program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU
TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA 325511
O STRUKTURZE MODUŁOWEJ
TYP SZKOŁY: TECHNIKUM
RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY
Warszawa 2012
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Autorzy: mgr inż. Joanna Górzyńska, mgr inż. Irena Kowalska, mgr inż. Marzena Sokołowska
Recenzenci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka, dr inż. Paweł Religa
Lider grupy branżowej: mgr inż. Teresa Jaszczyk
Lider zadania „Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów”: mgr inż. Joanna Ksieniewicz
Koordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria Suliga
Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer
Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota Burzec
Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia
zawodowego” w ramach Działania 3.3. Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, Priorytet III,
Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI. Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie.
© Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej
Warszawa 2012
Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej
02-637 Warszawa
ul. Spartańska 1B
www.koweziu.edu.pl
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
2
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
SPIS TREŚCI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ............................................................................................................................................................. 5
OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ....................................................................................................................................................... 6
INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ............................................................................................................................................. 7
UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ................................................................................................ 7
POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Z INNYMI ZAWODAMI............................................................................................................ 8
CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA.......................................................................................................... 9
PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM .......................................................................................................................................................................... 9
KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO ..... 9
PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA.................................................................................................................................. 11
PROGRAM NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH MODUŁÓW ............................................................................................................................................... 15
325511.M1. Monitorowanie poziomu zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby ..................................................................................................................... 16
325511.M2. Posługiwanie się językiem obcym w ochronie środowiska ................................................................................................................................ 38
325511.M3. Planowanie i wykonywanie działań na rzecz ochrony środowiska...................................................................................................................... 46
Praktyka zawodowa ................................................................................................................................................................................................................. 79
ZAŁĄCZNIKI ..................................................................................................................................................................................................................................... 84
Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY
PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH ....................................................................................................................................................................... 84
Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ................................................................................ 91
Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ........................................................................ 107
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
3
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
4
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Program nauczania dla zawodu TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi:
















ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r.
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r, Nr 205, poz. 1206),
rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7),
rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184),
rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204),
rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2012 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626),
rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz
dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752),
rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.),
rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach
i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487),
rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69
z późn. zm.),akty prawne z zakresu ochrony środowiska:
Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62 z 2001r.),
ustawa o odpadach (Dz. U. Nr 62 z 2001r.),
ustawa o odpadach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63 z 2001r.),
ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63 z 2001r.),
ustawa o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92 z 2002r.),
Prawo wodne (Dz. U. Nr 223 z 2001r.),
Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 228 z 2005r.),
ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 z 2003r.).
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
5
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania
na zmieniającym się rynku pracy.
Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu
międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności
pracowników.
W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych
w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się
do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom
zmieniającego się rynku pracy.
W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym
uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu
kończeniu nauki.
Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej
i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
6
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Technik ochrony środowiska powinien być przygotowany do wypełnienia następujących zadań zawodowych: badania stanu środowiska; monitorowania poziomu
zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby; sporządzania bilansów zanieczyszczeń odprowadzanych do atmosfery, wód oraz gleby; planowania i prowadzenia racjonalnej
gospodarki odpadami; planowania i realizacji działań na rzecz ochrony środowiska.
Technik ochrony środowiska w szczególności: określa aktualny stan zanieczyszczeń środowiska na skutek działalności człowieka; przeprowadza proste badania
technologiczne w zakresie ochrony środowiska, oznacza parametry zanieczyszczenia wody, powietrza, poziomu hałasu i stopnia zanieczyszczenia gleby; określa zgodności z
normami oczyszczania ścieków, powietrza i odpadów; wykonuje pomiary poziomu hałasu i drgań mechanicznych; bada i kontroluje emisję i imisję zanieczyszczeń;
sporządza bilanse wodno-ściekowe, zanieczyszczeń odprowadzanych z gazami odlotowym ido atmosfery oraz zanieczyszczeń odprowadzanych z odpadami; posługuje się
aparaturą pomiarową oraz urządzeniami stosowanymi w ochronie środowiska; posługuje się dokumentacją techniczną; przygotowuje mapy oraz schematy technologiczne;
współpracuje w przygotowaniu planów zagospodarowania przestrzennego terenu uwzględniając zasoby przyrody; posługuje się aktami prawnymi dotyczącymi ochrony
środowiska; stosuje procedury oceny oddziaływania inwestycji szkodliwych dla zdrowia człowieka i środowiska przyrodniczego; podejmuje działania w sytuacji wystąpienia
zagrożeń ekologicznych; współpracuje z organizacjami zajmującymi się ochroną środowiska; przygotowuje propozycje zarządzania środowiskiem na szczeblu lokalnym;
prowadzi kampanię na rzecz poprawy stanu środowiska, w szczególności w zakresie edukacji ekologicznej i segregacji odpadów komunalnych.
4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Technik ochrony środowiska to kierunek przyszłościowy w dobie polityki ekologicznej w Polsce i Unii Europejskiej. W związku z pozyskiwaniem środków z UE na uzdatnianie
i dostarczanie wody, odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, rozwiązania systemów cieplnych w oparciu o niekonwencjonalne źródła energii oraz gospodarkę odpadami, na
rynku pracy poszukiwani są specjaliści tej branży. Absolwenci szkoły mogą kontynuować naukę na uczelniach wyższych lub znaleźć zatrudnienie w placówkach zajmujących
się ochroną środowiska (działy ochrony środowiska w urzędach miejskich i powiatowych, w zakładach pracy, oczyszczalniach ścieków i zakładach utylizacji odpadów).
Zawód szczególnie promowany przez kraje Unii Europejskie.
Zawody związane z branżą przyrodniczą i ochroną środowiska należą do rozwijających się z każdym rokiem. To może zaskakiwać, ponieważ do tej pory absolwenci tych
kierunków mieli niewielkie szanse na pracę zgodną z wykształceniem. Słabe perspektywy, niewielkie zarobki, niewiele miejsc pracy zniechęcało do poszukiwania pracy w tej
branży. Polityka Unii Europejskiej jest nastawiona na zwiększenie działań związanych z ochroną środowiska naturalnego, niewykluczone więc, że w przyszłości dużo łatwiej
będzie dostać pracę nie tylko w Polsce, ale również za granicą. Gwarancją jest fakt, że stale rozwija się infrastruktura związana z ochroną środowiska. Zakłady przemysłowe
inwestują w filtry i ekologiczne produkty, budowane są oczyszczalnie ścieków, rośnie zapotrzebowanie na ekspertów od spraw wodociągów i kanalizacji, klimatyzacji,
oczyszczania powietrza. Pracę dostaną też specjaliści od odkażania. Warto wspomnieć o szeroko zakrojonym poszukiwaniu źródeł alternatywnej energii. Ekologiczne biopaliwa, energia wiatrowa, słoneczna i wodna, opał pozyskiwany z wierzby – to stale rozwijające się kierunki przemysłu, wychodzące naprzeciw wymaganiom i polityce Unii
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
7
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Europejskiej.
Poszukując pracy w zawodach technicznych, należy wziąć pod uwagę to, że dla pracodawców liczy się przede wszystkim wiedza specjalistyczna, która zresztą jest
sprawdzana w czasie rozmowy z fachowcami czy też poprzez specjalne zadania. Pracodawcy przyjmujący absolwentów na kandydatów do pracy zwracają szczególną uwagę
nie tylko na wykształcenie zawodowe, solidną wiedzę kandydata, znajomość języków obcych, lecz również znajomość konkretnych programów komputerowych (np.
znajomość zaawansowanego oprogramowania CAD), odbyte praktyki, dodatkowe umiejętności i zainteresowania.
5. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Z INNYMI ZAWODAMI
Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych
potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum.
W zawodzie technik ochrony środowiska nie występuje podbudowa w zawodzie w zasadniczej szkole zawodowej. Zawód ten, jak i podział jego kwalifikacji, stanowi odrębny
element w grupie zawodów z obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska; choć tak naprawdę ma wiele zawodów pokrewnych, np.: technik inżynierii środowiska i
melioracji.
Zarówno technik ochrony środowiska, jak i technik inżynierii środowiska i melioracji, mają grupę wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego; są efekty
stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem PKZ(R.g).
Kwalifikacja
Symbol
zawodu
Zawód
R.7. Ocena stanu środowiska
325511
Technik ochrony środowiska
R.8. Planowanie i realizacja zadań związanych z ochroną
środowiska
325511
Technik ochrony środowiska
R.23. Organizacja i prowadzenie robót związanych z
budową obiektów inżynierii środowiska
311208
Technik inżynierii środowiska
i melioracji
R.24. Organizacja i prowadzenie robót melioracyjnych
311208
Technik inżynierii środowiska
i melioracji
Elementy
wspólne
OMZ
PKZ(R.g)
OMZ
PKZ(R.g)
OMZ
PKZ(R.g)
PKZ(R.m)
OMZ
PKZ(R.g)
PKZ(R.m)
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
8
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik ochrony środowiska powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:
1)
2)
3)
4)
5)
badanie stanu środowiska;
monitorowanie poziomu zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;
sporządzanie bilansów zanieczyszczeń odprowadzanych do atmosfery, wód oraz gleby;
planowanie i prowadzenie racjonalnej gospodarki odpadami;
planowanie i realizacja działań na rzecz ochrony środowiska.
Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik ochrony
środowiska:




efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ),
efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochrona środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie PKZ(R.g),
efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie R.7. Ocena stanu środowiska,
efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie R.8. Planowanie i realizacja zadań związanych z ochroną środowiska.
7. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM
W programie nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: chemię i matematykę, których nauka odbywać się będzie na
poziomie rozszerzonym.
8. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA
OGÓLNEGO
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i
najnowsze koncepcje nauczania.
Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach
programowych kształcenia ogólnego, w tym:
1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego
uczestnictwa w życiu społeczeństwa;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
9
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;
3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na
obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych;
5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi;
6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;
7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;
8) umiejętność pracy zespołowej.
W programie nauczania dla zawodu technika ochrony środowiska uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów
kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów, jak:
chemia, matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa.
Matematyka jest najważniejszym przedmiotem kształtującym umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik ochrony środowiska. Uzyskanie
większości efektów określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik ochrony środowiska jest bezpośrednio związane z treściami zawartymi w
zakresie rozszerzonym matematyki. Są to np. następujące zagadnienia: obliczanie błędów pomiarowych, wykonywanie przeliczeń procentowych, określanie funkcję,
geometria na płaszczyźnie kartezjańskiej, zagadnienia z trygonometrii. Rozszerzenie z matematyki ułatwi realizację zagadnień związanych z obliczaniem, przeliczaniem i
naliczaniem danych matematycznych wykorzystywanych w pracy technika ochrony środowiska.
Zastosowanie rozszerzeń z chemii będzie polegało na dostarczeniu uczniowi podbudowy do zajęć laboratoryjnych, tak ważnych w zawodzie technika ochrony środowiska;
pozwoli na przybliżenie uczniom zagadnień związanych z procesami i reakcjami zachodzącymi w środowisku oraz powiązań tych procesów z elementami środowiska,
mającymi później wpływ na wszystkie organizmy żywe. Uczniowie realizując rozszerzenie z chemii, będą bardziej rozumieli zagadnienia dotyczące roztworów, różnic we
właściwościach roztworów właściwych, koloidów i zawiesin, właściwie zaplanują doświadczenia pozwalające otrzymać roztwory o odpowiednim stężeniu procentowym i
molowym; będą właściwie klasyfikowali związki chemiczne, doskonale znając ich wpływ na środowisko przyrodnicze.
Realizacja wybranych przedmiotów w zakresie rozszerzonym będzie sprzyjać pogłębianiu wiedzy zawodowej oraz da potencjalnie większe szanse na kontynuację nauki w
wyższych uczelniach na kierunkach zgodnych z wyuczonym zawodem.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
10
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe o strukturze modułowej wynosi
1470 godzin.
W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik ochrony środowiska minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia
i wynosi:



500 godzin na kształcenie w ramach kwalifikacji R.7.,
650 godzin na kształcenie w ramach kwalifikacji R.8.,
200 godzin na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia.
Tabela. Plan nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska o strukturze modułowej
Klasa
Lp.
Obowiązkowe zajęcia edukacyjne
I
II
I
1.
2.
3.
325511.M1. Monitowanie poziomu zanieczyszczeń powietrza,
wody i gleby
325511.M2. Posługiwanie się językiem obcym w ochronie
środowiska
325511.M3. Planowanie i wykonywanie działań na rzecz
ochrony środowiska
Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego
9
9
Liczba godzin w okresie nauczania*
II
9
9
III
I
II
10
10
1
1
18
18
PRAKTYKI ZAWODOWE
IV
I
II
I
tygodniowo
II
19
570
2
60
1
1
7
7
14
14
21
855
15
15
15
0
49,5
1485
4 tyg.
* do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego
**zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy
Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację (R.7.) odbywa się pod koniec klasy drugiej.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
11
łącznie
160
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację (R.8.) odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
12
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Tabela. Wykaz modułów i jednostek modułowych dla zawodu technik ochrony środowiska
Nazwa obowiązkowych zajęć
Nazwa jednostki modułowej
edukacyjnych
325511.M1. Monitowanie poziomu 325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
zanieczyszczeń powietrza, wody i
325511.M1.J2.Opracowanie oceny zanieczyszczenia środowiska
gleby (570 godzin)
325511.M2. Posługiwanie się
325511.M2.J1. Posługiwanie się językiem obcym podczas monitoringu
językiem obcym w ochronie
środowiska
środowiska (60 godzin)
325511.M2.J2. Posługiwanie się językiem obcym podczas realizacji
zadań związanych z ochroną środowiska
325511.M3. Planowanie i
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód.
wykonywanie działań na rzecz
325511.M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony
ochrony środowiska (855 godzin)
powietrza atmosferycznego.
325511.M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb.
325511.M3.J4. Podejmowanie działalności gospodarczej w ochronie
środowiska.
Praktyki zawodowe (160 godzin)
Badanie stanu środowiska
Organizacja pracy w ochronie środowiska
Liczba godzin
przeznaczona na jednostkę
270
300
30
30
280
240
280
55
160
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
13
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
MAPA DYDAKTYCZNA PROGRAMU NAUCZANIA
325511.M1.
Monitorowanie
poziomu
zanieczyszczeń
powietrza, wody
i
gleby
325511.M1.J1.
Wykonywanie badań
dotyczących stanu
środowiska
325511.M1.J2.
Opracowanie oceny
stanu
zanieczyszczenia
środowiska
325511.M3.
Planowanie
i realizacja działań
na rzecz ochrony
środowiska
325511.M3.J1.
Planowanie
i wykonywanie zadań
dotyczących ochrony
wód
325511.M3.J2.
Planowanie
i wykonywanie zadań
dotyczących ochrony
powietrza
atmosferycznego
325511.M3.J3.
Planowanie
i wykonywanie zadań
dotyczących ochrony
gleb
325511.M2.
Posługiwanie się
językiem obcym w
ochronie środowiska
325511.M2.J1.
Posługiwanie się
językiem obcym
podczas monitoringu
środowiska
325511.M2.J2.
Posługiwanie się
językiem obcym
podczas realizacji
zadań związanych z
ochroną środowiska
325511.M3.J4.
Podejmowanie
działalności
gospodarczej
w ochronie środowiska
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
14
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
10.
PROGRAM NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH MODUŁÓW
W programie nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
15
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1. Monitorowanie poziomu zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(1)1 dokonać interpretacji pojęć: środowisko, zasoby przyrody, stan
środowiska przyrodniczego, biocenoza, biotop, ekosystem, populacja, nisza
ekologiczna, biom, biosfera, krajobraz, ekologia, czynniki środowiska;
PKZ(R.g)(1)2 rozróżnić zasoby przyrody;
Poziom wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
P
B
PKZ(R.g)(1)3 scharakteryzować podstawowe formy ochrony przyrody;
P
C
PKZ(R.g)(1)4 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym
regionie;
PKZ(R.g)(1)5 rozróżnić niekorzystne zjawiska związane z zanieczyszczeniem
powietrza, wody i gleby;
PKZ(R.g)(1)6 zaplanować działania związane z ochroną zasobów przyrody;
PP
C
P
B
PP
D
PKZ(R.g)(1)7 dokonać analizy czynników środowiska mających wpływ na
organizmy żywe;
PKZ(R.g)(2)1 rozróżnić elementy środowiska przyrodniczego;
PP
C
P
B
PKZ(R.g)(2)2 określić zależności zachodzące pomiędzy poszczególnymi
elementami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)3 przeprowadzić podstawowe badania elementów środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)4 przedstawić wpływ różnych elementów środowiska przyrodniczego
na warunki środowiska w danym regionie;
PKZ(R.g)(5)1 sklasyfikować rodzaje gleb występujące w Polsce;
P
C
P
B
PP
D
P
B
PKZ(R.g)(5)2 określić cechy jakościowe gleb;
P
C
PKZ(R.g)(5)3 rozróżnić znaczenie gleb w przyrodzie i gospodarce człowieka;
P
C
Materiał nauczania























Pojęcia i zakres badań ekologii.
Działy ekologii.
Środowisko przyrodnicze i jego elementy.
Czynniki mające wpływ na środowisko przyrodnicze.
Ekosystemy i ich funkcjonowanie.
Formy ochrony przyrody.
Człowiek a zasoby przyrody.
Środowisko a oddziaływania człowieka.
Gospodarka zasobami przyrody.
Zmiany w środowisku wywołane działalnością
człowieka.
Zasady prowadzenia badań powietrza, wód, gleby.
Ochrona środowiska przyrodniczego.
Organizacja i zasady prowadzenia monitoringu.
Podstawy prawne monitoringu w Polsce.
Zadania monitoringu.
Charakterystyka bloków monitoringu.
Sieci pomiarowe w ramach monitoringu.
Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego.
Podstawy analizy miareczkowej.
Podstawy analizy wagowej.
Podstawy analizy kolorymetrycznej.
Podstawy potencjometrii.
Zasady pomiaru natężenia dźwięku.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
16
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska


PKZ(R.g)(5)4 określić formy i czynniki degradacji gleb;
PP
C
PKZ(R.g)(5)5 dobrać sposoby ochrony gleb;
PP
D
PKZ(R.g)(6)1 sklasyfikować źródła i rodzaje zagrożeń powietrza
atmosferycznego, wód oraz gleb;
PKZ(R.g)(7)1 uzasadnić w logiczny sposób wpływ człowieka na środowisko;
P
B

P
B
PKZ(R.g) (7)2 określić wpływ działalności człowieka na zmiany komponentów
środowiska;
PKZ(R.g)(7)3 dobrać sposoby ograniczające negatywny wpływ działalności
człowieka na środowisko;
PKZ(R.g)(8)1 odczytać dane zawarte na mapie pogody;
PP
D
PP
C
P
C






PKZ(R.g)(8)2 skorzystać z danych meteorologicznych i hydrologicznych przy
wykonywaniu zadań zawodowych;
PKZ(R.g)(8)3 opisać wpływ czynników meteorologicznych i hydrologicznych na
jakość komponentów środowiska;
PKZ(R.g)(10)1 posłużyć się przepisami prawa dotyczącymi badania stanu
środowiska;
PKZ(R.g)(10)2 odczytać właściwie potrzebne metody pomiaru, sposoby
prowadzenia badania stanu środowiska;
PKZ(R.g)(10)3 odszukać dyrektywy unijne, które zajmują się ochroną
powietrza, ochroną przed hałasem i drganiami, wymienić zakres ich stosowania;
PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe do wykonywania rysunków
technicznych i szkiców pomocniczych;
PKZ(R.g)(11)2 posłużyć się programami komputerowymi w celu tworzenia
dokumentacji podczas badania stanu środowiska;
PKZ(R.g)(11)3 wykonać prezentację multimedialne, prezentacje graficzne i
tabelaryczne obrazujące badania stanu środowiska;
PKZ(R.g)(11)4 zastosować programy komputerowe wspomagające obliczenia
przy wykonywaniu zadań zawodowych technika ochrony środowiska;
P
C

