Co to była rewolucja neolityczna

Co to była rewolucja neolityczna? Człowiek przechodzi od zbieractwa do
hodowli zwierząt, uprawa roślin, przechodzi do życia osiadłego. Rewolucja
neolityczna dokonała się głównie na terenie Bliskiego Wschodu. Człowiek
udomowił zwierzęta i zaprzągł je do pracy na roli. Pojawiły się nadwyżki
żywności zaczęły rozwijać się różne dziedziny sztuki, rozkwitły kulty religijne.
Jaki prawodawca grecki wprowadziła tzn „strząśnięcie długów” i na
czym ono polegało? Wprowadził to Solon drakon ustanowił prawo
zezwalające wierzycielowi na wzięcie lub sprzedanie w niewolę
niewypłacalnego dłużnika i jego rodziny. Gdy Solon został archontem –
eponymem dokonał strząśnięcia długów – umorzenie długów zaciągniętych
pod zastaw osoby. Usunął kamienie dłużnicze, które zobowiązywały
zadłużonych do oddawania 1/6 produkcji przywrócił wolność dłużnikom
sprzedanym w niewole w kraju i zagranicą Zakazał wywozy żywności za
granicę można było tylko wywozić oliwę nakłaniałby zajmowano się
rzemiosłem lub handlem. Na czym polegały reformy agrarne Tyberiusza
Grakchusa? Tyberiusz chcąc zwiększyć liczbę drobnych rolników
stanowiących trzon armii rzymskiej wniósł jako trybun ludowy projekt ustawy
ograniczającej posiadanie ziemi państwowej do 500 jugerów. Nadwyżkę
zamierzał podzielić między drobnych rolników 10 lat po śmierci dzieło to
podjął jego brat Gajusz podzielił swój program reform na etapy Reformy te
były korzystne dla ubogich obywateli powrócił do projektu Tyberiusza potem
utworzył front robót publicznych. Co to była renta feudalna i co
obejmowała? System świadczeń jakie składać musieli poddani feudalnego i
stanowiła ona podstawę utrzymania grupy feudalnej. Chłopi za prawo do
użytkowania ziemi uiszczali rentę feudalną. Mogła ona występować w trzech
postaciach: jako czynsz, danina, pańszczyzna Chłopi płacili również grzywnę
za przewinienia i dziesięcinę na rzecz kościoła. Na czym polegała
kolonizacja na prawie niemieckim? Polegała na zakładaniu wsi na nowym
rodzaju prawa określającego stosunki między właścicielem ziemi a chłopami
chłopów sprawdzał zasadźca który w imieniu gromady negocjował warunki
zawierały one określone wielkości daniny ¼ plonów oraz prac
obowiązkowych na rzecz właściciela pańszczyzna w wymiarze kilku do
kilkunastu dni w roku Osadnicy w początkowych latach zwalniani byli ze
świadczeń wolnizna wieś mogli opuścić tylko wtedy gdy odpracowali taką
samą ilość lat jaką otrzymali w postaci wolnizny istotą tego prawa było
ustanowienie stałych czynszów oraz chłop nie był związany z ziemią. Co to
był folwark pańszczyźniany i jego istota? Duże gospodarstwo rolne lub
rolno – handlowe, którego produkcja była przeznaczona do sprzedaży Siłe
roboczą stanowili poddani odrabiający pańszczyznę najmowani do pracy za
skromne wynagrodzenie często w naturze istotą było wykorzystanie taniej
siły roboczej i przywiązanie chłopa do ziemi. Co to był „ dogmat
spichlerza”? Przekonanie polskiej szlachty o tym że Europa jest
uzależniona od polskiego zboża i wobec powyższego dyktowania warunków
Europa Wynikało to z dualizmu rozwoju Europy umowną granicę dwóch stref
stanowiła Łaba w krajach Europy zachodniej rozwijała się gospodarka
towarowo – pieniężna w europie środkowo wschodniej nastąpił powrót do
stosunków feudalnych dla tego w europie zaczęło brakować zboża i było
