SEKCJA V PROMOCJA ZDROWIA streszczenie
advertisement
SEKCJA V PROMOCJA ZDROWIA 1. Działanie promocji zdrowia szansą na wzrost świadomości zdrowotnej społeczeństwa. Dorota Lizak1,Mariola Seń2 1 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych, Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Promocji Zdrowia, Wydział Nauk Humanistycznych, 2Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych, Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Promocja zdrowia jest ideą, która przez wiele lat kultywowania, może poszczycić się dobrymi rezultatami w obszarze swoich działań. Potwierdzeniem takiego stanu rzeczy, jest zwiększanie nakładów finansowych na realizację tego typu przedsięwzięć, wzrost świadomości zdrowotnej zbiorowości a co istotne, pogłębianie zainteresowania społeczeństwa akcjami profilaktycznymi i promującymi zdrowie. Takie strategie konstytuowane są z powodzeniem w toku kształcenia człowieka, na poszczególnych jego etapach rozwoju. Podejmowanie takich inicjatyw, to doskonała inwestycja w zdrowie przyszłych społeczeństw. Słowa kluczowe: Społeczeństwo, świadomość, promocja zdrowia, edukacja 2. Profilaktyka i promocja zdrowia w województwie świętokrzyskim – wojewódzkie programy zdrowotne Monika Szpringer, Edyta Dziewisz, Justyna Kosecka ,Olga Pluta Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Nauk o Zdrowiu, Studenckie Koło Naukowe MEDYK Celem niniejszej pracy jest analiza zadań realizowanych z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia w województwie świętokrzyskim, ze szczególnym uwzględnieniem programów zdrowotnych realizowanych w roku 2009 i 2010. Przedstawiono rodzaje i charakter działań inicjatyw prozdrowotnych, które były realizowane z ramienia poszczególnych instytucji, min.: Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Marszałkowskiego oraz przez władze poszczególnych miast regionu. Słowa kluczowe: program zdrowotny, promocja zdrowia, profilaktyka 3. Ocena wiedzy nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjalnych w powiecie nowodworskim na temat udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia życia Elżbieta Antos ,Renata Kube- Brzozowska ,Małgorzata Wojciechowska Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu w Żyrardowie, Collegium Masoviense Jednym z poważniejszych problemów zdrowotnych obecnego stulecia są wypadki i urazy. Z danych Ministerstwa Infrastruktury w 2010 roku w Polsce w wypadkach drogowych zginęła 3907 osób, a ponad 48000 zostało rannych. Przyczyną tak dużej śmiertelności, jest często spóźniona lub niefachowo udzielona pierwsza pomoc. Celem pracy była ocena wiedzy nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjalnych na temat udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Potwierdzono niewystarczający poziom wiedzy nauczycieli na temat udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Słowa kluczowe: nauczyciel, pierwsza pomoc, resuscytacja krążeniowo- oddechowa 4. BAI (body adiposty index) – nowy wskaźnik interpretacji otłuszczenia w programie promocji zdrowia Anna Zwierzchowska Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach Badania składu ciała (body composition - BC) to przedmiot zainteresowań w różnych obszarach nauki (medycyny i nauk o zdrowiu, kultury fizycznej, bromatologii, auksjologii, epidemiologii). Niewątpliwie jest to powód, iż w piśmiennictwie tematu spotyka się wiele klasyfikacji, opracowywanych norm i coraz to nowszych sposobów interpretacji otłuszczenia ciała. Celem pracy jest przedstawienie najnowszych doniesień naukowych o wskaźniku określającym otłuszczenie ciała (body adposity index - BAI) na tle stosowanych obecnie metod, wskaźników i norm