SKÓRA Jaka jest rola skóry? a) ochronna

1. Jaka jest rola skóry?
a) ochronna
-stanowi powłokę zewnętrzną ciała;
- ochrania przed promieniowaniem nadfioletowym (melanina)
- stanowi barierę przed wnikaniem bakterii do wnętrza;
- ochrania organizm przed utratą ciepła (termoregulacyjna)
-gruczoły łojowe i potowe ochraniają przed wysychaniem (wydalnicza i wydzielniczagruczoły łojowe potowe, mlekowe, zapachowe)
b) wymiana gazowa – pory w naskórku, cała powierzchnia skóry, naczynia krwionośne
c) regulacja gospodarki wodnej-gruczoły potowe
d) odbiera wrażenia ze środowiska za pomocą receptorów (zakończeń nerwowych);
e) wytwarza witaminę D3;
f) regulacja gospodarki tłuszczowej- magazynowanie tłuszczu w tkance podskórnej
2. Przedstaw budowę skóry:
a) naskórek
- warstwa rogowa- Komórki zrogowaciałe tworzą nabłonek wielowarstwowy o różnej
grubości. Najstarsze komórki złuszczają się w postaci cienkich płatów a wraz z nimi
usuwane są mikroorganizmy chorobotwórcze. W ten sposób chronią tkanki głębiej
położone przed wnikaniem pasożytów i substancji szkodliwych.
- warstwa rozrodcza (podstawowa) - Jest to warstwa macierzysta naskórka, ponieważ
powstają tu nowe komórki. Z niej powstają gruczoły skóry, włosy i paznokcie. Występują
tu komórki melanocyty produkujące barwnik, zwany melaniną, nadający barwę
włosom i skórze. Warstwa ta chroni również organizm przed działaniem promieni
ultrafioletowych. Pod wpływem promieniowania ilość barwnika zwiększa się,
zabezpieczając głębsze warstwy skóry i zmniejszając ryzyko zachorowania na raka
skóry.
b) skóra właściwa- Zbudowana jest z tkanki łącznej zawierającej włókna białkowe:
kolagenowe, retikulinowe oraz elastylowe. Nadają one skórze wytrzymałość
mechaniczną i sprężystość. Jej grubość wynosi 0,5-3 mm. Występują tu włosowate
naczynia krwionośne i limfatyczne, które zaopatrują komórki skóry w ciała
odpornościowe, składniki pokarmowe i tlen, nerwy, ciałka zmysłowe, cebulki włosowe
oraz części wydzielnicze gruczołów potowych.
c) tkanka podskórna- Formalnie nie należy do skóry, ale jest z nią ściśle związana.
Składa się z tkanki łącznej i podściółki tłuszczowej. Chroni organizm przed utratą ciepła,
amortyzuje wstrząsy, stanowi materiał budulcowy np. dla pięt, zapewnia ruchomość
skóry.
3. Jakie gruczoły występują w skórze i jaka jest ich rola?
a) łojowe- Mają kształt pęcherzykowaty. Są zlokalizowane w sąsiedztwie włosów. Ich
wydzielina, łój, służy do natłuszczania skóry i włosów- co daje im połysk i elastyczność,
zabezpieczają też przed bakteriami.
b) potowe - Tworzą kłębuszki z kanalikami wyprowadzającymi pot. Wydalanie potu
służy termoregulacji oraz wydalaniu zbędnych produktów przemiany materii,
dostarczają pokarmu bakteriom symbiotycznym żyjącym na powierzchni skóry, które
produkują kwas mlekowy, który zapobiega rozwojowi bakterii chorobotwórczych
- mlekowe -
to zmodyfikowane gruczoły potowe, uaktywniają się po porodzie.
Wydzielają tzw. siarę ( bogatą w białko i leukocyty) a następnie produkują mleko
- zapachowe - to zmodyfikowane gruczoły potowe, znajdują się pod pachami, przy
narządach płciowych, jako gruczoły woskowinowe odpowiadają za wosk w uchu.
Aktywne podczas dojrzewania, na starość zanikają
4. Wymień receptory skóry i opisz je:
w skórze człowieka umieszczone są liczne, różniące się w budowie, receptory czuciowe.
Odbierają one ból, dotyk, ucisk, ciepło i zimno.

Czucie bólu- odbierane jest za pośrednictwem wolnych zakończeń nerwowych.
Rozłożone są one gęstą siecią po całej powierzchni skórnej organizmu (gęstość
receptorów wynosi od 50-200 na cm2). Występują w błonach łącznotkankowych
narządów wewnętrznych oraz w naczyniach krwionośnych. Impuls bólowy
powstaje pod wpływem silnego bodźca. Przekazywany jest on następnie
do ośrodkowego układu nerwowego i to właśnie tam powstaje wrażenie bólu.
Jeśli ból jest mocny to zostaje szybko i prawidłowo zlokalizowany. Jeśli jednak
impulsy bólowe są słabsze- to czucie bólu zostanie wywołane po upływie kilku
sekund. Bywa jednak i tak, że ból zostaje błędnie umiejscowiony. Pamiętać także
należy o możliwości promieniowania bólu. Wówczas jest on odczuwany na
większej przestrzeni ciała.

