załącznik_5.3
advertisement
Załącznik nr 5.3. „„Wypis z fiszki dotyczącej założeń merytorycznych Regionalnego Programu Polityki Zdrowotnej pn. „Program profilaktyki nabytych wad postawy skierowany do dzieci w wieku 5-14 lat z terenu województwa podlaskiego”” do zadania 5 1. Priorytet inwestycyjny: Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020, Oś VII Poprawa spójności społecznej. Działanie 7.2 Rozwój usług społecznych. Priorytet inwestycyjny 9 iv Ułatwienie dostępu do przystępnych cenowo, trwałych oraz wysokiej jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym. 2. Numer i nazwa narzędzia – zgodnie z „Policy paper dla ochrony zdrowia na lata 20142020. Krajowe ramy strategiczne”: Narzędzie 19: Wdrożenie programów wczesnego wykrywania wad rozwojowych i rehabilitacji dzieci zagrożonych niepełnosprawnością i niepełnosprawnych. 3. Uzasadnienie realizacji programu: Jednym z głównych problemów zdrowotnych dzieci i młodzieży w województwie podlaskim są zniekształcenia kręgosłupa, zaburzenia refrakcji i akomodacji oka oraz alergie. We wszystkich wymienionych grupach przyczyn chorobowości notuje się wzrost współczynnika chorobowości. Zgodnie z wynikami diagnozy stanu zdrowia mieszkańców województwa podlaskiego („Raport o stanie zdrowia mieszkańców województwa podlaskiego w latach 2005-2011” z 2012 roku, „Stan zdrowia mieszkańców województwa podlaskiego” 2015 roku) główną przyczyną chorobowości dzieci i młodzieży w województwie podlaskim w 2013 roku były zniekształcenia kręgosłupa. Współczynnik chorobowości w grupach wieku 5-9 i 10-14 wyniósł odpowiednio: 40,7/103 oraz 86,5/103 populacji. Populacja dzieci i młodzieży w wieku 5-9 lat i 10-14 lat wynosiła 115 944 osoby co stanowiło 9,7% populacji całego województwa w 2013 roku. Na podstawie przeprowadzonej analizy stanu zdrowia, w oparciu o ocenę współczynników chorobowości liczbę osób z problemem zdrowotnym dotyczącym zniekształceń kręgosłupa w wieku 5-14 lat oszacowano na poziomie 7 375, w tym 2 356 w grupie wieku 5-9 lat oraz 5 019 w grupie wieku 10-14 lat. Ze względu na oszacowane zagrożenie zdrowotne populacji dzieci 1 i młodzieży problemem zdrowotnym dotyczącym zniekształceń kręgosłupa oraz najwyższe wartości współczynników chorobowości dzieci i młodzieży w tych dwóch grupach wieku w porównaniu do innych problemów zdrowotnych zasadne jest wdrożenie programu profilaktycznego skierowanego na wykrywanie i ograniczenie negatywnych skutków występowania zniekształceń kręgosłupa u dzieci i młodzieży. Program dotyczy istotnych problemów zdrowotnych dzieci i młodzieży i wpisuje się w zalecenia i strategie dotyczące wyrównywania różnic w zdrowiu. Ponadto program jest zgodny z zapisami dokumentu o charakterze strategiczno-wdrożeniowym pn „Policy Paper dla ochrony zdrowia na lata 2014-2020. Krajowe Ramy Strategiczne", a także „Wytycznymi w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze zdrowia na lata 2014-2020” Ministra Rozwoju oraz Szczegółowym Opisem Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020. Zniekształcenia kręgosłupa są przewlekłym schorzeniem występującym u dzieci i młodzieży, powstającym najczęściej w wieku 6-7 lat, na skutek zmiany trybu życia dziecka związanego z podjęciem obowiązku szkolnego oraz w okresie skoku pokwitaniowego, w którym to następuje zmiana proporcji ciała i dotychczasowych środków ciężkości. Do najczęstszych wad postawy ciała należą: plecy okrągłe, plecy wklęsłe, plecy wklęsło-okrągłe, plecy płaskie, boczne skrzywienia kręgosłupa – skoliozy oraz wady statyczne kończyn dolnych. Zarówno lokalizacja, jak i wielkości, czy też rodzaj zniekształcenia kręgosłupa, może wpływać na funkcjonowanie układu oddechowego, zmiany w układzie sercowo-naczyniowym, a także powodować dolegliwości bólowe kręgosłupa. Wpływ na jakość życia chorego mają także odczucia estetyczne oraz akceptacja własnego wyglądu. Planowany program wpisuje się w następujący priorytet zdrowotny: zapobieganie najczęstszym problemom zdrowotnym i zaburzeniom rozwoju fizycznego i psychospołecznego dzieci i młodzieży objętych obowiązkiem szkolnym oraz zmniejszenie przedwczesnej zachorowalności i ograniczenie negatywnych skutków przewlekłych schorzeń układu kostno-stawowego, określony w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 21 sierpnia 2009 roku w sprawie priorytetów zdrowotnych (Dz. U. 2009, Nr 137, poz. 1126). Program umożliwi implementację następujących działań: - wczesne wykrycie wad postawy u dzieci, co zmniejszy ryzyko wystąpienia niepełnosprawności, 2 - zwiększenie dostępu do rehabilitacji leczniczej dla dzieci zagrożonych niepełnosprawnością, co umożliwi usprawnienie lub całkowite przywrócenie prawidłowych funkcji narządu ruchu, - wdrożenie działań edukacyjnych kierowanych do dzieci oraz ich opiekunów, mających na celu zwiększenie świadomości społecznej w zakresie wiedzy na temat następstw niezdiagnozowanych i nieleczonych dysfunkcji układu ruchu, możliwość terapii, a także kształtowanie prawidłowych zachowań prozdrowotnych. 