oceny składu ciała. Analizując najnowsze doniesienia badaczy należy stwierdzić, iż BMI jest wskaźnikiem masy ciała a w związku z tym identyfikującym ewentualny jej nadmiar w stosunku do wysokości ciała, co może wiązać się z nadmiarem tłuszczu. Natomiast wskaźnik BAI który jest relacją parametrów szerokościowo-wysokościowych, według amerykańskich badaczy miałby wskazywać występowanie otłuszczenia, które interpretowane byłoby w warunkach zdrowia ujawniając (lub nie) centralizację tkanki tłuszczowej w brzusznej części ciała. Dotychczasowe badania w aspekcie metod i narzędzi weryfikujących rzetelność i trafność interpretacji BAI wskazują, że jest to wskaźnik, który powinien być stosowany komplementaranie z BMI w interpretacji komponentów ciała i zjawiska otyłości oraz otłuszczenia, co istotnie jest powiązane z wnioskowaniem o zdrowiu. Opracowanie wskaźnika otłuszczenia BAI w populacyjnych badaniach antropometrycznych wnosi nowe, inne spojrzenie na badania komponentów ciała i ich rozmieszczenie w aspekcie zdrowia. Jak dowodzą przedstawione badania BAI może być wykorzystywany w programach promocji zdrowia jako łatwy i precyzyjny wskaźnik otłuszczenia powiązany z zagrożeniami kardiometabolicznymi, niemniej koniecznością są badania weryfikujące na populacji kaukaskiej wraz ze stworzeniem własnych norm etnicznych. Słowa kluczowe: BAI (body adiposity index), BMI (body mass index) 5. Ocena poziomu wiedzy oraz własnych doświadczeń uczniów klas gimnazjalnych odnośnie problematyki narkomanii Alicja Litwiejko, Anna Owłasiuk, Paulina Juśko Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Rodzinnej i Pielęgniarstwa Środowiskowego Używanie substancji psychoaktywnych, szczególnie przez młodych ludzi jest poważnym problemem zdrowotnym i społecznym na całym świecie. W Polsce narkomania jest obecnie jedną z najgroźniejszych form patologii społecznej. Wiek szkolny a szczególnie okres dojrzewania, jest czasem eksperymentowania z różnymi rodzajami substancji psychoaktywnych, zwłaszcza przy obecnie dużej ich różnorodności i łatwej dostępności. Cel: Zestawienie wiedzy oraz własnych doświadczeń uczniów klas gimnazjalnych odnośnie problematyki narkomanii. Materiał i metoda: W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z użyciem techniki ankiety. Za narzędzie badawcze posłużył kwestionariusz ankiety własnego autorstwa. Badania przeprowadzono w XIV Gimnazjum w Białymstoku. Grupę badawczą stanowiło 100 osób - uczniów I, II i III klas gimnazjalnych, którzy anonimowo wypełnili kwestionariusz ankiety. Badanie zostało przeprowadzone w 2007 roku. Wyniki: Zdecydowana większość badanych nie przyznaje się do stosowania substancji psychoaktywnych. Kontakt z narkotykami deklarują nieliczni. Według respondentów narkotyki są łatwo dostępne zarówno na terenie Białegostoku (osiedla, dyskoteki, puby) jak i na terenie szkoły, do której uczęszczają (przed szkołą, w toalecie szkolnej). Spośród osób deklarujących przyjmowanie substancji narkotycznych zdecydowana większość zaznacza, że „raz spróbowała narkotyku”. Badania potwierdzają związek pomiędzy zażywaniem narkotyków przez rodzeństwo i rówieśników a zażywaniem substancji psychoaktywnych przez badanych. Wnioski: Wiedza badanych odnośnie narkotyków jest znikoma. Zaledwie 10,02% ankietowanych zaznaczyło prawidłowo wszystkie substancje psychoaktywne. Słowa kluczowe: wiedza, doświadczenia, uczniowie, narkomania 6. Medycyna niekonwencjonalna- jako element zdrowego trybu życia w XXI wieku. Tomasz Wałek Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie Artykuł ma na celu: omówienie i charakterystykę najpopularniejszych metod i technik leczenia należących do medycyny