Przedmiot: Historia historiografii

Przedmiot: Historia historiografii
Kod ECTS: 08.3-xxxx-140
Punkty ECTS: 6
Rodzaj studiów – studia stacjonarne II stopnia, I rok, sem. 1
Liczba godzin: 15
Prowadzący zajęcia – prof. UP dr hab. Bożena Popiołek
Forma zajęć – wykład
Forma zaliczenia – zaliczenie
Wykaz tematów:
1. Historiografia – pojęcie i przegląd badań. Historia antyczna i średniowieczna
2. Pojęcie czasu i przestrzeni w różnych epokach historycznych
3. Władca, tyran i dobry król w świetle historiografii europejskiej
4. Historiografia nowożytna
5. Od romantyzmu do współczesności – historiografia w obliczu przemian
6. Szkoła Annales - Antropologia historii a historia historiografii
7. Historiografia kobieca (herstory). Gender studies
8. Oral history i psychohistoria
Lp.
Temat zajęć:
1.
Historiografia – pojęcie i przegląd badań. Historiografia antyczna i średniowieczna
Zakres tematyczny:
Co to jest historiografia? Narodziny historiografii i główne kierunki badań
Literatura podstawowa:
1. K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Warszawa 1992
2. E.A. Mierzwa, Historia historiografii, t.1: Starożytność i średniowiecze, Toruń 2002.
Literatura pomocnicza:
nie dotyczy
D2I 1-04
1
Lp.
Temat zajęć:
2.
Pojęcie czasu i przestrzeni w różnych epokach historycznych
Zakres tematyczny:
Chronologia jako podstawa nauk historycznych, czas cykliczny i czas linearny, pojęcie czas w
różnych epokach, przestrzeń historyczna i jej rozumienie
Literatura podstawowa:
1. K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Warszawa 1992.
2. Czas w kulturze, pod red. A. Zajączkowskiego, Warszawa 1998.
3. F. Braudel, Historia i trwanie, Warszawa 1971.
3. E.A. Mierzwa, Historia historiografii, t.1: Starożytność i średniowiecze, Toruń 2002.
4. F. Grabski, Historia historiografii, Warszawa 2003
Literatura pomocnicza:
nie dotyczy
Lp.
Temat zajęć:
3.
Władza, władca, tyran i dobry król w świetle historiografii
Zakres tematyczny:
Pojęcie tyranii i demokracji, tyran i dobry władca w historiografii różnych epok
Literatura podstawowa:
1. K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Warszawa 1992
2. E.A. Mierzwa, Historia historiografii, t.1: Starożytność i średniowiecze, Toruń 2002.
3. F. Grabski, Historia historiografii, Warszawa 2003
4. Igor Kąkolewski, Melancholia władzy. Problem tyranii w europejskiej kulturze
politycznej XVI stulecia, Warszawa 2007.
Literatura pomocnicza:
1.G. Mann, Ludzie myśli, ludzie władzy, historia, Kraków 1997
Lp.
Temat zajęć:
4
Historiografia nowożytna
Zakres tematyczny:
Historiografia renesansu europejskiego, historiografia w Polsce, historiografia epoki baroku i
oświecenia
Literatura podstawowa:
1. K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Warszawa 1992
2. F. Grabski, Historia historiografii, Warszawa 2003
3. H. Barycz, Szlakami dziejopisarstwa polskiego, Wrocław 1981
4. A. Krawczyk, Historia krytyczna. Formowanie się nowożytnej postawy naukowej w
polskim piśmiennictwie historycznym w XVII w., Lublin 1994.
1. A.F. Grabski, Myśl historyczna polskiego Oświecenia, Warszawa 1976
5. K. Bartkiewicz, Obraz dziejów ojczystych w świadomości historycznej w Polsce doby
Oświecenia, Poznań 1979
Literatura pomocnicza:
D2I 1-04
2
Lp.
