Prawo prasowe

Zagadnienia egzaminacyjne z zakresu Prawa prasowego
kierunek: dziennikarstwo, studia stacjonarne i niestacjonarne
1. Zakres wolności słowa w świetle art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (orzecznictwo Trybunału w Strasburgu odnoszące
się do art. 10).
2. Zakres prawa do informacji ( w świetle Konstytucji RP , w świetle Ustawy Prawo Prasowe i w świetle Ustawy o dostępie do informacji
publicznej ),
- prawo do informacji, a obowiązek informowania,
- zakres przedmiotowy i podmiotowy obowiązku informowania;
-uprawnienia w dostępie do informacji publicznej w świetle Konstytucji (art. 61) i Ustawy o dostępie do informacji publicznej,
- odmowa udzielenia informacji (podstawy odmowy, tryb odwoławczy),
-tryb udzielania informacji (kto i w jakim zakresie informuje – instytucje i osoby, w jakim czasie).
3. Prawo do krytyki:
- na czym polega i kogo dotyczy,
- granice legalności krytyki - co do zakresu i formy (art. 41 P.P),
- zakaz zniesławiania i znieważania,
- odpowiedź na krytykę,
- pojęcie tłumienia krytyki.
4. Obowiązek szczególnej staranności i rzetelności (jaką miarą mierzyć staranność, co oznacza w praktyce – art.. 12 P.P) .
5. Obowiązek ochrony dóbr osobistych - zakres obowiązku dziennikarskiego.
6. Sprawozdawczość sądowa:
- granice rozpowszechniania materiałów (ograniczenia w rozpowszechnianiu – zwłaszcza wynikające z art. 13 P.P),
- jak rozumieć zakaz wypowiadania opinii co do rozstrzygnięcia (w powiązaniu z podstawowymi zasadami procesowymi – domniemania
niewinności, niezawisłości sądu, swobodnej oceny dowodów, kontradyktoryjności, prawa do obrony, jawności rozprawy głównej),
- podstawowe reguły prawne sprawozdawczości sądowej odnoszące się do utrwalania obrazu i dźwięku i rozpowszechniania materiałów
(wynikające z prawa prasowego ., kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego),
- dostęp dziennikarza do materiałów procesowych (uprawnienia, ograniczenia),
- odpowiedzialność za naruszenie prawa w prowadzeniu „dziennikarskiego śledztwa”.
7. Ochrona prywatności jako obowiązek dziennikarski :
- sfery prywatności i zakres ich ochrony,
- zakres ochrony prywatności osób prowadzących działalność publiczną, a prywatność innych osób (nie prowadzących takiej działalności).
8. Prawo do ochrony danych osobowych (w świetle Ustawy o ochronie danych osobowych;)
- definicja danych osobowych,
- pojecie danych drażliwych (sensytywnych),
- granice legalności wykorzystania danych osobowych (przetwarzania danych) przez dziennikarza.
9. Prawo do ochrony wizerunku i głosu:
- doktrynalna definicja wizerunku,
- regulacje prawne dotyczące zapisów fonicznych i wizualnych (art. 14 p.1) oraz wizerunku (art.13) w świetle Ustawy Prawo Prasowe,
- rozpowszechnianie wizerunku w świetle prawa autorskiego (art. 81 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych): kiedy można
rozpowszechniać wizerunek (za zgoda, bez zgody osoby, której wizerunek został utrwalony, jak rozumieć pojecie” umówionej zapłaty za
pozowanie”, jak rozumieć pojęcie „osoby powszechnie znanej” i „wizerunku wykonanego w związku z pełnieniem funkcji”, jak rozumieć
pojecie „szczegół większej całości” ),
- dopuszczalny zakres posługiwania się ukrytą kamerą i mikrofonem (w świetle Prawa Prasowego i Kodeksu Karnego).
10. Obowiązek ochrony tajemnicy zawodowej dziennikarza:
- zakres przedmiotowy i podmiotowy tajemnicy zawodowej dziennikarza- art. 15 Ustawy Prawo Prasowe (na tle ochrony informacji
niejawnych i innych tajemnic ustawowo chronionych - przykłady tych tajemnic),
- odpowiedzialność dziennikarza za złamanie tajemnicy zawodowej,
- możliwość zwolnienia dziennikarza z tajemnicy ( w świetle prawa prasowego – art. 16 i w świetle obowiązującego kodeksu postępowania
karnego- art. 180),
- zakres przedmiotowy tajemnicy państwowej i służbowej w świetle Ustawy o ochronie informacji niejawnych.
11. Prawo do autoryzacji (zakres przedmiotowy i podmiotowy);
- prawo do autoryzacji wypowiedzi (art. 14 . 2.Ustawy Prawo Prasowe)
- prawo (obowiązek) do autoryzacji wywiadu jako dzieła współautorskiego (Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych).
12. Podstawowe zasady dotyczące dziennikarzy w związku z działalnością reklamową prowadzoną przez prasę (regulacje zawarte w
prawie prasowym, w Ustawie o radiofonii i telewizji, w Ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz Ustawie o nieuczciwych
praktykach rynkowych):
- granice legalności reklamy,
- odpowiedzialność prasy za treść ogłoszeń i reklam,
- odmowa zamieszczenia reklamy i ogłoszenia.
13. Sprostowania:
- reguły prawne zamieszczania sprostowań – miejsce, terminy, objętość, forma,
- obligatoryjne i fakultatywne przesłanki odmowy opublikowania sprostowania.
14 Definicje ustawowe zawarte w art. 7. Ustawy Prawo prasowe (def. prasy, dziennika, czasopisma, materiału prasowego, dziennikarza,
redaktora, redaktora naczelnego i redakcji).
15. Warunki ustawowe stawiane osobie redaktora naczelnego (art. 25) i zakres odpowiedzialności red. nacz.
16. Sposób rejestrowania dzienników i czasopism (elementy wniosku, odmowa rejestracji, zawieszenie wydawania, utrata ważności
rejestracji).
17. Granice legalności prowokacji dziennikarskiej.
18. Regulacje prawne ustawy o radiofonii i telewizji ( KRRiT, podstawowe definicje i zasady).








Prawo prasowe - lista przykładowych lektur
Izabela Dobosz, Prawo prasowe – podręcznik, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2006
Ewa Ferenc-Szydełko, Prawo prasowe. Komentarz, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa
2008
Ewa Nowińska, Wolność wypowiedzi prasowej, Oficyna a Wolters Kluwer business, 2007
Red. J. Sieńczyło-Chlabicz, Prawo Mediów, LexisNexis, 2012
Jacek Sobczak, Prawo prasowe. Podręcznik akademicki, Muza SA, Warszawa 2000;
Jacek Sobczak, Prawo prasowe. Komentarz, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2008
Michał Zaremba, Prawo prasowe. Ujęcie praktyczne, Difin, Warszawa 2007;
Prawo mediów, red. Janusz Barta, Ryszard Markiewicz, Andrzej Matlak, Lexis Nexis, Warszawa 2005