niekonwencjonalnej, które cieszą się ogromną popularnością pomimo, iż w opinii większości lekarzy są uznawane jako metody leczenia bezwartościowe. Metody te, jednak dzięki swoim źródłom, wielowiekowej tradycji, jak i swoistej oryginalności stają się coraz bardziej popularne wśród osób, które szukają „recepty” na długowieczność i dobre samopoczucie zarówno fizyczne jak i psychiczne każdego dnia. W artykule starano się również, znaleźć występowanie właściwości leczniczych w poszczególnych metodach medycyny niekonwencjonalnej oraz ich możliwy wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka. Metody, które zostały scharakteryzowane w publikacji to nie tylko metody, które znane są w medycynie od wieków, ale również te, które powstały w ciągu ostatnich lat i z roku na rok stają się coraz częściej stosowane przez osoby zdrowe jako dodatkowy element zdrowego trybu życia. Słowa kluczowe: Zdrowie, medycyna, tryb życia, samo uzdrawianie 7. Styl życia osób niepełnosprawnych intelektualnie Krystyna Gawlik Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach Wyniki wieloletnich badań epidemiologicznych wskazują, iż postęp medycyny ma mniejszy wpływ na przeciętną długość ludzkiego życia, niż czynniki środowiskowe. Długość ludzkiego życia wzrosła w ostatnich dziesięcioleciach wyraźnie, zjawisko to obejmuje również osoby niepełnosprawne intelektualnie. Jednak nadal jest ona krótsza aniżeli ogółu ludności. Niewątpliwie przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele, niewłaściwy styl życia wydaje się być jedną z nich. W piśmiennictwie polskim brak doniesień na ten temat stylu życia osób niepełnosprawnych intelektualnie, dlatego też wydaje się, że warto prześledzić ten problem na świecie. Cel:Celem pracy jest ukazanie stylu życia (na podstawie analizy piśmiennictwa światowego) osób niepełnosprawnych intelektualnie. Pod uwagę wzięto trzy istotne elementy stylu życia – aktywność ruchową oraz dietę i używki. Postawiono hipotezę, iż osoby niepełnosprawne intelektualnie cechują się niskim poziomem aktywności ruchowej i nie stosują zasad zdrowego żywienia, a także częściej stosują używki, aniżeli ogół populacji. Wyniki Przegląd piśmiennictwa częściowo potwierdził założoną hipotezę badawczą. Osoby niepełnosprawne intelektualnie są mało aktywne ruchowo i prowadzą złą dietę. Częstość stosowania używek jest mniejsza niż w populacji ogólnej. Wnioski Monitorowanie stylu życia i zachowań prozdrowotnych osób niepełnosprawnych intelektualnie ma nie tylko znaczenie informacyjne, ale przede wszystkim wskazuje kierunki działań prewencyjnych na etapie edukacji szkolnej i lecznictwa podstawowego. Istnieje konieczność tworzenia dla osób niepełnosprawnych intelektualnie programów promujących zdrowy styl życia. Działania edukacyjne w tym zakresie należy kierować również do rodziców i opiekunów. Słowa kluczowe: niepełnosprawni intelektualnie, styl życia 8. Program promocji zdrowia dla osób niepełnosprawnych intelektualnie Diana Celebańska Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach Styl życia to zespół codziennych zachowań charakterystycznych dla jednostki lub zbiorowości. Zależy od charakteru, postaw, umiejętności życiowych, sytuacji ekonomicznej oraz czynników społecznych i kulturowych. Jest kształtowany od najmłodszych lat życia i możliwy do przebudowania w każdym wieku. Od kilku lat powstaje coraz więcej programów edukacji zdrowotnej, które przynoszą zamierzone, pozytywne efekty. Niestety programu promującego zachowania prozdrowotne dla osób niepełnosprawnych intelektualnie w literaturze polskiej nie spotkano, a styl życia tej populacji często wymaga radykalnych zmian. Bazując na zagranicznych