konkordatowe - Magisterskie24.pl

Konkordat - pojęcie, geneza, natura prawna
Konkordat (łac. concordatum: uzgodniony) – umowa międzynarodowa
zawierana między państwem a Stolicą Apostolską, regulująca sprawy
interesujące obie strony (pozycja Kościoła katolickiego w danym państwie,
kwestie własności, nauczania religii, ważności małżeństw sakramentalnych,
wpływu władz państwowych na obsadę stolic biskupich itp.). Ponadto nazwa
konkordat używana jest również jako nazwa techniczna na oznaczenie
jakiejkolwiek umowy dwustronnej pomiędzy władzą kościelną i państwową
Strony umowy konkordatowej
Umowa międzynarodowa zawierana między państwem a Stolicą Apostolską
(jako najwyższy organ władzy Kościoła katolickiego). Konkordaty zawierane są
również z innymi związkami wyznaniowymi.
Przedmiot umów konkordatowych.
Regulująca sprawy interesujące obie strony (pozycja Kościoła katolickiego w
danym państwie, kwestie własności, nauczania religii, ważności małżeństw
sakramentalnych, wpływu władz państwowych na obsadę stolic biskupich itp.)
Ze względu na zakres regulowanych spraw, konkordaty można podzielić na:
-konkordaty całościowe - określające podstawowe zasady relacji oraz regulujące
szeroki zakres spraw interesujący państwo i Kościół
-konkordaty parcjalne - regulujące wybrane zagadnienia w stosunkach państwa i
Kościoła
Zasady relacji państwo kościół w świetle konstytucji z 97
Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione. Władze publiczne w
Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań
religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich
wyrażania w życiu publicznym. Stosunki między państwem a kościołami i
innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania
ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak
również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Stosunki
między Rzeczpospolitą Polską a Kościołem katolickim określają umowa
międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy.
Konkordat z 1993r. - podstawowe założenia i przesłanki.
-dążenie do uregulowania wzajemnych stosunków
-fakt wyznawania religii katolickiej przez większość społeczeństwa
-rola kościoła i Jana Pawła II w historii Polski
-odzyskanie niepodległości przez RP
-wkład kościoła w rozwój osoby ludzkiej
-kierowanie się normami prawa międzynarodowego
-nowa struktura administracyjna kościoła w Polsce
Głównym założeniem traktatu jest gwarancja wolności religijnych wynikających
z Konstytucji RP.
Stosunki dyplomatyczne pomiędzy RP a Stolica Apostolską
W celu utrzymania wzajemnych stosunków, nuncjusz Stolicy Apostolskiej
rezyduje w stolicy RP, a ambasador RP przy stolicy apostolskiej w Rzymie.
Gwarancje wolności religijnej w świetle konkordatu.
Państwo zapewnia kościołowi katolickiemu, bez względu na obrządek
swobodne i publiczne pełnienie jego misji, łącznie ze sprawowaniem jurysdykcji
i administrowaniem jego sprawami zgodnie z przepisami prawa kanonicznego.
Zasady tworzenia struktur kościelnych na terytorium RP
Tworzenie struktur kościelnych na terytorium RP należy do wyłącznej
kompetencji kościoła. Żadna część terytorium RP nie będzie włączona do
diecezji lub prowincji mającej swoją stolice poza terytorium RP. Żadna diecezja
mająca swoją stolice na terytorium RP nie będzie się rozciągała poza terytorium
RP. Biskup niebędący obywatelem Polski nie będzie należał do Konferencji
Episkopatu Polski ani sprawował jurysdykcji na terenie RP, z wyjątkiem legata
lub innego wysłannika papieża.
Zasady relacji prawnych pomiędzy państwem a Kościołem w świetle
konkordatu.
Kościół i państwo są, każde w swojej dziedzinie niezależne i autonomiczne.
Strony konkordatu zobowiązały się do wzajemnego poszanowania tej zasady w
stosunkach pomiędzy sobą.
Zasady organizowania kultu publicznego w świetle konkordatu
RP zapewnia kościołowi swobodę sprawowania kultu. Organizowanie kultu
publicznego należy do wyłącznej kompetencji kościoła zgodnie z
poszanowaniem prawa kanonicznego i polskiego. Miejscom przeznaczonym do
sprawowania kultu i grzebania zmarłych zapewnia się nienaruszalność.
Prawo do wychowania religijnego własnych dzieci w świetle Konstytucji i
konkordatu
Rodzice mogą zapewnić wychowanie i nauczanie religijne dzieci zgodnie ze
swoimi przekonaniami. Religia katolicka, może być przedmiotem nauczania w
szkołach, nie może jednak naruszać wolności sumienia i religii innych osób.
Program nauczania oraz podręczniki opracowuje władza kościelna i podaje ją do
wiadomości organom państwa
Nauczanie religii w szkołach publicznych.
Religia katolicka, może być przedmiotem nauczania w szkołach, nie może
jednak naruszać wolności sumienia i religii innych osób. Program nauczania
oraz podręczniki opracowuje władza kościelna i podaje ją do wiadomości
organom państwa Nauczyciele religii
upoważnienie od biskupa diecezjalnego.
musza
posiadać
odpowiednie
Przesłanki zawarcia małżeństwa kościelnego ze skutkami cywilnymi.
-brak przeszkód małżeńskich wskazanych w prawie polskim
-złożenie oświadczenia woli o wywołaniu skutków cywilnych
-sporządzenie aktu małżeństwa (charakter konstytutywny) w ciągu 5 dni od
zawarcia małżeństwa i odnotowanie faktu zawarcia małżeństwa w aktach stanu
cywilnego.
Status prawny katolickich szkół.
Kościół katolicki ma prawo zakładać i prowadzić wszelkiego rodzaju placówki
oświatowe i wychowawcze. W zakresie realizacji minimum programowego i
wystawiania druków urzędowych szkoły te podlegają prawu polskiemu. O
charakterze publicznym tych szkół decyduje prawo polskie. W realizacji
pozostałych przedmiotów szkoły te podlegają prawu kościelnemu.
Duszpasterstwo wojskowe i więzienne.
Opiekę nad żołnierzami, wyznania katolickiego sprawuje w ramach ordynariatu
polowego Biskup Polowy. Żołnierzom zapewnia się swobodna możliwość
uczestnictwa w Mszy św. w niedziela i święta, jeżeli nie koliduje to z ważnymi
obowiązkami służbowymi.
RP zapewnia warunki do wykonywania praktyk religijnych i korzystania z
posług religijnych w więzieniach. Więźniom w szczególności zapewnia się
możliwość uczestnictwa w Mszach św. w niedziele i święta, rekolekcjach itp.
Biskup kieruje odpowiednich kapłanów do sprawowania posługi religijnej.
Status prawny katolickich szkół wyższych.
Kościół katolicki ma prawo zakładać i prowadzić szkoły wyższe. Status prawny
szkół wyższych regulują umowy zawierane przez Rząd Polski a Konferencje
Episkopatu polski upoważnioną przez Stolice Apostolską.