dzieje rzymu - Joanna Wieczorek

STAROŻYTNOŚĆ
DZIEDZICTWO ANTYKU
Grecja
Dziedzina
Rzym
Charakterystyka ogólna
Znaczny rozwój od VI w. p.n.e..;
pojawienie się wielkich systemów
filozoficznych przy zainteresowaniu
filozofii przyrody i strukturą bytu.
Rozkwit w V-VI w. p.n.e., żyjący
wówczas autorzy wpłynęli na rozwój
dziedziny aż do naszych dni
Wybrani przedstawiciele (p.n.e.)
Tales z Miletu (ok. 620-540)
Pitagoras z Samos (570-196)
Sokrates (469-399)
Platon (427-347)
Arystoteles (384-322)
Zenon z Kitionu (332-263)
Epikur (342-270 p.n.e.)
Plotyn (204-207 n.e.)
Matematyka
Stworzenie podwalin matematyki,
m.in. przez wprowadzenie metody
dedukcyjnej i dowodzenia twierdzeń.
Początkowa duża przewaga geometrii
Pitagoras z Samos (ok. 570-496)
Euklides (365-300 p.n.e.)
Archimedes (287-212 p.n.e.)
Diofantos ([II w. n, e,;
Dziedzina lekceważona, brak większych
osiągnięć
Poezja
epicka
Obszerne poematy pisane heksametrem. Rozwój w epoce archaicznej
(VIII-VII w. p.n.e.)
Homer (VIII W. p.n.e.)
Hezjod (ok. 700 p.n.e.)
Wergiliuiz (70-19
p.n.e.) – Eneida
Poezja
liryczna
Rozwój po okresie rozkwitu poezji
Anakreont (572-487 p.n.e.)
epickiej. Tematyka bliska codzienSafona (VII-VI w. p.n.e.)
ności, utwory krótkie, pojawienie .się
licznych form wierszy
Horacy (65-8 p.n.e.)
Owidiusz (43 p.n.e. –
18 n.e.)
Podstawowa dziedzina – budowle
sakralne z kamienia i drewna.
Wykształcone trzy porządki:
monumentalny dorycki, znacznie
lżejszy joński i najbardziej ozdobny
koryncki. Szerokie stosowanie
kolumn, dążenie do maksymalnej
harmonii wszystkich elementów
budowli
Rozkwit w okresie klasycznym,
później zachowanie wysokiego poziomu. Realizm, Świetne przedsta,wianie postaci ludzkich. Typowe
surowce to kamień i brąz
Znakomity rozwój związany z postępem techniki (szerokie zastosowanie łuku i kopuły, a
także cementu i wypalanej cegły). Wielkie
budowle (termy, łuki.
akwedukty, teatry i in.)
w całym państwie
Rozwój od I w. p.n.e.,
znakomity poziom
m.in. rzeźby
portretowej
Filozofia
Architektura
Rzeźba
Do IV w. p.n.e. malarstwo gł. jednoCeramika i lub kilkubarwne na ceramice, później
malarstwo rozwój malarstwa ściennego, mozaiki
i portretu (rządku zachowane)
Iktinos i Kallikrates (V w.
p.n.e. – Paitenon w Atenach)
Mnesikles (V w. p.n.e.)
Hippodamos z Miletu (V w.
p.n.e. – urbanistyka)
Pyteos (IV w. p.n.e.)
Sokrates z Knidos (III w, p.n.e. –
latarnia morska na Karos)
Fidiasz (495-430 p.n.e.)
Poliklet (2 poł. V w. p.n.e.)
Lizyp (IV w. p.n.e.)
Praksyteles (IV w. p. n e.)
Skopas (IV w. p.n.e.)
Kontynuacja niektórych kierunków
greckich (neoplatonizm. a zwł. stoicyzrn):
Marek Aureliusz
(121-l80 n.e.)
Ergotimos i Klitas (1 poł, VI w.)
Eufronios (2 poł. VI w. p.n.e.,)
Apollodoros (kon. V w. p.n.e.)
Apelles z Kolofonu (IV w. p.n.e.)
Wysoki poziom
malarstwa i mozaiki,
większość twórców
nieznana
Historiografia
Dążenie do krytycznego i bezstronnego opisu przy zachowaniu literackich wartości dziel
Herodot (484-430 p.n.e.)
Tukidydes (ok. 460-400 p.n.e.)
Polibiusz (200-123 p.n.e,)
Cezar (100-44)
Tacyt (55-ok. 120 n.e.)
Ajschylos (525-456 p.n.e.)
Sotokles (497^K)6 p.n.e.)
Eurypides (485-406 p.n.e.)
Arystofanes (445-385 p.n.e.)
Menander (342-293 p.n.e.)
Plautus. (254-184),
rozwój komedii
Teatr
Pierwotnie związany ze świętami religijnymi. Rozkwit w okresie klasycznym w Atenach – podział na tragedię
i komedię, duże efekty osiągane za
pomocą świadomie ograniczonych
środków artystycznych
Dominacja opisu, klasyfikacji i
rozumowania przy praktycznym
braku wykonywania doświadczeń.
Nauki przy- Próby systematyzacji wiedzy
rodnicze i pierwsze ogólne teorie.
Główne osiągnięcia od IV W. p.n.e.
przez cały okres hellenistyczny
Hipokrates (460-375, medycyna) Pliniusz Starszy (23-79
Arystoteles (384-322 p.n,e„
n.e., różne dziedziny)
Różne dziedziny)
Galen (ok. 130-ok.
Teofrast (381-287, botanika)
200 n.e., medycyna)
Archimedes (287-212, fizyka)
Klaudiusz Ptolerneusz (100-168,
astronomia, geografia)