Czynniki biologiczne
advertisement
Czynniki biologiczne Rozporządzenie z dnia 22 kwietnia 2005r. „w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki” Prace narażające pracowników na działanie czynników biologicznych występują na całym świecie i dotyczą każdego społeczeństwa. Istnieje przekonanie, że na czynniki biologiczne narażeni są pracownicy opieki zdrowotnej, którzy rzeczywiście na co dzień mają kontakt z materiałem biologicznym. Rzadko zdajemy sobie sprawę, że czynniki biologiczne oddziały wuja na człowieka przy wielu innych rodzajach prac. Na czynniki biologiczne narażeni są pracownicy wykonujący: Prace w zakładach produkujących żywność, Prace w rolnictwie, Prace, podczas której dochodzi do kontaktu ze zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego, Prace w jednostkach ochrony zdrowia, Prace w laboratoriach klinicznych, weterynaryjnych lub diagnostycznych, Prace w zakładach gospodarki odpadami, Prace przy oczyszczaniu ścieków, Prace w innych okolicznościach niż wymienione powyżej, podczas której jest potwierdzone narażenie na działanie czynników biologicznych. Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych Grupa zagrożenia 1 Grupa 1 zagrożenia obejmuje czynniki, które niekiedy wywołują choroby u ludzi, ale wywołanie jest mało prawdopodobne. Czynniki zaliczane do tej grupy praktycznie nie stanowią zagrożenia dla pracowników, dlatego nie zostały zamieszczone w wykazie szkodliwych czynników biologicznych. Grupa zgorzenia 2 Obejmuje czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenianie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją skuteczne metody profilaktyki lub leczenia. Do grupy tej należą m. n.: Bakterie: -Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty), wywołuje zakażenia układowe i skóry. -Salmonella typhimurium, wywołuje ostry nieżyt żołądka i jelit. - Clostridium tetani (laseczka tężca), wywołuje tężec. Grzyby: -Aspergillus fumigatus (kropidlak popielaty) wywołuje grzybice narządowe, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych, astmę, alergiczny nieżyt nosa. -Microsporum spp, wywołuje grzybicę skory, włosów i paznokci. Wirusy: -HAV (wirus zapalenia wątroby typu A), wywołuje zapalenie wątroby Grupa zagrożenia 3 Obejmuje czynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenianie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją metody profilaktyki lub leczenia. Do grupy tej należą: Bakterie: - Mycobacterium tuberculosis (prątek gruźlicy), wywołuje gruźlicę Grzyby: -Cocciodiodes immitis, wywołuje zakażenie dróg oddechowych Wirusy: -Hantawirusy, wywołuje gorączkę krwotoczną z zespołem nerkowym Grupa zagrożenia 3** obejmuje czynniki biologiczne grupy 3 mogące stanowić ograniczone ryzyko zakażenia dla pracowników, gdyż nie są zazwyczaj zakaźne drogą wziewną. Do grupy tej należą m.in.: Bakterie: -Shigella dysenteriae typ1 (pałeczka czerwonki) wywołuje czerwonkę bakteryjną -Salmonella typhi (pałeczka duru brzusznego) wywołuje dur brzuszny (tyfus) Wirusy: - HIV (ludzki wirus upośledzenia odporności), wywołuje AIDS - HBV (wirus zapalenia wątroby typu B) wywołuje zapalenie wątroby, marskość, rak. Grupa zagrożenia 4 Obejmuje czynniki, które wywołują u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenianie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Do grupy 4 zakwalifikowano wyłącznie wirusy, m.in.: Wirusy: -Ebola, wywołuje gorączkę Ebola -wirus Lassa, wywołuje gorączkę Lassa -wirus ospy prawdziwej, wywołuje ospę prawdziwą Niestety, zazwyczaj nie istnieją skuteczne metody profilaktyki lub leczenia. Zgodnie z § 7 rozporządzenia do obowiązków pracodawcy należy: 1. unikanie stosowania szkodliwego czynnika biologicznego, jeżeli rodzaj prowadzonej działalności na to pozwala poprzez zastąpienie innym czynnikiem biologicznym, który zgodnie z warunkami używania nie jest niebezpieczny lub jest mniej niebezpieczny. 2. Prowadzenia rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia 3. Ograniczenia liczby pracowników narażonych lub potencjalnie narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego 4. Projektowanie procesu pracy w sposób pozwalający na uniknięcie lub zminimalizowanie uwalniania się czynnika w miejscu pracy 5. Zapewnienia pracownikom środków ochrony zbiorowej lub środków ochrony indywidualnej odpowiednich do rodzaju i poziomu narażenia 6. Zapewnienia pracownikom środków hermetyczności w celu zapobiegania i redukcji przypadkowego przeniesienia lub uwolnienia szkodliwego czynnika biologicznego 7. Stosowania znaku ostrzegającego przed zagrożeniem 8.sporządzenia planu postępowania na wypadek awarii z udziałem szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 9. przeprowadzenia badań na obecność szkodliwego czynnika biologicznego tam gdzie jest to konieczne i technicznie wykonalne 10. zapewnienia warunków bezpiecznego zbierania, przechowywania oraz usuwania odpadów przez pracowników zastosowanie bezpiecznych i oznakowanych pojemników. 11. stosowania procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi 12. zapewnienia pracownikom systematycznego szkolenia 13. Poinformowania pracowników o badaniach lekarskich, z których pracownik może skorzystać po ustaniu narażenia 14. prowadzenia rejestru pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do grupy 3 lub 4 zagrożenia 15. Informowania o liczbie pracowników narażonych oraz osobie odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników.