Czucie dotyku i ucisku (receptor dotykowy zwany jest ciałkiem Meissnera,
a uciskowy- to ciałka Vater- Paciniego) - czucie dotyku odbierane jest przez
mechanoreceptory. Zalicza się do nich receptory koszyczkowe (występują w
okolicach cebulki włosowej) oraz ciałka dotykowe (które znajdują się pod
kolczastą warstwą naskórka). Odbierane są w ten sposób bodźce z tych części
ciała, które nie są owłosione.

Czucie zimna i ciepła (Ciałko Krausego i ciałko Ruffiniego) ; Człowiek ma zdolność do
rejestrowania uczucia zimna bądź ciepła dzięki termoreceptorom. Ciałka Krausego występują
bliżej powierzchni skóry (do 0,18 mm). Jest ich zdecydowanie więcej niż ciałek ciepła. Ciałka
Ruffiniego znajdują się w głębszych partiach skóry ( na głębokości 0,3 mm).
5. Jaka jest higiena, estetyka i pielęgnacją skóry?

codzienne obmywanie całego ciała ciepłą wodą z mydłem, najlepiej pod
prysznicem

konieczność mycia szczególnie nóg i okolic zewnętrznych narządów płciowych

stosowanie zimnych kąpieli w celu hartowania ciała i pobudzania krążenia krwi

natłuszczanie suchej i pękającej skóry łagodnym kremem lub oliwką
- częste mycie rąk, zwłaszcza przed każdym posiłkiem i po wyjściu z ubikacji

mycie włosów co najmniej raz w tygodniu przy użyciu szamponów odpowiednio
dobranych

udostępnianie skórze słońca, powietrza i wody; należy opalać się z umiarem
i stosować kremy ochronne

prawidłowy sposób odżywiania się zapewniający zdrową skórę

czysty i lekki ubiór, dostatecznie ciepły zimą i przewiewny latem.
6. Przedstaw udział skóry w procesach termoregulacji za pomocą tabeli.
Temp. powyżej 37 stopni C
Temp. 10 mniej
Wzrost temp. otoczenia lub temp. ciała
Obniżenie temp. ciała/otoczenia
w wyniku intensywnego wysiłku fizycznego
Receptor ciepła
Receptor zimna
Ośrodek ciepła w podwzgórzu
Ośrodek ciepła w podwzgórzu
Uruchomienie mechanizmów
Uruchomienie mechanizmów
schładzających
zatrzymujących lub zwiększających
produkcję ciepła
Nerwy układu przywspółczulnego
Nerwy układu współczulnego
- rozszerzenie naczyń krwionośnych
- obkurczanie naczyń krwionośnych skóry
- zmniejszenie aktywności
- zwiększenie aktywności mięśni-
mięśni(przyleganie włosów)
dreszcze-stroszenie włosów
- zwiększenie aktywności gruczołów
-spadek aktywności gruczołów potowych
potowych
-zwiększenie tempa procesów
- obniżenie tempa procesów
metabolicznych
metabolicznych
7. Podaj wpływ promieniowanie na życie człowieka
Promieniowanie UV-A jest mniej szkodliwe niż promieniowanie z pozostałych
zakresów, ale uszkadza włókna kolagenowe w skórze, co przyspiesza procesy starzenia.
Długoletnia
ekspozycja
na
duże
dawki
promieniowania
UV-A
może
powodować zaćmę (tzw. zaćma fotochemiczna), czyli zmętnienie soczewki. Nie dotyczy
to promieniowania UV o innych częstotliwościach, ponieważ jest ono pochłaniane w
całości przez rogówkę.
Promieniowanie UV-B powoduje wytwarzanie witaminy D w skórze, przeciwdziałając w
ten sposób powstawaniu krzywicy. Aby proces ten mógł zachodzić, potrzebna jest
pewna minimalna dawka promieniowania. Promieniowanie w tym zakresie może
powodować rumień skóry oraz objawy alergiczne.
Długa ekspozycja na działanie UV-B ma związek ze zwiększoną częstością
występowania nowotworu złośliwego skóry (czerniaka), a także częstszych (choć mniej
agresywnych)
guzów,
jak
rak
płaskonabłonkowy
i
podstawnokomórkowy.
Promieniowanie UV-C, a także UV-B, może prowadzić do uszkodzenia łańcuchów DNA,
w wyniku czego dochodzi do mutacji. W warunkach prawidłowych większość uszkodzeń
DNA jest usuwana przez systemy naprawcze. Osoby obarczone wadami tych systemów
naprawy bardzo często chorują na nowotwory skóry.
8. Jakie są przystosowania budowy do funkcji?
1. Złuszczający naskórek usuwa jednocześnie bakterie –funkcja odpornościowa
2. Obecność melaniny- obrona przed UV
3. Keratynizacja komórek- ochrona przed nadmiernym wyparowaniem wody
4. Gruczoły potowe- termoregulacja
5. Kwaśny odczyn łoju i potu –funkcja odpornościowa