PP
D
P
B



P
B

PP
D
P
C


P
C
P
C
PP
D
Zasady pomiaru wybranych parametrów.
Zasady i sposoby poboru i utrwalania próbek cieczy,
gazów, materiałów sypkich.
Zasady korzystania z aparatury kontrolno-pomiarowej
i przeprowadzania pomiarów.
Mineralizacja próby ścieków.
Analiza fizycznych wskaźników wody i ścieków.
Analiza chemicznych wskaźników wody i ścieków.
Analiza zanieczyszczeń gazowych i pyłowych.
Analiza właściwości gleby.
Samooczyszczanie zbiorników wodnych i deficyt
tlenowy.
Badanie procesu powstawania i skutków kwaśnych
deszczy.
Badanie skutków procesu eutrofizacji wód.
Opracowanie wyników badań, błędy pomiaru.
Ocena i klasyfikacja wód powierzchniowych
i podziemnych.
Warunki odprowadzania ścieków do kanalizacji oraz
do wód lub do ziemi.
Klasyfikacja gleb.
Raporty o stanie środowiska w Polsce.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
17
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
R.7.1(1)1 zaplanować prace związane z oceną stanu środowiska w strefie
oddziaływania obiektu przemysłowego;
R.7.1(1)2 wymienić kolejność prac związanych z oceną stanu środowiska;
PP
C
P
B
R.7.1(1)3 wymienić, jakie rodzaje pomiarów należy zaplanować oceniając stan
jakości powietrza;
R.7.1(1)4 zaplanować kolejność wykonywania analiz fizyko-chemicznych do
oceny wód powierzchniowych;
R.7.1(1)5 określić zasady poboru prób wód, powietrza i gleby;
PP
B
P
C
PP
C
R.7.1(2)1 zaproponować lokalizację punktów pomiarowych przy określaniu
wpływu ścieków na wody płynące;
R.7.1(2)2 wymienić zasady lokalizacji punktów pomiarowych przy pomiarze
parametrów powietrza, wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(2)3 omówić sposoby i miejsca poboru prób powietrza w celu określenia
jego jakości;
R.7.1(2)4 podać podział sieci pomiarowych w zależności od celów, którym ma
służyć;
R.7.1(2)5 wyjaśnić, do czego wykorzystuje się otwory hydrogeologiczne;
PP
C
P
B
P
B
P
A
P
B
P
B
P
B
P
B
P
C
P
B
P
B
R.7.1(3)1 wyliczyć gałęzie analizy miareczkowej i omówić je (jodometria,
argentometria, manganometria, alkacymetria, kompleksometria);
R.7.1(3)2 omówić podstawy analizy kolorymetrycznej, spektrofotometrycznej,
wagowej, potencjometrii;
R.7.1(3)3 omówić podstawy teoretyczne pomiarów natężenia dźwięku, pomiaru
temperatury, gęstości i lepkości;
R.7.1(3)4 dobrać metodę analizy i aparaturę pomiarową do badań w zależności
od badanego komponentu środowiska;
R.7.1(4)1 przedstawić zasady poboru próbek cieczy, gazów, materiałów sypkich;
R.7.1(4)2 omówić procedurę poboru próbek (pobór, oznakowanie, utrwalenie,
transport);
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
18
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
R.7.1(4)3 wyjaśnić pojęcie próbka złożona, próbka ogólna średnia, próbka
proporcjonalna;
R.7.1(4)4 scharakteryzować metody poboru próbek powietrza (gazowych i
pyłu), próbek wody powierzchniowej (płynącej, stojącej) i podziemnej, próbek
gleby;
R.7.1(4)5 przygotować próbkę reprezentatywną i przeprowadzić ją do
roztworu;
R.7.1(5)1 skalibrować aparaturę pomiarową i przeprowadzić pomiar (pH-metr,
spektrofotometr, sonda tlenowa, sonometr, wagi analityczne);
R.7.1(5)2 wykreślić krzywe wzorcowe przy oznaczeniach
spektrofotometrycznych;
R.7.1(5)3 przestrzegać zasad prawidłowego korzystania z aparatury i urządzeń
pomiarowych (np. łaźnia wodna, suszarka, piec sylitowy, piknometr,
wiskozymetr, barograf);
R.7.1(6)1 wykonać oznaczenia fizycznych wskaźników wody i ścieków (barwa,
mętność, zawiesina łatwo opadająca, przewodnictwo właściwe);
R.7.1(6)2 wykonać oznaczenia wskaźników chemicznych wody i ścieków (pH,
tlen rozpuszczony, utlenialność, BZT5, twardości, kwasowość i zasadowość,
żelazo, mangan i chlorki, związki azotu, fosforany, detergenty);
R.7.1(6)3 wykonać proces mineralizacji próby ścieków;
R.7.1(6)4 przeprowadzić pomiar poziomu natężenia dźwięku;
R.7.1(6)5 oznaczyć stężenia zanieczyszczeń gazowych i zapylenia w powietrzu
atmosferycznym (SO2, NOX ) w powietrzu atmosferycznym i na stanowisku
pracy;
R.7.1(6)6 przeprowadzić oznaczenia właściwości gleby;
R.7.1(7)1 wyznaczyć wielkość deficytu tlenowego rzeki, określić przebieg
procesu samooczyszczania wód;
R.7.1(7)2 oznaczyć poziom zakwaszenia gleby jako skutek kwaśnych deszczy;
P
A
PP
C
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
PP
C
P
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
19
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
R.7.1(7)3 oznaczyć stężenie substancji biogennych w wodach odbiornika jako
skutek procesu eutrofizacji wód;
R.7.1(7)4 oznaczyć stężenie SO2 i NOx w powietrzu jako przyczynę kwaśnych
deszczy;
R.7.1(8)1 wymienić metody opracowywania wyników badań;
R.7.1(8)2 skontrolować i dostrzec błędy pomiaru;
R.7.1(8)3 sprawdzić poprawność wyników pomiarów;
R.7.1(8)4 ocenić poprawność wykonanych badań;
R.7.1(9)1 ocenić przydatność badanej wody do spożycia przez ludzi na
podstawie rozporządzenia;
R.7.1(9)2 sklasyfikować wody powierzchniowe i podziemne zgodnie z
rozporządzeniem;
R.7.1(9)3 ocenić możliwość odprowadzenia badanych ścieków do kanalizacji i
wód lub do ziemi zgodnie z rozporządzeniem;
R.7.1(9)4 ocenić poziom przekroczenia dopuszczalnego poziomu natężenia
dźwięku na podstawie rozporządzenia;
R.7.1(9)5 sklasyfikować badaną glebę zgodnie ze standardem jakości gleb;
R.7.1(9)6 ocenić stan czystości powietrza atmosferycznego i powietrza
atmosferycznego na stanowisku pracy na podstawie odpowiedniego
rozporządzenia;
R.7.1(10)1 wyjaśnić pojęcie monitoringu środowiska;
R.7.1(10)2 omówić organizację Państwowego Monitoringu Środowiska;
R.7.1(10)3 wymienić kolejne działania związane z prowadzeniem monitoringu
środowiska;
R.7.1(10)4 wyjaśnić pojęcie „Bloku” w Państwowym monitoringu środowiska;
R.7.1(10)5 podać zakres prowadzenia Państwowego Monitoringu Środowiska;
R.7.1(10)6 wymienić prace prowadzone przez poszczególne Bloki Państwowego
Monitoringu Środowiska;
R.7.1(10)7 określić do czego wykorzystywane są informacje wytworzone w
ramach monitoringu środowiska;
P
C
P
C
P
P
PP
PP
A
C
C
C
P
B
P
C
P
C
P
D
P
C
P
C
P
P
P
A
B
B
P
PP
B
C
P
B
P
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
20
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
R.7.1(11)1 wyjaśnić zależność między monitoringiem środowiska i
monitoringiem przyrody;
R.7.1(11)2 scharakteryzować obszary na których winny być zlokalizowane stacje
bazowe związane z monitoringiem przyrody ożywionej;
R.7.1(11)3 scharakteryzować metodykę monitoringu terenowego typów siedlisk
przyrodniczych;
R.7.1(11)4 zbadać stan ochrony wybranych siedlisk przyrodniczych i gatunków
na wybranych stanowiskach;
R.7.1(11)5 wymienić poziomy prac monitoringowych;
P
B
PP
C
PP
C
PP
C
P
B
R.7.1(11)6 opisać metodyki monitoringu terenowego gatunków zwierząt i
roślin;
R.7.1(12)1skorzystać z systemu operacyjnego podczas prowadzenia prac;
P
B
P
C
R.7.1(12)2 zastosować zasady archiwizacji zbiorów;
PP
C
R.7.1(13)1 wymienić podstawowe cele zintegrowanego monitoringu środowiska
przyrodniczego;
R.7.1(13)2 wyjaśnić pojęcie geoekosystemu;
P
B
P
B
R.7.1(13)3 wyjaśnić związek zintegrowanego monitoringu środowiska
przyrodniczego z państwowym monitoringiem środowiska;
R.7.1(13)4 omówić strukturę organizacyjną zintegrowanego monitoringu
środowiska przyrodniczego;
R.7.1(13)5 podać czas prowadzenia zintegrowanego monitoringu środowiska
przyrodniczego;
R.7.1(14)1 wymienić założenia przy wyborze stanowiska monitoringowego;
P
B
P
B
P
B
P
B
R.7.1(14)2 wyjaśnić poszczególne elementy karty obserwacji gatunku dla
stanowiska;
R.7.1(14)3 zbadać stan ochrony wybranych siedlisk przyrodniczych i gatunków
na wybranych stanowiskach;
R.7.1(14)4 opracować wnioski dotyczące ochrony przyrody ożywionej na
P
B
P
C
PP
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
21
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
podstawie wyników monitoringu;
R.7.1(14)5 omówić ocenę parametrów: populacja, siedlisko gatunku oraz
perspektywy zachowania gatunku;
R.7.1 (15)1 wymienić komponenty środowiska podlegające ocenie;
PP
C
P
B
R.7.1 (15)2 wymienić akty prawne według których ocenia się stan środowiska;
P
C
P
C
PP
C
P
B
PP
C
PP
C
P
B
P
B
P
B
P
B
P
B
R.7.1 (15)3 wyjaśnić, na czym polega ocena oddziaływania przedsięwzięcia na
środowisko;
R.7.1 (15)4 opracować prognozę zmian zachodzących w środowisku dla
konkretnego przedsięwzięcia np. dla transportu kolejowego;
R.7.1 (16)1 podać przykłady zagrożeń ekologicznych;
R.7.1 (16)2 opracować plan działań w przypadku wystąpienia jednego z
zagrożeń ekologicznych;
R.7.1 (16)3 opracować plan działań w sytuacji wystąpienia poważnej awarii;
R.7.1(17)1 wymienić kategorie zagrożeń dla zdrowia człowieka stwarzanych
przez substancje chemiczne;
R.7.1(17)2 wyjaśnić, co to jest najwyższe dopuszczalne NDS;
R.7.1(17)3 wymienić drogi wchłaniania substancji chemicznych do organizmu
człowieka;
R.7.1(17)4 opisać zagrożenia na jakie narażony jest człowiek podczas pomiarów
terenowych;
R.7.1(17)5 podać zasady bezpiecznych pomiarów emisji i immisji dla powietrza
i wody;
R.7.1(17)6 wymienić środki ochrony indywidualnej podczas prac
laboratoryjnych i terenowych;
R.7.1(17)7 omówić zagrożenia dla człowieka podczas poboru i analizy ścieków;
P
B
PP
C
R.7.1(17)8 wymienić zasady bezpiecznych pomiarów na wysypisku;
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
22
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
BHP(1)1 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem i
higiena pracy, ochroną przeciwpożarową, ochrona środowiska podczas
wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska,
monitorowaniem środowiska;
BHP(4)1 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia
i środowiska podczas wykonywania badań stanu środowiska;
BHP(5)1 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom
zdrowia i życia w miejscu pracy, w których dokonuje się badania stanu
środowiska;
BHP(5)2 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku
pracy podczas oceny stanu i zasobów środowiska;
BHP(5)3 dokonać prawidłowej charakterystyki czynników szkodliwych
występujących w środowisku pracy badania stanu i zasobów środowiska;
BHP(5)4 określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w
pracy technika zajmującego się badaniem stanu i zasobów środowiska;
BHP(6)1 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w
środowisku pracy technika badającego stan i zasoby środowiska;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
dokonującego oceny badania stanu i zasobów środowiska na organizm
człowieka;
BHP(7)1 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
BHP(8)1 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych
prac zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska;
BHP(8)2 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych
prac zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska;
BHP(9)1 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań
zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska technika ochrony
środowiska;
BHP(9)2 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania
zadań zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska, zgodnie z
P
B
P
B
P
C
PP
C
P
C
PP
C
P
B
PP
B
P
B
P
B
PP
C
P
C
PP
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
23
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10)1 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej
w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania zadań zawodowych
związanych z badaniem stanu środowiska;
BHP(10)2 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej
pomocy przedmedycznej podczas wykonywania zadań zawodowych
związanych z badaniem stanu środowiska;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i
technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia
zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
P
C
P
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
24
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane
stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków
zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
Planowane zadania
W grupie dwuosobowej wykonajcie zadanie polegające na oznaczeniu BZT5 w próbie ścieków, wiedząc, że utlenialność tych ścieków wynosi 200mgO2/dm3.
W wykonanym przez was zadaniu powinniście:
 obliczyć stopień rozcieńczenia ścieków
 obliczyć objętości ścieków i wody do rozcieńczeń
 przygotować rozcieńczenie w kolbie miarowej na 1000 cm3
 wykonać oznaczenia zawartości tlenu w dniu badania, 2 próby wstawić do cieplarki
 dokonać pomiaru temperatury i ciśnienia
 zapisać wszystkie wyniki w opracowanej tabeli
 po upływie 7 dni wykonać oznaczenia zawartości tlenu w próbach z cieplarki
 dokonać pomiaru temperatury i ciśnienia
 obliczyć wartość BZT7
 odczytać współczynnik BZT i przelicz wartość BZT7 na BZT5
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
25
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
Z wykonanego zadania sporządźcie sprawozdanie, które oddacie do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
W pracowni badań środowiska, w której będą zajęcia powinny znajdować się:
a) stanowiska do badania wody i ścieków (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania wody i ścieków, modele urządzeń do
uzdatniania wody i oczyszczania ścieków,
b) stanowiska do badania jakości powietrza i poziomu hałasu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: aparaturę kontrolno-pomiarową do poboru prób powietrza,
badania jakości powietrza i poziomu hałasu, modele urządzeń ograniczających emisję gazów i pyłów w spalinach, modele ekranów akustycznych,
c) stanowiska do badania jakości gleby (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania gleby,
d) stanowisko do pomiarów meteorologicznych, wyposażone w: klatkę meteorologiczną, przyrządy pomiarowe, mapy pogody i zanieczyszczeń środowiska.
Pracownia powinna być też wyposażona w: dygestorium, stoły laboratoryjne pokryte materiałem odpornym na chemikalia z doprowadzoną instalacją wodno-kanalizacyjną i elektryczną,
szkło laboratoryjne, odczynniki laboratoryjne, instrukcje do wykonywania ćwiczeń.
Poza tym, pracownia powinna być wyposażona w komputer oraz projektor multimedialny.
Środki dydaktyczne
Zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy
fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową dokumentacje projektową, opisy metodyczne dotyczące wykonania
badań, instrukcje stanowiskowe, układ okresowy pierwiastków. Poza tym: roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane z ochroną środowiska, zasobami
przyrody, gałęziami przemysłu, gospodarką prowadzoną w regionie, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące badania i oceny stanu środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Jednostka modułowa „Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń,
tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych, które zostaną poprzedzone instrukcją z objaśnieniem lub pokazem.
Na zajęciach proponuje się stosowanie ćwiczeń praktycznych poprzedzonym pokazem, który powinien dotyczyć kolejnych czynności podczas wykonywania np. badań laboratoryjnych, a
także zwrócić uwagę na przestrzeganie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na danym stanowisku.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowe. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana lub grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie sporządzonego sprawozdania. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
26
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
merytoryczna (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób wykonania sprawozdania (układ, czytelność, bezbłędny edycyjnie).
W danej jednostce modułowej przedmiot oceny ucznia powinna stanowić umiejętność zastosowania wiedzy chemicznej podczas wykonywania prostych badań laboratoryjnych
elementów środowiska przyrodniczego. Jest ona niezbędna i ułatwia rozumienie istotnych zagadnień z zakresu środowiska przyrodniczego.
Po zakończeniu realizacji jednostki modułowej proponuje się przeprowadzić badanie osiągnięć edukacyjnych w formie sprawdzianu teoretycznego (test dydaktyczny wielostopniowy). W
ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów; a także umiejętność problemowego podejścia ucznia do
zagadnień; co będzie ilustracją umiejętności myślenia kompleksowego, integrującego wiedzę niezbędną w jednostce modułowej "Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska".
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia;
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
B


P
C
PKZ(R.g)(1)10 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym
regionie;
PKZ(R.g)(1)11 zaplanować działania związane z ochroną środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(1)12 dokonać analizy czynników mających wpływ na środowisko;
PP
C


PP
D
PP
C
PKZ(R.g)(2)5 scharakteryzować elementy środowiska przyrodniczego, które uległy
P
C
PKZ(R.g)(1)8dokonać interpretacji pojęć: środowisko, zasoby przyrody, stan
środowiska przyrodniczego, czynniki środowiska, zanieczyszczenia pyłowe,
gazowe, cykl hydrologiczny, degradacja, rekultywacja;
PKZ(R.g)(1)9 scharakteryzować podstawowe zanieczyszczenia środowiska;




Źródła i rodzaje zanieczyszczeń środowiska.
Charakterystyka wybranych zanieczyszczeń
środowiska.
Rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w atmosferze.
Metody pomiaru zanieczyszczeń powietrza, wód,
gleb.
Oznaczenia parametrów określających stopień
zanieczyszczeń środowiska.
Stan zanieczyszczeń powietrza, wód i gleb w Polsce.
Skutki zanieczyszczeń środowiska.
Sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
27
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska

zanieczyszczeniu;
PKZ(R.g)(2)6 rozróżnić elementy środowiska przyrodniczego ulegające szybkiej
degradacji na skutek zanieczyszczeń;
PKZ(R.g)(2)7 określić zależności negatywnych skutków pochodzących z
zanieczyszczeń wpływających na środowisko przyrodnicze;
PKZ(R.g)(2)8 dokonać oceny elementów środowiska przyrodniczego na skutek
zachodzących zanieczyszczeń;
PKZ(R.g)(3)1 sklasyfikować zasady zapobiegania zanieczyszczeniom mające wpływ
na racjonalną gospodarkę środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3)2 zastosować zasady zapobiegające zanieczyszczeniom dla racjonalnej
gospodarki zasobami przyrody;
PKZ(R.g)(3)3 opracować kampanię ograniczania zanieczyszczeń środowiska;
P
B
P
C
PP
D
P
B
P
C
P
C
PKZ(R.g)(3)4 opracować zasady ochrony środowiska przyrodniczego przed
zanieczyszczeniami;
PKZ(R.g)(6)2 sklasyfikować źródła i rodzaje zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego, wody i gleby;
PKZ(R.g)(6)3 dokonać charakterystyki wybranych zanieczyszczeń;
PP
C

P
B

P
C
PKZ(R.g)(6)4 opisać niekorzystne zjawiska związane z zanieczyszczeniem
powietrza, wody i gleby;
PKZ(R.g)(6)5 określić skutki zanieczyszczeń powietrza, wód, gleb dla środowiska;
P
B
PP
C




PP
D
P
B
PP
D
PP
C
PKZ(R.g)(6)6 dobrać sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom powietrza, wód,
gleb;
PKZ(R.g)(7)4 uzasadnić w logiczny sposób wpływ człowieka na zanieczyszczenie
środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g) (7)5 określić wpływ działalności człowieka na zmiany poszczególnych
komponentów środowiska;
PKZ(R.g)(7)6 dobrać sposoby ograniczające negatywny wpływ zanieczyszczeń z
działalności człowieka na środowisko;







