Przedmiotowy system oceniania klasa I

Przedmiotowy system oceniania klasa I
Dział I. Biologia – nauka o życiu
Uczeń, który otrzymuje ocenę dopuszczającą:

wyróżnia elementy przyrody ożywionej i nieożywionej

wymienia czynniki niezbędne do życia

wskazuje źródła wiedzy biologicznej

określa, jakiego sprzętu można użyć do danej obserwacji

przedstawia etapy obserwacji i doświadczenia

dokumentuje wyniki doświadczenia i obserwacji

przedstawia budowę mikroskopu

poprawnie posługuje się mikroskopem
Uczeń, który otrzymuje ocenę dostateczną:
 określa cechy żywych organizmów
 poprawnie używa nazw podstawowych działów biologii
 planuje prostą obserwację i doświadczenie
 formułuje problem badawczy i hipotezę
 przeprowadza samodzielnie zaplanowane doświadczenie i obserwację
 wnioskuje na podstawie doświadczenia i obserwacji
 wyjaśnia, jak się oblicza powiększenie mikroskopu
 wykonuje preparat mikroskopowy
 graficznie dokumentuje obserwacje
Uczeń, który otrzymuje ocenę dobrą:
 poprawnie używa nazw podstawowych działów biologii
 porównuje różnorodne organizmy
 podaje przykłady zastosowania w życiu wiedzy biologicznej
 tłumaczy wartość doświadczeń i obserwacji jako bezpośredniego sposobu zdobywania wiedzy
 określa funkcje części mikroskopu optycznego
 samodzielnie przeprowadza obserwacje mikroskopowe
Uczeń, który otrzymuje ocenę bardzo dobrą:

przejawia gotowość poszerzania wiedzy biologicznej

wykazuje konieczność przeprowadzania próby kontrolnej

porównuje mikroskop świetlny ze skaningowym mikroskopem elektronowym

oblicza rzeczywistą wielkość obiektu w jednostkach miary
Uczeń, który otrzymuje ocenę celującą:

spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą
oraz wykazuje wiedzę po za programową

wykonuje dodatkowe zadania zaproponowane przez nauczyciela

wykazuje duże zainteresowanie treściami programowymi

bierze udział w konkursach przedmiotowych

współuczestniczy w projektach edukacyjnych
Dział II. JEDNOŚĆ ORGANIZMÓW
Uczeń, który otrzymuje ocenę dopuszczającą:
 wyjaśnia znaczenie komórek dla organizmów
 sprawnie posługuje się mikroskopem
 wyróżnia elementy budowy komórki zwierzęcej, roślinnej i bakteryjnej
 rozpoznaje elementy budowy komórek na rysunkach i schematach
 podaje przykłady tkanek zwierzęcych
 określa lokalizację tkanek zwierzęcych w organizmach
 wyjaśnia zależność między komórką, tkanką, narządem i układem
 przedstawia różnorodność odżywiania się organizmów
 podaje przykłady organizmów odżywiających się różnymi sposobami
 określa substraty i produkty fotosyntezy
 dokumentuje wyniki doświadczenia
 dostrzega różnicę między oddychaniem a wymianą gazową
 podaje przykłady wykorzystania energii przez organizm
 wyróżnia oddychanie tlenowe i beztlenowe
 przedstawia narządy wymiany gazowej różnych organizmów
 wymienia sposoby rozmnażania się organizmów
 przedstawia różnice między rozmnażaniem płciowym i bezpłciowym
 wymienia przykłady organizmów o rozwoju prostym i złożonym
 definiuje pojęcia zapłodnienie i zygota
Uczeń, który otrzymuje ocenę dostateczną:
 podaje przykłady różnych komórek zwierzęcych i ludzkich
 porównuje budowę komórek roślinnych, zwierzęcych i bakteryjnych
 wykonuje preparat ze świeżego materiału roślinnego
 wykazuje złożoność budowy organizmów
 określa funkcje tkanek zwierzęcych
 wyjaśnia sposoby trawienia pokarmu przez organizmy cudzożywne
 planuje doświadczenia wykazujące wpływ warunków zewnętrznych na przebieg fotosyntezy
 przeprowadza samodzielnie zaplanowane doświadczenie
 wyjaśnia proces oddychania
 planuje doświadczenia wykrywające produkty oddychania roślin
 przeprowadza samodzielnie zaplanowane doświadczenia
 wymienia różnice między rozwojem prostym a złożonym
Uczeń, który otrzymuje ocenę dobrą:
 przedstawia funkcje poszczególnych składników komórki zwierzęcej
 wskazuje cechy pozwalające na rozróżnienie komórek: zwierzęcej, roślinnej, bakteryjnej
 przedstawia funkcje poszczególnych składników komórek roślinnych i bakteryjnych
 wykazuje różnorodność tkanek budujących dany narząd
 podaje znaczenie próby kontrolnej w doświadczeniach
 wyciąga wnioski z wyników doświadczeń
 dostrzega rolę chlorofilu
 określa warunki przebiegu fotosyntezy
 określa warunki oddychania tlenowego, jego substraty i produkty
 określa warunki przebiegu procesu fermentacji oraz jego substraty i produkty
 wymienia przykłady wykorzystania fermentacji przez człowieka
 wyróżnia typy rozmnażania bezpłciowego
 wymienia korzyści z rozmnażania płciowego
 wymienia przykłady organizmów obupłciowych i rozdzielnopłciowych
 wykazuje związek między środowiskiem życia a rodzajem zapłodnienia
Uczeń, który otrzymuje ocenę bardzo dobrą:
 wykazuje zależność między budową komórki zwierzęcej a jej funkcją
 dostrzega zależność między budową komórek roślinnych i bakteryjnych a ich funkcjami
 uzasadnia konieczność współdziałania narządów i układów narządów
 wyjaśnia trawienie pozakomórkowe
 wykazuje znaczenie fotosyntezy dla istnienia życia na Ziemi
 interpretuje wyniki doświadczeń
 porównuje substraty i produkty oddychania tlenowego i beztlenowego
 dowodzi znaczenia rozmnażania dla gatunku a nie dla pojedynczego osobnika
Uczeń, który otrzymuje ocenę celującą:

spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą
oraz wykazuje wiedzę po za programową

wykonuje dodatkowe zadania zaproponowane przez nauczyciela

wykazuje duże zainteresowanie treściami programowymi

bierze udział w konkursach przedmiotowych

współuczestniczy w projektach edukacyjnych
Dział III. RÓŻNORODNOŚĆ ORGANIZMÓW
III.1 Klasyfikacja organizmów
Uczeń, który otrzymuje ocenę dopuszczającą:
 przedstawia kryteria klasyfikacji organizmów
 posługuje się słownikiem i encyklopedią
 wykazuje, że podstawową jednostką klasyfikacji jest gatunek
 posługuje się prostym, dwudzielnym kluczem do oznaczania gatunku
Uczeń, który otrzymuje ocenę dostateczną:
 definiuje pojęcie klasyfikacja
 konstruuje dwudzielny klucz do oznaczania kilku organizmów
 wyjaśnia dwuczłonowe nazewnictwo gatunków
 wymienia w kolejności jednostki systematyczne
 przedstawia pięć królestw organizmów
Uczeń, który otrzymuje ocenę dobrą:
 uzasadnia potrzebę klasyfikacji
 posługuje się kluczami do oznaczania różnych grup organizmów
 wyjaśnia zależność między pozycją systematyczną a stopniem pokrewieństwa między organizmami
 określa, co to jest gatunek
 wyjaśnia pojęcie układ hierarchiczny
Uczeń, który otrzymuje ocenę bardzo dobrą:
 podaje różnorodność sposobów klasyfikacji
 uzasadnia stosowanie języka łacińskiego w systematyce organizmów
Uczeń, który otrzymuje ocenę celującą:

spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą
oraz wykazuje wiedzę po za programową

