PARAMETRY UKŁADU SERCOWO - NACZYNIOWEGO Ciśnienie

Witam Państwa serdecznie.
Dzisiaj, zgodnie z daną Państwu
krwionośnego.
obietnicą, będę kontynuować
temat serca i układu
PARAMETRY UKŁADU SERCOWO - NACZYNIOWEGO
Ciśnienie tętnicze i czynność serca ( tętno ) to dwa podstawowe parametry
układu sercowo - naczyniowego, najważniejsze do jego oceny a do tego jeszcze,
możliwe do wykonania w warunkach domowych - samodzielnie, za pomocą
elektronicznego ciśnieniomierza, co nie powinno sprawić nikomu trudności.
Ciśnienie tętnicze.
Jak Państwo zapewne wiecie, krew musi płynąć pod ciśnieniem, aby pokonać
długą drogę do serca i wszystkich tkanek i narządów. Ciśnienie to zapewnia siła
skurczu komór serca ( zdecydowanie większa w komorze lewej o znacznie
grubszej ścianie mięśniowej ), po czym fala ta rozchodzi się wzdłuż całego
łożyska tętniczego. Wiemy także, że wynik pomiaru ciśnienia na tętnicy
ramiennej wyraża się dwiema liczbami, odpowiadającymi ciśnieniu
skurczowemu i rozkurczowemu, czyli panującymi w tętnicy podczas skurczu i
rozkurczu, wspomnianej już komory lewej. Prawidłowe ciśnienie tętnicze mieści
się w dość wąskim przedziale i nie powinno przekraczać 120/80 mm Hg. Takie
ciśnienie zapewnia optymalne warunki do przepływu krwi i pracy serca,
świadczące jednocześnie o dobrym stanie tętnic i sprawnej regulacji krążenia, a
tym samym o zdrowym układzie sercowo - naczyniowym i dobrych
perspektywach na przyszłość.
Jak jednak wynika ze statystyk, prawidłowym ciśnieniem tętniczym cieszy się
zaledwie połowa ogólnej dorosłej populacji, a u jednej czwartej jest ono
zdecydowanie za wysokie - powyżej 140/90 mm Hg ( zgodnie z obecnym
stanem wiedzy, graniczna wartość ciśnienia tętniczego uznana jeszcze za normę
wynosi 140/90 mm Hg niezależnie od wieku). Takie wartości powtarzające się
w kilku pomiarach, upoważniają już lekarza do rozpoznania nadciśnienia
tętniczego.
W około 10% przypadków ma ono charakter wtórny, czyli jest objawem
konkretnego problemu zdrowotnego, najczęściej z nerkami lub gruczołami
dokrewnymi. Przyczyna ta jest zwykle usuwalna, a jeśli nastąpi to odpowiednio
wcześnie, ciśnienie wraca do normy.
W pozostałych 90% mamy do czynienia z nadciśnieniem tak zwanym
pierwotnym lub samoistnym i ma na niego wpływ splot różnych genetycznych i
nabytych czynników. Należą do nich:
Wzmożony skurcz ściany tętnic. Tętnice zawierają warstwę mięsni gładkich,
utrzymujących odpowiednie napięcie. Następstwem nadmiernej kurczliwości
tych mięśni, której przyczyną najczęściej jest przewlekły stres, nikotyna czy
zaburzenia w składzie mineralnym krwi ( nadmiar sodu, a niedobór potasu,
magnezu lub wapnia ) będzie zwężenie tętnicy i w efekcie wzrost ciśnienia.
Zagęszczenie krwi.
Im gęstsza krew, tym wyższe jest ciśnienie wywierane przez nią na ściany
naczynia. Gęstość krwi zależy przede wszystkim od proporcji między jej frakcją
płynną, czyli osoczem a np. krwinkami czerwonym i płytkowymi, które
odgrywają zasadniczą rolę w mechaniźmie krzepnięcia, który ratuje życie w
razie przerwania ciągłości naczynia, ale z drugiej strony jest potencjalnie groźny
jeśli dojdzie do niego wewnątrznaczyniowo, zwłaszcza w już zwężonej tętnicy,
żyle lub wnętrzu serca. W ten właśnie sposób powstaje materiał zakrzepowo zatorowy, zdolny do całkowitego zamknięcia światła naczynia i blokady
przepływu krwi.
Miażdżyca tętnic.
Zmienione już miażdżycowo tętnice tracą podatność, usztywniają się i
stopniowo zwężają, co oczywiście zwiększa panujące w nich ciśnienie krwi a
jednocześnie wzmaga dalsze uszkodzenia.
Cały problem z nadciśnieniem tętniczym polega na tym, że w większości
przypadków przebiega ono całkiem bezobjawowo, ponieważ nie boli, ale czyni,
niestety ogromne szkody w naszym oraganiźmie poprzez obciążenie serca, (
zmuszając je do ciężkiej pracy ), "bombarduje" ściany tętnic szkodliwymi
cząsteczkami niesionymi z prądem krwi i tym samym przyśpiesza proces
miażdżycowy oraz działa niekorzystnie na narządy wewnętrzne, zwłaszcza tak
delikatne jak nerki, oczy czy mózg - a uszkodzenie nerek uruchamia
mechanizmy obronne skutkujące dalszym wzrostem ciśnienia i tak powstaje "
błędne koło ".
