Chemia kosmetyczna

Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej
Nazwa
kierunku
Nazwa
przedmiotu
Kosmetologia
Chemia kosmetyczna
Poziom i forma
studiów
Punkty ECTS
studia I stopnia
stacjonarne
niestacjonarne
8
Zakład Chemii Organicznej
Zakład Chemii Nieorganicznej i Osoba odpowiedzialna
dr hab. Agnieszka Markowska
Analitycznej
Semestr
wykłady
ćwiczenia
seminaria
Rodzaj
Rodzaj zajęć i
obowiązkowy
I
15
60
15
przedmiotu
liczba godzin
Poznanie struktury, właściwości chemicznych i fizycznych związków w takim zakresie, aby móc
zrozumieć funkcje i efektywność działania związków chemicznych będących składnikami środków
Cel kształcenia
kosmetycznych. Zapoznanie się z podstawowymi technikami i metodami laboratoryjnymi w
zakresie chemii nieorganicznej i organicznej.
Wykłady:
Właściwości wybranych pierwiastków i związków chemicznych występujących w produktach
kosmetycznych na tle współczesnej wiedzy o chemii nieorganicznej. Związki organiczne w
kosmetologii. Nazewnictwo systematyczne i zwyczajowe związków organicznych. Podstawowe
wiadomości na temat izomerii. Pojęcie i struktura grup funkcyjnych. Budowa chemiczna a
właściwości fizyczne związków organicznych. Struktura, otrzymywanie, reakcje charakterystyczne,
właściwości fizyczne, i znaczenie kosmetyczne: węglowodorów (alifatyczne, aromatyczne,
terpenowe), alkoholi, fenoli i eterów (alkohole nasycone i nienasycone, terpenowe, sterole,
aromatyczne, alkohole polihydroksylowe, polifenole, polifenolokwasy), aldehydów i ketonów
(aldehydy alifatyczne, terpenowe, aromatyczne, ketony alifatyczne i terpenowe), kwasów
karboksylowych (alifatyczne, nienasycone i aromatyczne), pochodnych kwasów karboksylowych
(estry, mydła, fosfolipidy, laktony, amidy), amin, związków wielofunkcyjnych (hydroksykwasy,
aminokwasy, peptydy i białka, kwasy owocowe, monosacharydy, disacharydy i polisacharydy),
związków heterocyklicznych. Barwniki stosowane w kosmetyce.
Ćwiczenia:
Analiza jakościowa wybranych kationów i anionów występujących w preparatach kosmetycznych.
Treści
Analiza związków organicznych. Identyfikacja grup funkcyjnych: węglowodory, alkohole, glikole,
programowe
fenole, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe, estry, amidy, aminy, aminokwasy, białka,
węglowodany i tłuszcze. Wydzielanie olejków eterycznych z surowców roślinnych (gałka
muszkatołowa, pietruszka) metodami destylacji z parą wodną i ekstrakcji ciągłej oraz otrzymywanie
olejków na drodze syntezy organicznej (octan etylu, cynamonitryl). Zmydlanie tłuszczów i badanie
właściwości mydeł. Wyodrębnianie β-karotenu z marchwi i likopenu z przecieru pomidorowego.
Izolacja lecytyny i otrzymywanie liposomów.
seminaria
Obliczenia chemiczne: stężenie procentowe i molowe. Zastosowanie aktywnych związków
chemicznych w środkach kosmetycznych (struktura chemiczna, właściwości fizykochemiczne i
zastosowanie w kosmetologii). Filtry przeciwsłoneczne. Repellenty. Liposomy. Antyutleniacze.
Konserwanty. Dezodoranty. Środki przeciwłupieżowe. Antyhydrotyki. Adstringenty. Witaminy.
Związki powierzchniowo-czynne: Mydła i detergenty. Emulgatory. Środki do ondulacji i
farbowania włosów. Środki brązowiące, rozjaśniające i barwiące. Środki zmiękczające skórę, pudry,
sole kąpielowe. Środki stosowane do higieny jamy ustnej i zębów. Środki natłuszczające i
nawilżające, łagodzące i kojące, środki kondycjonujące, czyszczące i polerujące. Środki odżywcze,
środki złuszczające i ściągające. Środki depilujące.
 wykłady z prezentacją multimedialną,
Formy i metody
 ćwiczenia laboratoryjne,
dydaktyczne
 seminaria z prezentacją multimedialną i czynnym udziałem studentów w dyskusji.
