Pobierz - Publio

SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE
WZAJEMNE RELACJE MIĘDZY JA, TOŻSAMOŚCIĄ, SAMOOCENĄ
I SAMOREGULACJĄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ja, poczucie tożsamości i samoocena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Samoregulacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zdolność do samoregulacji a zdrowie psychiczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
I. JA I TOŻSAMOŚĆ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Pojęcia „Ja” i „tożsamość” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1. Czym jest Ja? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Czym jest tożsamość i jej rozwój? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Wiliam James – rozumienie Ja i tożsamości . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4. Obraz Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5. Klarowność obrazu Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Koncepcje Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Koncepcje treści Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.1. Koncepcja możliwych Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Koncepcje struktury Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.1. Organizacja Ja a samoocena i przystosowanie:
przedziałowość Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.2. Organizacja Ja a samoocena i przystosowanie:
złożoność Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Koncepcje procesów w Ja – podejście dynamiczne . . . . . . . . . . . . .
2.3.1. Nowe sformułowanie teorii rozbieżności Ja . . . . . . . . . . . . .
2.3.2. Integracyjny model Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Dynamika zmian w Ja: stabilne vs. zmienne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Rozwój Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Przystosowanie się do zmian: znaczenie struktury Ja . . . . . . . . . . .
3.3. Ochrona Ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
II. SAMOREGULACJA I PROCESY UWAGI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Pojęcie samoregulacji: samoregulacja a samokontrola . . . . . . . . . . . . .
4.1. Koncepcja dwóch trybów kontroli działania:
samoregulacji i samokontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
11
12
13
17
17
17
19
25
27
28
30
31
33
36
36
37
39
40
41
50
50
52
57
60
60
61
5
5.Koncepcje samoregulacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.1. Teoria samoświadomości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. Samoregulacja i rola emocji – cybernetyczny model procesów
kontroli i uwagi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2.1. Samoregulacja – cele i informacja zwrotna . . . . . . . . . . . . . .
5.2.2. Samoregulacja a emocje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2.3. Sprawność i zaburzenia procesów samoregulacji . . . . . . . . .
5.3. Zdolność do samoregulacji jako zasób: świadoma samoregulacja .
5.4. Automatyczna samoregulacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.4.1. Automatyczna samoregulacja procesów poznawczych,
emocji i zachowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.4.2. Tworzenie się automatycznej samoregulacji . . . . . . . . . . . . .
5.5. Koncepcja regulacji zachowań –
elastyczność procesów samoregulacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Uwaga i samoregulacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.1. Uwaga jako istotny element samoregulacji: autokoncentracja . . . .
6.1.1. Uwaga i samoświadomość
a funkcje monitorowania i kontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.1.2. Autokoncentracja a różnice indywidualne . . . . . . . . . . . . . .
6.1.3. Autokoncentracja a emocje i samoregulacja . . . . . . . . . . . . .
6.2. Zaburzenia uwagi i samoregulacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2.1. Przyczyny zaburzonej samoregulacji:
znaczenie autokoncentracji i struktury Ja . . . . . . . . . . . . . . .
6.2.2. Ruminacje a autokoncentracja i samoregulacja . . . . . . . . . .
6.3. Koncepcja kierowania uwagi odpowiednio do kontekstu . . . . . . . .
6.3.1. Uwaga a samoregulacja – błędy w samoregulacji . . . . . . . .
6.3.2. Deficyty w zakresie kierowania uwagi
a zaburzenia psychiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.4. Model psychopatologicznej autokoncentracji w relacji
do zaburzeń klinicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
III. SAMOOCENA, JA I SAMOREGULACJA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Samoocena i jej związki z funkcjonowaniem osoby . . . . . . . . . . . . . . . .
7.1. Samoocena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.2. Samoregulacja – motywy związane z samooceną i Ja,
czyli funkcje samooceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.3. Ja symboliczne i motywy wartościowania,
czyli znaczenie samooceny dla przystosowania. . . . . . . . . . . . . . . .
7.4. Teoria socjometru – samoocena i samoregulacja,
czyli uzyskiwanie akceptacji innych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.5. Rozwój i ochrona Ja,
czyli samoocena jako obrona przed lękiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
62
63
65
65
71
75
78
85
86
90
93
94
95
95
98
99
101
101
107
111
111
113
115
120
120
121
124
125
128
131
7.6. Dążenie do pozytywnej samooceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.7. Samoocena a Ja, relacje z innymi oraz ryzyko
wystąpienia zaburzeń psychicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8. Autokoncentracja a Ja i samoocena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.1. Autokoncentracja a samoocena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.2. Teoria samoświadomości jako model motywacji związanych z Ja,
czyli znaczenie autokoncentracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.3. Samoorganizacja Ja a autorefleksja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.4. Autokoncentracja i samoregulacja a zmiana w życiu osoby
i zaburzenia psychiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
136
141
147
147
148
151
156
IV. KONTEKSTY SAMOREGULACJI:
..............
09. WP ŁYW ZM IAN I ZDARZEŃ ŻYCIOWYCH NA OSOBĘ – JEJ JA, SAM OOCENĘ
I FUNKCJONOWANIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. ZABURZENIA P SYCHICZNE: ZABURZENIA LĘKOWE, DEP RESJA, SCHIZOFRENIA . . .
