Zawał mięśnia sercowego

 Zawał mięśnia sercowego 
Jest to stan chorobowy, w którym dochodzi
do zupełnego odcięcia pewnego obszaru
mięśnia
sercowego
od
ukrwienia
wieńcowego na czas wystarczająco długi,
aby wytworzyła się martwica.
Postacie kliniczne:
1. Postać bólowa.
2. Postać bezbólowa.
3. Postać brzuszna-nietypowa.
4. Izolowany zawał prawej komory.
Etiologia:
1. 90% zmiany miażdżycowe,
2. Pozostałe 10% to:
•
•
•
•
zator tętnicy wieńcowej,
obrzęk zapalny,
uraz,
wstrząs.
Czynniki ryzyka:
1. Niezależne: wiek, płeć, obciążenie rodzinne
2. Zależne: palenie papierosów, nadciśnienie,
zaburzenia gospodarki lipidowej, nadwaga,
siedzący tryb życia, stres
Patogeneza:
1. Miażdżyca tętnic wieńcowych (zamknięcie światła
naczynia przez blaszkę miażdżycową lub zakrzep),
2. Ostre zamknięcie tętnicy wieńcowej w końcowej
części przez materiał zatorowy (blaszkę
miażdżycową, skrzep),
3. Obrzęk zapalny lub alergiczny tętnic wieńcowych,
4. Anomalie tętnic wieńcowych,
5. Skurcz tętnic wieńcowych (np. w skutek stresu).
OBRAZ KLINICZNY
Badanie podmiotowe:
Ból wieńcowy (stenokardialny):
•
trwający ponad 20-30min lub stale narastający,
•
nie ustępujący po podaniu nitrogliceryny,
•
ból piekący, gniotący, zamostkowy, promieniujący do
szyi, lewej łopatki i lewego barku,
•
towarzyszy lęk, poty, osłabienie, omdlenie, bladość,
•
dolegliwości gastryczne (np.: wymioty)
Badanie przedmiotowe:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Obecność 3 lub 4 tonu,
Rytm cwałowy,
Tarcie osierdzia,
Zaburzenia rytmu serca, najczęściej o typie
bradyarytmii (zwolnienie akcji serca i jego
nierówna praca),
Tachyarytmie (przyspieszenie akcji serca i jego
nierówna praca),
Spadek ciśnienia tętniczego,
Stany podgorączkowe.
Objawy lewo- lub prawokomorowej niewydolności
Badania dodatkowe:
1. EKG:



uniesienie odcinka ST o typie fali Pardee,
ujemny załamek T,
obecność patologicznych załamków Q,
QRS
P
T
Fala Pardee – uniesienie odcinka ST
Zamknięcie tętnicy wieńcowej prawej powoduje zawał dolnej ściany
mięśnia sercowego - fala Pardee występuje w odprowadzeniach: II,
III, aVF.
Zamknięcie tętnicy wieńcowej lewej:
• zawał przegrody – tętn. międzykomorowa lewa – fala Pardee
widoczna w odprowadzeniach V1 – V4
• zawał ściany bocznej – tętn. okalająca lewa – fala Pardee w
odprowadzeniu I, aVL, V5, V6
• zawał ściany przedniej – fala Pardee w odprowadzeniach V1, V2
• zawał ściany przednio-przegrodowej – fala Pardee w
odprowadzeniach V1 – V4, I, aVL
• zawał ściany przednio-bocznej – fala Pardee w
odprowadzeniach V1 – V6, I, aVL
Badania dodatkowe:
2. Echokardiografia – hipokineza uszkodzonej
ściany serca (upośledzenie kurczliwości ściany
niedokrwionej).
3. Badanie laboratoryjne – zmiany enzymatyczne:
Markery swoiste zawału:
 Białko troponina,
 Mioglobina (czerwony barwnik oddechowy
mięśni),
Markery nieswoiste:
 Aminotransferazy AspAT (asparagina) i AlAT
Leczenie zawału:
Postępowanie w miejscu zachorowania:
1. NTG (nitrogliceryna) pod język u chorych bez
hipotonii (u chorych z ciśnieniem powyżej
90mmHg),
2. Leczenie przeciwbólowe: Morfina 5mg i.v. lub
NLPZ (niesteroidowy lek przeciwzapalny),
3. 300mg polopiryny/aspiryna doustnie (kwas
acetylosalicylowy),
4. Tlenoterapia,
5. Unieruchomienie chorego w pozycji leżącej.
Leczenie zawału:
Leczenie w szpitalu:
1. Leczenie trombolityczne (podanie streptokinazy –
rozpuszczanie skrzepu),
2. Leczenie przeciwzakrzepowe (heparyna),
3. Leki beta-adrenolityczne (u chorych z tachykardią i
nadciśnieniem; zwalniają akcję serca i obniżają
ciśnienie tętnicze),
4. Leki antyarytmiczne,
5. Leczenie ostrej niewydolności lewokomorowej,
6. Dieta lekkostrawna.
MONA
M - morfina
O - tlen
N - nitrogliceryna
A - aspiryna
Leczenie inwazyjne zawału:
1. Przeskórna angioplastyka wieńcowa (PTCA),
Mechaniczny zabieg usunięcia skrzepu w tętnicy
wieńcowej
(tzw.
plastyka
balonowa)
poprzez
wprowadzenie cewnika zakończonego balonikiem do
tętnicy wieńcowej, gdzie następuje przebicie tym
cewnikiem materiału zatorowego i rozdęcie balonika
powodujące rozbicie materiału zatorowego.
Założenie stentu (spiralnej sprężynki) w miejsce, gdzie
wykonano przeskórną angioplastykę wieńcową - zapewnia
drożność tętnicy wieńcowej.
Leczenie inwazyjne zawału:
2. Pomostowanie tętnicy wieńcowej
(BY-PASS)
Wszczepienie sztucznych połączeń pomiędzy aortą a
tętnicami wieńcowymi – zapewnia poprawę
ukrwienia mięśnia sercowego.
Powikłania zawału serca:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Zaburzenia rytmu serca 60-80%,
Wstrząs kardiogenny 7-10%,
Pęknięcie serca 1-3%,
Pęknięcie przegrody międzykomorowej,
Tętniak zawałowy serca,
Zespół ramię-ręka,
Powikłania zatorowe,
Nagła śmierć serca około 25%.