bardzo drogie. Uwłaszczenie na ziemiach polskich geneza skutek
znaczenie Uwłaszczając chłopów zaborcom chodziło głównie o odciągnięcie
chłopów od powstania. Pruski zabór ref. Miała charakter ewolucyjny (trwała
50 lat) Rosyjski przeprowadzono w 1864 w Austryjackim. 1848 reformy
uwłaszczeniowe doprowadziły do zubożenia szlachty skutki wzrost obszaru
ziemi chłopskiej, trudności ekonomiczne wielu folwarków dalsze
rozwarstwienie ludności wiejskiej. Na czym polegał liberalizm w ekonomi i
kto był jego twórcą? Odrzuca wszelki ograniczenia, które krępują wolny
rozwój gospodarczy, wolna konkurencję na rynku. Promuje tzn. państwo –
minimum dążenie do wolności pracy i wolnej konkurencji Adam Smith
uważał, że zły system prawny krepuje działanie jednostki uważał że powinna
ona działać spontanicznie bez ograniczeń i że to będzie najkorzystniejsze
dla gospodarki. Co to jest Maltuzjanizm? kierunek ekonomiczno –
demograficzny oparty na teorii ludnościowej Th Malthusa głoszącej że ilość
środków żywności rośnie w postępie arytmetycznym a liczba ludności w
postępie geometrycznym. Nędza mas jest wynikiem nadmiernego przyrostu
ludności. Istnieje stała dysproporcja pomiędzy tempem przyrostu ludności i
tempem przyrostu produkcji środków żywności niezbędnych do jej
wyżywienia jest przyczyna nędzy , klęsk głodowych , wzmożonej
śmiertelności. Kto to był Książe Ksawery Drucki – Lubecki Lubeki jakie
zagłębię przemysłowe rozbudowano okresie królestwa Polskiego?
Polityk w latach 1821-30 minister skarbu w królestwie Polskim założył Bank
Polski zwolennik związku z Rosją przeciwnik powstania listopadowego
zlikwidował deficyt budżetowy przez bezwzględne egzekwowanie podatków
rozbudowę systemu podatków konsumpcyjnych w wprowadzanie monopoli
skarbowych zainicjował budowę z Zagłębiu Staropolskim kompleksu kopalni
rudy żelaza powstały nowe Warszawa , Łódź i Zagłębie Dąbrowskie W
zagłębiu Dąbrowskim rozwinięto przemysł górniczy i hutniczy w 1878 – 79
powstał sosnowiecko – częstochowski okręg przemysłowy. Wymień etapy
rewolucji na ziemiach polskich. Do około 1850 r wprowadzenie
pierwszych narzędzi mechanicznych oraz maszyn parowych do 1890
dokonały się zasadnicze zmiany techniczne które doprowadziły do przewagi
systemu fabrycznego do opanowania rynku przez produkcję fabryczną oraz
postania proletariatu przemysłowego po 1890 przewrót przemysłu objął
bardziej zacofane i mniej ważne dziedziny przemysłu nastąpił ostateczny
upadek wytwórczości opartej na starej technice. Jak rozwiązano problem
reformy rolnej w pakcie lanckorońskim podpisany w 1923r
Porozumienie to znalazło wyraz prawny w XII 1925r o wykonaniu reformy
rolnej max powierzchni nadwyżki majątków prywatnych 60 ha w okręgach
przemysłu i podmiejskich oraz 180 ha na pozostałym obszarze państwa w
woj. Wschodnich norma to do 300 ha w stosunku zaś do majątków
uprzemysłowionych do 700 ha parcelacja roczna w wysokości 200 tyś ha i
wykup ziemi za jej pełną cenę.Reformy skarbowe Grabskiego w 1924r
wprowadzono podatek majątkowy obciążający właścicieli przedsiębiorstw
gospodarstw rolnych. Jednocześnie podniesiono taryfy kolejowo i
ograniczono drastyczne wydatki na administracje Wprowadzenie nowej
jednostki pieniężnej – złotego powołanie do życia Banku Polskiego wymiana
marek polskich na złote , ustalenie zasad likwidacji PKP reforma została
dokonana
własnymi
siłami
bez
pomocy
zagranicy.