Ochrona powietrza atmosferycznego, wód, gleb przed
zanieczyszczeniami.
Rodzaje bilansów.
Cele sporządzania bilansów.
Zasady sporządzania bilansów.
Dokumentacja sporządzania bilansu zanieczyszczeń.
Normy oraz akty prawne określające dopuszczalne
stopnie zanieczyszczenia środowiska.
Standardy emisyjne, standardy jakości i klasy jakości
dla poszczególnych komponentów środowiska.
Niezbędny stopień redukcji zanieczyszczeń przy
oczyszczaniu gazów odlotowych i na oczyszczalni
ścieków.
Zasady naliczania opłat i kar za gospodarcze
korzystanie ze środowiska.
Pozwolenia emisyjne, warunki wydania pozwoleń i
decyzji wodno-prawnych.
Ocena oddziaływania na środowisko.
Kataster wodny.
Operat wodno-prawny.
Poważne awarie.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
28
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
PKZ(R.g)(10)4 zinterpretować pojęcie stref ochronnych środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(10)5 omówić normy prawne skierowane na zanieczyszczenia środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(10)6 przedstawić główne założenia ustaw dotyczących ochrony
powietrza atmosferycznego; wód i gleb;
PKZ(R.g)(10)7 określić wymagania dotyczące zanieczyszczeń stawiane powietrzu,
wodzie, glebie na podstawie odpowiedniego rozporządzenia;
PKZ(R.g)(10)8 sklasyfikować rodzaje zanieczyszczeń powietrza, wody
i gleby na podstawie odpowiednich rozporządzeń;
PKZ(R.g)(10)9 ustalić warunki odprowadzania zanieczyszczeń powietrza, wody i
gleby w oparciu o rozporządzenia;
PKZ(R.g)(11)5 obsłużyć programy komputerowe przy opracowaniu ocen
zanieczyszczenia środowiska;
PKZ(R.g)(11)6 sporządzić bilanse zanieczyszczeń tabelarycznie
i graficznie;
PKZ9(R.g)(11)7 wykonać prezentacje komputerowe określające rozmieszczenia
zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(11)8 naliczyć opłaty za zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego;
P
B
P
B
PP
C
PP
C
P
B
P
B
P
C
PP
C
PP
C
PP
C
PP
C
P
B
R.7.2(1)2 określić cele i zasady sporządzania bilansów zanieczyszczeń;
P
B
R.7.2(1)3 dokonać analizy informacji zawartych w dostępnych, sporządzonych
bilansach zanieczyszczeń;
R.7.2(1)4 sporządzić schematy opracowania bilansów zanieczyszczeń;
P
B
PP
C
PP
D
PKZ(R.g)(11)9 naliczyć kary za nadmierne zanieczyszczenia
przyrodniczego;
R.7.2(1)1 dokonać podziału bilansów zanieczyszczeń;
R.7.2(1).5. zgromadzić i zanalizować dane dotyczące aktualnego stanu
środowiska;
środowiska
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
29
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
R.7.2(2)1 dobrać metody badania zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w
danym regionie;
R.7.2(2)2 określić sposoby rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu,
wodzie, glebie;
R.7.2(2)3określić zasady lokalizacji punktów pomiarowych zanieczyszczeń;
P
B
P
C
P
C
R.7.2(2)4 określić poziom stężenia zanieczyszczeń powietrza, wód i gleb;
PP
C
R.7.2(2)5 sporządzić prawidłowo całą dokumentację związaną z określeniem
stężenia i rozmieszczenia zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w danym
regionie;
R.7.2(3)1 sporządzić bilanse zanieczyszczeń wprowadzanych do wód płynących,
powietrza i gleby;
R.7.2(3)2 sporządzić bilans zanieczyszczeń pyłowych;
PP
C
P
B
PP
C
R.7.2(3)3 sporządzić bilans wodno-ściekowy regionu;
PP
D
R.7.2(3)4 opracować prosty bilans odpadów przemysłowych;
PP
C
R.7.2(3)5 przedstawić wyniki bilansów w formie tabelarycznej;
P
C
R.7.2(3)6 przedstawić wyniki bilansów w formie graficznej;
P
C
R.7.2(3)7 dokonać analizy sporządzonych bilansów zanieczyszczeń powietrza,
wód, gleb;
R.7.2(4)1 sporządzić bilanse za pomocą specjalistycznych programów
komputerowych;
R.7.2(4)2 przedstawić wyniki bilansów w sposób tabelaryczny i graficzny;
PP
D
PP
D
PP
C
R.7.2(5)1 porównać wyniki badań stopnia zanieczyszczenia środowiska z
dopuszczalnymi, określonymi w normach;
R.7.2(5)2 zinterpretować wyniki stopnia zanieczyszczenia środowiska;
P
B
PP
D
PP
C
R.7.2(5)3 ocenić stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie
obowiązujących norm i przepisów prawa;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
30
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
R.7.2(5)4 opracować raport z zanieczyszczeń środowiska na podstawie przepisów
prawa;
R.7.2(5)5 zaplanować rozwiązania na podstawie raportu stwierdzającego
podwyższone stopnie zanieczyszczenia środowiska;
R.7.2(6)1 wykonać obliczenia opłat lub kar zanieczyszczeń odprowadzanych z
gazami odlotowymi do atmosfery;
R.7.2(6)2 wykonać obliczenia opłat lub kar zanieczyszczeń odprowadzanych ze
ściekami;
R.7.2(6)3 skorzystać z aktów prawnych przy obliczeniach stopnia redukcji
zanieczyszczeń gazów odlotowych i ścieków;
R.7.2(7)1 posłużyć się normami do oceny stanu środowiska naturalnego;
PP
D
PP
D
P
C
P
C
PP
D
P
C
R.7.2(7)2 wykonać obliczenia opłat lub kar emisji zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego, wód oraz gleb;
R.7.2(8)1 ocenić stan zanieczyszczenia na podstawie sporządzonego bilansu;
PP
C
P
C
R.7.2(8)2 zgromadzić dane bilansu dotyczące aktualnego stanu zanieczyszczenia
środowiska;
R.7.2(8)3 prognozować zmiany zachodzące w środowisku na podstawie
sporządzonego bilansu zanieczyszczeń;
R.7.2(9)1 posłużyć się dokumentacją katastru wodnego;
P
B
PP
C
P
B
P
B
PP
D
P
C
PP
C
PP
D
R.7.2(9)2 odczytać dane o sieciach hydrograficznych; stanach wód, stopniu
zanieczyszczenia wód, na podstawie katastru wodnego;
R.7.2(9)3 opracować raport ze stanu biologicznego wód na podstawie katastru
wodnego;
R.7.2(10)1 skorzystać z aktów prawnych przy wydawaniu pozwoleń
i decyzji wodno-prawnych;
R.7.2(10)2 wydać pozwolenia za gospodarcze korzystanie ze środowiska;
R.7.2(10)3 wykonać oceny oddziaływania inwestycji szkodliwych dla zdrowia i
środowiska przyrodniczego zgodnie z procedurami;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
31
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
R.7.2(11)1 odczytać informacje zawarte w instrukcji gospodarowania wodą;
P
B
R.7.2(11)2 zanalizować informacje zawarte w instrukcji gospodarowania wodą;
PP
C
R.7.2(12)1 rozróżnić rodzaje zagrożeń środowiska przyrodniczego;
P
B
R.7.2(12)2określić wpływ zagrożeń na środowisko przyrodnicze;
P
C
R.7.2(12)3 zanalizować skutki zagrożeń na środowisko przyrodnicze;
PP
C
R.7.2(13)1 dokonać obliczeń opłat za korzystanie ze środowiska za pomocą
programów komputerowych;
R.7.2(13)2 zgromadzić raporty naliczania opłat i kar za gospodarcze korzystanie
ze środowiska;
R.7.2(14)1 rozpoznać rodzaje inwestycji szkodliwych na środowisko przyrodnicze i
ludzi;
R.7.2(14)2 rozróżnić czynniki szkodliwe w oddziaływaniach inwestycji;
P
C
P
A
P
B
P
B
R.7.2(14)3 dobrać metody ochrony środowiska przyrodniczego i ludzi podczas
oddziaływania inwestycji szkodliwych;
BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony
środowiska Polsce;
BHP(2)2 scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających
w zakresie ochrony środowiska w Polsce;
BHP(6)1 rozpoznać oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka
podczas pracy przy komputerze;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
wykonującego długotrwale pracę przy komputerze;
BHP(6)3 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w
środowisku pracy technika badającego i określającego zanieczyszczenia
środowiska;
BHP(6)4 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
badającego zanieczyszczenia środowiska;
PP
C
P
A
P
A
P
B
P
B
P
B
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
32
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
BHP(7)2 zorganizować stanowisko do pracy technika badającego i określającego
zanieczyszczenia środowiska zgodnie z wymogami ergonomii, ppoż, bhp i ochrony
środowiska;
BHP(7)3 dobrać sprzęt do wykonywanych zadań zawodowych;
P
C
P
B
BHP(7)4 dobrać materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
P
B
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i
technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
33
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
KPS(7)1 przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;
KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej;
KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane
stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
34
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Planowane zadania
Zadanie wykonajcie w grupie, w formie projektu:
1. Wskażcie miejsca i parametry o największym stężeniu w mieście Olsztynie oraz opracujcie mapę rozkładu przestrzennego emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych według
powiatów województwa warmińsko-mazurskiego w roku 2012 na podstawie kart stężenia zanieczyszczeń powietrza ze stacji automatycznego monitoringu.
Sporządzoną mapę zaprezentujcie na forum grupy oraz przekażcie w wersji elektronicznej i papierowej do oceny.
2. Opracujcie bilans zanieczyszczeń odpadów przemysłowych w Waszym mieście z ostatnich trzech lat. Bilans sporządźcie zarówno w formie tabelarycznej, jak i graficznej wykorzystując
programy komputerowe – na podstawie corocznych sprawozdań. Sporządzony raport, bilans w formie elektronicznej przekażcie do oceny.
3. Na podstawie załącznika zawierającego zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska i wysokości należnych opłat opracuj formularz naliczania opłat za
korzystanie ze środowiska. Sporządzony wydruk formularza przekażesz w wersji papierowej do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Jednostka modułowa „Opracowanie oceny zanieczyszczenia środowiska” powinna być prowadzona w pracowni ochrony środowiska, w której powinny znajdować się:
a) stanowiska do badania wody i ścieków (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania wody i ścieków, modele urządzeń do
uzdatniania wody i oczyszczania ścieków,
b) stanowiska do badania jakości powietrza i poziomu hałasu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: aparaturę kontrolno-pomiarową do poboru prób powietrza,
badania jakości powietrza i poziomu hałasu, modele urządzeń ograniczających emisję gazów i pyłów w spalinach, modele ekranów akustycznych,
c) stanowiska do badania jakości gleby (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania gleby;
d) stanowisko do pomiarów meteorologicznych, wyposażone w: klatkę meteorologiczną, przyrządy pomiarowe, mapy pogody i zanieczyszczeń środowiska;
ponadto pracownia powinna być wyposażona w: dygestorium, stoły laboratoryjne pokryte materiałem odpornym na chemikalia z doprowadzoną instalacją wodno-kanalizacyjną i
elektryczną, szkło laboratoryjne, odczynniki laboratoryjne, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, zestaw przepisów prawa oraz norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska;
stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem, z projektorem multimedialnym oraz z pakietem programów biurowych; stanowiska
komputerowe dla uczniów (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), z pakietem programów biurowych oraz oprogramowaniem do wspomagania opracowywania wyników analiz.
Część zajęć powinna być przeprowadzona w pracowni komputerowej wyposażonej w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z
drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci
lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, programy komputerowe wspomagające monitorowanie środowiska.
Część zajęć może być prowadzona w zakładach i instytucjach z zakresu ochrony środowiska, tak aby wskazać uczniom rzeczywiste warunki pracy, ukazać nowe technologie
wykorzystywane w pracy technika ochrony środowiska.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
35
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
Środki dydaktyczne
Oprogramowanie do wspomagania monitorowania stanu środowiska, zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany
zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową
dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków. Poza tym: mapy regionów, województw z aktualnymi rodzajami zanieczyszczeń środowiska, roczniki statystyczne,
opracowania dotyczące występujących w danych regionach, województwach, miastach zanieczyszczeń, aparatura do pomiaru zanieczyszczeń środowiska, karty stężania zanieczyszczeń
z odpowiednich punktów pomiarowych, wzorcowe raporty określające zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego, np. w danym mieście; czasopisma branżowe, katalogi, filmy i
prezentacje multimedialne obrazujące źródła zanieczyszczeń, ich rodzaje, charakterystyczne miejsca, okolice w Polsce odznaczające się poszczególnymi zanieczyszczeniami środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Jednostka modułowa „Opracowanie oceny zanieczyszczenia środowiska” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń,
tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych, które zostaną poprzedzone instrukcją z objaśnieniem lub pokazem; wycieczek.
Część zajęć z danego przedmiotu powinna być prowadzona w formie wycieczek, tak aby uczeń mógł zapoznać się z lokalizacją zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego w danym
regionie, pracą, aby mógł zapoznać się z najnowszymi technologiami stosowanymi w branży zabezpieczającymi przez zanieczyszczeniami, z potencjalnym miejscem zatrudnienia w
danym zawodzie, już na początku swojego kształcenia.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowe. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana lub grupowa.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
36
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M1.J2. Opracowywanie oceny zanieczyszczenia środowiska
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
1. Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie sporządzonej mapy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób wykonania mapy (układ, czytelność, bezbłędny edycyjnie, estetyczność) oraz prezentacja zadania na forum klasy.
2. Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie sporządzonego bilansu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób wykonania bilansu (układ, czytelność, bezbłędny edycyjnie).
3. Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wydruku formularza. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Oceniając ucznia w jednostce modułowej " Opracowanie oceny zanieczyszczenia środowiska" nauczyciel ocenia zakres opanowanych teoretycznych wiadomości oraz umiejętności ich
wykorzystania w ćwiczeniach praktycznych. Ważnym elementem działu jest tez umiejętność rozpoznawania zanieczyszczeń, miejsca ich występowania, czy sposobów ich ograniczania,
sprawdzana przez nauczyciela w różnych formach pracy ucznia na zajęciach edukacyjnych. Nauczyciel prowadzący proces dydaktyczny zobowiązany jest opracować wymagania
edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne. Oceny osiągnięć uczniów należy dokonywać na podstawie: sprawdzianów pisemnych i ustnych, sprawdzianów praktycznych, testów
osiągnięć szkolnych oraz obserwacji czynności wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń.
Po zakończeniu realizacji jednostki modułowej proponuje się przeprowadzić badanie osiągnięć edukacyjnych w formie sprawdzianu teoretycznego (test dydaktyczny wielostopniowy). W
ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów; a także umiejętność problemowego podejścia ucznia do
zagadnień; co będzie ilustracją umiejętności myślenia kompleksowego, integrującego wiedzę niezbędną w jednostce modułowej.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia;
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
37
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M2. Posługiwanie się językiem obcym w ochronie środowiska
325511.M2.J1. Posługiwanie się językiem obcym podczas monitoringu środowiska
25511.M2.J2. Posługiwanie się językiem obcym podczas realizacji zadań związanych z ochroną środowiska
325511.M2.J1. Posługiwanie się językiem obcym podczas monitoringu środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
JOZ(1)1 posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem
specjalistycznego słownictwa stosowanego w zakresie badania i oceny stanu
środowiska;
JOZ(1)2 porozmawiać z klientem, współpracownikami używając odpowiedniego
słownictwa z zakresu ochrony środowiska;
JOZ(1)2 obsłużyć klienta w języku obcym zgodnie z jego oczekiwaniami;
JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu dotyczącego
ochrony środowiska przez zanieczyszczeniami wprowadzanymi do powietrza,
wody, gleby;
JOZ(1)4 przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za
pomocą poczty elektronicznej;
JOZ(2)1 określić w języku obcym czynności związane z obsługą klienta w zakresie
określonego zadania zawiązanego z ochroną środowiska w poprawny sposób;
JOZ(2)2 zaplanować poprawnie przeprowadzoną rozmowę w języku obcym
zawodowym z uwzględnieniem wypowiedzi pracownika wykonującego określone
zadanie związane z monitoringiem środowiska;
JOZ(2)3 przeprowadzić rozmowę z klientem w języku obcym z uwzględnieniem
zakresu wykonywanych prac monitoringu środowiska;
JOZ(2)4 zastosować w prawidłowy sposób zwroty grzecznościowe w rozmowach;
JOZ(2)5 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane
zadań zawodowych technika ochrony środowiska
z zastosowaniem poprawnej terminologii;
JOZ(2)6 zinterpretować poprawnie typowe pytania stawiane przez klientów w
języku obcym;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
C
P
C
P
P
C
C
PP
C
P
C
PP
D
P
D
P
PP
C
C
Materiał nauczania











PP
D
Słownictwo związane z wykonywaniem zadań
zawodowych, np. określenie stanu i zasobów
środowiska przyrodniczego, wykonywanie badań i
ocena komponentów środowiska, określenie stopnia
zanieczyszczenia środowiska.
Rodzaj prac wykonywanych podczas monitoringu
środowiska przyrodniczego przez technika ochrony
środowiska.
Obsługa klientów w języku obcym.
Rozmowa z klientem pracownika wykonującego
określone zadanie zawodowe z zakresu ochrony
środowiska.
Zastosowanie zwrotów grzecznościowych.
Wydawanie poleceń.
Negocjowanie warunków porozumień w zakresie
wykonywanych zadań zawodowych.
Porozumienie o współpracy.
Organizacja stanowiska pracy.
Korespondencja z zakresu monitoringu środowiska w
języku obcym.
Informacje dostępna w prze pisach prawnych, normach,
instrukcjach urządzeń z zakresu monitoringu
środowiska.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
38
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M2.J1. Posługiwanie się językiem obcym podczas monitoringu środowiska
JOZ(2)7 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac
w zawodzie zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(2)8 dokonać obsługi klienta w języku obcym zgodnie z zasadami kultury i
etyki;
JOZ(2)9 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym zgodnie z zasadami;
JOZ(2)10 negocjować warunki określonego zadania z zakresu ochrony środowiska
w języku obcym zgodnie z zasadami gramatyki i z wykorzystaniem odpowiedniej
terminologii;
JOZ(2)11 opracować w języku obcym porozumienie o współpracy w klientem
zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad
gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim;
JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu;
JOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotycząca
realizowanych zadań z zakresu monitoringu środowiska;
JOZ(3)4 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad
obsługi urządzeń stosowanych w monitoringu środowiska;
JOZ(3)5 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i
czytanego;
JOZ(3)6 odczytać i dokonać analizy informacji z aktów prawnych z zakresu
ochrony środowiska w języku obcym;
JOZ(3)7 odczytać informacje zamieszczone na instrukcjach, normach, obsłudze
urządzeń w języku obcym;
JOZ(4)1 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy w języku obcym
wykorzystując słownictwo zawodowe;
JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac
zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(4)3 słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników
zgodnie z zasadami aktywnego słuchania;
JOZ(4)4 porozumiewać się z zespołem współpracowników poprawnie w języku
obcym zgodnie z zasadami;
P
C
P
C
P
PP
C
C
PP
D
P
C
P
P
C
C
P
C
PP
D
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
 Źródła informacji o ochronie środowiska.
 Wiedza z zakresu monitoringu środowiska dostępna w
zasobach internetowych.
 Oferty szkoleniowe.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
39
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M2.J1. Posługiwanie się językiem obcym podczas monitoringu środowiska
JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką
P
C
zawodową;
JOZ(5)2 wyszukać w różnych źródłach informacje z zakresu ochrony środowiska;
P
C
JOZ (5)3 skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu
PP
D
ofert szkoleniowych;
JOZ (5)4 zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie oferty szkoleniowe dla branży
P
C
ochrony środowiska;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Planowane zadania
Wykonaj ćwiczenie weryfikujące rozumienie tekstu ze słuchu na temat zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego. Na podstawie wysłuchanego tekstu uzupełnij ćwiczenia gramatyczne.
Ćwiczenia gramatyczne zostaną sprawdzone na forum klasy.
W grupie wykonajcie ćwiczenie wydawania poleceń i dokonajcie krótkiej instrukcji w języku obcym, dotyczących wykonywania zadań zawodowych, np. Pobierz próbki komponentów
środowiska do badań laboratoryjnych. Pracę grupy przedstawicie na forum klasy (6 minut), rozmawiając jako współpracownicy wykonujący określone zadanie zawodowe w języku
obcym. Zadanie grupy zostanie ocenione przez nauczyciela.
Wykonaj krótką charakterystykę opisując w języku obcym zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego, np. zanieczyszczenia wód płynących w Twoim regionie. Pracę w wersji
papierowej oddaj do sprawdzenia nauczycielowi.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
40
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M2.J1. Posługiwanie się językiem obcym podczas monitoringu środowiska
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne z jednostki modułowej „Posługiwanie się językiem obcym podczas monitoringu środowiska” powinna odbywać się w pracowni języka obcego. Pracownia powinna
być wyposażona w sprzęt multimedialny: telewizor, odtwarzacz DVD, projektor z podłączeniem do komputera.
Środki dydaktyczne
Słowniki języka obcego, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne w języku obcym o tematyce dotyczącej pracy technika ochrony środowiska, zanieczyszczeń
środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń w formie rozmów sterowanych, która będzie wspomagać ucznia w rozwijaniu umiejętności językowych.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowe. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna lub grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanych ćwiczeń. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
ćwiczeń, ich poprawność, formy przedstawienia, czy poprawności pisowni, zgodnie z zasadami języka obcego.
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu zajęć z języka obcego na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Należy
stosować obowiązujący system oceniania i skalę ocen. Podczas realizacji programu nauczania należy oceniać osiągnięcia uczniów w zakresie wyodrębnionych uszczegółowionych celów
kształcenia. Ocena postępów uczniów powinna być dokonywana na podstawie często przeprowadzanych sprawdzianów pisemnych - głównie w formie uzupełniania luk w tekście,
odpowiedzi na pytania, uzupełniania i układania dialogów oraz sporządzania notatek i dokumentów służbowych. Oceniając opanowanie poszczególnych umiejętności określonych w
szczegółowych celach kształcenia należy posłużyć się następującymi kryteriami: biegłość posługiwania się językiem obcym z użyciem leksyki dotyczącej zawodu i zadań zawodowych,
umiejętność komunikowania się w celu uzyskania i udzielania informacji, prawidłowej reakcji na wypowiedź z klientem i współpracownikami z użyciem leksyki, percepcja tekstu
słuchanego dotyczącego zadań zawodowych technika ochrony środowiska, percepcja tekstu pisanego: pism służbowych, materiałów, prospektów, katalogów, poprawność fonetyczna,
poprawność gramatyczna. Stopień opanowania leksyki i poprawność struktur leksykalno-gramatycznych należy sprawdzać w symulowanych sytuacjach dialogowych, w wykonaniu
uczniów. W ocenie końcowej osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki sprawdzianów oraz poziom wykonania ćwiczeń.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien wskazywać konieczność znajomości języka obcego, udzielać wskazówek jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia się; wyszukiwać w uczeniu się uczniów mocne
strony i na nich opierać nauczanie; zachęcać uczniów do pracy i pozytywnie ich motywować; w ocenie uwzględniać zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
41
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M2.J2. Posługiwanie się językiem obcym podczas realizacji zadań związanych z ochroną środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
JOZ(1)5 posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem
specjalistycznego słownictwa stosowanego w zakresie zadań związanych z
ochroną środowiska;
JOZ(1)6 porozmawiać z klientem, współpracownikami używając odpowiedniego
słownictwa z zakresu ochrony środowiska;
JOZ(1)7 obsłużyć klienta w języku obcym zgodnie z jego oczekiwaniami;
JOZ(1)8 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu dotyczącego zadań
wykonywanych przez technika ochrony środowiska;
JOZ(1)9 przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za
pomocą poczty elektronicznej;
JOZ(2)12 określić w języku obcym czynności związane z obsługą klienta w zakresie
określonego zadania zawiązanego z ochroną środowiska w poprawny sposób;
JOZ(2)13 zaplanować poprawnie przeprowadzoną rozmowę w języku obcym
zawodowym z uwzględnieniem wypowiedzi pracownika wykonującego określone
zadanie związane z ochroną środowiska;
JOZ(2)14 przeprowadzić rozmowę z klientem w języku obcym z uwzględnieniem
zakresu wykonywanych prac technika ochrony środowiska;
JOZ(2)15 zastosować w prawidłowy sposób zwroty grzecznościowe
w rozmowach;
JOZ(2)16 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane
zadań zawodowych technika ochrony środowiska z zastosowaniem poprawnej
terminologii;
JOZ(2)17 zinterpretować poprawnie typowe pytania stawiane przez klientów w
języku obcym;
JOZ(2)18 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac
w zawodzie zgodnie z zasadami gramatyki;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
C
Materiał nauczania


