Sprawa funkcjonowania piramid finansowych, mimo wielu

Promocja książki (abstrakt)
Piotr Masiukiewicz Piramidy finansowe. Teoria, regulacje, praktyka, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa, 2015
Sprawa funkcjonowania piramid finansowych, mimo wielu negatywnych doświadczeń, nie
została w Polsce rozwiązana systemowo. Regulacje umożliwiające szybką dezaktywację
piramid nie zostały w Polsce zmienione. Część ekspertów uważa, że regulacje są
wystarczające, a zawodzi ich stosowanie w praktyce. W tej monografii podjęto próbę
odpowiedzi na pytania dotyczące regulacji i nadzoru w zakresie funkcjonowania piramid. Ich
upadłości to także istotne konsekwencje społeczne: przede wszystkim utrata zaufania do
sektora finansowego, koszty bankructwa przedsiębiorstw prowadzących piramidy oraz straty
oszczędności deponentów.
Ważne wydaje się znalezienie odpowiedzi na pytania: jak to jest możliwe, że tak duże
kapitały padają ofiarą oszustw finansowych, tak wiele osób traci majątki, a mimo to instytucje
działające w podobny sposób wciąż znajdują zainteresowanych ich produktami? Dlaczego –
mimo tylu afer w Polsce i na świecie – firmy działające na zasadzie piramidy finansowej
wciąż cieszą się dużym popytem i znacznym poziomem zaufania publicznego?
Celem publikacji jest przedstawienie zagranicznych oraz polskich doświadczeń dotyczących
piramid finansowych, a także opinii ekspertów na temat zmian regulacji i nadzoru na tym
subrynku. W końcowej części monografii zarysowano model dezaktywacji piramid.
****
W pierwszym rozdziale książki zostały przedstawione aspekty definicyjne i teoretyczne
piramid finansowych oraz shadow banking. Punktem wyjścia do tezy o konieczności
dezaktywacji piramid są teorie bezpieczeństwa finansowego oraz teorie regulacji rynku.
Rozdział drugi zawiera przegląd ekonometrycznych modeli funkcjonowania piramid, w tym
model punktu krytycznego bankructwa. Pokazano m.in. model gry Belianiniego i Issoupovej.
W trzecim rozdziale zacytowano dane statystyczne dotyczące występowania piramid w
Polsce i na świecie oraz przeprowadzono analizę czynników kreacji piramid, w tym popyt w
świetle badań i statystyk międzynarodowych oraz czynniki ekonomiczne i czynniki
behawioralne popytu gospodarstw domowych w kontekście teorii finansów behawioralnych.
Przeanalizowano także czynniki akceleracji bankructwa przedsiębiorstwa prowadzącego
piramidę.
Rozdział czwarty dotyczy analizy prawnej regulacji w Polce oraz opinii ekspertów
(badanie Delphi) na ten temat. Badania eksperckie przeprowadzone przez autora metodą
Delphi także zostały zaprezentowane w tym rozdziale i stanowią ważny punkt wyjścia do
zaprojektowanego w rozdziale szóstym modelu dezaktywacji piramid.
W rozdziale piątym przedstawiono studia przypadków, począwszy od największej piramidy
światowej BLMIS w USA, przez system piramid w Rosji i Albanii, którego upadek
spowodował wielkie t społeczne i polityczne, niemieckie inwestycje alternatywne K1 Global i
K1 Invest, a skończywszy na polskich przypadkach – Bezpiecznej Kasie Oszczędności,
Warszawskiej Grupie Inwestycyjnej, Finroyal oraz Amber Gold. Opisane przypadki są
przykładem piramid finansowych, w których inwestowali zarówno uczestnicy, którzy zdawali
sobie sprawę, że działalność firmy opiera się na funkcjonowaniu piramidy finansowej, jak i
naiwni inwestorzy, opierający swój wybór na kampaniach reklamowych i zapewnieniach o
wysokich zyskach.
Systemowe rozwiązania w zakresie dezaktywacji piramid, przedstawione w rozdziale
szóstym, powinny mieć na celu prewencję oraz ochronę środków finansowych gospodarstw
domowych. Szybkie działanie wymiaru sprawiedliwości w takich sprawach leży w interesie
społeczeństwa; nie ma jednak w Polsce, jak się wydaje, dostatecznych instrumentów
prawnych dla walki z tego rodzaju przestępczością. Ramowy model dezaktywacji piramid
finansowych zaprezentowany przez autora obejmuje działania formalno-prawne oraz
działania organizacyjne i profilaktyczne.
****
Można mieć nadzieję, że niniejsza praca będzie przydatna zarówno studentom, jak i
pracownikom naukowym zajmującym się tą problematyką, jak też będzie stanowiła podstawę
do budowy programu edukacji finansowej społeczeństwa. Przytoczone fakty i analizy
stanowią także sui generis publiczne ostrzeżenie przed ryzykiem lokowania oszczędności
gospodarstw domowych i instytucji w tego rodzaju podmiotach finansowych.
Załącznik: okładka