Wartości ciśnienia tętniczego mają bezpośrednie przełożenie na oczekiwaną
długość życia i tak na przykład ( zgodnie z badaniami ) 55 letni mężczyzna o
prawidłowym ciśnieniu krwi ( 120/80 mm Hg lub niższym ) ma szanse dożyć
statystycznego wieku 78 lat, podczas gdy dla jego rówieśnika z ciśnieniem
150/100 mm Hg prognoza ta wynosi o 6 lat mniej pomimo , że i ten drugi często
nie ma żadnych dolegliwości i czuje się zupełnie zdrowy.
Tętno czyli czynność serca przekładająca się na wyczuwalny puls jest drugim
ważnym składnikiem stanu układu krążenia krwi. Tempo skurczów i rozkurczów
serca zależy od wielu czynników, ale przede wszystkim od jego własnego
zdrowia i wydolności. Serce nasze ma własny unikatowy system bodźcotwórczy
o znacznej autonomii: w warunkach prawidłowych pobudzenia elektryczne są
generowane w określonym miejscu - tak zwanym węźle zatokowym, czyli
skupisku wyspecjalizowanych komórek mięśniowych, w prawym przedsionku
skąd rozchodzą się na przedsionki i komory w ściśle określonej kolejności
wzdłuż specyficznych szlaków. Prawidłowy rytm zatokowy jest miarowy i ma
częstotliwość około 60 - 70 uderzeń na minutę i tutaj podobnie jak przy
ciśnieniu, takie wartości zapewniają dobre warunki i samemu sercu i krążeniu,
którym zawiaduje, a więc ukrwieniu tkanek i narządów. Mięsień sercowy ma
wtedy dość czasu na rozkurcz ( czyli na wypoczynek ), a do komór dopływa
właściwa porcja krwi wyrzucana następnie do tętnic. Jeśli mięsień komór jest
bardzo silny i pompuje za pomocą skurczu za każdym razem większą niż
przeciętnie objętość krwi, wtedy czynność serca może się zwolnić i właśnie na
tej podstawie dobrze wytrenowani sportowcy mają tętno spoczynkowe na
poziomie 50 czy nawet 40 uderzeń na minutę.
I odwrotnie, serce mniej wydolne stara się skompensować słabsze skurcze ich
większą liczbą, co jednak udaje mu się tylko do pewnych granic i do tego
zwiększonym nakładem pracy własnej.
Oczywiście, czynność serca zależy również od wielu innych czynników,
oddziaływań nerwowych, hormonalnych a także biochemicznych - niemniej
jednak decyduje o niej przede wszystkim własny stan fizjologiczny serca.
Tak więc gdy nasze tętno wynosi około 60 ( norma między 60 i 70 ) uderzeń na
minutę świadczy to o lepszej jego wydajności niż przy 70 i takie spowolnienie
jest prawidłowe, ale jeśli stwierdzimy, że mamy tętno w okolicach 40 czy 50
uderzeń na minutę, a nie jesteśmy tak silni i sprawni fizycznie jak wytrenowani
sportowcy, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza.
Z kolei tętno nieco przyśpieszone, powiedzmy w granicach do 80 na minutę
może wynikać z wielu przyczyn, najczęściej tak banalnych jak emocje czy
nadużycie substancji pobudzających: kawy, herbaty czy nikotyny, ale nie
zmienia to faktu, że jeżeli powtarza się to dość często serce ma gorsze warunki
do pracy z powodu skróconego odpoczynku ( gorsze ukrwienie ) i warto wtedy
ustalić czy nie zmusza go do tego jakiś konkretny powód, np. zaburzenia
hormonalne czy osłabiona wydolność a więc wskazana jest w tym przypadku
wizyta u lekarza.
Głównymi czynnikami ryzyka sercowo - naczyniowego są:
Styl życia - brak ruchu, nadmiar stresu, nadwaga/otyłość. palenie tytoniu,
nadmiar alkoholu i odziedziczenie złych nawyków.
Dieta - nadmiar tłuszczów nasyconych i nieprawidłowe spożywanie
nienasyconych, nadmiar cukru i słodyczy, nadmiar środków pobudzających na
przykład kawy czy herbaty, nadmiar soli/sodu, niedobór witamin
przeciwutleniających ( zwłaszcza C i E ), niedobór witamin z grupy B, niedobór
potasu, magnezu i wapnia, niedobór niezbędnych kwasów tłuszczowych (
zwłaszcza omega 3 i 6 ) oraz niedostateczne spożywanie warzyw i owoców.
O cholesterolu oraz tłuszczach i tych dobrych i tych złych, napiszę Państwu
jeszcze przed Świętami Bożego Narodzenia, abyście mogli Państwo przyrządzić
zdrowszą rybę i inne potrawy dla swoich bliskich, na których zdrowiu z
pewnością Państwu bardzo zależy.
Sosnowiec 08.12.2014