P
C
P
P
C
C
PP
C
P
B
PP
D
P
D
P
C
PP
C
P
C
P
C












Słownictwo związane z wykonywaniem zadań
zawodowych związanych z ochroną środowiska.
Rodzaj prac wykonywanych przez technika ochrony
środowiska.
Obsługa klientów w języku obcym.
Rozmowa z klientem pracownika wykonującego
określone zadanie zawodowe z zakresu ochrony
środowiska.
Zastosowanie zwrotów grzecznościowych.
Wydawanie poleceń.
Negocjowanie warunków porozumień w zakresie
wykonywanych zadań zawodowych.
Porozumienie o współpracy.
Organizacja stanowiska pracy.
Korespondencja z zakresu zadań związanych z
ochroną środowiska w języku obcym.
Informacje dostępne w prze pisach prawnych,
normach, instrukcjach urządzeń z zakresu zadań
związanych z ochroną środowiska.
Źródła informacji o ochronie środowiska.
Wiedza z zakresu prac prowadzonych na rzecz
ochrony środowiska dostępna w zasobach
internetowych.
Oferty szkoleniowe.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
42
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M2.J2. Posługiwanie się językiem obcym podczas realizacji zadań związanych z ochroną środowiska
JOZ(2)19 dokonać obsługi klienta w języku obcym zgodnie z zasadami kultury i
etyki;
JOZ(2)20 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym zgodnie z zasadami;
P
C
P
C
JOZ(2)21 negocjować warunki określonego zadania z zakresu ochrony środowiska
w języku obcym zgodnie z zasadami gramatyki i z wykorzystaniem odpowiedniej
terminologii;
JOZ(2)22 opracować w języku obcym porozumienie o współpracy w klientem
zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(3)8 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad
gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim;
JOZ(3)9 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu;
PP
C
PP
D
P
C
P
C
JOZ(3)10 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotycząca
realizowanych zadań z zakresu zadań technika ochrony środowiska;
JOZ(3)11 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad
obsługi urządzeń stosowanych w pracach ochrony środowiska;
JOZ(3)12 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i
czytanego;
JOZ(3)13 odczytać i dokonać analizy informacji z aktów prawnych z zakresu
ochrony środowiska w języku obcym;
JOZ(3)14 odczytać informacje zamieszczone na instrukcjach, normach, obsłudze
urządzeń w języku obcym;
JOZ(4)5 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy w języku obcym
wykorzystując słownictwo zawodowe;
JOZ(4)6 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac
zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(4)7 słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników
zgodnie z zasadami aktywnego słuchania;
JOZ(4)8 porozumiewać się z zespołem współpracowników poprawnie w języku
obcym zgodnie z zasadami;
JOZ(5)5 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką
P
C
PP
C
PP
D
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
P
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
43
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M2.J2. Posługiwanie się językiem obcym podczas realizacji zadań związanych z ochroną środowiska
zawodową;
JOZ(5)6 wyszukać w różnych źródłach informacje z zakresu ochrony środowiska;
P
C
JOZ (5)7 skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu
PP
D
ofert szkoleniowych;
JOZ (5)8 zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie oferty szkoleniowe dla branży
P
C
ochrony środowiska;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Planowane zadania
Wyślij wiadomość mailową do Twojego kolegi za granicą na temat stanu środowiska przyrodniczego w Twoim regionie. Do celów sprawdzenia poprawności wykonania zadania wyślij tą
wiadomość do swego nauczyciela.
Dokonaj tłumaczenia tekstu zawodowego z języka polskiego na język obcy, na temat wpływu oddziaływania inwestycji szczególnie szkodliwych na środowisko przyrodnicze i ludzi.
Przetłumaczony tekst zostanie sprawdzony na forum klasy, a wersję papierową z wykonanego zadania oddaj nauczycielowi do sprawdzenia.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne z jednostki modułowej „Posługiwanie się językiem obcym podczas zadań związanych z ochroną środowiska” powinny odbywać się w pracowni języka obcego.
Pracownia powinna być wyposażona w sprzęt multimedialny: telewizor, odtwarzacz DVD, projektor z podłączeniem do komputera.
Część zajęć powinna być prowadzona w pracowni komputerowej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z
drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
44
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M2.J2. Posługiwanie się językiem obcym podczas realizacji zadań związanych z ochroną środowiska
Środki dydaktyczne
Słowniki języka obcego, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne w języku obcym o tematyce dotyczącej pracy technika ochrony środowiska, zanieczyszczeń
środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń pisania form użytkowych, tj.: widomość, ogłoszenie, notatka służbowa, mail, list prywatny, list formalny; które będą
wspomagać ucznia w rozwijaniu umiejętności językowych.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowe. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna lub grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanych ćwiczeń. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
ćwiczeń, ich poprawność, formy przedstawienia, czy poprawności pisowni, zgodnie z zasadami języka obcego.
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu zajęć z języka obcego na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Należy
stosować obowiązujący system oceniania i skalę ocen. Podczas realizacji programu nauczania należy oceniać osiągnięcia uczniów w zakresie wyodrębnionych uszczegółowionych celów
kształcenia. Ocena postępów uczniów powinna być dokonywana na podstawie często przeprowadzanych sprawdzianów pisemnych - głównie w formie uzupełniania luk w tekście,
odpowiedzi na pytania, uzupełniania i układania dialogów oraz sporządzania notatek i dokumentów służbowych. Oceniając opanowanie poszczególnych umiejętności określonych w
szczegółowych celach kształcenia należy posłużyć się następującymi kryteriami: biegłość posługiwania się językiem obcym z użyciem leksyki dotyczącej ochrony środowiska, umiejętność
komunikowania się w celu uzyskania i udzielania informacji, percepcja tekstu słuchanego dotyczącego zadań zawodowych technika ochrony środowiska, percepcja tekstu pisanego: pism
służbowych, materiałów, prospektów, katalogów, poprawność fonetyczna, poprawność gramatyczna. Stopień opanowania leksyki i poprawność struktur leksykalno-gramatycznych
należy sprawdzać w symulowanych sytuacjach dialogowych, w wykonaniu uczniów. W ocenie końcowej osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki sprawdzianów oraz
poziom wykonania ćwiczeń.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien wskazywać konieczność znajomości języka obcego, udzielać wskazówek jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia się; wyszukiwać w uczeniu się uczniów mocne
strony i na nich opierać nauczanie; zachęcać uczniów do pracy i pozytywnie ich motywować; w ocenie uwzględniać zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
45
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3. Planowanie i wykonywanie działań na rzecz ochrony środowiska
325511.M3.J1.
325511.M3.J2.
325511.M3.J3.
325511.M3.J4.
Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód.
Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego.
Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb.
Podejmowanie działalności gospodarczej w ochronie środowiska.
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1(1)1 rozpoznać typy ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(1)2 opisać elementy i budowę poszczególnych ujęć;
R.8.1(1)3 obliczyć wydajność studni kopanej i wierconej;
R.8.1(1)4 przewidzieć zakłócenia w pracy studni wierconej;
R.8.1(1)5 określić zasady eksploatacji ujęć wód powierzchniowych
i poziemnych;
PKZ(R.g)(8)1 odczytać dane zawarte na mapie pogody, np. wysokość opadów,
temperatura, kierunek wiatru, wyż, niż baryczny, ciśnienie, itp.;
PKZ(R.g)(8)2 ocenić stan wody na podstawie odczytu z krzywej wodowskazowej;
PKZ(R.g)(8)3 interpretować treść profili hydrologicznych
i hydrochemicznych, przekrojów geologicznych, itp. ;
R.8.1(1)6 określić zasady prawidłowej pracy ujęć wód powierzchniowych
i podziemnych;
R.8.1(1)7 scharakteryzować strefy ochronne ujęć wody;
R.8.1(1)8 omówić przeznaczenie i rodzaje zbiorników wody;
R.8.1(1)9 przedstawić elementy składowe i zasadę działania hydroforni;
R.8.1(14)1 rozróżnić rodzaje sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
R.8.1(14)2 przedstawić elementy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
Poziom
wymagań
programowych
P
P
P
PP
Kategoria
taksonomiczn
a
A
B
C
D
P
C
P
A
P
C
P
B
PP
C
P
P
C
B















P
P
B
B


Materiał nauczania
Klasyfikacja ujęć wód powierzchniowych i podziemnych.
Budowa ujęć wody powierzchniowej.
Budowa studni kopanej i wierconej.
Wydajność studni kopanej i wierconej, zasięg leja
depresyjnego.
Objawy zakłóceń w pracy pompy eksploatacja studni kopanej
i wierconej.
Strefy ochronne ujęć wody.
Zbiorniki wodociągowe.
Hydrofory.
Sieć wodociągowa.
Sieć kanalizacyjna.
Charakterystyka wód występujących w przyrodzie.
Wskaźniki zanieczyszczeń wód.
Schematy technologiczne uzdatniania wód
powierzchniowych i podziemnych.
Wymagania stawiane wodom użytkowym.
Metody i procesy uzdatniania wód.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
46
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
R.8.1(14)3 odczytać informacje zawarte w dokumentacji projektowej sieci
wodociągowych i kanalizacyjnych;
R.8.1(14)4 przeliczyć skalę podaną w dokumentacji projektowej sieci wodociągowych
i kanalizacyjnych;
PKZ(R.g)(4)1 scharakteryzować klasy czystości wód
powierzchniowych i podziemnych;
PKZ(R.g)(4)2 wymienić czynniki kształtujące skład wód powierzchniowych
i podziemnych;
R.8.1(2)1 sklasyfikować zanieczyszczenia wód wg wybranego kryterium;
R.8.1(2)2 wymienić źródła zanieczyszczeń fizycznych, chemicznych
i bakteriologicznych wody;
R.8.1(2)3 opisać zanieczyszczenia fizyczne, chemiczne i bakteriologiczne wody;
PKZ(R.g)(4)3 przyporządkować poszczególne wskaźniki zanieczyszczeń
odpowiedniemu rodzajowi wody;
R.8.1(3)1 omówić wymagania stawiane wodzie do celów użytkowych, chłodniczych i
kotłowych;
R.8.1(3)2 różnicować pojęcia: metody i procesy uzdatniania wody;
R.8.1(3)3 wymieniać metody uzdatniania wód powierzchniowych, podziemnych oraz
wód do celów chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(3)4 omawiać istotę fizycznych, chemicznych i biologicznych metod uzdatniania
wody;
R.8.1(3)5 weryfikować układy metod uzdatniania wody (fizyczno-chemiczne, fizycznobiologiczne);
R.8.1(4)1 dobrać wskaźniki przeznaczone do usunięcia w zależności od rodzaju wód i
dobrać do nich metodę usunięcia;
R.8.1(5)1 wyszczególnić urządzenia do uzdatniania wód powierzchniowych,
podziemnych, chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(4)2 opisać podstawy teoretyczne procesów uzdatniania wód powierzchniowych
i podziemnych;
R.8.1(4)3 opisać podstawy teoretyczne procesów uzdatniania wód chłodniczych i
kotłowych;
P
B
PP
C



P
B
P
B
P
A






P
B

P
A
P
B
P
C
P
A
P
B
P
C
PP
C
P
A
P
B
P
B












Cedzenie na kratach i sitach.
Teoretyczne podstawy sedymentacji.
Budowa i zasada działania osadników poziomych, pionowych i
radialnych.
Teoretyczne podstawy procesu koagulacji.
Budowa i zasada działania urządzeń do koagulacji.
Koagulacja kontaktowa.
Mechanizm działania złóż filtracyjnych.
Wymagania stawiane piaskom filtracyjnym.
Budowa i zasada działania filtrów powolnych, pospiesznych,
otwartych i zamkniętych.
Napowietrzanie wody – budowa i eksploatacja urządzeń,
kontrola procesu napowietrzania.
Skutki występowania żelaza w wodzie.
Metody odżelaziania i odmanganiania wody.
Odżelaziacze otwarte i zamknięte.
Odkwaszanie wody.
Teoretyczne podstawy procesu dezynfekcji wody.
Organizacja i prowadzenie procesu dezynfekcji, zasady bhp.
Wymagania stawiane wodzie do celów chłodniczych i kotłowych.
Schematy technologiczne uzdatniania wód
przemysłowych.
Organizacja i prowadzenie procesu dekarbonizacji
i zmiękczania wody metodami chemicznymi.
Organizacja i prowadzenie dekarbonizacji, zmiękczania
i demineralizacji na kolumnach jonitowych.
Przepisy BHP na ujęciach i stacjach uzdatniania wody.
Akty prawne regulujące wymagania wód do picia,
do celów chłodniczych, kotłowych i innych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
47
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
R.8.1(4)4 obliczyć dawki reagentów do dekarbonizacji i zmiękczania wody;
R.8.1(4)5 obliczyć parametry pracy wymienników jonitowych;
R.8.1(4)6 dobrać metodę dekarbonizacji, zmiękczania, demineralizacji
w zależności od składu wody;
R.8.1(5)2 wyjaśnić zasadę działania poszczególnych urządzeń
do uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnych.
R.8.1(6)1 wyjaśnić na czym polega rozruch urządzeń stosowanych
do uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(6)2 wymienić kolejność prac podczas montażu filtrów do wody;
R.8.1(6)3 dobrać do filtra właściwy materiał filtracyjny;
R.8.1(6)4 podać sposoby dawkowania reagentów do uzdatnianej wody;
R.8.1(6)5 opisać zakres kontroli bieżącej pracy urządzeń stosowanych
na stacji uzdatniania wody;
R.8.1(6)6zaplanować pomieszczenia budynku chlorowni
z uwzględnieniem technologii dezynfekcji i zasad bhp;
R.8.1(6)7 wymienić zasady eksploatacji urządzeń służących do uzdatniania wód
podziemnych i powierzchniowych;
R.8.1(5)3 wyjaśnić zasadę działania poszczególnych urządzeń
do uzdatniania wód chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(5)4 zestawiać w odpowiedniej kolejności urządzenia do uzdatniania wód
powierzchniowych, podziemnych, chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(4)7 zaproponować kolejność procesów przy uzdatnianiu wód
powierzchniowych i podziemnych oraz dobrać schemat do uzdatniania wód
przemysłowych;
R.8.1(6)8 omówić układ chłodniczy z zastosowaniem chłodni otwartej lub zamkniętej;
R.8.1(6)9 zaproponować urządzenia do uzdatniania wód przemysłowych w zależności
od prowadzonego procesu;
R.8.1(6)10 przeprowadzić proces dekarbonizacji metodami chemicznymi;
R.8.1(6)11 skontrolować proces prowadzony w Virbosie;
R.8.1(6)12 scharakteryzować układ kotłowy wodny i wodno-parowy;
R.8.1(6)13 obsłużyć urządzenia do zmiękczania wód kotłowych;




PP
PP
C
C
PP
D
P
B
PP
D
P
P
P
P
A
C
B
B
P
C
P
B
P
B
P
B
P
C

P
P
B
B


PP
P
PP
P
C
C
C
C














Rodzaje i charakterystyka ścieków.
Wpływ ścieków na wody odbiornika.
Proces samooczyszczania zbiorników wodnych.
Akty prawne regulujące warunki odprowadzania ścieków do wód
lub do ziemi i do kanalizacji.
Klasyfikacja procesów oczyszczania ścieków miejskich.
Schematy technologiczne oczyszczania ścieków miejskich.
Podstawy teoretyczne mechanicznego oczyszczania ścieków.
Urządzenia do mechanicznego oczyszczania ścieków.
Dobór, eksploatacja i kontrola pracy urządzeń
mechanicznej oczyszczalni ścieków.
Podstawy teoretyczne biologicznego oczyszczania ścieków.
Oczyszczanie ścieków na złożach biologicznych. Oczyszczanie
ścieków w komorach osadu czynnego.
Organizacja biologicznej oczyszczalni ścieków z osadem czynnym.
Usuwanie substancji biogennych.
Kontrola i eksploatacja komór tlenowych, beztlenowych i
atoksycznych.
Charakterystyka osadów powstających na oczyszczalni
ścieków bytowo-gospodarczych.
Dobór urządzeń, eksploatacja i kontrola procesu
zagęszczania i odwadniania osadów ściekowych.
Komory fermentacyjne – rodzaje, budowa i parametry
pracy.
Tlenowa stabilizacja osadów.
Inne sposoby zagospodarowania osadów organicznych
i mineralnych.
Procesy i urządzenia stosowane przy oczyszczaniu
ścieków przemysłowych.
Rola przydomowej oczyszczalni ścieków.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
48
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
R.8.1(6)14 prowadzić kontrolę procesu zmiękczania na kolumnach jonitowych;
R.8.1(6)15 prowadzić proces demineralizacji wody na jonitach;
R.8.1(6)16 wymieniać zasady eksploatacji urządzeń stosowanych przy dekarbonizacji,
zmiękczaniu i demineralizacji;
R.8.1(7)1 wyjaśnić pojęcie ścieki;
R.8.1(7)2 wymieniać rodzaje ścieków wraz z podaniem kryterium podziału;
R.8.1(7)3 wymieniać źródła powstawania ścieków;
R.8.1(7)4 przewidzieć wpływ ścieków na wody odbiornika;
R.8.1(8)1 omówić przebieg procesu samooczyszczania wód powierzchniowych;
R.8.1(8)2 wyszczególniać stopnie oczyszczania ścieków;
R.8.1(8)3 wyjaśnić teoretyczne podstawy procesów mechanicznego oczyszczania
ścieków (cedzenie, flotacja, sedymentacja);
R.8.1(10)1 wymienić procesy zachodzące na poszczególnych urządzeniach
oczyszczalni;
R.8.1(10)2 określić znaczenie nierównomierności spływu ścieków dla oczyszczalni;
R.8.1(10)4 podać zasady eksploatacji krat, piaskownika, osadnika;
R.8.1(8)4 opisać podstawowe układy pracy złóż biologicznych i komór osadu
czynnego;
R.8.1(10)5 wyjaśnić, na czym polega kontrola biologicznego procesu oczyszczania
ścieków;
R.8.1(10)6 obsługiwać urządzenia do biologicznego oczyszczania;
R.8.1(10)7 zanalizować parametry osadu czynnego lub złoża biologicznego;
R.8.1(10)8 dobrać urządzenia napowietrzające do komory napowietrzania kierując się
m.in. ekonomiką natleniania;
R.8.1(10)9 zanalizować działanie oczyszczalni z osadem czynnym i złożem
biologicznym;
R.8.1(8)5 uzasadnić konieczność defosfatacji i denitryfikacji ścieków oczyszczanych
biologicznie oraz przedstawić metody ich realizacji;
R.8.1(8)7 ocenić efekty oczyszczania ścieków poddanych oczyszczaniu
mechanicznemu i biologicznemu
P
PP
P
C
C
A
P
P
P
PP
P
P
A
B
A
D
B
B
P
B
P
B
P
PP
C
C
P
B
P
B
PP
P
PP
C
C
C
PP
C
P
B
PP
D





Klasyfikacja przydomowych oczyszczalni ścieków.
Możliwości zastosowania przydomowych oczyszczalni ścieków.
Budowa i zasada działania przydomowych oczyszczalni ścieków.
Instalowanie przydomowych oczyszczalni ścieków.
Eksploatacja przydomowych oczyszczalni ścieków.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
49
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
R.8.1(10)3 obliczyć ładunek zanieczyszczeń dla zakładu przemysłowego
na podstawie współczynnika RLM;
R.8.1(10)11 dobrać procesy i urządzenia dla oczyszczalni ścieków przemysłowych w
oparciu o prowadzone procesy technologiczne i skład ścieków;
R.8.1(11)1 odróżniać pojęcia oczyszczalnia ścieków i przydomowa oczyszczalnia
ścieków;
R.8.1(11)2 określić cel i warunki stosowania przydomowej oczyszczalni ścieków;
R.8.1(11)3 wyszczególniać elementy konstrukcji przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)1określićprzeznaczenie poszczególnych elementów budowy przydomowych
oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)2 objaśnić zasadę działania przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)3 wyszczególniać etapy budowy przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)4 przestrzegać przepisów bhp obowiązujących podczas budowy
przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)5 przewidzieć najczęstsze zakłócenia w pracy przydomowych oczyszczalni
ścieków i wskazuje sposoby ich usunięcia;
R.8.1(12)6 wyliczać zasady poprawnej eksploatacji przydomowych oczyszczalni
ścieków i omówić sposoby ich realizacji;
R.8.1(8)8 omówić procesy unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(9)1 wyliczać urządzenia do unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(9)2 przedstawić budowę i zasadę działania poszczególnych urządzeń do
unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(9)3 zestawiać w odpowiedniej kolejności urządzenia do oczyszczania ścieków
miejskich i unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1 (13)1 wymienić metody zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w
Polsce;
R.8.1 (13)2 omówić sposoby postępowania ze skratkami;
R.8.1 (13)3 zaproponować metodę zagospodarowania osadu z piaskownika;
R.8.1 (13)4 zaproponować metodę zagospodarowania osadów z procesu
odtłuszczania;
R.8.1 (13)5 omówić warunki przyrodniczego wykorzystania osadów;
P
C
PP
C
P
A
P
P
C
B
P
C
P
PP
B
C
PP
C
PP
D
PP
C
P
P
B
A
PP
C
P
B
p
B
P
P
P
A
C
C
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
50
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
PKZ(R.g)(1)4 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym regionie;
PKZ(R.g)(1)5 rozróżnić niekorzystne zjawiska związane z zanieczyszczeniem powietrza,
wody i gleby;
PKZ(R.g)(1)6 zaplanować działania związane z ochroną zasobów przyrody;
PKZ(R.g)(1)7 dokonać analizy czynników środowiska mających wpływ na organizmy
żywe;
PKZ(R.g)(2)2 określić zależności zachodzące pomiędzy poszczególnymi elementami
środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)3 przeprowadzić podstawowe badania elementów środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)4 przedstawić wpływ różnych elementów środowiska przyrodniczego na
warunki środowiska w danym regionie;
PKZ(R.g)(3)1 sklasyfikować zasady zapobiegania zanieczyszczeniom mające wpływ na
racjonalną gospodarkę środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3)2 zastosować zasady zapobiegające zanieczyszczeniom dla racjonalnej
gospodarki zasobami przyrody;
PKZ(R.g)(3)3 opracować kampanię ograniczania zanieczyszczeń środowiska;
PKZ(R.g)(3)4 opracować zasady ochrony środowiska przyrodniczego przed
zanieczyszczeniami;
PKZ(R.g)(6)1 sklasyfikować źródła i rodzaje zagrożeń powietrza atmosferycznego, wód
oraz gleb;
PKZ(R.g)(7)1 omówić negatywny wpływ człowieka na środowisko
PKZ(R.g) (7)2określićwpływ działalności człowieka na zmiany komponentów
środowiska;
PKZ(R.g)(7)3 dobrać sposoby ograniczające negatywny wpływ działalności człowieka
na środowisko;
PKZ(R.g)(10)1 określić wymagania stawiane wodzie do picia na podstawie
odpowiedniego rozporządzenia
PKZ(R.g)(10)4 sklasyfikować wody powierzchniowe
i podziemne na podstawie odpowiednich rozporządzeń
PKZ(R.g)(10)5 ustalić warunki odprowadzania ścieków do wód lub do ziemi w oparciu
P
PP
C
C
PP
PP
D
C
PP
C
PP
C
PP
C
P
B
PP
D
PP
PP
C
C
P
B
P
P
B
C
PP
D
P
C
PP
C
PP
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
51
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
o rozporządzenie
PKZ(R.g)(10)6określićwarunki odprowadzania ścieków do kanalizacji ziemi w oparciu
o rozporządzenie
PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe do wykonywania rysunków
technicznych i szkiców pomocniczych;
PKZ(R.g)(11)2 posłużyć się programami komputerowymi w celu tworzenia
dokumentacji podczas badania stanu środowiska;
PKZ(R.g)(11)3 wykonać prezentację multimedialne, prezentacje graficzne i
tabelaryczne obrazujące badania stanu środowiska;
PKZ(R.g)(11)4 zastosować programy komputerowe wspomagające obliczenia przy
wykonywaniu zadań zawodowych technika ochrony środowiska;
BHP(1)2 zinterpretować podstawowe pojęcia związane
z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska
podczas wykonywania zadań zawodowych związanych
z pracą na
ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(4)2 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i
środowiska podczas pracy na ujęciach, pracy przy uzdatnianiu wód
i oczyszczaniu ścieków;
BHP(5)5 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i
życia w miejscu pracy podczas wykonywania prac na ujęciach, pracy przy uzdatnianiu
wód i oczyszczaniu ścieków;
BHP(5)6 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy
podczas pracy na ujęciach, pracy przy uzdatnianiu wód
i oczyszczaniu ścieków;
BHP(5)7 określić sposoby zabezpieczania przed czynnikami szkodliwymi w pracy
technika zajmującego się pracą na ujęciach, pracą przy uzdatnianiu wód i
oczyszczaniu ścieków;
BHP(6)5 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w
środowisku pracy technika pracującego na ujęciach, przy uzdatnianiu wód
i oczyszczaniu ścieków;
BHP(6)6 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
PP
C
PP
C
PP
C
PP
D
PP
C
P
B
P
C
P
B
PP
C
PP
D
P
B
PP
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
52
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
pracującego na ujęciach, przy uzdatnianiu wód i oczyszczaniu ścieków;
BHP(7)5 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych związanych
z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(8)3 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej
do określonych prac zawodowych związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód
i oczyszczaniem ścieków;
BHP(8)4 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej
do określonych prac zawodowych związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem
wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(9)3 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań
zawodowych technika ochrony środowiska związanych z pracą na ujęciach,
uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
BHP(9)4 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania zadań
zawodowych związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem
ścieków zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10)3 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w
stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania zadań zawodowych
związanych z pracą na ujęciach, uzdatnianiem wód
i oczyszczaniem ścieków;
BHP(10)4 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z pracą na
ujęciach, uzdatnianiem wód i oczyszczaniem ścieków;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik
pracy;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
P
B
P
B
PP
C
P
C
PP
C
P
B
P
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
53
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
Planowane zadania
1. Wykonaj w formie graficznej uproszczony projekt ujęcia wody podziemnej wraz z wytyczeniem stref ochronnych ujęcia. W części opisowej projektu zamieść niezbędne zasady eksploatacji ujęcia
ze szczególnym uwzględnieniem zakłóceń pracy pompy Sporządzony projekt będziesz prezentować na forum grupy (10 minut) oraz przekażesz w wersji papierowej do oceny.
2.Na podstawie analizy wody przeznaczonej do celów kotłowych opracuj uproszczony projekt uzdatniania tej wody za pomocą wymienników jonitowych. Ustal rodzaj i kolejność kolumn
jonitowych, dobierz rodzaje jonitów i rozmiary kolumn, przeprowadź niezbędne obliczenia.
3. Wykonaj w formie graficznej uproszczony projekt przydomowej oczyszczalni ścieków dla przeciętnego 4-osobowego gospodarstwa domowego.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone W pracowni ochrony środowiska w szkole, terenowych organach administracji rządowej, wydziałach ochrony środowiska, stacjach sanitarnoepidemiologicznych, działach ochrony środowiska przedsiębiorstw przemysłowych, miejskich przedsiębiorstwach wodociągów i kanalizacji, stacjach uzdatniania wody i oczyszczalniach ścieków
Środki dydaktyczne
Zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy fizykochemicznej,
chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, przykładową dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków.
Poza tym: roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane z ochroną środowiska, zasobami przyrody, gałęziami przemysłu, gospodarką prowadzoną w regionie, czasopisma
branżowe, katalogi, poradniki, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce środowiska przyrodniczego w danych regionach Polski.
Stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe
(jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania
procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, oraz monitorowania stanu środowiska,
Zalecane metody dydaktyczne
Jednostka modułowa wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji
dydaktycznej.
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu jednostki modułowej. Ćwiczenia będą poprzedzane
pokazem z objaśnieniem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowe. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć uczniów mogą posłużyć : ćwiczenia, sprawdziany pisemne i ustne, sprawdziany praktyczne, testy osiągnięć szkolnych oraz obserwacje czynności wykonywanych przez ucznia
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
54
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód


