowanie, leki, używki, środki
chemiczne).
2. Specyfika organizmu noworodka:
 budowa anatomiczna,
 mechanizmy adaptacyjne,
 odporność,
 termoregulacja,
 żywienie,
 gospodarka wodno-elektrolitowa,
 wybrane zagadnienia z psychologii prenatalnej.
3. Postępowanie z noworodkiem po porodzie.
4. Objawy zagrożenia życia u noworodka.
5. Rola pielęgniarki, położnej w rozwiązywaniu problemów laktacyjnych.
6. Opieka nad noworodkiem po porodzie:
 w szpitalu,
 w domu.
7. Badania przesiewowe:
8
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
 badanie stawów biodrowych,
 badanie służące wykrywaniu chorób metabolicznych,
 badanie słuchu.
8. Aparatura stosowana na oddziałach neonatologicznych:
 analizator tlenowy,
 oksymetr pulsacyjny,
 monitorowanie EKG, temperatury, oddechu.
9. Wybrane zabiegi wykonywane na oddziałach neonatologicznych:
 iniekcje domięśniowe,
 pobieranie wymazów,
 zakładanie wlewów kroplowych,
 tlenoterapia,
 fototerapia,
 toaleta drzewa oskrzelowego,
 pobieranie moczu do badań,
 pobieranie smółki do badań.
10. Przygotowanie noworodka do transportu:
 transport wewnątrzszpitalny,
 transport in utero,
 transport do ośrodka nadrzędnego.
11. Wspieranie dziecka w rozwoju:
 znaczenie dotyku,
 system rooming-in,
 metoda kangura.
12. Stres i ból noworodka:
 kontekst psychologiczny,
 kontekst fizyczny,
 zapobieganie.
13. Leki stosowane u noworodków:
 zasady przygotowywania leków,
 zasady łącznego podawania leków,
 drogi podawania leków.
14. Zasady przetaczania krwi i preparatów krwiopochodnych.
15. Postępowanie pielęgniarskie w przypadku zgonu noworodka.
16. Szczepienia ochronne okresu noworodkowego1:
 rodzaje szczepień,
 techniki szczepień,
 przeciwwskazania do szczepień,
 odczyny poszczepienne.
1
Uwaga! Należy uwzględnić treści i umiejętności
specjalistycznego „Szczepienia ochronne noworodków”.
przewidziane
programem
kursu
9
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ III PIELĘGNOWANIE NOWORODKA Z URAZEM OKOŁOPORODOWYM
I Z WADĄ WRODZONĄ
Cel modułu
Przygotowanie pielęgniarki, położnej do pielęgnowania noworodka
okołoporodowym i z wadą wrodzoną.
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 omówić przyczyny urazów okołoporodowych,
 wskazać przyczyny powstawania wad wrodzonych,
 zaplanować i realizować proces pielęgnowania noworodka
okołoporodowym i z wadą wrodzoną,
 scharakteryzować specjalistyczne badania diagnostyczne,
 omówić znaczenie wczesnej rehabilitacji.
Treści nauczania
1. Przyczyny powstawania wad wrodzonych i urazów okołoporodowych.
2. Pielęgnowanie noworodka z wadami wrodzonymi:
 twarzoczaszki i szyi,
 przetoki przełykowo-tchawiczej,
 przepony,
 niedrożności przewodu pokarmowego,
 martwiczego zapalenia jelit,
 przepukliny pępowinowej i gastroschizy,
 przepukliny oponowo-rdzeniowej.
3. Pielęgnowania noworodka z urazami okołoporodowymi:
 skóry i tkanki podskórnej,
 układu kostnego,
 ośrodkowego układu nerwowego,
 obwodowego układu nerwowego,
 oka,
 narządów jamy brzusznej.
4. Badania diagnostyczne.
5. Wczesna rehabilitacja.
MODUŁ IV
PIELĘGNOWANIE NOWORODKA
I Z NISKĄ MASĄ URODZENIOWĄ
PRZEDWCZEŚNIE
z
urazem
z
urazem
URODZONEGO
Cel modułu
Przygotowanie pielęgniarki, położnej do pielęgnowania noworodka przedwcześnie
urodzonego i z niską masą urodzeniową.
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 omówić przyczyny wcześniactwa i wewnątrzmacicznego zahamowania
wzrastania,
 omówić
założenia
programów
ograniczania
wskaźników
porodów
przedwczesnych, hipotrofii i umieralności okołoporodowej noworodków,
 scharakteryzować adaptację noworodków przedwcześnie urodzonych i z niską
masą urodzeniową do życia pozamacicznego,
 prowadzić obserwację wcześniaka i noworodka z niską masą urodzeniową,
10
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH

zaplanować i realizować proces pielęgnowania wcześniaka i noworodka
z niską masą urodzeniową,
 omówić znaczenie wczesnej rehabilitacji.
Treści nauczania
1. Przyczyny wcześniactwa i wewnątrzmacicznego zahamowania wzrastania.
2. Programy zapobiegania porodom przedwczesnym, hipotrofii i umieralności
okołoporodowej noworodków.
3. Problemy pielęgnacyjne u noworodków przedwcześnie urodzonych i z niską masą
urodzeniową wynikające z niedojrzałości i/lub zaburzeń funkcjonowania:
 układu oddechowego,
 układu sercowo-naczyniowego,
 termoregulacji,
 układu nerwowego,
 układu pokarmowego,
 gospodarki wodno-elektrolitowej,
 układu immunologicznego.