publikacjach, możemy stwierdzić, że programy prozdrowotne dzięki odpowiednim metodom realizacji, uwzględniającym specyfikę i potrzeby osób niepełnosprawnych intelektualnie, przynoszą oczekiwane korzyści płynące z ich realizacji. W związku z powyższym stworzono program promocji zdrowia dla osób niepełnosprawnych. Zaprezentowano zagadnienia aktywności fizycznej, odżywiania wraz z używkami, oceny stanu zdrowia, higieny osobistej i zdrowia psychicznego, które są priorytetowym i strategicznym składnikiem egzystencji osób oligofrenicznych. Wprowadzenie w życie poszczególnych tematów zostało przedstawione z propozycjami metodycznymi, które dostosowane są do możliwości percepcyjnych jednostek niepełnosprawnych intelektualnie. Do programu dołączono również ankietę ewaluacji, dzięki której zostaną zidentyfikowane zmiany postaw prozdrowotnych. Słowa kluczowe: promocja zdrowia, styl życia, odżywianie, aktywność fizyczna, niepełnosprawność intelektualna. 9. Styl życia osób ciężarnych- doniesienie z badań Anna Sass Studia Doktoranckie na Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach Styl życia ciężarnych jest determinowany czynnikami środowiskowymi i w sposób bezpośredni posiada wpływ na rozwój płodu (czynniki paragenetyczne i niegenetyczne). W artykule przedstawiono wstępne badania dotyczące jakości zachowania prozdrowotnego położnic. Przeprowadzone badania miały charakter przesiewowy, a ich celem było zweryfikowanie wybranych aspektów stylu życia ciężarnych. W badaniu uczestniczyło 30 kobiet w wieku od 20-30 lat, które odpowiadały na pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety wg autorskiego projektu. Wstępna analiza ujawniła, że większość badanych kobiet poza suplementacją kwasem foliowym w okresie prekoncepcyjnym nie przygotowuje się w inny sposób do ciąży. W opinii badanych higiena życia, a w tym zawarta odpowiednia dieta jest elementem mało istotnym i nie uwzględnianym. Stwierdzono, że większość badanych kobiet uważa, iż aktywność fizyczna nie posiada wpływu na stan pourodzeniowy, równocześnie wykazując brak wiedzy na temat roli aktywności ruchowej i jej wpływu na przebieg ciąży oraz okresu prekoncepcyjnego. Ponadto, wyniki badań ujawniły istotne ograniczenie aktywności ruchowej kobiet ciężarnych. Słowa kluczowe: styl życia, zachowania prozdrowotne, ciąża, aktywność fizyczna, dieta 10. Zachowanie prozdrowotne dziewcząt niedostosowanych społecznie Beata Kusiak – Obora Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czech w Krakowie Aktywność fizyczna jest czynnikiem modelującym zarówno sferę fizjologiczną jak i psychiczną człowieka. Ruch na zajęciach wychowania fizycznego często bywa pierwszym krokiem do podejmowania kolejnych zachowań prozdrowotnych. Dla dziewcząt niedostosowanych społecznie, które niejednokrotnie od urodzenia nie miały wzorców godnych naśladowania, prozdrowotny styl życia jest czymś mało znanym. Paca jest próbą nakreślenia tematu zachowań prozdrowotnych młodzieży oraz ich sposobu spędzania czasu wolnego. Populację badaną stanowiły uczennice gimnazjum przy Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym. Za narzędzie badawcze posłużyła ankieta dotycząca zachowań prozdrowotnych młodzieży opracowana przez Janusza Bielskiego. Wyniki wskazują poziom zachowań prozdrowotnych ankietowanych. Zaznaczony został czas jaki badane poświęcają na zajęcia ruchowe w ciągu dnia (zajęcia obowiązkowe i dodatkowe). Zaznaczona została także kwestia podstawowych nawyków higienicznych i żywieniowych. Słowa kluczowe: zachowania prozdrowotne, czas wolny. 