Formy
interwencjonizmu państwowego w okresie międzywojennym ( zasiłki dla
bezrobotnych, wydatki państwa na zakup dóbr i usług, dług publiczny i
deficyt budżetowy) stworzona przez Johna Keynes’a. Co wiesz o planie
Marshalla? Plan odbudowy Europy znany jako Plan Marshalla w 1947r plan
odbudowy gospodarczej Europy przewidywał nieodpłatne dostawy towarów i
kredytów w wielkościach ustalanych co rocznie przez Kongres USA z
pomocy skorzystało 17 krajów Warunkiem politycznym uczestniczenia w
pomocy była nieobecność komunistów w rządzie danego kraju. Wszystkie
formalne inicjatywy leżały w gestii rządów państw chcących uczestniczyć w
Planie. Realizacja programu obejmowała lata 1948 – 52 w formie dostaw i
kredytów. Plan 6 letni (1950 – 1956) zakładała szybką industrializację w
oparciu o przemysł ciężki zbrojeniowy , wzrost dochodów obywateli
głównym jego celem była industrializacja zapowiadała awans polski do grupy
państw uprzemysłowionych przewidywano budowę ponad 1000 nowych
obiektów zlikwidowano przemysł znajdujący się w rękach prywatnych oraz
ograniczono znaczenie działalność rzemiosła w 6 letnim planie
wprowadzano ciągłe zmiany założeń Efekty planu były negatywne
Inwestycje – kombinat metalurgiczny w Nowej Hucie. Kto to był Oskar
Lange? Ekonomista profesor uniwersytetu w Chicago następnie Spis i
Uniwer. Warsz. Członek PAN dowodził on że szczebel abstrakcji na którym
są formułowane teorie ekonomiczne jest tak wysoki iż powstają niekiedy
duże rozbieżności między sformułowanymi teoriami a rzeczywistym
przebiegiem procesu gospodarczego stała na czele Rady Ekonomicznej
proponował przygotowanie nowego modelu gospodarki socjalistycznej. Co
to było lenno? Inaczej feudum obszar ziemi , majątek przekazywany przez
seniora wasalowi w zamian za wypełnianie określonych obowiązków wasal
w momencie otrzymania ziemi składał uroczystą przysięgę wierności (hołd
lenny). Na czym polegają ciężary prawa książęcego? Polegało to na
płaceniu na rzecz panującego daniny i posługi. Daniny to określone ilości
zubaża , bydła , nabiału, miodu, wosku, skór zwierzęcych. Posługi stanowiły
rodzaj obowiązkowych prac wykonywanych przez ludność na rzecz
panującego : obowiązek budowy, konserwacja grodów i innych urządzeń
obronnych istniała jeszcze grupa tzw ludności służebnej była ona zwolniona
z danin natomiast wykonywała na rzecz panującego specjalne usługi np.
wypiek chleba. Jakie uprawnienia we wsi lokowanej na prawie
niemieckim miał sołtys? Zasadźca sprawdzający chłopów zostawał
sołtysem we wsi miał większy od innych chłopów nadział ziemi , prawo do
prowadzenia młyna i karczmy jako przewodniczący sądu wiejskiego miał
prawo do zatrzymywania dla siebie trzeciej części opłat sądowych pobierał
1/6 czynszu od chłopów Wyjaśnij terminy :cechy , gildie , Hanza: Cechy
zrzeszenia rzemieślników regulowany zbiorowe nabywanie surowca,
reglamentowały produkcje i zbyt oraz nadzorowały jakość wyrobów ustały
też stałe monopolistyczne ceny. Gildie zrzeszenia kupców których zdaniem
była obrona wspólnych interesów tej grupy celem było stworzenie swoim
członkom jak najlepszych warunków handlu. Hanza grupa miast położonych
głównie nad Bałtykiem, które od Xiii starały się zmonopolizować handel w tej
części Europy najważniejszym jej ośrodkiem była Lubeka. Czy chłop był
właścicielem ziemi która uprawiał? W okresie pańszczyzny nie byli
właścicielami ziemi zwłaszcza na ziemiach polskich dopiero po uwłaszczeniu
w Xix mieli ziemię na własność. Na czym polegała pańszczyzna sprężana
i kto ja wykonywał? Wykonywali ją kmiecie chłopi dzierżawiący od połowy
do jednego łana ziemi wykonywana przy pomocy narzędzi własny zaprzęg
(konie, woły). Który przywilej szlachecki , przez kogo i kiedy wydany
określał, że do miasta może odejść zw wsi tylko jeden chłop w roku a
spośród synów chłopskich tylko jeden może odejść na służbę lub
naukę pod warunkiem wszakże powrotu do rodzinnej wsi? Był to
przywilej piotrkowski wydany przez Jana Olbrachta w 1496r. Pojęcia
monopol, kartel, trust? Monopol – wyłączność na produkcję i sprzedaż
produktów danej branży Kartel – w jego skład wchodziły przedsiębiorstwa tej
samej gałęzi które zobowiązywały nie konkurować między sobą lecz działa
wspólnie w celu maksymalizacji zysku. Trust – związek przedsiębiorstw
jednej gałęzi produkcji które ograniczają swoją samodzielność gospodarczą
na rzecz wspólnego zarządu. Na czym polegała kolektywizacja na ZSRR?