4. Cel Programu: 1) Profilaktyka pierwotna i profilaktyka III stopnia wad postawy, poprawa wydolności ruchowej i jakości życia dzieci w wieku 5-14 lat z terenu w województwa podlaskiego. 5. Cele szczegółowe: 1) Wzrost poziomu wiedzy dzieci w wieku 5 – 14 lat i ich opiekunów w zakresie czynników sprzyjających powstawaniu wad postawy, konsekwencji nieleczonych wad postawy, znaczenia prawidłowej postawy ciała, rodzaju ćwiczeń kompensacyjno-korekcyjnych, 2) Wzrost aktywności fizycznej dzieci w wieku 5-14 lat z terenu województwa podlaskiego, 3) Poprawa dostępu do leczenia i rehabilitacji dla dzieci w wieku 5 – 14 lat, z terenu województwa podlaskiego, u których wykryto wady postawy w wyniku testów przesiewowych. 6. Grupa docelowa: Według danych GUS w województwie podlaskim dzieci będących w wieku 5-14 lat jest 115 944 i stanowią one grupę, której włączenie do programu jest możliwe. Mając na uwadze standardy prowadzenia programów o charakterze profilaktycznym, przyjęto założenie metodologiczne, iż program będzie charakteryzował się efektywnością klinicznoekonomiczną, w przypadku osiągnięcia wartości wskaźnika objęcia programem 60% populacji możliwej do włączenia, tj. 73 991 dzieci w wieku 5-14 lat w województwie podlaskim. 7. Ogólny opis schematu programu wraz z opisem planowanych działań: Problem występowania wad postawy jest problemem społeczno-cywilizacyjnym. W opinii ekspertów najważniejszym aspektem działań pozwalających na zmniejszenie częstotliwości występowania wad postawy jest promocja zdrowego stylu życia oraz edukacja zdrowotna, tj. uświadamianie dzieci i rodziców na temat czynników sprzyjających 3 powstawaniu wad postawy, propagowanie znaczenia prawidłowej postawy, nieprzeciążania dziecięcych tornistrów, tworzenie warunków umożliwiających zwiększenie aktywności fizycznej, np. uprawianie gimnastyki oraz wszelkie inne formy aktywności ruchowej. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28 października 2013 roku w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U.2013 poz. 124) badania przesiewowe w kierunku wad postawy ujęte są w wykazie świadczeń gwarantowanych udzielanych przez pielęgniarki lub higienistki szkolenie oraz lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i są wykonywane u uczniów w określonych przedziałach wiekowych. Wykonywanie testów przesiewowych umożliwia wstępną identyfikację nierozpoznanych do tej pory chorób, zaburzeń czy też wad, a jego głównym celem jest wykrywanie zaburzeń w okresie gdy można odwrócić proces chorobowy lub zahamować tempo jego rozwoju. Ze względu na fakt, iż głównym problemem zdrowotnym dzieci, zgodnie z wynikami diagnozy stanu zdrowia mieszkańców województwa podlaskiego („Raport o stanie zdrowia mieszkańców województwa podlaskiego w latach 2005-2011” z 2012 roku, „Stan zdrowia mieszkańców województwa podlaskiego” 2015 roku) zarówno w wieku 5 – 9 lat, jak i dzieci w wieku 10-14 lat, jest zniekształcenie kręgosłupa, oszacowano, iż grupą której włączenie do programu jest możliwe to 73 991 dzieci w wieku 5-14 lat, z czego 69 566 dzieci objętych zostanie działaniami edukacyjnymi, a 4 425 leczeniem i rehabilitacją, przyjmując założenie metodologiczne, iż program będzie charakteryzował się efektywnością klinicznoekonomiczną, w przypadku osiągnięcia wartości wskaźnika objęcia programem 60% populacji możliwej do włączenia. Schemat organizacyjny realizacji Programu profilaktyki nabytych wad postawy u dzieci w wieku szkolnym w województwie podlaskim zakłada implementację dwóch rodzajów działań. Pierwszym działaniem, w ramach profilaktyki pierwotnej, będzie edukacja skierowana do populacji uczniów w wieku 5-14 lat szkół podstawowych z terenu województwa podlaskiego, tj. do 73 991 osób oraz ich rodziców. Drugim działaniem, w ramach profilaktyki III stopnia będzie leczenie i rehabilitacja skierowana do populacji uczniów w wieku 5-14 lat szkół podstawowych z terenu województwa podlaskiego, tj. do 4 425 osób, u których w wyniku badań przesiewowych wykonywanych przez pielęgniarki lub higienistki szkolenie oraz lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej stwierdzono wady, skrzywienia kręgosłupa. Zakres działań rehabilitacyjnoleczniczych zależeć będzie od rodzaju stwierdzonych nieprawidłowości, które warunkować 4 będą dobór odpowiedniego programu terapeutycznego, będą to takie interwencje, które nie są świadczeniami gwarantowanymi przez NFZ. Ważnym elementem programu będzie współpraca z kadrą medyczną podstawowej opieki zdrowotnej. 5