11. Projekty profilaktyczno- edukacyjne studentów WSEZiNS jako ważna forma promowania zachowań prozdrowotnych, ich tematyka i realizacja. Anna Kubiak, Maria Kuleczka – Raszewska Wyższa Szkoła Edukacji Zdrowotnej i Nauk Społecznych, Łódz We wszystkich społeczeństwach i kulturach zdrowie jest traktowane jako dobro, stan pożądany i ceniony, jako wartość i zasób. Zdrowie powinno więc być obiektem szczególnej troski by jak najdłużej pozostawało w dobrym stanie, gwarantującym sprawne funkcjonowanie w codziennym życiu. Każdy człowiek winien zatem troszczyć się o własne zdrowie by utrzymywać je na dobrym poziomie a nawet podnosić jego potencjał. Zdrowie jednostki i populacji zależy od wielu różnorodnych czynników, aktualnie najważniejsze z nich prezentuje model „pól zdrowia „ wg Lalonde’a. Z tego modelu wynika, że największy wpływ na zdrowie człowieka wywiera jego styl życia a więc może on wpływać na stan swojego organizmu poprzez odpowiednie zachowania prozdrowotne. Edukacja ku zdrowiu od wielu lat zajmuje ważne miejsce w programie naszej uczelni. W trakcie studiów słuchacze zdobywają wiedzę o zdrowiu i jego uwarunkowaniach oraz znaczeniu stylu życia i zachowań zdrowotnych w różnych okresach życia. Ponadto studenci zdobywają kompetencje dotyczące planowania, konstruowania i wdrażania programów promujących zdrowie w różnych placówkach oświatowo-wychowawczych. Na zakończenie studiów licencjackich ( I stopnia) słuchacze przygotowują prace dyplomowe będące projektami profilaktyczno – edukacyjnymi dotyczącymi różnych obszarów nauczania o zdrowiu. Część tych projektów ma charakter realizacyjny, inne natomiast diagnozują stan obecny w wybranych placówkach i na podstawie wyników badań formułują propozycje pozytywnych zmian w zakresie promowania zdrowia. Słowa kluczowe: promocja zdrowia, zachowania prozdrowotne 12. Zjawisko nikotynizmu wśród młodzieży z terenu Ostrowa Mazowieckiego Kinga Włosińska, Krystyna Klimaszewska, Beata. Kowalewska, Agata Gołębiewska 1 Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży Instytut Medyczny Nikotynizm jest najbardziej „ palącym” problemem naszych czasów nie tylko w Polsce ale i na całym świecie i dotyczy nie tylko dorosłych ale również dzieci i młodzież także. W 1493 roku tytoń został przywieziony do Europy i szybko rozprzestrzenił się po całym świecie. Każdy papieros zawiera od 0,015 g do 0,003 g nikotyny. Dym tytoniowy zawiera wiele składników szkodliwych dla organizmu działających silnie na układ nerwowy i nie tylko, a poprzez co najbardziej istotne funkcje życiowe. Zaprzestanie palenia tytoniu jest podstawą pierwotnej i wtórnej profilaktyki chorób jakie palenie wywołuje. Słowa kluczowe: papieros, nałóg, palenie 13. Stan wiedzy społeczeństwa polskiego na temat stosowania antybiotyków Emilia Malinowska- Rafałowska, Ewa Kosiorek, Kinga Włosińska, Agata Gołębiewska Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, Instytut Medyczny W polskim społeczeństwie utarło się przekonanie o niezawodności działania antybiotyków. Stosuje się je w leczeniu takich zakażeń jak: zakażenia paciorkowce , zakażenia gronkowcowe, kiła, błonica, rzeżączka, tężec. Podstawą terapii antybiotykami jest zasada selektywnej toksyczności Ehrliha. Skuteczność danego antybiotyku zależy od rodzaju leku. Niektóre działają jednocześnie na wiele typów bakterii, inne zwalczają tylko określone rodzaje drobnoustrojów. Antybiotyki niosą ze sobą nie tylko korzystne działanie na przyczynę choroby, ale są też powodem odczuwania wielu skutków ubocznych. Słowa kluczowe: antybiotyk, antybiotykoterapia, zakażenie bakteryjne 14. Problem alkoholizmu wśród dzieci klas 6 szkół podstawowych na terenie miasta Łomży i okolic Ewa Kosiorek, Kinga Włosińska, Emilia Malinowska- Rafałowska, Agata Gołębiewska, Krystyna