Co to był NEP? Proces likwidacji indywidualnych gospodarstw chłopskich i
tworzenia na to miejsce form zbiorowego gospodarowania rozpoczęty w
ZSRR od 1928 wynikał z ideologicznego przekonania o wyższości formy
własności wspólnej nad indywidualną W ZSRR forsowany przez Stalina
przyciągnął za sobą olbrzymie ofiary wśród chłopów których opór został
bezwzględnie złamany na drodze terroru. NEP - nowa polityka ekonomiczne
określa zmianę podejścia reżimu sowieckiego dp własności prywatnej w
gospodarce została wprowadzona przez Lenina w 1921 r NEP
był
częściowym powrotem do gospodarki rynkowej Kto to był Eugeniusz
Kwiatkowski? Za twórcę jakiego miasta i okręgu przemysłowego się go
uważa? Polityk działaćz gosp. inżynier chemik. Karierę ministerialną
rozpoczął po zamachu majowym, kiedy to kierująć resortem przemysłu i
handlu dokończył budowę portu w Gdyni do roku 1930 zrealizował kilka
dużych inwestycji min budując fabrykę związków azotowych w Mościkach w
latach 1928 – 30 był posłem na sejm z listy BBWR w 1935r Kwiatkowski
został wicepremierem i ministrem skarbu w rządzie Mariana
Kościałkowskiego Był odpowiedzialny za gospodarkę polską z jego
inicjatywy rozpoczęto budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego
Przemysłowego 1945 r był przewodniczącym Komisji Planu Rozbudowy
Trójmiasta. Na czym polegała reforma rolna uchwalona przez PKWN w
lipcu 1944??Reforma rolna miała być przymusowa bez odszkodowania na
jej mocy obligatoryjnej parcelacji podlegały majątki powyżej 50ha użytków
rolnych w Polsce centralnej i wschodniej i powyżej 100 ha powierzchni
ogólnej w Polsce zachodniej oraz ziemia należąca do Niemców i
kolaborantów Ziemię otrzymało ponad 100 tyś rodzin chłopskich chłopskich
terenu Polski Lubelskiej Mieli za nią zapłacić wysokość jednorocznych
zbiorów a spłata została rozłożona na 10- 20 rat rocznych. Kto to był Hilary
Minz? Działacz komunistyczny , ekonomista , członek Biura Poli. KC PZPR
kierował procesem centralizacji i upaństwowienia plskiej gospodarki wg
wzorów radzieckich Kierował Ministerstwem Przemysłu i handlu był
odpowiedzialny za sprawy ekonomiczne w PPR był wicepremierem
Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego OPpisz podstawowe
założenia planu Balcerowicza – przeprowadzenie prywatyzacji i
reprywatyzacji gospodarki – walka z hiperinflacją – liberalizacja cen –
otwarcie gospodarki polskiej na świat – powstanie rynku kapitałowego
kapitałowego giełdy papierów wartościowych – stworzenie warunków dla
zagraniczny h inwestorów i kapitału zagranicznego – doprowadzenie do
dewaluacji złotego. Co to był „przymus drożny i prawo składu” prawo
składu – zobowiązywało kupców przewożących towary do wystawienia ich
na sprzedaż kupcom w mieście posiadającycm ten przywilej dawało
władzom miejskim możliwość kontroli handlu tranzytowego miejscowym
kupcom gwarantowało monopolizacje lokalnego rynku istanialo prawo składu
całkowitego obejmujące wszystkie przewożone towary lub częściowe
dotyczące tylko niektórych. Przymus drogowy – obowiązek używania ściśle
oznaczonych dróg na których znajdowały się liczne komory celne. Co to
była pańszczyzna i jakie znasz jej rodzaje? Przymusowa praca chłopów
na rzecz pana wykonywana w zamian za prawo użytkowania gospodarstw
