ruch według weroniki sherborne

RUCH WEDŁUG WERONIKI SHERBORNE
Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego , jak ważny jest ruch w życiu każdego
człowieka, w przyrodzie. Bez ruchu nie byłoby życia. Ruch towarzyszy w życiu człowieka
od narodzin do śmierci, ujawniając się w różnych formach aktywności. Ruch związany jest
z życiem codziennym, zaspakaja nasze potrzeby, pomaga wyrazić emocje. Za pomocą
ruchu, człowiek wyraża swoje emocje, nawiązuje kontakt z otaczającą go rzeczywistością, z
drugim człowiekiem. Ruch jest przejawem życia. Aktywność fizyczna jest czynnikiem
kształtującym organizm człowieka i jego funkcje. Ruch jest podstawowym i naturalnym
środkiem porozumiewania się, wychodzącym z centrum naszego ciała, do którego w
pierwszym rzędzie sięgają małe dzieci i osoby z utrudnioną komunikacją słowną. Podstawą
porozumiewania się za pomocą „ języka ruchów” jest świadomość swojego ciała .
Okres przedszkolny jest szczególnie pomyślny dla prawidłowego kształtowania rozwoju
motorycznego dziecka. Ponieważ aktywność ruchowa pociąga za sobą doskonalenie
czynności i funkcji poszczególnych narządów, wzmacnia organizm dziecka, kształtuje i
usprawnia wszystkie jego układy: głównie ruchowy i nerwowy, dlatego musimy pamiętać,
że ruch jest podstawowym bodźcem rozwojowym, spełniającym funkcję stymulującą.
Troska o prawidłowy rozwój fizyczny dziecka, o zapewnienie mu możliwości
wszechstronnego rozwoju, jest działaniem na rzecz szeroko pojętego zdrowia dziecka –
zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego.
Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Serborn jest metodą niewerbalną, poprawia ona
komunikację dziecka z otoczeniem, uaktywniając „język ciała i ruchu”. Głównym
założeniem tej metody jest posługiwanie się ruchem jako narzędziem we wspomaganiu
rozwoju psychoruchowego dziecka i w terapii zaburzeń rozwoju. Zadaniem Metody Ruchu
Rozwijającego jest rozwijanie przez ruch sprawności ruchowej, świadomości własnego
ciała, przestrzeni i działania w niej a także dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i
nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu. Ta metoda obecnie jest stosowana przez wielu
terapeutów pracujących z dziećmi autystycznymi. Ćwiczenia wskazane przez Weronikę
Sherborn można stosować jednak z wszystkimi dziećmi w każdym przedziale wiekowym.
Wykorzystanie tej metody zależy jedynie od naszej inicjatywy i zapotrzebowania.
Zaletą tych zajęć jest, to, że nie potrzebujemy żadnych drogich pomocy, a jedynie dużo
wolnej przestrzeni, odpowiednie podłoże (np.: koc, materac) i świeże powietrze. Dzięki tym
ćwiczeniom, dzieci uczą się poznawać przestrzeń i zachowywać w niej, czują się swobodnie
i nie obawiają się otoczenia. Stają się mniej zahamowane i bardziej otwarte na sytuacje
problemowe. Metoda ta pozwala dzieciom poznać swoje ciało i uczy kontrolować jego
ruchy, ułatwia też nawiązywanie kontaktów, uczy empatii. Bardzo ważnym walorem
metody W. Sherborne jest to, iż w atmosferze radosnej zabawy umożliwia dzieciom
zaspokojenie potrzeb psychicznych (bezpieczeństwa), wzrostu i rozwoju, w tym potrzeb
społecznych i poznawczych. Ponadto Ruch Rozwijający pozwala na osiąganie
zamierzonych efektów poprze eliminowanie czynników stresujących typu: nakaz, przymus,
strach, lęk, obawa
W metodzie Ruchu Rozwijającego W. Sherborne stosuje się cztery grupy ćwiczeń:
1) Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała.
W poniższych ćwiczeniach dzieci uczą się wyczuwać własne ciało, prowadzi to do
wykształcenia się świadomej kontroli ciała i jego ruchów, a co za tym idzie kontrolowania
zachowania. Najistotniejszymi częściami ciała, których poznanie powinno nastąpić jak
najwcześniej są: stopy, kolana, uda, nogi. Opanowanie nóg jest tak istotne ponieważ
pozwalają nam utrzymać równowagę i noszą ciężar całego ciała.
2) Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu.