Klimaszewska Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, Instytut Medyczny Alkoholizm jest jedną z wielu patologii społecznych, która niestety swoim zasięgiem coraz częściej obejmuje także dzieci i młodzież w wieku szkolnym. Charakteryzuje się on brakiem kontroli nad ilością oraz częstotliwością jego spożywania. Alkohol już w niewielkich ilościach negatywnie wpływa na nasz organizm, a spożywanie go w większych ilościach nie tyle szkodzi, co po prostu niszczy organizm. Im wcześniej człowiek zaczyna spożywać alkohol tym konsekwencje dla organizmu są poważniejsze. Badania za pomocą kwestionariusza ankiety przeprowadzono w marcu 2011 roku. Pytania były skierowane do dzieci uczęszczających do 6 klas szkół podstawowych na terenie miasta Łomży i Kupisk. 1. 1/5 ankietowanej młodzieży miała już kontakt z alkoholem między 11-13 rokiem życia. Nastąpiło to najczęściej w domu rodzinnym pod nieobecność rodziców lub na uroczystości rodzinnej. Zwykle piją okazjonalnie, raz na tydzień. 2. Zdecydowana większość ankietowanych spożywa alkohol pomimo kategorycznego zakazu ze strony rodziców. 3. Zdecydowana większość badanych brała udział w lekcjach o szkodliwości alkoholu oraz widzi potrzebę ich organizowania. Słowa kluczowe: alkoholizm, młody człowiek, alkohol 15. Pierwsza pomoc w postępowaniu przedszpitalnym- fakty i mity. Determinanty skutecznej edukacji w zakresie udzielania pierwszej pomocy w stanach nagłego zagrożenia życia. Krzysztof Palimonka, Jakub Grochowski Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzejewskiego, Kraków Autorzy podejmują ocenę efektywności obowiązującego w Polsce systemu edukacji w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Na podstawie doniesień z badań diagnozujących stan wiedzy i umiejętności Polaków w tym zakresie wskazują na niewystarczające efekty kształcenia. Analizując przyczyny takiego stanu rzeczy, autorzy podkreślają konieczność realizacji ujednoliconego procesu nauczania pierwszej pomocy na każdym szczeblu edukacji - od przedszkola aż do studiów wyższych - oraz ciągłego doskonalenia umiejętności ratowniczych w kształceniu związanym z wykonywaną pracą zawodową. Słowa klucze: pierwsza pomoc, kształcenie ustawiczne, nawyk 16. Użyteczność mediów społecznych w promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej 1 Krzysztof Krajewski-Siuda, 2Daniel Dzida 1 Zakład Promocji Zdrowia, Instytut Zdrowia Publicznego CM UJ,2Zakład Promocji Zdrowia, Instytut Zdrowia Publicznego CM UJ (prelegent) Referat koncentruje się na przedstawieniu możliwości wykorzystania mediów społecznych w promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej. Omówiona zostanie rola mediów społecznych oraz zaprezentowane zostaną przykłady podejmowanych działań, jak również doniesienia próbujące zweryfikować skuteczność interwencji związanych ze zdrowiem podejmowanych w Internecie. W podsumowaniu zaprezentowane zostaną wnioski z badań i wytyczne/zalecenia dotyczące działań w obszarze promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej w Internecie. 17. Plakaty antynikotynowe w latach 1956-2008: analiza wizualnych strategii stosowanych w kontekście zdrowia publicznego 1 Krzysztof Krajewski-Siuda, 2Daniel Dzida 1 Zakład Promocji Zdrowia, Instytut Zdrowia Publicznego CM UJ,2Zakład Promocji Zdrowia, Instytut Zdrowia Publicznego CM UJ (prelegent) W referacie przedstawiona zostanie charakterystyka polskiego plakatu antynikotynowego w latach 1956-2008. Referat koncentruje się na omówieniu specyfiki polskiego plakatu (Polska Szkoła Plakatu) oraz ukazaniu związków pomiędzy sytuacją polityczno-społeczną (m.in. wpływ ideologii, komunizmu, okres transformacji itd.), a treściami (komunikatami) prezentowanymi na plakatach. Na koniec podniesiona zostanie kwestia roli i znaczenia plakatów oraz możliwości zastosowania plakatów we współcześnie podejmowanych działaniach w zakresie zdrowia publicznego. 