obejmowała przede wszystkim opracę na roli a także inne posługi pracę w
lesie również w rzemiośle dworskim w XVIII w manufakturach chłopi
posiadający gospodarstwa pełnorolne odrabiali pańszczyzę sprzężajną chłpi
dzierżawiący od połowy do jednego łana ziemi. Wykonywali ją przy pomocy
własnego zaprzęgu , małorolni ( zagrodniczy , chałupnicy) pańszczyznę
pieszą (bez narzedzi). Kim był zasadźca i jaką miał rolę przed i po lokacji
miast Organizator wsi lub miasta Pan feudalny wystawiał ana ręce
zasadźmy dokument lokacyjny będący podstawą organizacji lokowanej wsi
lub miasta zasadźca zostawał zwykle sołtysem lokowanej wsi a w mieście
dziedzicznym wójtem zasadźa sprawdzający chłopów zostawał sołtysem we
wsi miał większy od innych chłopów nadział ziemi , prawo do prowadzenia
młyna i karczmy jako przewodniczący sądu wiejskiego miał prawo do
zatrzymywania dla siebie trzeciej części opłat sądowych pobierał 1/6
czynszu od chłopów. Co to był patrycjat , pospólstwo i plebs –
społeczność miasta 3 warstwy – Patrycjat – bogata warstwa mieszczan
swoje ekonomiczne znaczenie patrycjat opierał głównie na handlu duża rolę
odgrywały także operacje kredytowe i lichwa. Patrycjat wielkich miast
dysponował również wielkimi majątkami ziemskimi organami jego działania
w mieście była rada miejska i ława sądownicza. Pospólstwo – obejmująca
mieszkańców posiadających prawo miejskie lecz nie zasiadających w
najwyższych instytucjach samorządowych pospólstwa należeli ubożsi kupcy
, część czeladników, przekupnie. Plebs – najniższe pozbawione
obywatelstwa miejskiego grupy ludności które miały najtrudniejsze warunki
bytowe. Rewolucja przemysłowa kiedy i gdzie się zaczęła? Przejście od
przemysłu manufakturowego do przemysłu zmechanizowanego rozpoczęła
się w Anglii 2 poł. XVIII w początek rewolucji dał przemysł włókienniczy
zaczęto stosować maszynę przędzalnianą o napedzie wodnym oraz
mechaniczny warsztat tkacki największą zmianę wprowadziło wynalezienie
maszyny parowej co uniezależniło przemysł od lokalizacji przy wytopie
surówki zastosowano węgiel kamienny spowodowało to rozwój górnictwa.
New Deal kto był inicjatorem i w jakim celu – Nowy ład program reform
społ – ekon przedstawiony w 1932 przez F.D. Roosevelta i od 1933
realizowany przez jego administrację celem było zwalczanie następstw
wielkiego świata kryzysu gosp. a podstawowym założeniem aktywna rola
państwa w ożywianiu gospodarki i złagodzeniu jego społ. skutków przez
specjalną politykę pieniężną , poddanie wielkich spółek kontroli państwa ,
rozwój inwestycji państwa , organizowanie robót publicznych , odrodzenie
rolnictwa, pomoc dla bezrobotnych i ich rodzin. Kiedy zaczęto budowe
COP jakie wtedy składy powstały Eugeniusz Kwiatkowski na początku
1937 roku podjęto decyzję o budowie COP zlokalizowanego w tzw „trójkącie
bezpieczeństwa” w widłach Wisły i Sanu w ramach COP wyodrębniono 3
rejony A – surowcowy obejmujący kieleckie B – aprowizacyjny obejmujący
lubuskie C- przemysł przetwórczy obejmujący sandomierskie. W jego
ramach zbudowano hutę w Stalowej Woli połączoną z fabryką armat i
silników lotniczych W Mielcu i Rzeszowie wybudowano zakłady lotnicze oraz
zakałdy uzupełniające jak np. fabryka obrabiarek W Dębicy powstał zakład
wytwarzający syntetyczny kauczuk oraz walcownię metali kolorowych.