10.1. ZABURZENIA LĘKOWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.2. DEP RESJA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.3. DEP RESJA A LĘK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.3.1.Trójelementowy model objawów lęku i depresji . . . . . . .
10.3.2. Koncepcje poznawcze: treść myśli, uwaga
oraz zniekształcenia poznawcze u osób z lękiem
i u osób z depresją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.3.3. Podatność na zaburzenia lękowe i na depresję . . . . . . . .
10.4. Schizofrenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.5. Schizofrenia a depresja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.6. Hierarchiczne ujęcie syndromów chorobowych:
depresja, lęk a inne zaburzenia, w tym schizofrenia . . . . . . . . . .
11. Autokoncentracja a zaburzenia psychiczne
i radzenie sobie ze stresem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.1. Autokoncentracja a ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych
– zaburzona samoregulacja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.2. Autokoncentracja a zdolność radzenia sobie
z trudnymi sytuacjami i stresem. Obraz zaburzeń . . . . . . . . . . . .
12. Różnice między zdrowiem a zaburzeniami psychicznymi w zakresie Ja
oraz samoregulacji. Rola autokoncentracji i samooceny. . . . . . . . . . . .
12.1. Ja, relacje z innymi a zaburzenia psychiczne . . . . . . . . . . . . . . . .
12.2. Teoria samoświadomości, perseweracji samoregulacji
oraz depresyjnego stylu autokoncentracji . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12.3. Ja, samoocena i autokoncentracja a zaburzenia psychiczne.
Znaczenie Ja idealnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12.4. Charakterystyka Ja i procesy samoregulacji –
różnice między zdrowiem a zaburzeniami psychicznymi . . . . . .
ZMIANA W ŻYCIU OSOBY ORAZ ZABURZENIA PSYCHICZNE
157
157
161
161
164
166
168
170
172
176
179
180
182
182
187
191
191
194
197
204
7
8
V. BADANIA WŁASNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13. PYTANIA BADAWCZE I HIP OTEZY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14. BADANIE I I II. ZNACZENIE ZM IAN W ŻYCIU A KLAROWNOŚĆ OBRAZU JA,
AUTOKONCENTRACJA I OBJAWY P SYCHOP ATOLOGICZNE . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.1. WP ROWADZENIE DO BADAŃ I I II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.1.1. Plan badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.1.2. Sposób pomiaru zmiennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.1.3. Procedura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.2. Badanie I. Pozytywna zmiana w życiu:
podjęcie pierwszej pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.2.1. Osoby badane. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.2.2.Wyniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.2.3. Omówienie wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.3. Badanie II. Negatywna zmiana w życiu osoby: utrata pracy . . . .
14.3.1. Osoby badane. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.3.2.Wyniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14.3.3. Omówienie wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15. Badanie III i IV. Zależności między klarownością obrazu Ja, cechami
struktury Ja idealnego a samooceną i autokoncentracją . . . . . . . . . . . .
15.1. Badanie III. Zależności między klarownością obrazu Ja,
cechami struktury Ja idealnego a samooceną i autokoncentracją
u osób zdrowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.1.1. Plan badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.1.2. Sposób pomiaru zmiennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.1.3. Osoby badane i procedura badania . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.1.4.Wyniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.1.5. Omówienie wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.2. Badanie IV. Zależności między klarownością obrazu Ja
a samooceną i autokoncentracją – porównanie osób zdrowych
i osób z zaburzeniami psychicznymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.2.1. Plan badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.2.2. Sposób pomiaru zmiennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.2.3. Osoby badane i procedura badania . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.2.4.Wyniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.2.5. Omówienie wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16. Badanie V i VI. Cechy struktury Ja idealnego i autokoncentracja
– różnice między zdrowiem a zaburzeniami psychicznymi . . . . . . . . .
16.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16.1.1. Plan badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16.1.2. Sposób pomiaru zmiennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16.2. Badanie V. Cechy struktury Ja idealnego oraz autokoncentracja
u osób zdrowych, osób z depresją i osób z lękiem . . . . . . . . . . .
220
220
222
222
222
223
225
226
226
227
235
238
238
239
244
245
245
245
246
248
249
251
252
252
253
254
255
258
261
261
261
261
262
16.2.1. Osoby badane. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16.2.2.Wyniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16.2.3. Omówienie wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16.3. Badanie VI. Cechy struktury Ja idealnego oraz autokoncentracja
u osób zdrowych, osób z depresją i osób ze schizofrenią . . . . . .
16.3.1. Osoby badane. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16.3.2.Wyniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16.3.3. Omówienie wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17. Charakterystyka Ja i procesy samoregulacji – podsumowanie
wyników badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17.1. Zmiana a samoregulacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17.2. Zaburzenia psychiczne a samoregulacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
262
263
268
270
270
271
273
274
276
277
VI. BIBLIOGRAFIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
VII. INDEKS NAZWISK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
VIII. INDEKS RZECZOWY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
9