podczas ćwiczeń projektowych. Po zakończeniu realizacji programu działu proponuje się zastosowanie sprawdzianu teoretycznego. W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich
stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne odwołujące się
do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w ocenie wyników
nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
325511.M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
R.8.2(1)1 rozróżnić podstawowe rodzaje zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(2)1 scharakteryzować rodzaje zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(1)2 określić wpływ poszczególnych zanieczyszczeń powietrza
na środowisko;
R.8.2(1)3 scharakteryzować podstawowe źródła emisji zanieczyszczeń;
R.8.2(1)4 przeanalizować procesy spalania w kontekście emisji zanieczyszczeń;
R.8.2(2)2 dokonać klasyfikacji źródeł zanieczyszczeń powietrza
i wymienić substancje zanieczyszczające powietrze;
R.8.2(2)3 wyjaśnić pojęcia: emisja, immisja, stężenie zanieczyszczenia, opad
pyłu, unos, doza zanieczyszczeń, MAQI i współczynnik toksyczności;
R.8.2(2)4wyjaśnić pojęcie emisji i immisji.
R.8.2(4)1 dokonać uproszczonych obliczeń emisji dla źródeł projektowanych i
istniejących;
R.8.2(3)1 dokonać analizy rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w atmosferze;
R.8.2(3)2 scharakteryzować metody ograniczające emisję zanieczyszczeń do
atmosfery;
R.8.2(3)3 zaplanować rozwiązania ograniczające stężenie zanieczyszczeń w
P
P
PP
A
A
C

P
PP
P
A
C
C

P
A
P
PP
B
D




P
P
B
C

PP
C
Materiał nauczania



Rodzaje zanieczyszczeń powietrza
i ich charakterystyka.
Przemiany fizykochemiczne zanieczyszczeń
w atmosferze.
Wpływ poszczególnych zanieczyszczeń atmosfery na
środowisko.
Charakterystyka źródeł zanieczyszczeń.
Charakterystyka procesów spalania w kontekście
emisji zanieczyszczeń.
Mechanizm wyniesienia.
Obliczanie wyniesienia dla zadanych warunków.
Rozkład stężeń w smudze zanieczyszczeń.
Wpływ warunków meteorologicznych na
rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń.
Mechanizm i skutki niszczenia warstwy ozonowej,
efektu cieplarnianego, powstawania kwaśnych
deszczy.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
55
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
powietrzu w zależności od rodzaju i ilości zanieczyszczeń;
R.8.2(4)2 wymienić zjawiska wykorzystywane podczas usuwania zanieczyszczeń
P
pyłowych i gazowych;
R.8.2(4)3. dokonać klasyfikacji metod odsiarczania spalin;
P
R.8.2(4)4 określić zakres zastosowania metod redukcji NOx w spalinach;
P
R.8.2(4)5 zaproponować działania związane z usunięciem zanieczyszczeń
PP
gazowych z gazów odlotowych;
R.8.2(4)6 zaproponować działania związane z usunięciem zanieczyszczeń
PP
pyłowych z gazów odlotowych;
R.8.2(4)7 ocenić skuteczność poszczególnych metod ograniczania emisji;
PP
R.8.2(5)1 planować metody ograniczające emisję zanieczyszczeń do atmosfery;
PP
R.8.2(5)2 określić obowiązki zakładów w zakresie pomiarów stężenia
PP
zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(5)3 dobrać odpowiednią metodę do procesu odsiarczania;
PP
R.8.2(5)4 ocenić skuteczność wybranej metody odsiarczania;
P
R.8.2(5)5 sporządzić prosty bilans jednej z metod odsiarczania spalin;
PP
R.8.2(5)6 prowadzić proces usuwania tlenków azotu ze spalin;
PP
R.8.2(5)7 podać zakres stosowania metod redukcji NOx w spalinach;
PP
R.8.2(5)8 prowadzić proces usuwania H2S, CO, par związków organicznych;
P
R.8.2(5)9 omówić czynności przy prowadzeniu procesu osuszania gazów;
P
R.8.2(5)10 obsłużyć urządzenia do usuwania zanieczyszczeń gazowych;
PP
R.8.2(5)11 omówić zasady eksploatacji dotyczące urządzeń odpylających;
P
R.8.2(5)12 wymienić elementy konstrukcji urządzeń odpylających;
P
R.8.2(5)13 dobrać urządzenia odpylające do oczyszczania powietrza;
PP
R.8.2(5)14 dobrać ekonomiczne w eksploatacji urządzenie odpylające;
PP
R.8.2(5)15 zagospodarować substancje powstałe
PP
i odzyskane w procesach oczyszczania powietrza;
R.8.2(6)1 wymienić technologie wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;
P
R.8.2 (6)2 sklasyfikować urządzenia do wytwarzania energii;
P
R.8.2(6)3 wymienić niekonwencjonalne źródła energii oraz uwarunkowania ich P
stosowania;

B

A
C
C
C
C
D
D
C
C
C
C
D
C
B
D
B
A
C
C
D
B
B
A























Podstawowe procesy fizyczne wykorzystywane w
energetyce atomowej.
Wpływ elektrowni atomowej na środowisko w
porównaniu z innymi źródłami energii.
Kierunki ograniczania emisji zanieczyszczeń „u źródła”.
Modernizacja istniejących źródeł ciepła.
Klasyfikacja metod odsiarczania spalin.
Charakterystyka metod odsiarczania spalin.
Bilanse w metodach odsiarczania spalin.
Charakterystyka metod usuwania tlenków azotu ze
spalin.
Charakterystyka metody usuwania H2S, CO, par
związków organicznych z gazów odlotowych.
Osuszanie gazów.
Zasada działania elektrofiltrów.
Czynniki wpływające na skuteczność odpylania.
Budowa elektrofiltru.
Odpylanie mechaniczne.
Zasada działania cyklonów.
Odpylacze tkaninowe i filtry powietrza.
Charakterystyka materiałów filtracyjnych.
Zasada działania odpylaczy mokrych.
Budowa odpylaczy mokrych.
Zasady doboru urządzeń odpylających.
Odpylanie w przemyśle i energetyce.
Pojęcia dotyczące wentylacji i klimatyzacji.
Elementy instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej.
Charakterystyka możliwości poprawy efektywności
wykorzystania ciepła i energii w powiązaniu z
ograniczeniem zanieczyszczenia środowiska.
Rola energii we współczesnej gospodarce.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
56
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
R.8.2 (6)4 podać przykłady konwencjonalnych i niekonwencjonalnych źródeł PP
energii;
R.8.2 (6)5 opisać zasady działania niekonwencjonalnych źródeł energii;
P
R.8.2 (6)6 uzasadnić możliwość zastosowania odnawialnych źródeł energii w PP
warunkach polskich;
R.8.2 (6)7 zaproponować wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii
PP
dla konkretnego obiektu;
R.8.2 (7)1 określić prawa ruchu drgającego i falowego;
P
R.8.2 (7)2 scharakteryzować pojęcie i parametry fal akustycznych oraz prawa
P
odbioru dźwięku przez ucho ludzkie;
R.8.2 (7)3 omówić pojęcia : dźwięk, drgania mechaniczne, hałas i jego rodzaje;
P
R.8.2 (7)4 wymienić zakresy poziomów dźwięku, w decybelach, nieprzyjemnych
P
i szkodliwych dla człowieka;
R.8.2 (7)5 wymienić szkody jakie czyni hałas i drgania wśród organizmów
P
żywych (również człowieka);
R.8.2 (7)6 wyjaśnić, jaki wpływ ma czas ekspozycji na hałas;
P
R.8.2 (7)7 przewidzieć skutki hałasu na podstawie map akustycznych;
PP
R.8.2 (7)8 rozpoznać w swoim otoczeniu skutki wibracji
PP
R.8.2 (8)1 scharakteryzować podstawy fizyczne tłumienia hałasu i drgań;
P
R.8.2 (8)2 wybrać sposób ograniczenia hałasu w środowisku pracy;
PP
R.8.2 (8)3 dobrać metodę ograniczenia emisji hałasu do środowiska;
PP
R.8.2 (8)4 zaproponować metodę ograniczenia hałasu komunikacyjnego;
P
R.8.2 (8)5 dobrać sposób ograniczenia drgań;
PP
R.8.2 (8)6 omówić parametry charakteryzujące od strony akustycznej materiały,
P
wyroby i ustroje dźwiękochłonne;
R.8.2 (8)7 wymienić administracyjno -prawne metody i sposoby zwalczania
P
hałasu;
R.8.2 (8)8 podać przykład zastosowania prawnych środków ochrony przed
PP
hałasem;
R.8.2 (9)1 zaproponować różne rodzaje rozwiązań zmierzające do obniżenia
PP
hałasu związanego z przemysłem i komunikacją w miejscu zamieszkania;


C
C
D

D
A
B
A
A
B
B
C
C
A
C
D
C
C
B
















A

C


D
Rodzaje i podział źródeł energii.
Charakterystyka nieodnawialnych i odnawialnych
źródeł energii.
Produkcja energii elektrycznej w oparciu o różne
źródła energii.
Wpływ energetyki na środowisko.
Efektywne użytkowanie energii.
Ruch drgający i falowy.
Odbiór dźwięków przez ucho ludzkie.
Pojęcie decybela.
Poziom natężenia dźwięku, ciśnienia akustycznego,
poziom dźwięku, poziom głośności.
Pojęcia drgań i wibracji.
Wrażenia słuchowe, pojęcie hałasu.
Klasyfikacja hałasu.
Parametry hałasu.
Prawne podstawy oceny hałasu i drgań.
Metody oceny oddziaływania hałasu i drgań.
Podstawy fizyczne tłumienia hałasu i drgań.
Charakterystyka
materiałów
i
ustrojów
dźwiękochłonnych.
Zasady i metody ograniczania hałasu i drgań w
środowisku pracy.
Zasady i metody ograniczania emisji hałasu do
środowiska.
Zasady
i
metody
ograniczania
hałasów
komunikacyjnych.
Zasady i metody ograniczania drgań.
Przepisy BHP
podczas wykonywania zadań
zawodowych związanych z ochroną powietrza,
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
57
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
R.8.2 (9)2 wskazać najistotniejsze czynności mające na celu akustyczną
P
adaptację pomieszczeń;
R.8.2 (9)3 wymienić poczynania mające na celu ograniczenie hałasu w każdym
PP
punkcie dokonywanych inwestycji;
R.8.2 (9)4 wyjaśnić, na czym polega czynna redukcja hałasu;
P
R.8.2(9)5 zastosować materiały i ustroje dźwiękochłonne w pomieszczeniu;
PP
R.8.2(9)6 podjąć działania ograniczające hałas komunikacyjny i przemysłowy;
P
R.8.2(9)7 wskazać sposoby ochrony przeciwdźwiękowej w budownictwie i
PP
przemyśle;
R.8.2(9)8 Zaproponować metody ograniczenia drgań maszyn oraz urządzeń
PP
przemysłowych;
R.8.2(9)9 zastosować środki ochrony osobistej przed hałasem w miejscu pracy;
PP
R.8.2(9)10 zapobiec zagrożeniom wywołanym przez hałas i drgania;
P
R.8.2 (10)1 omówić prawne środki ochrony przed hałasem;
P
R.8.2 (10)2 wskazać kilka aktów prawnych dotyczących zapobiegania
P
powstawaniu oraz rozprzestrzenianiu się hałasu i drgań;
R.8.2 (10)3 wyjaśnić na czym polega ochrona przed hałasem w przepisach;
P
R.8.2 (10)10 wskazać normy dotyczące hałasu i drgań mechanicznych;
P
PKZ(R.g)(10)11 ustalić dopuszczalny poziom hałasu w miejscu pracy;
PP
PKZ(R.g)(10)12 wskazać zawody, w których choroba wibracyjna jest chorobą
P
zawodową;
PKZ(R.g)(10)13 odszukać dyrektywy unijne, które zajmują się ochroną przed
P
zanieczyszczeniem powietrza, ochroną przed hałasem i drganiami, wymienić
zakres ich stosowania;
PKZ(R.g)(10)14 omówić ochronę przed hałasem pomieszczeń w budynkach na
PP
podstawie norm;
BHP(1)3 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej podczas organizacji prac
P
związanych z ochroną środowiska;
BHP(1)4 rozróżnić środki gaśnicze używanych podczas organizacji prac
P
związanych z ochroną środowiska;
BHP(1)5 wyjaśnić pojęcie ergonomia podczas organizacji prac związanych z
P
C
ochroną przed drganiami i hałasem.
D
B
C
C
D
C
C
C
A
B
B
A
C
A
B
C
B
A
A
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
58
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
ochroną środowiska;
BHP(4)3 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia
PP
i środowiska podczas wykonywania zadań związanych z ochroną powietrza,
ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(4)4 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w pracach związanych z
P
organizacją ochrony środowiska ;
BHP(4)5 scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w
P
miejscu pracy związanym z organizacją ochrony środowiska;
BHP(4)6 ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia w pracach
PP
związanych z organizacją ochrony środowiska;
BHP(5)8 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom
P
zdrowia i życia podczas wykonywania zadań związanych z ochroną powietrza,
ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(5)9 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku
PP
pracy podczas zadań związanych w ochroną powietrza, ochroną przed
drganiami i hałasem;
BHP(5)10 dokonać prawidłowej charakterystyki czynników szkodliwych
PP
występujących w środowisku pracy podczas zadań związanych z ochroną
powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(5)11 określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w
P
pracy technika zajmującego się ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i
hałasem;
BHP(5)12 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących pracy związanej
PP
z organizacją ochrony środowiska;
BHP(5)13 dokonać charakterystyki czynników szkodliwych występujących
P
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(5)14 określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi
P
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(6)7 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w
PP
środowisku pracy technika zajmującego się ochroną powietrza, ochroną przed
drganiami i hałasem;
C
B
A
C
A
C
C
A
C
A
A
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
59
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
BHP(6)8 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
P
dokonującego oceny czystości powietrza;
BHP(6)9 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące P
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(6)10 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka P
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(7)6 dobrać sprzęt i materiały podczas wykonywania zadań związanych z P
ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(7)7 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, P
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i
ochrony środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(7)8 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas organizacji PP
prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(8)5 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych P
prac zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i
hałasem;
BHP(8)6 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych P
prac zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i
hałasem;
BHP(8)7 zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowane P
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;;
BHP(8)8 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań P
zawodowych podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(8)9 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań P
zawodowych podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(8)10 zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia PP
zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania podczas organizacji prac
związanych z ochroną środowiska;
BHP(9)5 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań P
zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i
hałasem technika ochrony środowiska;
B
C
B
B
C
C
B
C
A
B
B
D
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
60
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
BHP(9)6 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania P
zadań zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i
hałasem, zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(9)7 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz P
przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas organizacji
prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(9)8 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy P
ochrony przeciwpożarowej podczas organizacji prac związanych z ochroną
środowiska;
BHP(9)9 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas organizacji prac P
związanych z ochroną wód, powietrza, gleby oraz gospodarki odpadami;
BHP(10)5 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej PP
w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania zadań zawodowych
związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(10)6 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej PP
pomocy przedmedycznej podczas wykonywania zadań zawodowych związanych
z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(10)7 powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji P
stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska;
BHP(10)8 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania PP
czynności zawodowych podczas organizacji prac związanych z ochroną
środowiska;
BHP(10)9 zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia podczas organizacji P
prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(10)10 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia P
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia
C
C
C
C
D
C
C
C
C
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
61
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
zawodowego;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków
zespołu;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1.)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(5)2.)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)2.)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze
współpracownikami;
Planowane zadania
1.
Ustal rodzaje zanieczyszczeń, ich źródło oraz które związki chemiczne najczęściej zanieczyszczające powietrze. w twojej miejscowości.
Uzupełnij tabelę wpisując substancje, rodzaj i źródło zanieczyszczeń powietrza.
Substancje zanieczyszczające powietrze
Rodzaj zanieczyszczenia
Źródło
2.
3.
4.
Korzystając z map pogody oraz danych meteorologicznych zaznacz na mapie obszary i kierunki rozprzestrzeniania się tych zanieczyszczeń. Określ skutki oddziaływania ich
zanieczyszczeń na środowisko. Dokonaj analizy informacji zgromadzonych na dany temat i udokumentuj przewidywane skutki oddziaływania zanieczyszczeń na środowisko. Wynik
zadania udokumentuj w formie sprawozdania i przedstaw do oceny.
Na podstawie otrzymanej karty pracy oceń skuteczność urządzeń do usuwania zanieczyszczeń pyłowych. Dokonaj obserwacji modeli i makiet urządzeń do usuwania zanieczyszczeń
pyłowych zgromadzonych w pracowni, zapoznaj się z ich konstrukcją i zasadą działania na podstawie dołączonych instrukcji. Dokonaj analizy prospektów i katalogów wyrobów
odpylających zgromadzonych w pracowni. Zastanów się nad warunkami, w których urządzenia te mogą być zastosowane jako najbardziej skuteczne. Wybierz te, które są najbardziej
ekonomiczne, biorąc pod uwagę czynniki środowiskowe i finansowe. Wyniki analizy zapisz w formie raportu, który zaprezentujesz na forum grupy oraz przekażesz w wersji
papierowej do oceny.
Zaproponuj wykorzystanie różnych źródeł energii dla gospodarstwa rolnego uwzględniając ich dostępność i kalkulację. Oceń faktyczną możliwość wykorzystania
niekonwencjonalnych źródeł energii. Sformułuj wnioski, odnośnie zabezpieczenia obiektu w źródła energii. Analizę przedstaw w formie prezentacji multimedialnej. Otrzymane
wyniki zaprezentuj w zespole.
Oceń klimat akustyczny na podstawie wyników pomiarów poziomu dźwięku, wykonanych w pobliżu trasy szybkiego ruchu. Opracuj w formie schematu blokowego procedurę oceny
klimatu akustycznego. Zaprezentuj ją na forum grupy. Po prezentacji zostanie przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu
zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia właściwej procedury. Na podstawie opracowanej procedury oceń klimat akustyczny dla konkretnego terenu, sformułuj
wnioski. Sprawozdanie z pracy oddaj w wersji papierowej do oceny.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
62
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
5.
Zaobserwuj w swoim najbliższym terenie, miejscu zamieszkania jaki jest wpływ drgań na środowisko i zdrowie człowieka oraz zaproponuj środki ograniczające wpływ drgań na
środowisko i zdrowie człowieka. Zaznacz na mapie najbardziej narażone miejsca oraz zaproponuj lokalizację ochrony przeciwwibracyjnej. Sporządź raport z wykonanej pracy
przedstaw go grupie. Formę pisemną raportu oddaj do oceny.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Jednostka modułowa „Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego” powinna być prowadzona w szkolnej pracowni ochrony środowiska, w
ośrodkach badań i kontroli środowiska, terenowych organach administracji rządowej, wydziałach ochrony środowiska, działach ochrony środowiska przedsiębiorstw przemysłowych,
ośrodkach badawczo-rozwojowych zajmujących się ochroną środowiska.
Środki dydaktyczne
Oprogramowanie do wspomagania monitorowania stanu środowiska, zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany
zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową
dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków. Poza tym: mapy regionów, województw z aktualnymi rodzajami zanieczyszczeń środowiska, roczniki statystyczne, opracowania
dotyczące występujących w danych regionach, województwach, miastach zanieczyszczeń, karty stężania zanieczyszczeń z odpowiednich punktów pomiarowych, wzorcowe raporty
określające zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego, np. w danym mieście; czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne obrazujące źródła zanieczyszczeń, ich
rodzaje, charakterystyczne miejsca, okolice w Polsce odznaczające się poszczególnymi zanieczyszczeniami środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Jednostka modułowa „ Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym
uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych, które zostaną poprzedzone instrukcją z objaśnieniem lub pokazem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowe. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana lub grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Jednostka modułowa „ Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym
uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji dydaktycznej.
Ogólne: zawartość merytoryczna (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie).
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
- dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
63
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)10 wybrać nazwy aktów prawnych związanych z gospodarowaniem
odpadami w Polsce i UE;
PKZ(R.g)11 wyszczególnić główne założenia treści Ustawy o odpadach;
R.8.3(1)1 rozróżnić pojęcia: odpady, odpady niebezpieczne i szczególnie uciążliwe dla
środowiska;
R.8.3(1)2 wymieniać rodzaje odpadów i źródła ich powstawania;
R.8.3(1)3 scharakteryzować odpady komunalne i przemysłowe;
R.8.3(1)4określić rodzaje odpadów niebezpiecznych;
R.8.3(1)5 przeprowadzać klasyfikację i identyfikację odpadów według Ustawy
o odpadach oraz według innych kryteriów;
R.8.3(2)1 wyjaśnić szkodliwy wpływ odpadów na środowisko przyrodnicze
i uzasadnić konieczność unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(2)2 objaśnić pojęcia: unieszkodliwianie odpadów i gospodarcze wykorzystanie
odpadów;
R.8.3(7)1 sklasyfikować metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(2)3 objaśnić podstawy teoretyczne procesów kompostowania, spalania, pirolizy
i składowania odpadów;
R.8.3(7)2 opisać przebieg technologiczny procesu składowania odpadów;
R.8.3(2)5 wskazywać wady i zalety wynikające ze składowania odpadów na
składowisku;
R.8.3(2)4 uzasadnić ograniczenia w zastosowaniu metod unieszkodliwiania przez
składowanie dla określonych odpadów;
R.8.3(4)1 sklasyfikować wysypiska wg odpowiednich kryteriów;
R.8.3(4)2 dobrać teren na lokalizację składowiska;
R.8.3(4)3 wykonać uproszczony projekt składowiska odpadów komunalnych;
R.8.3(4)4 omówić sposoby zabezpieczenia gruntów przed odciekami
i sposoby zagospodarowania biogazu;
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
P
B
P
C
P
B
P
P
P
A
C
A
P
B
P
B
P
A
P
B
P
B
P
B
P
C
PP
D
P
PP
PP
B
C
D
P
B
Materiał nauczania