Zmodernizowano również zakłady w Radomiu i Starachowicach
wybudowano elektrownie wodne w Rożnowie i Myczkowicach oraz cieplną z
Stalowej Woli. Plan 3 letni jego założenia i kiedy był realizowany w latach
1947-49 założenia – podniesienie stopy życiowej Polaków – likwidacja szkód
wojennych – pełne połączenie Ziemi Odzyskanych z resztą Polski –
ugruntowanie nowego modelu gospodarczego – osiągnięcie przedwojennej
produkcji w przemyśle wzrost o 10% produkcji rolnej w porównaniu do stanu
przed wojennego – pełen odbudowanie zniszczonych przedsiębiorstw jako
jedyny został w pełni zrealizowany i udało się to nawet przed czasem
Etatyzm silna ingerencja państwa w życie gospodarcze pozwalała
ingerować w stosunki między pracodawcami a pracobiorcami EWG 1957
cele : przyczynienie się do rozwoju ekonomicznego państw członkowskich ,
stałej i zrównoważonej ekspansji gospodarczej , przyspieszonego wzrostu
stopy życiowej i zacienienia stosunków między tymi krajami
CECA
Europejska Wspólnota Węgla i Stali 1952 prowadzenie wspólnej polityki w
zakresie przemysłu węglowo hutniczego.
EEA Europejski Obszar
Gospodarczy wspólny rynek utworzony na mocy porozumienia podpisanego
w 1992 w Porto cel: swobodny przepływ towarów i usług i kapitału oraz
swoboda w przemieszczaniu się osób Europejski Układ Walutowy 1955
regulował wielostronność rozrachunków między krajami Europy Zachodniej
EFTA Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu założone w 1959 przez
państwa które nie znalazły się wówczas w EWG – Austrię , Danię ,
Portugalię, Szwecję i Wielką Brytanie później dołączyły Finlandia , Islandia, i
Lichtenstein razem z We w 1993 utworzyły Obszar Europejski Gospodarczy
RWPG Rada Wzajemniej Pomocy Gospodarczej w Moskwie w 1949 r
styczniu obejmująca Albanię do 1962r Bułgarii, Czechosłowację, Kubę od
1972 Mongolię od 1962 , NRD Polskę Rumunię , Węgry i ZSRR
najważniejszymi oraganiam RWPG były Sesje Rady , Komitet Wykonawczy
z siedzibą w Moskwie 1962 Sekretariat i Komisje w liczbie (min:
budownictwa,
ekonomiczna,
handlu
zagranicznego
,
przemysłu
maszynowego, rolna) RWPG stała się instytucją utwierdzająca dominację
gospodarczą ZSRR ponieważ wprowadziła korzystny dla tego kraju system
ustalanie cen na poziomie zdecydowanie niższym do cen światowych Rok
1989 przyniósł rozpad bloku komunistycznego i jednocześnie upadek RWPG
Kiedy został uchwalony Lend – Lease Act? Wyjaśnij pojęcie ustawa o
pożyczce i dzierżawie przyjęta przez Kongres USA 1941 obowiązywała do
1945 przyznawała prezydentowi prawo do sprzedaży , pożyczki lub wynajmu
sprzętu i materiałów koniecznych do prowadzenia wojny państwowym ,
których obrona miała istotne znaczenie dla bezpieczeństwa USA Światowy
kryzys gospodarczy 1929 – 1933. Pierwszym objawem kryzysu był tzw.
czarny czwartek 24 października 1929 r. Gdy nastąpiło załamanie na
nowojorskiej giełdzie papierów wartościowych w skutek pojawienia się na
rynku kilkudziesięciu milionów akcji i obligacji które nie znalazły nabywców.