Forma i
Egzamin pisemny w formie dłuższej wypowiedzi obejmującej wszystkie treści programowe z
warunki
wykładów, ćwiczeń i seminariów.
zaliczenia
1. Sarbak Z., Jachymska-Sarbak B., Sarbak A.: Chemia w kosmetyce i kosmetologii, MedPharm
Polska, 2013
Literatura
2. Kacprzak K., Gawrońska K.: Chemia kosmetyczna. Ćwiczenia laboratoryjne. Wydawnictwo
podstawowa
Naukowe UAM, Poznań 2008
1. Marzec A.: Chemia kosmetyków. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa,
Literatura
Jednostka
realizująca
Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności „Dom Organizatora”, Toruń 2005
2. Malinka W.: Zarys chemii kosmetycznej. Wydawnictwo Volumed, Wrocław 1999
Przedmiotowe
Odniesienie do
efekty
Efekty kształcenia
kierunkowych
kształcenia
efektów kształcenia
Zna podstawowe grupy związków chemicznych nieorganicznych będących
P-W01
Kl-W14
składnikami środków kosmetycznych.
Zna podział związków węgla i zasady nomenklatury związków
P-W02
Kl-W14
organicznych.
Zna systematykę związków organicznych według grup funkcyjnych i na
Kl-W14
P-W03
podstawie budowy chemicznej związku potrafi opisać właściwości
K1-W15
fizykochemiczne i rodzaje reakcji, jakim ulegają.
Zna właściwości fizykochemiczne i biologiczne organicznych składników
P-W04
Kl-W14
kosmetyków.
Rozumie mechanizmy przemian chemicznych oraz relacje między
K1-W13
P-W05
zjawiskami i parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod, technik i
Kl-W14
wykorzystania środków kosmetycznych.
Potrafi posługiwać się odczynnikami chemicznymi, sporządzać roztwory,
Kl-U19
P-U01
przeprowadzać
podstawowe
reakcje
chemiczne
identyfikacji,
K1-U20
wyodrębniania i rozdzielania.
P-U02
Potrafi przeprowadzić podstawowe obliczenia chemiczne.
Kl-U18
P-K01
Potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników.
Kl-K07
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
udział w wykładach
15 x 1h
15h
udział w ćwiczeniach
15 x 4h
60h
udział w seminariach
5 x 3h
15h
udział w konsultacjach związanych z zajęciami
6 x 1h
6h
Razem
96h
Bilans nakładu
Samodzielna praca studenta:
pracy studenta
przygotowanie do ćwiczeń
15 x 3h
45h
przygotowanie do seminariów
5 x 3h
15h
przygotowanie do kolokwiów
3 x 6h
18h
przygotowanie do egzaminu/zaliczenia
1 x 15h
15h
Razem
93h
Ogółem
189h
ECTS
8
Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi
ECTS
bezpośredniego udziału nauczyciela.
96h
Wskaźniki
4
ilościowe
Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym
126h
5
[60+6+45+10+5].
Metody weryfikacji efektu kształcenia
Nr efektu
kształcenia
Formujące
Podsumowujące
P-W01
wejściówka na ćwiczenia
kolokwia, egzamin
P-W02
wejściówka na ćwiczenia
kolokwia, egzamin
P-W03
wejściówka na ćwiczenia
kolokwia, egzamin
P-W04
wejściówka na ćwiczenia,
kolokwia, egzamin
P-W05
wejściówka na ćwiczenia
kolokwia, egzamin
obserwacja pracy studenta w trakcie ćwiczeń, ocena
P-U01
kolokwia, egzamin
wyciąganych wniosków
P-U02
obserwacja pracy studenta w trakcie ćwiczeń
kolokwia, egzamin
P-K01
obserwacja pracy studenta w trakcie ćwiczeń
zaliczenie ćwiczenia
Data
22.06.2016 r.
dr hab. Agnieszka Markowska
opracowania
Program opracowała
programu
uzupełniająca