wykonuje dodatkowe zadania zaproponowane przez nauczyciela

wykazuje duże zainteresowanie treściami programowymi

bierze udział w konkursach przedmiotowych

współuczestniczy w projektach edukacyjnych
III.2. Królestwa: bakterii, protestów, grzybów
Uczeń, który otrzymuje ocenę dopuszczającą:
 przedstawia budowę komórki bakteryjnej
 wymienia czynności życiowe bakterii
 podaje przykłady chorób wirusowych i bakteryjnych
 uzasadnia potrzebę przestrzegania higieny
 określa środowisko życia protistów
 podaje przykłady jednokomórkowych protistów samożywnych i cudzożywnych
 opisuje budowę wybranych jednokomórkowych protistów
 przedstawia różnorodność protistów
 wymienia cechy wspólne dla wszystkich grzybów
 wymienia przedstawicieli grzybów świadczące o różnorodności królestwa grzybów
 rozpoznaje podstawowe gatunki grzybów jadalnych i trujących
 wymienia zasady postępowania w razie zatrucia grzybami
 wyjaśnia, dlaczego porosty są organizmami pionierskimi
Uczeń, który otrzymuje ocenę dostateczną:
 wymienia przykłady pozytywnego i negatywnego znaczenia bakterii
 uzasadnia, że wirusy nie są organizmami
 przedstawia podstawowe czynności życiowe protistów
 określa pozytywne i negatywne znaczenie protistów w przyrodzie i życiu człowieka
 przeprowadza obserwacje mikroskopowe i makroskopowe protistów
 graficznie przedstawia wyniki obserwacji
 określa sposoby odżywiania się grzybów
 wyjaśnia budowę porostu jako organizmu symbiotycznego
 przedstawia znaczenie grzybów
Uczeń, który otrzymuje ocenę dobrą:
 określa czynności życiowe bakterii
 dowodzi wszechobecność bakterii w przyrodzie
 porównuje wirusy z komórkami organizmów
 podaje znaczenie czynności życiowych protistów dla funkcjonowania organizmów
 uzasadnia przynależność różnorodnych organizmów do królestwa protistów
 określa rolę porostów w przyrodzie
Uczeń, który otrzymuje ocenę bardzo dobrą:
 rozpoznaje wirusy zwierzęce, roślinne i bakteryjne
 wykazuje związek budowy protistów ze środowiskiem życia
 wykazuje podobieństwa i różnice między organizmami zaliczanymi do królestwa protestów
 określa rolę porostów jako bioindykatorów czystości powietrza
Uczeń, który otrzymuje ocenę celującą:

spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą
oraz wykazuje wiedzę po za programową

wykonuje dodatkowe zadania zaproponowane przez nauczyciela

wykazuje duże zainteresowanie treściami programowymi

bierze udział w konkursach przedmiotowych

współuczestniczy w projektach edukacyjnych
III.3. Królestwo zwierząt
Uczeń, który otrzymuje ocenę dopuszczającą:
 wymienia wspólne cechy zwierząt
 określa środowisko życia parzydełkowców
 wykazuje na przykładach różnorodność środowisk i trybu życia płazińców i nicieni
 wymienia sposoby zapobiegania zakażeniom pasożytami

wymienia przedstawicieli pierścienic
 określa środowiska życia pierścienic
 wymienia przedstawicieli mięczaków
 określa środowiska i tryb życia mięczaków
 wymienia charakterystyczne cechy wszystkich stawonogów
 wykazuje różnorodność stawonogów
 wymienia środowiska życia skorupiaków i pajęczaków
 wykazuje różnorodność owadów w przyrodzie
 określa wspólne cechy zwierząt należących do owadów
 wyróżnia cechy owadów będące przystosowaniem do życia na lądzie
 wymienia charakterystyczne cechy kręgowców
 przedstawia przystosowania ryb do życia w wodzie
 wyjaśnia pojęcia związane z rozmnażaniem ryb
 porównuje warunki życia w środowisku wodnym i lądowym
 identyfikuje przedstawiciela płazów na podstawie charakterystycznych cech tej grupy zwierząt
 wymienia przystosowania żaby do życia w środowisku wodnym i lądowym
 określa środowisko występowania gadów
 identyfikuje przedstawiciela gadów na podstawie charakterystycznych cech tej grupy zwierząt
 wykazuje przystosowania ptaka do lotu
 opisuje budowę jaja ptaka
 charakteryzuje przystosowania wybranych ptaków do życia w różnych środowiskach
 wyjaśnia pojęcie stałocieplność
 prezentuje różnorodność ssaków
 wyróżnia charakterystyczne cechy ssaków
Uczeń, który otrzymuje ocenę dostateczną:
 charakteryzuje budowę i czynności życiowe parzydełkowców
 korzysta z różnych źródeł wiedzy

