Konkluzje Rady: Rola Wolontariatu w polityce społecznej

1 Projekt
Po nieformalnych konsultacjach z Sekretariatem Generalnym Rady UE
DG G 2B – Wydział ds. Zatrudnienia i Spraw Społecznych
Konkluzje Rady: Rola Wolontariatu w polityce społecznej
Rada
Przywołując:
- Opinię Komitetu Regionów z dnia 7 lutego 2008 r. Wkład wolontariatu w
spójność społeczno-gospodarczą1.
- Rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 22 kwietnia 2008 r. w
sprawie roli wolontariatu w kształtowaniu spójności gospodarczej
i społecznej (2007/2149 (INI).
- Komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 27
kwietnia 2009 r. pt. Inwestowanie w młodzież i mobilizowanie jej do
działania – strategia UE na rzecz młodzieży. Odnowiona otwarta metoda
koordynacji na potrzeby wyzwań i możliwości stojących przed młodzieżą2.
- Rezolucję Rady z dnia 27 listopada 2009 r., w sprawie odnowionych ram
europejskiej współpracy na rzecz młodzieży (2010–2018)3.
- Komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. pt. EUROPA 2020 Strategia na
rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu
społecznemu4.
- Opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie
Europejskiego Roku Wolontariatu (2011 r.)5
Mając na uwadze, że:
1. Wolontariat to wszelka działalność ochotnicza podejmowana z własnej
woli, własnego wyboru i własnych powodów, bez wynagrodzenia6.
1
2
3
4
5
Dz. U. C 105 z dn. 25.04. 2008 r.
COM(2009) 200 wersja ostateczna.
Dz. U. C 311 z dn. 19.12. 2009 r.
COM(2010) 2020 wersja ostateczna.
Dz. U. C 128 z dn. 18.05. 2010 r.
1
2. Wolontariat ani działalność wolontariacka nie mogą zastępować płatnej
pracy.
3. Wolontariat sprzyja budowaniu i wzmacnianiu kapitału społecznego
poprzez rozwijanie sieci relacji społecznych opartych na zaufaniu i
współpracy oraz poprzez wspieranie postaw opartych o zaangażowanie dla
dobra wspólnego.
4. Wolontariat sprzyja rozwijaniu europejskiej tożsamości i aktywności
obywatelskiej, która stanowi kluczowy element dla rozwoju demokracji i
spójności społecznej oraz przyczynia do urzeczywistnienia podstawowych
wartości i zasad Unii Europejskiej, takich jak: solidarność, zrównoważony
rozwój, godność człowieka, pomocniczość i równość.
5. Wolontariat, jako forma aktywności obywatelskiej, obecny jest we
wszystkich
sferach
życia
społecznego
przyczyniając
się
m.in.
do
zwalczania ubóstwa oraz wykluczenia społecznego, pogłębienia integracji
społecznej oraz sprzyjania aktywnemu i godnemu starzeniu się, jak
również do rozwoju gospodarczego.
6. Rok 2011 został ustanowiony Europejskim Rokiem Wolontariatu
Propagującym Aktywność Obywatelską7 oraz przypada w nim 10. rocznica
Międzynarodowego Roku Wolontariusza, który ogłoszono w 2001 roku z
inicjatywy Organizacji Narodów Zjednoczonych8.
7. Promocja rozwoju wolontariatu stanowi kontynuację realizacji założeń
Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym 2010
Decyzja Rady nr 2010/37/WE z dnia 27 listopada 2009 r. w sprawie Europejskiego Roku Wolontariatu
Propagującego Aktywność Obywatelską (rok 2011) Dz.U. L 17 z 22.1.2010.
7
Decyzja Rady nr 2010/37/WE z dnia 27 listopada 2009 r. w sprawie Europejskiego Roku
Wolontariatu Propagującego Aktywność Obywatelską (rok 2011) Dz.U. L 17 z 22.1.2010.
8
Decyzja Rady nr 2010/37/WE z dnia 27 listopada 2009 r. w sprawie Europejskiego Roku Wolontariatu
Propagującego Aktywność Obywatelską (rok 2011) Dz.U. L 17 z 22.1.2010.
6
2
oraz wpisuje się w cele Europejskiego Roku Aktywnego Starzenia się
20129 stanowiąc jednocześnie element spajający te dwie inicjatywy i
pozwalający na ugruntowanie ich efektów.
8. Wolontariat jest działalnością o charakterze wielowymiarowym o
potencjalnym znaczeniu dla wielu polityk unijnych, ze szczególnym
uwzględnieniem: zatrudnienia i polityki społecznej, polityki edukacji i
młodzieży, polityki kulturalnej, polityki regionalnej, polityki w dziedzinie
badań i rozwoju, polityki sportowej i zdrowotnej, polityki ochrony
środowiska, polityki ochrony konsumenta, w tym w ich wymiarze
zewnętrznym.
9. Wolontariat przyczynia się do osiągnięcia ogólnych celów strategii
„Europa 2020” poprzez zwiększenie zdolności do zatrudnienia i mobilności
a także poprzez działania wspierające włączenia społeczne i kształcenie.
Rada podkreśla znaczenie wolontariatu:
- dla budowy społeczeństwa obywatelskiego, aktywizacji obywateli (w tym
z
grup
defaworyzowanych),
międzypokoleniowej,
kwalifikacji,
dialogu
zmniejszania
spójności
społecznej,
międzykulturowego,
nierówności
płciowych
solidarności
podnoszenia
oraz
ograniczenia
istniejących barier społecznych i nietolerancji.
- dla rozwoju europejskiej tożsamości i promowania wartości UE poza jej
granicami.
- jako jednego z narzędzi ograniczania skutków kryzysu gospodarczego
poprzez
9
umożliwienie
podnoszenia
COM(2010) 462 wersja ostateczna.