Rola aktów prawnych w gospodarowaniu odpadami.
Ustawa o odpadach.
Pojęcia związane z gospodarką odpadami.
Źródła powstawania odpadów komunalnych
i przemysłowych.
Charakterystyka odpadów komunalnych i przemysłowych.
Charakterystyka odpadów niebezpiecznych.
Cel i kryteria klasyfikacji odpadów.
Klasyfikacja odpadów zgodna z Ustawą o odpadach
Klasyfikacja odpadów wg innych kryteriów.
Oddziaływanie odpadów komunalnych na środowisko.
Substancje niebezpieczne w odpadach komunalnych.
Unieszkodliwianie i gospodarcze wykorzystanie odpadów.
Metody unieszkodliwiania odpadów.
Klasyfikacja wysypisk.
Zagrożenia ze strony wysypisk dla środowiska - zasady
lokalizacji wysypisk.
Zabezpieczenie wód gruntowych.
Zagospodarowanie biogazu.
Monitoring, zamknięcie i rekultywacja składowiska.
Ogólne zasady eksploatacji składowisk odpadów.
Dziennik eksploatacji składowiska.
Przepisy BHP podczas prac związanych ze składowaniem
odpadów na składowisku.
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminie.
Obowiązki wytwórców odpadów zawarte w przepisach
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
64
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
R.8.3(9)1 wymienić główne czynności eksploatacyjne na składowisku odpadów
komunalnych;
R.8.3(4)5 przestrzegać zasad eksploatacji składowisk;
R.8.3(9)2 określić zakres kontroli przyjmowania odpadów;
R.8.3(9)3 prawidłowo uzupełnić dziennik eksploatacji składowiska;
R.8.3(9)4 skontrolować prawidłowe rozmieszczenie odpadów na kwaterach;
R.8.3(9)5 skontrolować urządzenia pomiarowe i odczytać pomiary;
R.8.3(4)6 ustalić zakres monitoringu składowiska;
R.8.3(4)7 zaplanować przebieg zamknięcia i rekultywacji składowiska;
PKZ(R.g)(10)12 wymienić główne założenia Ustawy o utrzymaniu czystości
i porządku w gminie;
PKZ(R.g)(10)13 zinterpretować zapisy zawarte w dyrektywach Unii Europejskiej
i Ustawie o odpadach dotyczących podstawowego obowiązku wytwórców odpadów;
R.8.3(11)1 sklasyfikować termiczne metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(11)2 przedstawić typowe technologie spalania odpadów;
R.8.3(2)6 objaśnić podstawy teoretyczne procesów:
spalania, pirolizy i kompostowania;
R.8.3(7)3 opisać przebieg technologiczny procesu spalania, pirolizy
i kompostowania;
R.8.3(11)3 przewidzieć zagrożenia dla środowiska ze strony spalarni odpadów;
R.8.3(11)4 omówić proces pirolizy;
R.8.3(11)5 wymienić podstawowe zasady prawidłowej eksploatacji spalarni odpadów
komunalnych;
R.8.3(11)6 scharakteryzować procesy zachodzące w kompostowanych odpadach;
R.8.3(11)8 wyszczególnić operacje jednostkowe stosowane w procesie
kompostowania i scharakteryzować je;
R.8.3(10)1 opisać operacje jednostkowe stosowane w procesie kompostowania;
R.8.3(11)7 omówić technologie kompostowania odpadów komunalnych
i omówić je;
R.8.3(10)2 przedstawić typowe technologie kompostowania i optymalne warunki
P
B
prawnych.
P
P
PP
P
P
C
C
C
C
C





P
PP
C
D
P
A
PP
D
P
P
A
C






P
B
P
B
PP
P
D
B
P
A
P
P
C
B
P
P
B
C
P
C












Klasyfikacja termicznych metod utylizacji odpadów.
Teoretyczne podstawy termicznych metod utylizacji.
Typowe technologie spalania odpadów komunalnych.
Oddziaływanie spalarni na środowisko.
Metody zapobiegania szkodliwym wpływom spalarni
na środowisko.
Zasady eksploatacji spalarni odpadów.
Teoretyczne podstawy procesu pirolizy.
Paliwo uzyskiwane z odpadów.
Procesy zachodzące w kompostowanych odpadach.
Typowe technologie kompostowania.
Operacje jednostkowe w procesie kompostowania i ich
charakterystyka.
Kompostowanie osadów ściekowych.
Kontrola jakości kompostu i zagrożenia ze strony
kompostu.
Metody fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych.
2-stopniowa fermentacja na mokro.
Sens ekologiczny i ekonomiczny recyklingu odpadów.
Pojemniki na odpady.
Zasady wyboru sprzętu.
Zasady organizacji miejsc zbiórki odpadów.
Systemy wywozu odpadów.
Transport 2-stopniowy, stacje i punkty przeładunkowe.
Schematy stacji przeładunkowych.
Selektywna zbiórka odpadów.
System zbiórki „u źródła”.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
65
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
kompostowania;
R.8.3(11)9 określić zagrożenia dla środowiska ze strony kompostu;
R.8.3(10)3określić zakres kontroli jakości kompostu;
R.8.3(10)4 omówić zagrożenia ze strony kompostu dla środowiska i metody
zapobiegania im;
R.8.3(10)5 wykonać uproszczony projekt technologiczny kompostowni;
R.8.3(10)6scharakteryzować metody fermentacji beztlenowej odpadów
komunalnych;
R.8.3(11)10 omówić metody fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych;
R.8.3(7)3 dobrać metody unieszkodliwiania do podanych rodzajów odpadów;
R.8.3(7)4 przewidzieć efekty unieszkodliwiania odpadów przy zastosowaniu
określonej metody;
R.8.3(6)1 objaśnić pojęcia: zagospodarowanie odpadów, recykling;
R.8.3(6)2 wyliczyć korzyści ekologiczne i ekonomiczne wynikające z zastosowania
recyklingu;
R.8.3(3)1 opisać rodzaje i przeznaczenie pojemników na odpady;
R.8.3(3)2 przyporządkować rodzaj pojemników w zależności od rodzaju zabudowy;
R.8.3(3)3 scharakteryzować metody zbiórki odpadów;
R.8.3(3)4 przedstawić systemy wywozu odpadów;
R.8.3(3)5 uzasadnić celowość stosowania stacji przeładunkowych;
R.8.3(3)6 szkicować schematy różnych wariantów stacji przeładunkowych;
R.8.3(6)4 określić zadania sortowni odpadów komunalnych;
R.8.3(6)5określić rodzaje surowców wtórnych, które można poddać procesowi
recyklingu;
R.8.3(6)6 przeanalizować możliwości i uwarunkowania selektywnej zbiórki
wykorzystania surowców wtórnych;
R.8.3(5)1 uzasadnić potrzebę selektywnej zbiórki odpadów i ich sortowania;
R.8.3(5)2 wymienić zasady lokalizacji sortowni odpadów;
R.8.3(5)3 opisać sposoby selektywnej zbiórki odpadów;
R.8.3(5)4 przedstawić sposób wykorzystania zbiorników wielkogabarytowych;
PP
P
C
B
PP
C
PP
D
P
B
P
P
B
C
PP
C
P
A
A
P
P
P
PP
P
P
PP
P
B
C
C
B
C
D
A
P
C
PP
D
P
P
P
P
C
B
B
C

















Sortownie odpadów.
Możliwości zastosowania recyklingu odpadów.
Recykling wybranych odpadów (makulatury, szkła,
tworzyw sztucznych, itp.).
Rodzaje odpadów niebezpiecznych i ich charakterystyka.
Zagrożenia ze strony odpadów niebezpiecznych dla
środowiska.
Organizacja zbiórki odpadów niebezpiecznych.
Sposoby postępowania z odpadami niebezpiecznymi.
Zasady składowania odpadów niebezpiecznych.
Ogólna charakterystyka odpadów przemysłowych.
Źródła odpadów przemysłowych.
Wpływ odpadów przemysłowych na środowisko.
Klasyfikacja operacji stosowanych przy unieszkodliwianiu
odpadów przemysłowych i ich charakterystyka.
Podstawy teoretyczne operacji jednostkowych
(magazynowanie, przesiewanie, rozdrabnianie,
zagęszczanie, itp.).
Urządzenia stosowane do unieszkodliwiania odpadów
przemysłowych.
Charakterystyka osadów powstających na oczyszczalni
ścieków bytowo-gospodarczych;
Schematy technologiczne „przeróbki” osadów z
osadników
biologicznego oczyszczania i urządzeń mechanicznego
oczyszczania;
Dobór urządzenia, eksploatacja i kontrola procesu
zagęszczania;
Komory fermentacyjne – rodzaje, budowa i parametry
pracy;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
66
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
R.8.3(5)5 podać przykłady zagospodarowania zbiorczego punktu selektywnej zbiórki
odpadów;
R.8.3(6)7 przedstawić możliwości ponownego wykorzystania surowców, np. papieru,
szkła, tworzyw sztucznych;
R.8.3(8)1 zaplanować kampanię informacyjno-promocyjną na rzecz propagowania
świadomego korzystania ze środowiska;
R.8.3(8)2 zmobilizować uczniów do udziału w akcjach ekologicznych;
R.8.3(8)3 opracować program minimalizacji odpadów w szkole
i w środowisku;
R.8.3(12)1 wyjaśnić pojęcie „odpady niebezpieczne”;
R.8.3(12)2 podać skutki obecności odpadów niebezpiecznych w odpadach
komunalnych i przemysłowych;
R.8.3(12)3 zaproponować sposoby ograniczenia udziału odpadów niebezpiecznych w
odpadach komunalnych;
R.8.3(12)4określićwarunki deponowania odpadów niebezpiecznych;
R.8.3(13)1 wyjaśnić pojęcie odpadów przemysłowych i wymienić źródła powstawania
odpadów przemysłowych;
R.8.3(13)2 zdiagnozować skład jakościowy i ilościowy odpadów
z poszczególnych gałęzi przemysłu oraz ich uciążliwość dla środowiska;
R.8.3(13)3 sklasyfikować operacje jednostkowe stosowane przy unieszkodliwianiu
odpadów przemysłowych i przyporządkować urządzenia poszczególnym procesom i
operacjom jednostkowym;
R.8.3(13)4scharakteryzować urządzenia stosowane
do poszczególnych operacji jednostkowych procesów unieszkodliwiania odpadów
przemysłowych;
R.8.3 (14)1 zaprojektować schemat unieszkodliwiania osadów z osadników
uwzględniając procesy: zagęszczania, fermentacji lub tlenowej stabilizacji,
odwadniania, suszenia i spalania;
R.8.3 (14)2 wymienić parametry komory fermentacyjnej;
R.8.3 (14)3 ustalić sposoby postępowania z cieczą osadową oraz gazem
fermentacyjnym po komorze fermentacyjnej;





P
B
PP
D
PP
D
P
PP
C
D
P
A
PP
C





PP
C

P
C
P
A
P
C
PP
C






PP
C
PP
D
P
P
A
C
Tlenowa stabilizacja osadów;
Organizacja procesu zagęszczania osadów;
Inne sposoby zagospodarowania osadów organicznych;
Gospodarowanie osadami mineralnymi;
Przepisy BHP podczas prac związanych
z zagospodarowaniem i przeróbką osadów;
Degradacja gleb i jej zasięg, dewastacja gleb.
Erozja gleb.
Zanieczyszczenie środowiska jako źródło degradacji gleb.
Chemizacja rolnictwa jako źródło degradacji gleb.
Działalność górnictwa podziemnego i odkrywkowego jako
źródła zanieczyszczenia gleb.
Działalność zakładów energetycznych jako źródło
zanieczyszczenia gleb.
Zjawiska krasowe.
Sposoby rekultywacji gleb.
Ogólne zasady rekultywacji gruntów zdegradowanych.
Rekultywacja gleb zdegradowanych przez górnictwo
podziemne i odkrywkowe.
Rekultywacja gleb zdegradowanych przez zakłady
energetyczne.
Ustawa ochronie gruntów rolnych i leśnych.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
67
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
R.8.3 (14)4 wyjaśnić rolę temperatury w komorze fermentacyjnej;
R.8.3 (14)5 uzasadnić potrzebę fermentacji i tlenowej stabilizacji podczas przeróbki
osadów ściekowych;
R.8.3 (14)6 wymienić urządzenia stosowane do odwodnienia osadu;
R.8.3 (14)7 podać warunki, w których może odbywać się suszenie osadów;
R.8.3 (14)8 wymienić elementy pieca do spalania osadów;
R.8.3 (14)9 przeanalizować zasadność spalania osadów ściekowych;
R.8.3 (14)10 podać skład i uwodnienie osadów powstających na poszczególnych
urządzeniach oczyszczalni;
R.8.3 (14)11 omówić zasady eksploatacji urządzeń stosowanych do przeróbki osadów
ściekowych;
PKZ(R.g)(5)6 wyjaśnić pojęcie gleba i wyliczyć funkcje gleby w środowisku;
PKZ(R.g)(5)7 rozróżnić właściwości fizykochemiczne gleby;
PKZ(R.g)(5)8 rozpoznać różne rodzaje gleb oraz dobrać szkic profilu glebowego do
właściwego rodzaju gleby;
PKZ(R.g)(5)9określić czynniki wpływające na żyzność gleby;
R.8.3(15)1 określić, na czym polega degradacja gleb i oszacować zasięg degradacji
gleb;
R.8.3(15)2 przedstawić skutki zanieczyszczenia środowiska jako przyczynę degradacji
gleb;
R.8.3(15)3 wyjaśnić, na czym polega chemizacja rolnictwa w aspekcie degradacji gleb;
R.8.3(15)4 omówić rodzaje oraz przyczyny i skutki erozji gleb;
R.8.3(15)5określić skutki zjawisk krasowych;
R.8.3(15)6 ocenić wpływ górnictwa podziemnego i odkrywkowego jako źródła
zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(15)7 wykazywać wpływ zakładów energetycznych jako źródło zanieczyszczenia
gleb;
R.8.3(16)1 rozróżnić pojęcia: degradacja i dewastacja gleb;
R.8.3(16)2 wskazywać przyczyny degradacji gleb;
R.8.3(16)3 wymienić zabiegi chroniące gleby przed degradacją;
P
B
P
C
P
PP
P
P
B
C
A
C
PP
C
P
B
P
P
A
B
PP
C
P
B
PP
C
PP
C
P
P
PP
B
C
C
PP
C
PP
C
P
P
P
A
B
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
68
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
R.8.3(16)4 dobrać odpowiednie metody rekultywacji gleb stosownie
do rodzaju degradacji;
R.8.3(16)5 przedstawić sposoby rekultywacji gleb zdegradowanych przez górnictwo
podziemne i odkrywkowe;
R.8.3(16)6 przedstawić sposoby rekultywacji gleb zdegradowanych przez zakłady
energetyczne;
R.8.3(17)1 sklasyfikować metody rekultywacji gleb;
R.8.3(17)2 przyporządkować metody rekultywacji odpowiedniej formie degradacji
gleb;
R.8.3(17)3 organizować prace związane z rekultywacją terenów zdegradowanych
przez górnictwo podziemne i odkrywkowe;
R.8.3(17)4 organizować prace związane z rekultywacją terenów zdegradowanych
przez zakłady energetyczne;
BHP(1)46 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem
i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska podczas
wykonywania zadań zawodowych związanych z unieszkodliwianiem
i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(4)7 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia
i środowiska podczas prac związanych z unieszkodliwianiem
i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(5)15 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia
i życia w miejscu pracy podczas wykonywania prac związanych
z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb
przed degradacją;
BHP(5)16ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy
podczas wykonywania prac związanych z unieszkodliwianiem
i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(5)17 określić sposoby zabezpieczania przed czynnikami szkodliwymi
w pracy technika zajmującego się unieszkodliwianiem i gospodarczym
wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(6)11 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące
PP
C
PP
C
PP
C
P
A
PP
C
PP
D
PP
D
P
B
P
C
P
C
PP
C
PP
D
P
B
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
69
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
w środowisku pracy technika zajmującego się unieszkodliwianiem
i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(6)12 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
zajmującego się unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz
ochroną gleb przed degradacją;
BHP(7)9 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych związanych
z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb
przed degradacją;
BHP(8)11 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
zawodowych związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem
odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(8)12 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
zawodowych związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem
odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(9)10 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań
zawodowych technika ochrony środowiska związanych z unieszkodliwianiem
i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(9)11 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania zadań
zawodowych związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem
odpadów oraz ochroną gleb przed degradacją;
BHP(10)11 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w
stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania zadań zawodowych
związanych z unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz
ochroną gleb przed degradacją;
BHP(10)12 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z
unieszkodliwianiem i gospodarczym wykorzystaniem odpadów oraz ochroną gleb
przed degradacją;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
PP
C
P
B
P
B
PP
C
P
C
PP
C
P
C
P
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
70
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
Planowane zadania
1. Dokonaj klasyfikacji podanych niżej odpadów w oparciu o Katalog odpadów i załącznik nr 1 do Ustawy o odpadach; wyniki pracy zamieść w tabeli.
Lp
Klasyfikowany odpad
Podział wg Katalogu odpadów
Podział wg załącznika nr 1
symbol
kategoria
symbol
kategoria
1
2
3
4
5
6
7
Wykaz odpadów do sklasyfikowania:
1. Odczynniki fotograficzne
2. Skratki z oczyszczalni ścieków
3. Leki cytotoksyczne i cytostatyczne
4. Odpadowa amunicja
5. Benzyna
6. Cząstki i pyły z hutnictwa szkła
7. Odpadowa masa roślinna.
2. Opracuj w formie graficznej lub makiety uproszczony projekt prawidłowo eksploatowanego wysypiska odpadów komunalnych (nadpoziomowego)
z zaznaczeniem wszystkich niezbędnych instalacji, obiektów, itp. Zaproponuj sposób rekultywacji tego wysypiska i przedstaw go graficznie
w przekroju pionowym.
3. Na podstawie danych z raportu WIOŚ lub danych Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej przeanalizuj skład morfologiczny odpadów komunalnych z twojej miejscowości wywożonych i
składowanych na wysypisku w skali roku. Wyszczególnij, które z nich mogą być poddane kompostowaniu (oszacuj ich ilość w m 3), a które należałoby przeznaczyć do spalenia w spalarni
odpadów komunalnych. Oblicz, o ile zwiększyłaby się pojemność wysypiska w ciągu 10 lat.
4. Opracuj projekt realizacji prac związanych z ograniczeniem ilości odpadów komunalnych wytwarzanych w twoim środowisku (w domu lub szkole). Podaj przykłady wykorzystania
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
71
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
surowców wtórnych.
Na podstawie danych statystycznych przeprowadź analizę źródeł odpadów niebezpiecznych w kraju. Określ, jakie to rodzaje odpadów, podaj nazwę wytwórców tych odpadów i zlokalizuj
ich na mapie gospodarczej Polski. Przedstaw sposoby postępowania z w/w odpadami niebezpiecznymi.
6. Opisz wpływ górnictwa odkrywkowego na degradację gleb i przedstaw stosowane w takich przypadkach metody rekultywacji gleby.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach szkolnych, ośrodkach badań i kontroli środowiska, terenowych organach administracji rządowej, wydziałach ochrony środowiska,
przedsiębiorstwach gospodarki komunalnej, działach ochrony środowiska przedsiębiorstw przemysłowych, ośrodkach badawczo-rozwojowych zajmujących się ochroną środowiska.
5.
Środki dydaktyczne
Zestawy przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy fizykochemicznej,
chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, przykładową dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków.
Poza tym: roczniki statystyczne, opracowania dotyczące danego regionu związane z ochroną środowiska, zasobami przyrody, gałęziami przemysłu, gospodarką prowadzoną
w regionie, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce środowiska przyrodniczego w danych regionach Polski.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności z zakresu
Jednostki modułowej „ Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowe. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć uczniów mogą posłużyć : ćwiczenia, sprawdziany pisemne i ustne, sprawdziany praktyczne, testy osiągnięć szkolnych oraz obserwacje czynności wykonywanych przez ucznia
podczas ćwiczeń projektowych. Po zakończeniu realizacji programu działu proponuje się zastosowanie sprawdzianu teoretycznego. W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich
stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia.
– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do pracy; w
ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
72
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J4. Podejmowanie dzielności gospodarczej w ochronie środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PDG(1)1 rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
PDG(1)2 wyjaśnić pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo z zakresu
ochrony środowiska;
PDG(2)1 zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych
osobowych i prawa autorskiego;
PDG(2)2 zidentyfikować przepisy prawa podatkowego;
P
B
P
B
P
B
PDG(2)3 dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych
osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(2)4 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o
ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa
autorskiego;
PDG(3)1 zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia
działalności gospodarczej;
PDG(3)2 dokonać analizy przepisów dotyczących prowadzenia działalności
gospodarczej;
PDG(3)3 przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z
zakresu prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(3)4 skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących
prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie ochrony środowiska;
PDG(4)1 scharakteryzować zakres podejmowanych prac przez przedsiębiorstwa
zajmujące się ochroną środowiska;
PDG(4)2 dobrać instytucje z zakresu ochrony środowiska wspomagające
wykonywanie zadań zawodowych;
PDG(5)1 dokonać analizy działalności z zakresu ochrony środowiska na rynku;
PP
C
P
c
Materiał nauczania










