Lasy tropikalne • Tropikalne lasy deszczowe istnieją nieprzerwanie od 60 milionów lat. W tych stałych warunkach stały się one najbogatszym w gatunki środowiskiem. Chociaż zajmują zaledwie 6% powierzchni Ziemi żyje w nich przeszło połowa wszystkich gatunków roślin i zwierząt występujących na Ziemi. (Na hektarze lasu tropikalnego może występować 200 gatunków drzew, podczas gdy na takim samym najbogatszego lasu strefy umiarkowanej rośnie najwyżej 25 gatunków.) Wzdłuż rzek rozpościerają się lasy galeriowe będące odmianą lasów deszczowych. Pomimo tej różnorodności las deszczowy wygląda z lotu ptaka jak rozległy jednostajny dywan, nad którym wznoszą się najwyższe drzewa (rozrzucone tu i ówdzie-dorastające do 60m). Zwarte sklepienie stanowi podporę dla 30 gatunków lian i roślin epifitycznych. Pod drzewami rosną krzewy i pnącza, a na zacienionym dnie można spotkać tylko drobne glony i grzyby. Leśne rośliny tworzą siedlisko życia zwierząt. Dostarczają im schronienia, miejsc do spania a także pożywienia w postaci liści, owoców, kwiatów. Rośliny są także siła napędową ekosystemu leśnego, zapewniają mu życiodajny obieg wody i substancji pokarmowych. Cienka warstwa gleby jest przerośnięta strzępkami grzybni różnych grzybów saprofitycznych, które rozkładają szczątki roślin i zwierząt na substancja przyswajane przez rośliny. Centymetr sześcienny gleby może zawierać wiele metrów strzępków i liczbę bakterii przekraczającą liczbę ludzi na Ziemi. Lasy deszczowe tworzą głównie szerokolistne, wieczne zielone drzewa, które rosną przez cały rok i dlatego nie mają pierścieni przyrostów rocznych. Lasy takie występują w rejonach, gdzie temperatura jest wysoka (średnio 25 stopni), a roczne opady deszczu przekraczają 2000 mm. Gdzie znajdują się lasy tropikalne? • Największe obszary zajmuje las równikowy w dorzeczu Amazonki, w kotlinie rzeki Kongo i na wyspach Archipelagu Malajskiego. Na wybrzeżach tropikalnych mórz i w ujściach wielkich rzek występuje las namorzynowy (mangrowy). Tworzą go drzewa i krzewy będące słonoroślami, które zalewane są w czasie przypływów aż po korony. W czasie odpływów odsłaniają się liczne korzenie przybyszowe, utrzymujące drzewa w grząskim dnie. Mieszkańcy • Oprócz obfitości roślin na obszarze 100 km2 wilgotnego lasu równikowego można spotkać około 400 gatunków ptaków, 150 gatunków motyli, 150 gatunków gadów i płazów. Oraz około 125 gatunków ssaków. Świat owadów na takim obszarze jest zbyt bogaty, aby pokusić się o oszacowanie liczby bytujących tam gatunków. Warstwy lasu • Wilgotny las równikowy ma wyraźnie zaznaczoną strukturę warstwową. Formą dominującą są wysokie drzewa, co wynika z faktu, że w warunkach, gdy temperatura i wilgotność są optymalne, czynnikiem ograniczającym staje się światło. Stąd też liczba drzew ogromna tworząca trzy warstwy: - Bardzo wysokie drzewa o wysokości od 45 m (nawet do 60m) rozrzucone gdzieniegdzie, wyrastające ponad przeciętny dach lasu. - Warstwa drzew tworzących „dach lasu”, czyli zieloną pokrywę sięgającą wysokości 24-30m trudno przepuszczalny dla światła. - Warstwa drzew niższych, wyrastających tylko tam gdzie pojawi się luka w koronach drzew wysokich. • Niższe piętro lasu tworzy warstwa krzewów, zbudowana najczęściej z wysokich bylin (banany, bambusy). Na dnie lasu panuje mrok stąd też warstwa runa jest słabo rozwinięta (tworzą ją paprotniki, grzyby). Poza nadrzewnymi ssakami, takimi jak leniwce, wiewiórki, nietoperze, małpy, licznie występują tu gady (kameleony, iguany i węże nadrzewne), płazy (rzekotki, ropuchy) oraz ptaki. Duże znaczenie ekologiczne mają mrówki, motyle i patyczaki. Wycinka • Światowe tempo wycinania lasów: 1 hektar na sekundę, 860 km2 dziennie, 310 tysięcy km2 rocznie: to prawie powierzchnia Polski. Tempo wymierania gatunków: w lasach tropikalnych: 35 gatunków dziennie na całej Ziemi: 137 gatunków dziennie W czasie potrzebnym na przeczytanie tej statystyki zniszczono ponad 30 hektarów lasów tropikalnych, a w następnej godzinie około 6 gatunków roślin i zwierząt zniknie bezpowrotnie. Wymieranie to proces naturalny, lecz jego obecne tempo można porównać jedynie z wielkim wymieraniem dinozaurów i jest ono w przeważającej mierze wywołane działalnością człowieka. Przyczyna numer jeden tkwi w niszczeniu środowiska naturalnego. Jeżeli tempo wycinania lasów utrzyma się, zostanie zniszczony około 8090 procent ekosystemów puszcz tropikalnych.