Ćwiczenia te nie mogą odbyć się bez opanowania poprzednich ćwiczeń, gdyż należy znać
siebie i mieć pewność w działaniu by łatwiej nawiązywać kontakty z innymi. Ćwiczenia te
pomagają poznać otoczenie i nie bać się go. Swoboda „przestrzenna” pozwala na
przeciwstawianie się nowym sytuacjom. Wszystkie ćwiczenia dotyczące wyczuwania
brzucha, pleców, pośladków, całego ciała, sprawiają, że zaczynamy czuć się spokojniej.
3) Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą.
Ćwiczenia te polegają na zdobywaniu i wymianie wspólnych doświadczeń podczas sesji
ruchowych. Jedna z osób ćwiczących jest opiekunem drugiej osoby będącej bierną. Od
„opiekuna” wymaga się wyczucia partnera, jego potrzeb, przeżyć i tym samym osiągnięcie
pełnej harmonii i współpracy. Ćwiczenia te umożliwiają wspólny wysiłek fizyczny,
rozwijają i uczą koncentracji oraz zwracania uwagi na siebie. Podczas tych zabaw dzieci
śmieją się i wydają różne okrzyki, co pozwala na wyładowanie emocji.
4) Ćwiczenia twórcze
W ćwiczeniach twórczych ważna jest osoba prowadząca zajęcia. Powinna ona bacznie
obserwować uczestników i zachęcać ich, ośmielać, chwalić i wówczas ćwiczenia
przekształcają się w „ruch twórczy”. Prowadzący powinien również mówić grupie czy
ćwiczenia powinny być np: szybkie, wolne, silne, słabe. Ćwiczenia „twórcze” są pomocne
w nawiązywaniu i pogłebianiu stosunków międzyludzkich. Ćwiczenia twórcze oraz tańce są
zajęciami, które powinny być dostępne dla wszystkich, gdyż jak wspominaliśmy dają
możliwość wyładowania wszelkich emocji, napięć, niepokojów.
Wsród wyżej wymienionych grup ćwiczeń można wyróżnić trzy podgrupy:
- ćwiczenia „z” w parach - to ćwiczenia ruchowe, w których jeden z partnerów jest bierny,
drugi zaś aktywny i opiekuńczy względem niego. W ćwiczeniach tych występuje
nawiązywanie kontaktu wzrokowego. Ćwiczenia te mają za zadanie budowanie i
wzmacnianie
wzajemnego
zaufania
i
zrozumienia
przy
pełnieniu
odmiennych,
uzupełniających się ról;
- ćwiczenia „przeciw” w parach - to ćwiczenia ruchowe, których celem jest uświadomienie
uczestnikom ich własnej siły przy współdziałaniu z partnerem. Te ćwiczenia powinny być
pozbawione agresji. Ćwiczenia „przeciwko”, mające charakter zabaw pseudoagresywnych,
dają dzieciom możliwość poznania własnych i cudzych sposobów reagowania, możliwości
radzenia sobie w sytuacji konfliktu, uświadomienia emocji. Świadomość ta pozwala
kontrolować swoje emocje i zachowania;
- ćwiczenia „razem” w grupie - to takie ćwiczenia ruchowe, które wymagają jednakowego
zaangażowania partnerów. Ćwiczenia te prowadzą do wytworzenia harmonii i równowagi.
Udział w nich wymaga wzajemnego zaufania, zrozumienia, współpracy i równego wkładu
wysiłku fizycznego, co jest warunkiem osiągnięcia sukcesu. W ćwiczeniach tych jest bardzo
ważny kontakt wzrokowy między partnerami oraz ćwiczenia o charakterze relaksacyjnym.