4. Niedokrwistość wcześniaka i noworodka z niską masą urodzeniową.
5. Wczesna rehabilitacja i wspieranie w rozwoju.
MODUŁ V
PIELĘGNOWANIE NOWORODKA CHOREGO
Cel modułu
Przygotowanie pielęgniarki, położnej do pielęgnowania noworodka chorego.
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 scharakteryzować problemy pielęgnacyjne w wybranych jednostkach
chorobowych u noworodka,
 zaplanować i realizować proces pielęgnowania noworodka chorego,
 współuczestniczyć w badaniach i zabiegach,
 omówić zasady opieki nad noworodkiem z infekcją,
 rozpoznawać objawy głodu narkotycznego u noworodka i właściwie go
pielęgnować,
 omówić zasady opieki nad noworodkiem matki chorej na AIDS lub zakażonej
wirusem HIV.
Treści nauczania
1. Pielęgnowanie noworodka chorego z wybranymi zaburzeniami:
 układu oddechowego,
 układu sercowo-naczyniowego,
 hematologicznymi,
 w przebiegu żółtaczki patologicznej,
 metabolicznymi,
 gospodarki wodno-elektrolitowej,
 neurologicznymi.
2. Pielęgnowanie noworodka w przebiegu:
 zakażeń wewnątrzszpitalnych,
 infekcji,
 zakażenia matki wirusowym zapaleniem wątroby,
 zakażenia matki wirusem HIV,
11
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
 posocznicy noworodków.
3. Pielęgnowanie noworodka matki uzależnionej.
MODUŁ VI
PIELĘGNOWANIE NOWORODKA W STANACH ZAGROŻENIA ŻYCIA
Cel modułu
Przygotowanie pielęgniarki, położnej do pielęgnowania noworodka w stanach
zagrożenia życia.
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 scharakteryzować organizację oddziału intensywnej terapii noworodka (OITN),
 obsługiwać aparaturę na OITN,
 rozpoznać ostrą niewydolność oddechowo-krążeniową u noworodka,
 podejmować i uczestniczyć w zabiegach resuscytacyjno-reanimacyjnych,
 udrożnić drogi oddechowe u noworodka w stanie zagrożenia życia,
 omówić zasady pielęgnacji noworodka zaintubowanego,
 wykonać toaletę drzewa oskrzelowego u noworodka zaintubowanego,
 zaplanować opiekę nad noworodkiem leczonym respiratorem,
 prowadzić fizykoterapię klatki piersiowej,
 scharakteryzować sposoby żywienia poza- i dojelitowego noworodka,
 scharakteryzować działanie i skutki uboczne leków stosowanych na OITN,
 uzasadnić konieczność działań zmniejszających ból u noworodka leczonego na
OITN,
 pielęgnować dostęp do naczyń centralnych i obwodowych oraz zapobiegać
powikłaniom kaniulacji,
 prowadzić dokumentację pielęgniarską obowiązującą na OITN.
Treści nauczania
1. Organizacja oddziału intensywnej terapii nad noworodkiem:
 rozwiązania architektoniczne,
 sprzęt i aparatura (dezynfekcja i sterylizacja),
 leki,
 reżim sanitarny,
 dokumentacja obowiązująca,
 zadania i obowiązki pielęgniarki, położnej – organizacja pracy.
2. Stany zagrożenia życia noworodka:
 niewydolność krążeniowo-oddechowa,
 zaburzenia neurologiczne,
 zaburzenia wodno-elektrolitowe,
 wstrząs u noworodka.
3. Objawy, rozpoznanie i postępowanie pielęgniarki, położnej w stanach zagrożenia
życia noworodka.
4. Resuscytacja i reanimacja noworodka:
 organizacja działań,
 stosowane leki,
 problemy etyczne.
5. Noworodek leczony respiratorem:
 pielęgnowanie drzewa oskrzelowego,
 problemy tlenoterapii,
12
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
 - fizykoterapia klatki piersiowej.
6. Kaniulacja naczyń centralnych i obwodowych:
 techniki wkłuć,
 pielęgnacja wkłuć,
 zapobieganie powikłaniom.
7. Ból u noworodka:
 źródła bólu u noworodka,
 udział pielęgniarki, położnej w leczeniu bólu.
8. Żywienie noworodków w stanach zagrożenia życia:
 żywienie dojelitowe,
 żywienie pozajelitowe.
KWALIFIKACJE KADRY DYDAKTYCZNEJ
Organizator kształcenia zapewnia w przedmiotowej dziedzinie kształcenia wykładowców
posiadających:
 tytuł naukowy profesora,
 stopień naukowy doktora habilitowanego,
 stopień naukowy doktora,
a ponadto wykładowcami mogą być osoby mające nie mniej niż pięcioletni staż
zawodowy w dziedzinie będącej przedmiotem kształcenia, doświadczenie dydaktyczne
oraz spełniają, co najmniej jeden z warunków:
 posiadają tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa, magistra położnictwa,
 posiadają tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa neonatologicznego lub
w dziedzinie pokrewnej,
 posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie medycyny odpowiadającą
dziedzinie pielęgniarstwa będącej przedmiotem kursu,
 posiadają wykształcenie wyższe mające zastosowanie w ochronie zdrowia
i/lub inne kwalifikacje niezbędne do realizacji wybranych zagadnień.
13