5
Temat zajęć:
Od romantyzmu do współczesności – historiografia w obliczu przemian
Zakres tematyczny:
Historiografia romantyzmu europejskiego, historiografia w Polsce, Historiografia
pozytywistyczna, główne szkoły historiograficzne w Polsce
Literatura podstawowa:
1. F. Grabski, Historia historiografii, Warszawa 2003
2. M. Janion, M. Żmigrodzka, Romantyzm i historia, Warszawa 1978
3. K. Wyka, Teki Stańczyka na tle historii Galicji, Wrocław 1951
4. W. Danek, Matejko i Kraszewski. Dwie koncepcje dziejów Polski, Wrocław 1969
5. M. A. Cichocki, Władza i pamięć. O politycznej funkcji historii, Kraków 2005.
6. Joanna Cichecka, Matki z Placu Mayo - żądania pamięci, sprawiedliwości i prawdy
wobec łamania praw człowieka w przeszłości. Studia Socjologiczne , nr 3, 2006: 3766.
7. Paul Ricoeur, Nadużycia pamięci naturalnej: pamięć powstrzymywana, pamięć
manipulowana, pamięć narzucona, przeł. Wojciech Bońkowski. Konteksty. Polska
Sztuka Ludowa , nr 1-2, 2003: 41-54.
8. Paul Ricoeur, Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. Janusz Margański. Kraków:
Universitas, 2006 ("Zapomnienie": 547-600 oraz "Zakończenie. Trudne wybaczenie":
603-666).
9.
Literatura pomocnicza:
1. J. Brynkus, Bohaterowie dziejów Polski w podręcznikach szkolnych XIX w., Kraków
1998
Lp.
6.
Temat zajęć:
Szkoła Annales i długie trwanie historii
Zakres tematyczny:
Powstanie szkoły Annales, nowe koncepcje dziejów, długie trwanie
Literatura podstawowa:
1. K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Warszawa 1992
2. F. Braudel, Historia i trwanie, Warszawa 1971.
3. F. Grabski, Historia historiografii, Warszawa 2003
4. E. Domańska, Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach, Poznań 1999
Literatura pomocnicza:
W. Wrzosek, Historia – kultura – metafora. Powstanie nieklasycznej historiografii, Wrocław
1995
D2I 1-04
3
Lp.
Temat zajęć:
7.
Historiografia kobieca (herstory)
Zakres tematyczny:
Feminologia czy gender studies? Napisać historię od początku, his story czy herstory?
Literatura podstawowa:
1. K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Warszawa 1992
2. F. Braudel, Historia i trwanie, Warszawa 1971.
3. F. Grabski, Historia historiografii, Warszawa 2003
4. Krytyka feministyczna. Siostra teorii i historii literatury, pr. zb. pod red. G.
Borkowskiej i L. Sikorskiej, Warszawa 2000.
5. Rosemarie Putnam Tong, Myśl feministyczna. Wprowadzenie, Warszawa 2002
6. Gender w humanistyce, red. M. Radkiewicz, Kraków 2001
7. A. Kusiak, O kobiecej historiografii, Kwartalnik Pedagogiczny, R. 1995, nr 12, s. 19-132.
8. A. Smyth, Women’s studies a „dyscypliny naukowe”, Kwartalnik
Pedagogiczny, R. 1995, nr 1-2, s. 63-68.
Literatura pomocnicza:


Anna Burzyńska, Gender i queer" w: Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski,
Teorie Literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków, Znak, 2007, s. 440-469.
Alicja Kusiak, Pamiętniki Pani de Sancy przebranej za opata. Transgenderyzm na
dworze Ludwika XIV, w: Odmiany odmieńca. Mniejszościowe orientacje seksualne w
perspektywie gender , pod red. Tomasza Basiuka, Dominiki Ferens, Tomasza Sikory.
Katowice 2002, s. 25-43.
Lp.
Temat zajęć:
8.
Oral history i psychohistoria
Zakres tematyczny:
Historia mówiona, powstanie nowej specjalności historycznej, metody i cele, czy historia ma
sens we współczesnym świecie, czy współczesność to też historia
Literatura podstawowa:
5. K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Warszawa 1992
6. F. Braudel, Historia i trwanie, Warszawa 1971.
7. F. Grabski, Historia historiografii, Warszawa 2003
8. W/ McKinley Runyan, Historie życia a psychobiografia, Warszawa 1992.
Literatura pomocnicza
D2I 1-04
4