18. Zachowania antyzdrowotne jako główny determinant problemu dla prewencji pierwotnej promocji zdrowia Monika Cempa Zakład Biologii Rozwoju Człowieka UJ CM, Wydział Lekarski UJ CM (studia doktoranckie) Celem pracy jest ukazanie przyczyn zachowań antyzdrowotnych , które bezpośrednio wpływając na obniżenie skuteczności promocji zdrowia w aspekcie profilaktyki pierwotnej pozostają głównym celem jej przeciwdziałań oraz są dla niej najbardziej istotnym problemem. Są one uwarunkowane wieloma czynnikami, które ze strony promocji zdrowia wynikają z przeciwstawnych informacji polegających na braku wiarygodności w obliczu doniesień medycznych zaprzeczających jej postulatom, traktowaniu czynników ryzyka wybiórczo lub nieumiejętnym wyborze grupy docelowej obejmowanej profilaktyką. Staje się to przyczyną zachowań antyzdrowotnych opornych na wdrożenie jakiejkolwiek profilaktyki będących przyczyną tak zwanych chorób cywilizacyjnych obejmujących najczęściej niedostatek wypoczynku, brak troski o kondycję fizyczną, niezdrowe odżywianie, lekceważenie objawów chorobowych, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem oraz usprawiedliwianie takich zachowań poprzez wybiórczą znajomość zagrożeń, jakie są przez nie niesione. Znajomość determinantów błędnych zachowań zdrowotnych a szczególnie ich aspektu psychologicznego pozwala na właściwy dobór metod i środków w celu zachowania wysokiej efektywności działań profilaktycznych, kojarzonych z ich łatwym i przyjemnym stosowaniem. Słowa kluczowe: postawa antyzdrowotna, profilaktyka, prewencja pierwotna 19. Rola edukacji żywieniowej i jej znaczenie w kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych wśród uczniów szkół podstawowych Malwina Respondek, Hanna Pudło Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katowice Edukacja żywieniowa stanowi jeden z obszarów działań dla sektora zdrowia publicznego. Edukacja wśród dzieci w wieku szkolnym stanowi ważne przedsięwzięcie, gdyż to właśnie ten okres w życiu pozwala ukształtować zachowania prozdrowotne i prawidłowe nawyki żywieniowe. Wiele schorzeń cywilizacyjnych jest skutkiem błędów nabytych w młodości i systematycznie utrwalanych w późniejszych latach. Cel pracy: Celem pracy jest ukazanie założeń oraz przebiegu realizacji autorskiego programu „ Twoje zdrowie – Twój wybór!” kierowanego dla dzieci szkół podstawowych. Materiał i metody: W programie prowadzonym w okresie listopad 2011 – styczeń 2012 uczestniczyło 5 szkół podstawowych województwa śląskiego klas 4-6 tj. około 150 dzieci. Metodą zastosowaną w niniejszej pracy jest autorski kwestionariusz ankiety zawierający zarówno pytania zamknięte jak i otwarte. Dla każdego ucznia zostały przygotowane 2 identyczne kwestionariusze, które wypełniano przed lekcją edukacyjną – w celu sprawdzenia obecnej wiedzy żywieniowej oraz zrozumienia problemów związanych z prawidłowym komponowaniem jadłospisu oraz po prezentacji, co dało obraz korzyści płynących z takiego przedsięwzięcia. Wnioski: Na podstawie danych pozyskanych z ankiet przeprowadzono szczegółową analizę statystyczną i wyciągnięto wnioski merytoryczne. Przeprowadzone badania ukazują potrzebę dalszej aktywnej edukacji dzieci i młodzieży w Polsce, jak również potrzebę zaangażowania wielu specjalistów, co pozwoli na ukształtowanie prawidłowych postaw prozdrowotnych, co z kolei zaowocuje poprawą stanu zdrowia społeczeństwa. Słowa kluczowe: edukacja żywieniowa, odżywianie, nawyki żywieniowe, szkoła podstawowa