Ćwicząc z dziećmi wg. tej metody musimy wykazać się opiekuńczością, umiejętnością
współdziałania i reagowania na potrzeby i możliwości innych. Musimy kierować się
następującymi zasadami:
- pamiętaj, że uczestniczenie w zajęciach jest dobrowolne, nie na przymus,
- nawiąż kontakt z każdym dzieckiem: pamiętaj o utrzymywaniu kontaktu wzrokowego w
dalszym okresie zajęć , gdy dziecko już zaadaptuje się do udziału w ćwiczeniach ( w
początkowym okresie kontakt wzrokowy może być zbyt trudny dla dziecka ),
- zajęcia powinny być dla dziecka przyjemne i dawać możliwość przeżywania radości z
aktywności ruchowej, kontaktu z innymi ludźmi, satysfakcji z pokonywania własnych
trudności i lęków, z poczucia większej sprawności fizycznej,
- w czasie zajęć ściśle przestrzegaj praw dziecka do swobodnej własnej decyzji , aby miało
poczucie kontroli nad sytuacją i autonomii,
- zauważaj oraz stymuluj aktywność dziecka , daj mu szansę na twórcze działanie,
- miej poczucie humoru,
- nie krytykuj dziecka,
- chwal dziecko nie tyle za efekt, co za jego starania i wysiłek, a także za każde nowe
osiągnięcie, pokonanie lęku, wykonanie nowego ćwiczenia,
- unikaj stwarzania rywalizacji,
- rozszerzaj stopniowo krąg doświadczeń społecznych dziecka,
- większość ćwiczeń szczególnie początkowych prowadź na poziomie podłogi,
- zaczynaj od ćwiczeń prostych stopniowo je utrudniając,
- zmniejszaj udział swojej inicjatywy na rzecz coraz aktywniejszego udziału dziecka w
kształtowaniu programu,
- proponuj naprzemienne ćwiczenia dynamiczne i relaksacyjne,
- miej zawsze na uwadze samopoczucie dziecka, pytaj je o przyzwolenie na
intensyfikowanie jego doznań,
Oto parę zabaw i ćwiczeń które Państwo możecie przeprowadzić z własnym dzieckiem
w zaciszu domowym, bądż gdy do waszej pociechy przyjdą goście :D
Ćwiczenia "z" w parach:
„Jak bije twoje serce” – dziecko w parze z rodzicem . Dziecko kładzie się na plecach, rodzic
przykłada ucho do jego serca i słucha bicia . Rytm serca można wyklaskać . Potem zmiana
ról .
"Lustro"- rodzic i dziecko siedzą naprzeciwko siebie, dziecko wykonuje dowolne ruchy,
gesty, wykorzystuje mimikę twarzy, rodzic naśladuje ruchy dziecka potem zmiana ról.
"Naleśnik"- dziecko leży na plecach, na podłodze, rodzic "zwija go w naleśnik", "smaruje
dżemem, posypuje cukrem, kroi" - zmiana ról.
"Tunel" - rodzic w klęku podpartym, dziecko przechodzi pod rodzicem.
"Prowadzenie ślepca "- rodzic ma zamknięte oczy, dziecko prowadzi go po sali - zmiana ról.
"Krokodyl"- rodzic leży na brzuchu, dziecko kładzie się na niego tak, by brzuchem dotykać
pleców rodzica. Rodzic wozi dziecko
„Huśtawka”– rodzic chwyta dziecko pod kolanami i podnosi ( dziecko siedzi jak na
krzesełku ) . W takiej pozycji huśta je w prawo i w lewo oraz do przodu i do tyłu .
Ćwiczenia "przeciwko" w parach:
"Kłębek"- dziecko zwija się w kłębek, rodzic próbuje go "rozwinąć" - zmiana ról.
"Spychacz"- dziecko siedzi mocno podparte na podłodze, rodzic próbuje go przesunąć zmiana ról.
Ćwiczenia "razem" w parach:
Siedząc przodem do siebie i trzymając się mocno za ręce, dziecko kładzie się na plecach,
rodzic przyciąga go do siebie.
Stojąc przodem do siebie i trzymając się mocno za ręce, palce stóp ćwiczących złączone,
dziecko odchyla się od rodzica.
Stojąc, rodzic ugina kolana (do przysiadu), dziecko z pomocą staje na udach rodzica,
trzymając się mocno za ręce dziecko odchyla się do tyłu.
Dziecko stoi tyłem do rodzica, nie odrywając nóg od podłogi "upada" na ręce rodzica.
Korzyści płynące ze stosowania metody Weroniki Sherborne:
- Daje pozytywne odczucie w kontakcie z innym człowiekiem,
- Wyzwala swobodę zachowań i naturalność,
- Daje możliwość zaspokojenia własnych potrzeb,
- Daje pewność siebie,
- Daje możliwość poczucia się w innej roli niż na co dzień,
- Zbliża do siebie uczestników zajęć,
- Daje radość z działania w grupie,
- Przyjemność dawania innym radości,
- Daje okazję do wspomnień, przypomnienia sobie zdarzeń z dzieciństwa,
- Daje okazję do bliskiego kontaktu fizycznego bez uruchamiania sfery seksualnej,
- Daje poczucie partnerstwa.
Życzę Państwu miłej zabawy ze swoją pociechą i wiele radośnie spędzonych chwil.
Literatura:
Marta Bogdanowicz, Dariusz Okrzesik: Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu
Rozwijającego Weroniki Sherborne