Wybuchła panika. Zanotowano gwałtowny spadek kursu akcji i papierów
wartościowych (w ciągu kilku miesięcy od 3.09 do 13.11) o sumę 30 mld
dolarów. Z dnia na dzień ludzie zamożni stali się biedakami. USA
ograniczyło import, co uniemożliwiło ich dłużnikom zdobycie środków
finansowych drogą zwiększonego eksportu. Wielki kryzys gospodarczy był
spowodowany nadprodukcją
towarów w stosunku do siły nabywczej
ludności. Ograniczono inwestycje, gwałtownie spadła produkcja. Wiele
przedsiębiorstw zbankrutowało. Państwa które spłacały pożyczki, próbowały
sprzedawać towary po tzw. cenach dumpingowych czyli nawet niższych od
cen wewnętrznych i poniżej kosztów własnych. Rządy podwyższyły taryfy ceł
wwozowych. W skali światowej gwałtownie spadły obroty w handlu
międzynarodowym. Tak głęboki kryzys ekonomiczny zmusił rządy do
aktywnego i bezpośredniego oddziaływania na gospodarkę. W tej sytuacji
niektóre państwa stosowały etatyzm czyli podejmowały bezpośrednio
działania gospodarcze inne uciekały się do polityki interwencjonalizmu
państwowego. Interwencja gospodarcza państw przyjmowała różne formy.
Od udzielania pomocy rolnikom, na przykład przez oddłużanie rolnictwa i
tanie kredyty, do finansowania przez państwo skupu artykułów rolnych.
Jednym ze sposobów wychodzenia z kryzysu było nakręcanie koniunktury
gospodarczej przez państwo drogą rządowych zamówień. Następstwem zaś
nakręcania koniunktury przez zbrojenia stało się uformowanie kompleksu
przemysłu zbrojeniowego.
Taksy wojewodzińskie - ustalany przez
wojewodę cennik towarów krajowych i zagranicznych (za wyjątkiem zboża).
Taksy wprowadził Władysław Jagiełło w statucie warckim (1423) i stosowano
je aż do rozbiorów. Początkowo dotyczyły tylko wyrobów rzemieślniczych,
później rozszerzono ich stosowanie. Był to przejaw ekonomicznej dominacji
szlachty nad mieszczaństwem. Robert Schuman Robert Schuman (29
czerwca 1886 - 4 września 1963) polityk francuski uznawany za jednego z
ojców zjednoczonej Europy. W roku 1919 po raz pierwszy zdobył mandat
deputowanego do francuskiego sejmu. Pracował jako parlamentarzysta do
roku 1940, kiedy rząd Vichy umieścił go w areszcie domowym. Rok później
Schuman uciekł z aresztu i przyłączył się do ruchu oporu. W maju 1950 roku
Schuman, we współpracy z Jeanem Monnetem i kanclerzem Niemiec
Konradem Adenauerem doprowadził do porozumienia między Francją a
Niemcami w sprawie wspólnego zarządzania przemysłami stalowym i
węglowym na terenie Zagłębia Ruhry. W ten sposób powstała Europejska
Wspólnota Węgla i Stali, której następcą jest dzisiejsza Unia Europejska.
Deklarację Schumana podpisano 9 maja 1950 roku – dla upamiętnienia tego
dnia 9 maja obchodzony jest jako Dzień Europy. PKWN Polski Komitet
Wyzwolenia Narodowego – tymczasowy naczelny organ wykonawczy
Krajowej Rady Narodowej (KRN), powołany 21 VII 1944 w Moskwie. 20 VII
postanowiono zredagować manifest do narodu polskiego, który byłby
ogłoszony w pierwszym wyzwolonym polskim mieście. Odpowiedni projekt
ustawy o powołanie PKWN opracowano 21 VII. Przewodniczącym PKWN
został Osóbka-Morawski. REWOLUCJA 1905–07 na ziemiach polskich,
najszersze wystąpienie przeciwko zaborcy w okresie rozbiorowym; w
różnych formach objęło wszystkich robotników przem. i rolnych, większość
chłopów i inteligencji zaboru ros., wywarło także wpływ na pozostałe zabory.
Główną formą walki były masowe strajki, wiece i demonstracje, sporadycznie
także walka zbrojna. Rewolucja rozpoczęła się styczniowo-lutowym (1905)
powszechnym strajkiem ekon.-polit., pierwszym o takich rozmiarach w całej
historii; następnie wybuchło kilka dużych fal strajkowych z przewagą
postulatów ekon. bądź politycznych. Punktem szczytowym walk, także w
Królestwie Polskim był ogólno rosyjski październikowo-listopadowy
powszechny strajk polit. 1905, który wymusił obietnicę nadania konstytucji i
stworzył w kraju na kilka tygodni sytuację faktycznej wolności słowa. W
końcu 1905 w Królestwie Pol. wprowadzono stan wojenny, a armia ros.
przystąpiła do tłumienia rewolucji.