określa sposoby zakażenia się pasożytami
 wymienia cechy przystosowujące tasiemca do pasożytnictwa
 wyjaśnia pojęcia: żywiciel pośredni, żywiciel ostateczny
 opisuje budowę zewnętrzną dżdżownicy
 uzasadnia pozytywną rolę dżdżownic w przyrodzie,
w gospodarstwie człowieka
 wskazuje cechy odróżniające przedstawicieli mięczaków
 rozpoznaje ślimaki, małże i głowonogi
 wymienia główne różnice między gromadami stawonogów
 wyjaśnia rolę stawonogów w przyrodzie i życiu człowieka
 przedstawia różnorodność cech owadów i ich znaczenie w przystosowaniu się do środowiska życia
 opisuje rodzaje rozwoju złożonego owadów
 przedstawia znaczenie owadów w przyrodzie i życiu człowieka
 dostrzega przyczyny zagrożenia różnorodności gatunkowej ryb
 wymienia formy ochrony ryb
 wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do płazów
 przedstawia różnorodność płazów i ich znaczenie
 przedstawia różnorodność gadów
 uzasadnia, że gady są zwierzętami typowo lądowymi
 wymienia przykłady gatunków gadów chronionych w Polsce ich znaczenie oraz przyczyny zagrożenia
wyginięciem
 wymienia przykłady gniazdowników i zagniazdowników
 podaje przykłady gatunków ptaków chronionych w Polsce, ich znaczenie oraz przyczyny zagrożenia
wyginięciem

wyjaśnia znaczenie stałocieplności w zasiedlaniu różnorodnych środowisk przez ssaki
 podaje przykłady gatunków ssaków chronionych w Polsce i przyczyny zagrożenia ich życia
 przedstawia znaczenie ssaków
Uczeń, który otrzymuje ocenę dobrą:

uzasadnia przynależność różnorodnych zwierząt do typu parzydełkowców

porównuje polipa i meduzę

uzasadnia rolę przystosowania się pasożytów do środowiska pod względem wybranych cech

przedstawia cykl rozwojowy tasiemca

porównuje budowę wewnętrzną płazińców i nicieni

opisuje budowę wewnętrzną pierścienic

wykazuje różnorodność pierścienic ze względu na środowisko i tryb życia

wskazuje związek między budową a trybem życia mięczaków

porównuje budowę ślimaka, małża i głowonoga

uzasadnia przynależność różnorodnych zwierząt do typu stawonogi

wskazuje zależność między budową owadów a możliwością zasiedlania różnych środowisk i
przystosowania się do życia w tych środowiskach

dowodzi, że zróżnicowanie kształtów ryb jest przystosowaniem do trybu życia

uzasadnia konieczność ochrony gatunkowej ryb

uzasadnia konieczność ochrony płazów

uzasadnia znaczenie charakterystycznych cech płazów w przystosowaniu się do środowiska życia

uzasadnia znaczenie charakterystycznych cech gadów w przystosowaniu się do środowiska życia

wyjaśnia pojęcie owodniowce

wyjaśnia znaczenie stałocieplności w zasiedlaniu różnorodnych środowisk przez ptaki

charakteryzuje budowę wewnętrzną ptaka

określa rolę różnych rodzajów piór

wykazuje zależność między budową dzioba a rodzajem pokarmu ptaka

uzasadnia potrzebę ochrony ptaków

podaje przykłady różnego rodzaju uzębienia ssaków

analizuje związek budowy kończyn wybranych ssaków z ich trybem życia

określa znaczenie różnych rodzajów gruczołów skórnych
Uczeń, który otrzymuje ocenę bardzo dobrą:
 omawia powstawanie rafy koralowej

dowodzi większego zagrożenia żywiciela pośredniego na przykładzie włośnia spiralnego

porównuje cykl rozwojowy pasożytniczego płazińca i nicienia

charakteryzuje osiągnięcia ewolucyjne pierścienic

konstruuje dwudzielny klucz do oznaczania gatunków

ocenia wpływ stawonogów na życie na Ziemi

wymienia przykłady modyfikacji odnóży i aparatów gębowych u różnych owadów

porównuje budowę bezkręgowców i kręgowców

porównuje ryby kostne i chrzęstne

wykazuje osiągnięcia ewolucyjne gadów w porównaniu z płazami

wyjaśnia na czym polega podwójna wymiana gazowa u ptaków

wykazuje rolę łożyska w rozwoju ssaków

wymienia przykłady modyfikacji kończyn ssaków wynikających ze sposobu poruszania się.
Uczeń, który otrzymuje ocenę celującą:

spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą
oraz wykazuje wiedzę poza programową

wykonuje dodatkowe zadania zaproponowane przez nauczyciela

wykazuje duże zainteresowanie treściami programowymi

bierze udział w konkursach przedmiotowych

współuczestniczy w projektach edukacyjnych