P
B
P
C
P
D
P
C


P
B

PP
C

P
C

Podstawy działalności gospodarczej.
Zasady planowania określonej działalności. Formy
organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa.
Formy pozyskiwania kapitału.
Rejestrowanie firmy.
Dokumentacja dotycząca podejmowania działalności
gospodarczej.
Opodatkowanie działalności gospodarczej.
Wydajność pracy. Systemy wynagrodzeń
pracowników.
Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń
społecznych. Ubezpieczenia gospodarcze.
Etyka w biznesie.
Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i
higieny pracy i ppoż.
Badanie potrzeb klientów w zakresie ochrony
środowiska.
Działania w małej firmie.
Źródła przychodów i kosztów w firmie świadczącej
usługi w zakresie ochrony środowiska.
Usługi świadczone w zakresie ochrony środowiska
przez przedsiębiorstwa.
Zasady współpracy przedsiębiorstwa z otoczeniem.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
73
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J4. Podejmowanie dzielności gospodarczej w ochronie środowiska
PDG(5)2 dokonać analizy czynników kształtujących popyt na prowadzenie firm w
zakresie ochrony środowiska;
PDG(5)3 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne;
P
C
PP
C
P
B
P
C
PP
D
P
C
P
D
P
C
P
C
PP
C
P
C
P
c
P
c
PDG(9)2 skorzystać z programów biurowych do prowadzenia działalności;
P
C
PDG(9)3 skorzystać z poczty elektronicznej, Internetu, sieci komputerowych
podczas prac w przedsiębiorstwie;
PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu w przedsiębiorstwach z zakresu
ochrony środowiska;
PDG(10)2 dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności;
P
C
P
C
P
C
PDG(6)1 zidentyfikować procedury wymiany zakresu usług między
przedsiębiorstwami funkcjonującymi na rynku;
PDG(6)2 zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie wymiany usług z
zakresu ochrony środowiska;
PDG(6)3 ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z branży;
PDG(6)4 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące zadań ochrony
środowiska;
PDG(7)1 sporządzić algorytm postępowania przy zakładaniu własnej działalności
gospodarczej;
PDG(7)2 wybrać właściwą do możliwości przedsiębiorstwa z zakresu ochrony
środowiska formę organizacyjno-prawną planowanej działalności;
PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia
działalności;
PDG(7)4 wybrać odpowiednią do zamierzonego przedsięwzięcia formę
opodatkowania działalności;
PDG(7)5 sporządzić biznesplan dla wybranej działalności zgodnie z ustalonymi
zasadami;
PDG(8)1 sporządzić niezbędną korespondencję związaną z prowadzeniem
działalności gospodarczej;
PDG(9)1 posłużyć się urządzeniami biurowymi podczas prac w przedsiębiorstwie;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
74
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J4. Podejmowanie dzielności gospodarczej w ochronie środowiska
PDG(10)3 opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb
klientów;
PDG(10)4 dokonać analizy potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych
badań ankietowych;
PDG(11)1 zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności;
PDG(11)2 określić poprawnie wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy;
PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej
działalności;
BHP(2)3 scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających
w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
BHP(2)4 zidentyfikować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy;
BHP(3)1 rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i
higieny pracy;
BHP (3)2 rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy;
BHP(3)3 opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy w przedsiębiorstwie;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i
technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
P
D
P
C
P
P
PP
B
c
B
PP
c
P
P
B
B
P
B
PP
C
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
75
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J4. Podejmowanie dzielności gospodarczej w ochronie środowiska
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia
zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności
zawodowych;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne;
KPS(9)2 zachowywać się asertywnie;
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane
stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę
wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
76
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J4. Podejmowanie dzielności gospodarczej w ochronie środowiska
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Planowane zadania
Zadanie będzie składać się z dwóch „małych” projektów za które będą odpowiedzialni poszczególni uczniowie w grupach:
1. Opracujcie w grupie procedury postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej związanej z ochroną środowiska. Grupy zaprezentują swoje opracowania w formie
prezentacji (w dowolnej formie, np.: plakaty, prezentacja multimedialna,). Po prezentacji zostanie przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta
zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia właściwej procedury. Na podstawie opracowanej procedury grupa uczniów opracuje poradnik „Krok po
kroku – zakładam własne biuro, sporządzające oceny oddziaływania inwestycji na środowisko”. Poradnik oddajcie w wersji papierowej do oceny.
2. W grupie opracujcie projekt.
Pierwszym działaniem będzie przygotowanie opisu (konspektu) projektu, w którym określcie szczegółowe cele projektu, konieczne do podjęcia działania, lub pytania, na które należy
poszukiwać odpowiedzi, czas wykonania projektu, ustalone z nauczycielem terminy konsultacji oraz kryteria, zakres i terminy oceny.
Drugi etap – opracujcie szczegółowy planu działania zawierający następujące informacje: zadanie do wykonania, osoba odpowiedzialna za wykonanie zadania, termin wykonania
zadania oraz ewentualne koszty. Trzeci etap - podejmijcie systematyczne działania projektowe:
zbieranie i gromadzenie informacji potrzebnych do rozstrzygnięcia postawionych w projekcie problemów,
selekcja i analiza zgromadzonych informacji,
wnioskowanie ukierunkowane na wybór optymalnego rozwiązania,
wykonanie projektu w praktyce.
Przykładem zadania projektowego może być sporządzenie oceny oddziaływania inwestycji na środowisko na danym obszarze lokalnym, przy współpracy
z nauczycielem przedmiotów zawodowych w zakresie ochrony środowiska.
Projekt zostanie oceniony pod koniec semestru z wykonanych etapów pracy.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Jednostka modułowa „Podejmowanie działalności gospodarczej w ochronie środowiska” powinna być prowadzona w pracowni przedsiębiorczości, w której będą znajdować się:
stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska
komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych.
Środki dydaktyczne
W pracowni, w której będą zajęcia powinny znajdować się: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej, prawa pracy, prawa ochrony środowiska.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda projektu, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności.
Metoda projektu sprzyjać będzie rozwijaniu kompetencji personalnych i społecznych, samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz rozpoznaniu wybranej tematyki w pogłębiony
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
77
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
325511.M3.J4. Podejmowanie dzielności gospodarczej w ochronie środowiska
sposób.
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy, wskazują możliwości założenia własnej firmy. Na zajęciach powinna być
kształtowana postawa przedsiębiorczości, kreatywności i innowacyjności działania.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowe. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna
(struktura projektu, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), poprawność wykonania projektu i jego terminowość prac.
"Podejmowanie działalności gospodarczej w ochronie środowiska" jest jednostką modułową, która umożliwi uczniowi zdobywanie umiejętności sprawniejszego poszukiwania pracy,
szybszego załatwienia spraw formalnych w przypadku otwierania własnego przedsiębiorstwa, poprzez realizacje zadań przedmiotowych głównie metodą projektu edukacyjnego.
Dlatego, też ocenia powinna być określona na podstawie podanych wcześniej kryteriów różnych zadań powierzonych uczniowi w trakcie pracy na zajęciach. Do oceny osiągnięć uczniów
mogą posłużyć też: ćwiczenia, sprawdziany pisemne i ustne, sprawdziany praktyczne, testy osiągnięć szkolnych oraz obserwacje czynności wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń
projektowych. Po zakończeniu realizacji programu działu proponuje się zastosowanie sprawdzianu teoretycznego. W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych
przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek i służyć pomocą w trakcie uczenia się; pomóc ustalić cele uczenia się i oceniać uzyskane efekty; stosować materiały i pomoce dydaktyczne
odwołujące się do różnych zmysłów; zadawać prace związane z zainteresowaniami uczniów; wyszukiwać mocne strony uczniów i na nich opierać nauczanie; motywować uczniów do
pracy; w ocenie wyników nauczania uwzględniać również zaangażowanie uczniów podczas wykonywania zadań.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
78
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Praktyka zawodowa
Badanie stanu środowiska
Organizacja prac w ochronie środowiska
1. Badanie stanu środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(5)1 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w
miejscu pracy;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika
dokonującego oceny badania stanu i zasobów środowiska na organizm człowieka;
BHP(7)1 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
BHP(8)1 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac
zawodowych;
PKZ(R.g)(1)4 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym regionie;
PKZ(R.g)(8)2 skorzystać z danych meteorologicznych i hydrologicznych przy wykonywaniu
zadań zawodowych;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
PP
C



P
P
B
B


PP
P
C
C

B

PKZ(R.g)(10)1 posłużyć się przepisami prawa dotyczącymi badania stanu środowiska;
PKZ(R.g)(10)62 ustalić warunki odprowadzania zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w
oparciu o rozporządzenia;
PKZ(R.g)(11)12 obsłużyć programy komputerowe przy opracowaniu ocen zanieczyszczenia
środowiska;
PKZ(R.g)(11)22 sporządzić bilanse zanieczyszczeń tabelarycznie i graficznie;
PKZ(R.g)(11))42 naliczyć opłaty za zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego;
R.7.1(1)4 zaplanować kolejność wykonywania analiz fizyko-chemicznych do oceny wód
powierzchniowych;
R.7.1(1)5 określić zasady poboru prób wód, powietrza i gleby;
P
P
B
B
P
C
PP
PP
P
C
C
B
PP
C

Charakterystyka ogólna organizacji zakładu.
Warunki i przepisy bhp.
Ocena jakości wody przeznaczonej do picia w oparciu o
akty prawne.
Sporządzanie bilansów zanieczyszczeń.
Warunki odprowadzania ścieków do kanalizacji i
odbiorników.
Naliczanie opłat za gospodarcze korzystanie ze
środowiska.
Prace laboratoryjne przy wykonywaniu analiz wody,
ścieków i osadów ściekowych.
Zakres kontroli bieżącej pracy urządzeń na ujęciu wody
i oczyszczalni ścieków.

Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
79
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1. Badanie stanu środowiska
R.7.1(2)2 wymienić zasady lokalizacji punktów pomiarowych przy pomiarze parametrów
P
B
powietrza, wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(3)4 dobrać metodę analizy i aparaturę pomiarową do badań w zależności od badanego
P
C
komponentu środowiska;
R.7.1(4)2 omówić procedurę poboru próbek (pobór, oznakowanie, utrwalenie, transport)
P
B
R.7.1(5)1 skalibrować aparaturę pomiarową i przeprowadzić pomiar (pH-metr,
P
C
spektrofotometr, sonda tlenowa, sonometr, wagi analityczne);
R.7.1(5)2 wykreślić krzywe wzorcowe przy oznaczeniach spektrofotometrycznych;
P
B
R.7.1(5)3 przestrzegać zasad prawidłowego korzystania z aparatury i urządzeń pomiarowych
P
C
(np. łaźnia wodna, suszarka, piec sylitowy, piknometr, wiskozymetr, barograf);
R.7.1(6)1 wykonać oznaczenia fizycznych wskaźników wody i ścieków (barwa, mętność,
P
C
zawiesina łatwo opadająca, przewodnictwo właściwe);
R.7.1(6)2 wykonać oznaczenia wskaźników chemicznych wody i ścieków (pH, tlen
rozpuszczony, utlenialność, BZT5, twardości, kwasowość i zasadowość, żelazo, mangan i
P
C
chlorki, związki azotu, fosforany, detergenty);
R.7.1(6)3 wykonać proces mineralizacji próby ścieków;
P
C
R.7.1(8)3 sprawdzić poprawność wyników pomiarów;
PP
C
R.7.1(8)4 ocenić poprawność wykonanych badań;
PP
C
R.7.1(9)1 ocenić przydatność badanej wody do spożycia przez ludzi na podstawie
P
B
rozporządzenia;
R.7.1(9)2 sklasyfikować wody powierzchniowe i podziemne zgodnie
P
C
z rozporządzeniem;
R.7.1(9)3 ocenić możliwość odprowadzenia badanych ścieków do kanalizacji i wód lub do
P
C
ziemi zgodnie z rozporządzeniem;
R.7.2(1)4 sporządzić schematy opracowania bilansów zanieczyszczeń;
PP
C
R.7.2(2)7 sporządzić prawidłowo całą dokumentację związaną z określeniem stężenia i
PP
C
rozmieszczenia zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w danym regionie;
R.7.2(3)1 sporządzić bilanse zanieczyszczeń wprowadzanych do wód płynących, powietrza i
P
B
gleby;
Planowane zadania
Opracuj projekt realizacji prac związanych z obliczeniem niezbędnego stopnia oczyszczania ścieków odprowadzanych do odbiornika z oczyszczalni w oparciu o analizy BZT5.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
80
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1. Badanie stanu środowiska
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w przedsiębiorstwie wodno-kanalizacyjnym.
Środki dydaktyczne
Dokumentacja techniczna oczyszczalni ścieków, akty prawne, aparatura i odczynniki do oznaczenia BZT 5.
Zalecane metody dydaktyczne
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika ochrony środowiska. W czasie praktyk powinny być kształtowane umiejętności
wykonywania analiz laboratoryjnych, pomiarów w terenie, analizowania, wyszukiwania i logicznego myślenia.
Formy organizacyjne
Praktyka zawodowa powinna być prowadzona z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie oceny wykonanego zadania.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
81
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2. Organizacja prac w ochronie środowiska
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(5)1 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu
pracy;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika dokonującego
oceny badania stanu i zasobów środowiska na organizm człowieka;
BHP(7)1 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
Poziom
wymagań
programowych
P
Kategoria
taksonomiczna
B
PP
C
P
B
P
P
B
C
P
B
P
C
PP
D
P
B
R.8.1(10)4 podać zasady eksploatacji krat, piaskownika, osadnika;
PP
C
R.8.1(10)6 prowadzić prace związane z oczyszczaniem biologicznym ścieków;
P
B
BHP(8)1 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych;
PKZ(R.g)(8)2 skorzystać z danych meteorologicznych i hydrologicznych przy wykonywaniu zadań
zawodowych;
PKZ(R.g)(10)62 ustalić warunki odprowadzania zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w oparciu
o rozporządzenia;
PKZ(R.g)(11)12 obsłużyć programy komputerowe przy opracowaniu ocen zanieczyszczenia
środowiska;
R.8.1(6)1 wyjaśnić, na czym polega rozruch urządzeń stosowanych do uzdatniania wód
powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(6)5 opisać zakres kontroli bieżącej pracy urządzeń stosowanych na stacji uzdatniania wody;
Materiał nauczania