3
kwalifikacji
i
zdobywania
doświadczenia, w szczególności przez osoby zagrożone wykluczeniem
społecznym i z grup defaworyzowanych na rynku pracy.
- jako narzędzia stanowiącego odpowiedź na kryzys społeczny i kryzys
wartości ze względu na swoją rolę w zwiększeniu integracji i solidarności
społecznej.
- jako narzędzia zdobywania kompetencji i kształtowania ścieżki rozwoju
zawodowego młodzieży, co ma wpływ na zwiększenie jej szans na rynku
pracy m.in. poprzez ułatwienie płynnego przejścia z etapu kształcenia się
do pracy zawodowej oraz ułatwienie podtrzymania aktywności w okresie
bez zatrudnienia.
– jako czynnika integracji sprzyjającego rehabilitacji społecznej.
- jako czynnika rozwoju i promocji aktywności fizycznej na poziomie
najbliższym obywatelom.
Jednocześnie
prowadzenie
Rada
UE
działalności
uznaje
istnienie
wolontariackiej
i
barier
pełne
ograniczających
wykorzystanie
jej
potencjału, a w szczególności:
 Nierównomiernie rozwiniętą infrastrukturę wolontariatu na szczeblu
lokalnym i krajowym,
 Nieadekwatny
do
realnej
wartości
prestiż
działalności
wolontariackiej,
 Fragmentaryczność
wiedzy
o
wolontariacie,
jego
wartości,
możliwościach i znaczeniu dla jednostek i społeczeństwa.
W tym kontekście Rada zwraca się do państw członkowskich UE i
Komisji
Europejskiej,
by
w
ramach
4
swych
kompetencji
i
z
poszanowaniem zasady pomocniczości oraz z uwzględnieniem swojej
struktury instytucjonalnej:
- podjęły działania w kierunku likwidacji barier dla rozwoju wolontariatu w
obrębie Unii Europejskiej oraz ograniczania barier w kontaktach z krajami
Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, co przyczyni się m.in. do promowania
wartości UE poza jej granicami. Służyć temu mogą programy wymiany
wolontariackiej pomiędzy Unią Europejską a krajami Europejskiej Polityki
Sąsiedztwa.
- zachęcały do współpracy, realizacji wspólnych projektów oraz wymiany
doświadczeń i dobrych praktyk między różnymi szczeblami władzy, w tym
na poziomie europejskim, między podmiotami z sektora społecznego,
gospodarczego, kulturalnego, sportowego, edukacyjnego i młodzieży oraz
między władzami publicznymi a tymi podmiotami10.
-
publikowały
i
wymieniały
między
sobą
wyniki
badań
na
temat
wolontariatu i aktywności obywatelskiej oraz dane statystyczne, w tym
badania wpływu wolontariatu na kondycję ekonomiczną i społeczną
państwa oraz na dobrobyt społeczny.
- wzmacniały znaczenie wolontariatu jako formy edukacji pozaformalnej
służącej nabywaniu nowych umiejętności i kompetencji, dotyczącej każdej
grupy wiekowej i społecznej.
- utworzyły jednolite ramy uznawania zdobytych w ramach wolontariatu
kwalifikacji i kompetencji zawodowych, np. na kształt istniejącej już
formuły Europass.
- wprowadzały rozwiązania stymulujące przechodzenie wolontariuszy od
wolontariatu akcyjnego do długoterminowego.
10
Z konkluzji Rady na temat roli kultury w walce z ubóstwem i wykluczeniem społecznym.
5
- promowały e-wolontariat jako innowacyjną formę wolontariatu, która
stanowi pozytywny aspekt wirtualnej aktywności internautów.
- rozwijały infrastrukturę wolontariatu, używając wszelkich instrumentów,
które uznają za stosowne, w tym: prawnych, instytucjonalnych, strategii
dotyczących
promocji
i
rozwoju
wolontariatu
oraz
wsparcia
dla
organizatorów wolontariatu.
- promowały wolontariat pracowniczy.
Rada wzywa Komisję Europejską aby:
- dopilnowała, by rozwój wolontariatu był uwzględniany w przyszłych
propozycjach dotyczących programów UE w zakresie polityki społecznej,
edukacji, kultury i sportu, a w szczególności w programach „Młodzież w
działaniu”, „Europa dla obywateli”, „Uczenie się przez całe życie”.
- uwzględniła rozwój wolontariatu w programach realizowanych w ramach
Europejskiej Polityki Spójności np. za pośrednictwem Europejskiego
Funduszu
Społecznego
oraz
Europejskiego
Funduszu
Rozwoju
Regionalnego oraz w ramach innych programów przewidzianych do
realizacji w okresie nowej Wieloletniej Perspektywy Finansowej.
- podejmowała działania mające na celu ustanowienie systemu obejmującego
wszystkie fundusze Unii Europejskiej, za pomocą którego działalność wolontariacka
może zostać uznana za wkład we współfinansowanie projektów oraz opracowanie
mechanizmów, za pomocą których
praca wolontariacka będzie
odpowiednio oszacowana.
6
mogła być
- rozważyła możliwość przygotowania Białej Księgi na temat wolontariatu,
w której zaproponuje spójne działania na rzecz wspierania i tworzenia
sprzyjających warunków dla dalszego rozwoju wolontariatu w UE.
- dokonała analizy systemu wskaźników dotyczących wolontariatu i jego
roli
w
poszczególnych
politykach
unijnych
w
celu
zapewnienia
porównywalnych danych i wskazania istniejących lub nowych obszarów
wolontariatu wymagających podjęcia ściślejszej współpracy w ramach UE.
- rozwijała inicjatywę Europejskiej Karty na rzecz jakości Mobilności.
7