Warunki i przepisy bhp.
Organizacja i zadania działu gospodarki wodno
-ściekowej.
Podstawowe urządzenia służące do uzdatniania wody
i oczyszczania ścieków.
Dokumentacja ruchowa, eksploatacyjna i remontowa
zakładu.
Zasady eksploatacji i obsługi urządzeń do uzdatniania
wody, oczyszczania ścieków i przeróbki osadów
ściekowych.
PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe do wykonywania rysunków technicznych i
P
C
szkiców pomocniczych;
Planowane zadania
Wykonaj uproszczony rysunek piaskownika do oczyszczania ścieków, oblicz w sposób uproszczony prędkość przepływy, sprawdź zgodność wymiarów urządzenia w stosunku do założeń
teoretycznych. Ustal sposób zapewnienia stałej prędkości przepływu ścieków. Oceń prawidłowość działania urządzenia w oparciu o właściwe analizy piasku.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
82
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2. Organizacja prac w ochronie środowiska
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w przedsiębiorstwie wodno-kanalizacyjnym.
Środki dydaktyczne
Dokumentacja techniczna oczyszczalni ścieków, wyniki analizy piasku z piaskownika.
Zalecane metody dydaktyczne
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika ochrony środowiska. W czasie praktyk powinny być kształtowane umiejętności
analizowania, wyszukiwania i logicznego myślenia.
Formy organizacyjne
Praktyka zawodowa powinna być prowadzona z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie oceny wykonanego zadania.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
83
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
ZAŁĄCZNIKI
Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ
KSZTAŁCENIA W ZAWODACH
Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY
PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów
Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG)
PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
84
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
PDG(5) analizuje działania prowadzone przez firmy funkcjonujące w branży;
PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.
Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ)
JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.
Kompetencje personalne i społeczne (KPS)
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
85
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej;
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;
KPS(10) współpracuje w zespole.
Organizacja pracy małych zespołów (OMZ)
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami.
Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów
PKZ(R.g)
PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(4) charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych;
PKZ(R.g)(5) klasyfikuje gleby według określonych kryteriów;
PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;
PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych;
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
86
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie
R.7.
R.7.1(1) planuje prace związane z badaniem i oceną stanu środowiska;
R.7.1(2) lokalizuje punkty pomiaru parametrów powietrza, wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(3) dobiera metody prowadzenia badań oraz aparaturę pomiarową w zależności od badanego komponentu środowiska;
R.7.1(4) pobiera próbki komponentów środowiska do badań laboratoryjnych i terenowych;
R.7.1(5) obsługuje urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiarową;
R.7.1(6) wykonuje oznaczenia laboratoryjne określonych komponentów środowiska;
R.7.1(7) prowadzi badania procesów zachodzących w środowisku;
R.7.1(8) opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
R.7.1(9) ocenia jakość komponentów środowiska na podstawie obowiązujących norm oraz przepisów prawa;
R.7.1(10) organizuje działania związane monitoringiem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wód powierzchniowych i podziemnych, gleby oraz hałasu;
R.7.1(11) opracowuje plany działań związanych z monitoringiem przyrody ożywionej;
R.7.1(12) korzysta z systemu gromadzenia, przesyłania i przetwarzania danych;
R.7.1(13) określa cele i przestrzega zasad zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(14) wykonuje badania związane z prowadzeniem zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(15) ocenia aktualny stan środowiska oraz opracowuje prognozy zmian zachodzących w środowisku;
R.7.1(16) opracowuje plany działań w sytuacji wystąpienia zagrożeń ekologicznych;
R.7.1(17) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka, wynikające z prowadzonych prac laboratoryjnych i terenowych.
R.7.2(1) przestrzega zasad sporządzania bilansów zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;
R.7.2(2) określa stężenie i rozmieszczenie zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w różnych regionach kraju;
R.7.2(3) sporządza bilanse zanieczyszczeń wód płynących, powietrza i gleby;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
87
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
R.7.2(4) opracowuje wyniki bilansów z wykorzystaniem specjalistycznych programów komputerowych;
R.7.2(5) określa dopuszczalny stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie obowiązujących norm i przepisów prawa;
R.7.2(6) oblicza stopień redukcji zanieczyszczeń gazów odlotowych i ścieków;
R.7.2(7) oblicza emisje zanieczyszczeń na podstawie wyników monitoringu;
R.7.2(8) ocenia aktualny stan środowiska na podstawie bilansu zanieczyszczeń;
R.7.2(9) korzysta z informacji zamieszczanych w katastrze wodnym;
R.7.2(10) określa warunki wydawania pozwoleń emisyjnych i decyzji wodno-prawnych;
R.7.2(11) opracowuje instrukcje gospodarowania wodą;
R.7.2(12) rozpoznaje rodzaje zagrożeń i określa ich wpływ na środowisko;
R.7.2(13) oblicza opłaty za korzystanie ze środowiska;
R.7.2(14) określa wpływ oddziaływania inwestycji szczególnie szkodliwych na środowisko przyrodnicze i ludzi.
R.8.
R.8.1(1) przestrzega zasad eksploatacji ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(2) rozpoznaje źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(3) dobiera metody uzdatniania wody;
R.8.1(4) planuje proces uzdatniania wody w zależności od jej składu chemicznego;
R.8.1(5) dobiera urządzenia do uzdatniania wody przeznaczonej do określonych celów;
R.8.1(6) obsługuje urządzenia stosowane w procesie uzdatniania wody przeznaczonej do celów pitnych i przemysłowych;
R.8.1(7) klasyfikuje ścieki według określonych kryteriów;
R.8.1(8) analizuje procesy zachodzące podczas oczyszczania ścieków miejskich i przemysłowych;
R.8.1(9) dobiera urządzenia do oczyszczania różnego rodzaju ścieków;
R.8.1(10) prowadzi prace związane z oczyszczaniem ścieków miejskich i przemysłowych;
R.8.1(11) rozpoznaje rodzaje i elementy przydomowej oczyszczalni ścieków;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
88
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
R.8.1(12) kieruje pracami związanymi z budową i eksploatacją przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(13) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem osadów ściekowych;
R.8.1(14) korzysta z dokumentacji projektowych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.
R.8.2(1) rozpoznaje źródła zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(2) określa rodzaj i stężenie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego;
R.8.2(3) dobiera metody ochrony powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniami;
R.8.2(4) planuje działania związane z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery;
R.8.2(5) organizuje i prowadzi prace związane z usuwaniem zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego;
R.8.2(6) propaguje stosowanie bezodpadowych technologii wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;
R.8.2(7) określa wpływ hałasu na organizm człowieka i środowisko przyrodnicze;
R.8.2(8) dobiera metody i środki ochrony przed hałasem;
R.8.2(9) podejmuje działania związane z ograniczaniem hałasu i drgań w środowisku;
R.8.2(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przed hałasem i drganiami.
R.8.3(1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów;
R.8.3(2) określa warunki i metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(3) organizuje zbiórkę i wywóz odpadów komunalnych;
R.8.3(4) przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów;
R.8.3(5) sortuje odpady komunalne;
R.8.3(6) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów;
R.8.3(7) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(8) prowadzi kampanię na rzecz ochrony środowiska;
R.8.3(9) nadzoruje prace związane z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych;
R.8.3(10) prowadzi prace związane z kompostowaniem odpadów;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
89
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekty kształcenia
R.8.3(11) planuje i prowadzi prace związane ze spalaniem odpadów komunalnych oraz eksploatacją spalarni;
R.8.3(12) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych;
R.8.3(13) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów przemysłowych;
R.8.3(14) organizuje prace związane z przeróbką osadów ściekowych i eksploatacją urządzeń;
R.8.3(15) rozpoznaje źródła zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(16) dobiera metody ochrony gleb przed degradacją i dewastacją;
R.8.3(17) organizuje prace związane z rekultywacją gleb.
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
90
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Klasa
I
Efekty kształcenia
/umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/
I
Uczeń:
II
III
II
I
II
X
X
X
I
IV
II
I
II
Liczba godzin
przeznaczona na
realizację efektów
kształcenia
Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Kształcenie modułowe
M1.Monitorowanie poziomu zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby
M1.J1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
R.7.1(1) planuje prace związane z badaniem i oceną stanu środowiska;
R.7.1 (2) lokalizuje punkty pomiaru parametrów powietrza, wody, gleby oraz natężenia
hałasu i drgań;
R.7.1 (3) dobiera metody prowadzenia badań oraz aparaturę pomiarową w zależności
od badanego komponentu środowiska;
R.7.1 (4) pobiera próbki komponentów środowiska do badań laboratoryjnych
i terenowych;
R.7.1 (5) obsługuje urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiarową;
X
R.7.1 (6) wykonuje oznaczenia laboratoryjne określonych komponentów środowiska;
R.7.1 (7) prowadzi badania procesów zachodzących w środowisku;
R.7.1(8) opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
R.7.1 (9) ocenia jakość komponentów środowiska na podstawie obowiązujących norm
oraz przepisów prawa;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
91
280
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
R.7.1 (10) organizuje działania związane monitoringiem zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego, wód powierzchniowych i podziemnych, gleby oraz hałasu;
R.7.1 (11) opracowuje plany działań związanych z monitoringiem przyrody ożywionej;
R.7.1 (12) korzysta z systemu gromadzenia, przesyłania i przetwarzania danych;
R.7.1 (13) określa cele i przestrzega zasad zintegrowanego monitoringu środowiska
przyrodniczego;
R.7.1 (14) wykonuje badania związane z prowadzeniem zintegrowanego monitoringu
środowiska przyrodniczego;
R.7.1 (15) ocenia aktualny stan środowiska oraz opracowuje prognozy zmian
zachodzących w środowisku;
R.7.1 (16) opracowuje plany działań w sytuacji wystąpienia zagrożeń ekologicznych;
R.7.1 (17) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka, wynikające
z prowadzonych prac laboratoryjnych i terenowych.
PKZ(R.g) (1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g) (2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
X
X
X
X
10
X
X
X
X
10
PKZ(R.g) (5) klasyfikuje gleby według określonych kryteriów;
PKZ(R.g) (6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;
PKZ(R.g) (7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g) (8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych, hydrologicznych;
PKZ(R.g) (10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz
przestrzega norm w tym zakresie;
PKZ(R.g) (11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie badań;
BHP (1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną
przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
BHP (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska
związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP (5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników
w środowisku pracy;
BHP (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
92
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami
ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań
zawodowych;
BHP (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa
dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz
w stanach zagrożenia zdrowia i życia.
KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS (3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS (4) jest otwarty na zmiany;
KPS (5) potrafi radzić sobie ze stresem;
X
X
X
X
X
X
X
X
KPS (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS (8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS (10) współpracuje w zespole.
OMZ (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę
warunków i jakość pracy;
Łączna liczba godzin 300
M1.J2. Opracowanie oceny zanieczyszczenia środowiska
R.7.2 (1) przestrzega zasad sporządzania bilansów zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;
X
R.7.2 (2) określa stężenie i rozmieszczenie zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w różnych
X
X
X
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
93
250
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
regionach kraju;
R.7.2 (3) sporządza bilanse zanieczyszczeń wód płynących, powietrza i gleby;
R.7.2 (4) opracowuje wyniki bilansów z wykorzystaniem specjalistycznych programów
komputerowych;
R.7.2 (5) określa dopuszczalny stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie obowiązujących
norm i przepisów prawa;
R.7.2 (6) oblicza stopień redukcji zanieczyszczeń gazów odlotowych i ścieków;
R.7.2 (7) oblicza emisje zanieczyszczeń na podstawie wyników monitoringu;
R.7.2 (8) ocenia aktualny stan środowiska na podstawie bilansu zanieczyszczeń;
R.7.2 (9) korzysta z informacji zamieszczanych w katastrze wodnym;
R.7.2 (10) określa warunki wydawania pozwoleń emisyjnych i decyzji wodno-prawnych;
R.7.2(11) opracowuje instrukcje gospodarowania wodą;
R.7.2 (12) rozpoznaje rodzaje zagrożeń i określa ich wpływ na środowisko;
R.7.2 (13) oblicza opłaty za korzystanie ze środowiska;
R.7.2 (14) określa wpływ oddziaływania inwestycji szczególnie szkodliwych na środowisko
przyrodnicze i ludzi.
PKZ(R.g) (1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g) (2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g) (3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g) (6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;
X
X
X
X
10
X
X
X
X
10
PKZ(R.g) (7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g) (10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz
przestrzega norm w tym zakresie;
PKZ(R.g) (11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie badań;
BHP (2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony
pracy i ochrony środowiska w Polsce;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
94
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
BHP (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii,
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS (3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS (4) jest otwarty na zmiany;
KPS (5) potrafi radzić sobie ze stresem;
X
X
X
X
X
X
X
X
KPS (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS (7) przestrzega tajemnicy zawodowej;
KPS (8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS (10) współpracuje w zespole.
OMZ (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i
jakość pracy;
OMZ (6) komunikuje się ze współpracownikami.
Łączna liczba godzin
270
Łączna liczba godzin
570
M2. Posługiwanie się językiem obcym w ochronie środowiska
M2.J1. Posługiwanie się językiem obcym podczas monitoringu środowiska
JOZ (1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych
oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
X
X
JOZ (2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
95
30
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
JOZ (3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych
czynności zawodowych;
JOZ (4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające
komunikowanie się w środowisku pracy;
JOZ (5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji
OMZ (1) przestrzega zasad kultury i etyki;
OMZ (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
OMZ (3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
X
OMZ (4) jest otwarty na zmiany;
X
OMZ (5) potrafi radzić sobie ze stresem;
OMZ (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
Łączna liczba godzin
30
M2.J2. Posługuje się językiem obcym podczas realizacji zadań związanych z ochroną środowiska
JOZ (1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych
oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
JOZ (2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych
artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
JOZ (3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych
czynności zawodowych;
X
X
X
X
JOZ (4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające
komunikowanie się w środowisku pracy;
JOZ (5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.
OMZ(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
OMZ(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
96
30
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
OMZ(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
OMZ(4) jest otwarty na zmiany;
OMZ(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
OMZ(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
Łączna liczba godzin 30
Łączna liczba godzin 60
M3. Planowanie i realizacja działań na rzecz ochrony środowiska
M3.J1 Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
R.8.1(1) przestrzega zasad eksploatacji ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(2) rozpoznaje źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(3) dobiera metody uzdatniania wody;
R.8.1(4) planuje proces uzdatniania wody w zależności od jej składu chemicznego;
R.8.1(5) dobiera urządzenia do uzdatniania wody przeznaczonej do określonych celów;
R.8.1(6) obsługuje urządzenia stosowane w procesie uzdatniania wody przeznaczonej do celów
pitnych i przemysłowych;
R.8.1(7) klasyfikuje ścieki według określonych kryteriów;
R.8.1(8) analizuje procesy zachodzące podczas oczyszczania ścieków miejskich i przemysłowych;
X
X
X
X
X
245
X
X
X
X
X
15
R.8.1(9) dobiera urządzenia do oczyszczania różnego rodzaju ścieków;
R.8.1(10) prowadzi prace związane z oczyszczaniem ścieków miejskich i przemysłowych;
R.8.1(11) rozpoznaje rodzaje i elementy przydomowej oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12) kieruje pracami związanymi z budową i eksploatacją przydomowych oczyszczalni
ścieków;
R.8.1(13) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem osadów ściekowych;
R.8.1(14) korzysta z dokumentacji projektowych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.
PKZ(R.g) (1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
97
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PKZ(R.g) (2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g) (3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g) (4) charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych;
PKZ(R.g) (6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;
PKZ(R.g) (7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g) (8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych, hydrologicznych;
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;
PKZ(R.g) (10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz
przestrzega norm w tym zakresie;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie badań;
BHP (1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową,
ochroną środowiska i ergonomią;
BHP (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane
z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP (5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku
pracy;
BHP (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii,
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań
zawodowych;
BHP (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach
zagrożenia zdrowia i życia.
KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki;
X
X
X
X
X
KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
X
X
X
X
X
KPS (4) jest otwarty na zmiany;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
98
10
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
KPS (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS (8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS (10) współpracuje w zespole.
OMZ (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
X
OMZ (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
X
X
X
X
OMZ (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
Łączna liczba godzin
270
M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
R.8.2 (1) rozpoznaje źródła zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2 (2) określa rodzaj i stężenie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego;
R.8.2 (3) dobiera metody ochrony powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniami;
R.8.2 (4) planuje działania związane z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery;
R.8.2 (5) organizuje i prowadzi prace związane z usuwaniem zanieczyszczeń z powietrza
atmosferycznego;
R.8.2 (6) propaguje stosowanie bezodpadowych technologii wytwarzania energii elektrycznej
i cieplnej;
X
X
X
X
X
245
X
X
X
X
X
15
R.8.2 (7) określa wpływ hałasu na organizm człowieka i środowisko przyrodnicze;
R.8.2 (8) dobiera metody i środki ochrony przed hałasem;
R.8.2 (9) podejmuje działania związane z ograniczaniem hałasu i drgań w środowisku;
R.8.2 (10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przed hałasem i drganiami.
PKZ(R.g) (1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g) (2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g) (3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska
przyrodniczego;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
99
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PKZ(R.g) (6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;
PKZ(R.g) (7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców
rysunkowych;
PKZ(R.g) (8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych, hydrologicznych;
PKZ(R.g) (10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz
przestrzega norm w tym zakresie;
PKZ(R.g) (11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie badań;
BHP (1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową,
ochroną środowiska i ergonomią;
BHP (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane
z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP (5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku
pracy;
BHP (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii,
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań
zawodowych;
BHP (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach
zagrożenia zdrowia i życia.
KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS (3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS (4) jest otwarty na zmiany;
KPS (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
100
10
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i
jakość pracy;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami.
Łączna liczba godzin
270
M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
R.8.3 (1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów;
R.8.3 (2) określa warunki i metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3 (3) organizuje zbiórkę i wywóz odpadów komunalnych;
R.8.3 (4) przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów;
R.8.3 (5) sortuje odpady komunalne;
X
R.8.3 (6) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów;
X
X
R.8.3 (7) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3 (8) prowadzi kampanię na rzecz ochrony środowiska;
R.8.3 (9) nadzoruje prace związane z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych;
R.8.3 (10) prowadzi prace związane z kompostowaniem odpadów;
R.8.3 (11) planuje i prowadzi prace związane ze spalaniem odpadów komunalnych oraz
eksploatacją spalarni;
R.8.3 (12) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych;
R.8.3 (13) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów przemysłowych;
R.8.3 (14) organizuje prace związane z przeróbką osadów ściekowych i eksploatacją urządzeń;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
101
230
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
R.8.3 (15) rozpoznaje źródła zanieczyszczenia gleb;
R.8.3 (16) dobiera metody ochrony gleb przed degradacją i dewastacją;
R.8.3 (17) organizuje prace związane z rekultywacją gleb.
PKZ(R.g) (1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g) (2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g) (3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g) (5) klasyfikuje gleby według określonych kryteriów;
PKZ(R.g) (6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;
X
X
X
15
X
X
X
10
PKZ(R.g) (7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g) (10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz
przestrzega norm w tym zakresie;
PKZ(R.g) (11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie badań;
BHP (1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową,
ochroną środowiska i ergonomią;
BHP (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane
z wykonywaniem zadań zawodowych;
BHP (5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku
pracy;
BHP (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii,
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
102
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
zawodowych;
BHP (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach
zagrożenia zdrowia i życia.
KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS (6) aktualizuje wiedze i doskonali umiejętności zawodowe;
X
X
X
X
X
X
KPS (9) potrafi negocjować warunki porozumień;
KPS (10) współpracuje w zespole.
OMZ (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
Łączna liczba godzin
255
M3.J4. Podejmowanie działalności gospodarczej w ochronie środowiska
PDG (1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
PDG (2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz
przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
PDG (3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
X
X
PDG (4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
PDG (5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
PDG (6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
103
55
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PDG (7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności
gospodarczej;
PDG (8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
PDG (9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające
prowadzenie działalności gospodarczej;
PDG (10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
PDG (11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.
BHP (2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony
pracy i ochrony środowiska w Polsce;
X
X
X
X
BHP (3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa
i higieny pracy;
KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS (3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS (4) jest otwarty na zmiany;
KPS (5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS (6) aktualizuje wiedze i doskonali umiejętności zawodowe;
KPS (8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS (9) potrafi negocjować warunki porozumień;
KPS (10) współpracuje w zespole.
OMZ (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
104
5
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
OMZ (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i
jakość pracy;
OMZ (6) komunikuje się ze współpracownikami.
Łączna liczba godzin
60
Łączna liczba godzin
855
Praktyki zawodowe
Badanie stanu środowiska
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku
pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii,
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań
zawodowych;
PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych;
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz
przestrzega norm w tym zakresie;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
R.7.1(1) planuje prace związane z badaniem i oceną stanu środowiska;
R.7.1(2) lokalizuje punkty pomiaru parametrów powietrza, wody, gleby oraz natężenia hałasu i
drgań;
R.7.1(3) dobiera metody prowadzenia badań oraz aparaturę pomiarową w zależności od
badanego komponentu środowiska;
R.7.1(4) pobiera próbki komponentów środowiska do badań laboratoryjnych i terenowych;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
105
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
R.7.1(5) obsługuje urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiarową;
x
x
R.7.1(6) wykonuje oznaczenia laboratoryjne określonych komponentów środowiska;
R.7.1(8) opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
R.7.1(9) ocenia jakość komponentów środowiska na podstawie obowiązujących norm oraz
przepisów prawa;
R.7.2(1) przestrzega zasad sporządzania bilansów zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;
R.7.2(2) określa stężenie i rozmieszczenie zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w różnych
regionach kraju;
R.7.2(3) sporządza bilanse zanieczyszczeń wód płynących, powietrza i gleby;
x
x
Łączna liczba godzin przeznaczona na praktykę zawodową
Organizacja prac w ochronie środowiska
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku
pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii,
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań
zawodowych;
PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych;
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz
przestrzega norm w tym zakresie;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
R.8.1(6) obsługuje urządzenia stosowane w procesie uzdatniania wody przeznaczonej do celów
pitnych i przemysłowych;
R.8.1(10) prowadzi prace związane z oczyszczaniem ścieków miejskich i przemysłowych;
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Łączna liczba godzin przeznaczona na praktykę zawodową
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
106
80
80
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń:
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
M1. Monitowanie poziomu zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby
M1.J1.Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
R.7.1(1) planuje prace związane z badaniem i oceną stanu
R.7.1(1)1 zaplanować prace związane z oceną stanu środowiska w strefie oddziaływania obiektu przemysłowego;
środowiska;
R.7.1(1)2 wymienić kolejność prac związanych z oceną stanu środowiska;
R.7.1(1)3 wymienić, jakie rodzaje pomiarów należy zaplanować oceniając stan jakości powietrza;
R.7.1(1)4 zaplanować kolejność wykonywania analiz fizyko-chemicznych do oceny wód powierzchniowych;
R.7.1(1)5 określić zasady poboru prób wód, powietrza i gleby;
R.7.1(2) lokalizuje punkty pomiaru parametrów powietrza, R.7.1(2)1 zaproponować lokalizację punktów pomiarowych przy określaniu wpływu ścieków na wody płynące;
wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(2)2 wymienić zasady lokalizacji punktów pomiarowych przy pomiarze parametrów powietrza, wody, gleby oraz
natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(2)3 omówić sposoby i miejsca poboru prób powietrza w celu określenia jego jakości;
R.7.1(2)4 podać podział sieci pomiarowych w zależności od celów, którym ma służyć;
R.7.1(2)5 wyjaśnić do czego wykorzystuje się otwory hydrogeologiczne;
R.7.1(3) dobiera metody prowadzenia badań oraz aparaturę R.7.1(3)1 wyliczyć gałęzie analizy miareczkowej i omówić je (jodometria, argentometria, manganometria, alkacymetria,
pomiarową w zależności od badanego komponentu
kompleksometria);
środowiska;
R.7.1(3)2 omówić podstawy analizy kolorymetrycznej, spektrofotometrycznej, wagowej, potencjometrii;
R.7.1(3)3 omówić podstawy teoretyczne pomiarów natężenia dźwięku, pomiaru temperatury, gęstości i lepkości;
R.7.1(3)4 dobrać metodę analizy i aparaturę pomiarową do badań w zależności od badanego komponentu środowiska;
R.7.1(4) pobiera próbki komponentów środowiska do badań R.7.1(4)1 przedstawić zasady poboru próbek cieczy, gazów, materiałów sypkich;
laboratoryjnych i terenowych;
R.7.1(4)2 omówić procedurę poboru próbek (pobór, oznakowanie, utrwalenie, transport);
R.7.1(4)3 wyjaśnić pojęcia próbka złożona, próbka ogólna średnia, próbka proporcjonalna;
R.7.1(4)4 scharakteryzować metody poboru próbek powietrza (gazowych i pyłu), próbek wody powierzchniowej (płynącej,
stojącej) i podziemnej, próbek gleby;
R.7.1(4)5 przygotować próbkę reprezentatywną i przeprowadzić ją do roztworu;
R.7.1(5) obsługuje urządzenia i aparaturę kontrolnoR.7.1(5)1 skalibrować aparaturę pomiarową i przeprowadzić pomiar (pH-metr, spektrofotometr, sonda tlenowa,
pomiarową;
sonometr, wagi analityczne);
R.7.1(5)2 wykreślić krzywe wzorcowe przy oznaczeniach spektrofotometrycznych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
107
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.7.1(6) wykonuje oznaczenia laboratoryjne określonych
komponentów środowiska;
R.7.1(7) prowadzi badania procesów zachodzących w
środowisku;
R.7.1(8) opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
R.7.1(9) ocenia jakość komponentów środowiska na
podstawie obowiązujących norm oraz przepisów prawa;
R.7.1(10) organizuje działania związane monitoringiem
zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wód
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.1(5)3 przestrzegać zasad prawidłowego korzystania z aparatury i urządzeń pomiarowych (np. łaźnia wodna, suszarka,
piec sylitowy, piknometr, wiskozymetr, barograf);
R.7.1(6)1 wykonać oznaczenia fizycznych wskaźników wody i ścieków (barwa, mętność, zawiesina łatwo opadająca,
przewodnictwo właściwe);
R.7.1(6)2 wykonać oznaczenia wskaźników chemicznych wody i ścieków (pH, tlen rozpuszczony, utlenialność, BZT 5,
twardości, kwasowość i zasadowość, żelazo, mangan i chlorki, związki azotu, fosforany, detergenty);
R.7.1(6)3 wykonać proces mineralizacji próby ścieków;
R.7.1(6)4 przeprowadzić pomiar poziomu natężenia dźwięku;
R.7.1(6)5 oznaczyć stężenia zanieczyszczeń gazowych i zapylenia w powietrzu atmosferycznym (SO 2, NOX ) w powietrzu
atmosferycznym i na stanowisku pracy;
R.7.1(6)6 przeprowadzać oznaczenia właściwości gleby;
R.7.1(7)1 wyznaczać wielkość deficytu tlenowego rzeki,określić przebieg procesu samooczyszczania wód;
R.7.1(7)2 oznaczać poziom zakwaszenia gleby jako skutek kwaśnych deszczy;
R.7.1(7)3 oznaczać stężenie substancji biogennych w wodach odbiornika jako skutek procesu eutrofizacji wód;
R.7.1(7)4 oznaczać stężenie SO2 i NOx w powietrzu jako przyczynę kwaśnych deszczy;
R.7.1(8)1 wymienić metody opracowywania wyników badań;
R.7.1(8)2 skontrolować i dostrzec błędy pomiaru;
R.7.1(8)3 sprawdzić poprawność wyników pomiarów;
R.7.1(8)4 ocenić poprawność wykonanych badań;
R.7.1(9)1 ocenić przydatność badanej wody do spożycia przez ludzi na podstawie rozporządzenia;
R.7.1(9)2 sklasyfikować wody powierzchniowe i podziemne zgodnie z rozporządzeniem;
R.7.1(9)3 ocenić możliwość odprowadzenia badanych ścieków do kanalizacji i wód lub do ziemi zgodnie z
rozporządzeniem;
R.7.1(9)4 ocenić poziom przekroczenia dopuszczalnego poziomu natężenia dźwięku na podstawie rozporządzenia;
R.7.1(9)5 sklasyfikować badaną glebę zgodnie ze standardem jakości gleb;
R.7.1(9)6 ocenić stan czystości powietrza atmosferycznego i powietrza atmosferycznego na stanowisku pracy na
podstawie odpowiedniego rozporządzenia;
R.7.1(10)1 wyjaśnić pojęcie monitoringu środowiska;
R.7.1(10)2 omówić organizację Państwowego Monitoringu Środowiska;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
108
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
powierzchniowych i podziemnych, gleby oraz hałasu;
R.7.1(11) opracowuje plany działań związanych z
monitoringiem przyrody ożywionej;
R.7.1(12) korzysta z systemu gromadzenia, przesyłania i
przetwarzania danych;
R.7.1(13) określa cele i przestrzega zasad zintegrowanego
monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(14) wykonuje badania związane z prowadzeniem
zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(15) ocenia aktualny stan środowiska oraz opracowuje
prognozy zmian zachodzących w środowisku;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.1(10)3 wymienić kolejne działania związane z prowadzeniem monitoringu środowiska;
R.7.1(10)4 wyjaśnić pojęcie „Bloku” w Państwowym monitoringu środowiska;
R.7.1(10)5 podać zakres prowadzenia Państwowego Monitoringu Środowiska;
R.7.1(10)6 wymienić prace prowadzone przez poszczególne Bloki Państwowego Monitoringu Środowiska;
R.7.1(10)7 określić do czego wykorzystywane są informacje wytworzone w ramach monitoringu środowiska;
R.7.1(11)1 wyjaśnić zależność między monitoringiem środowiska i monitoringiem przyrody;
R.7.1(11)2 scharakteryzować obszary na których winny być zlokalizowane stacje bazowe związane z monitoringiem
przyrody ożywionej;
R.7.1(11)3 scharakteryzować metodykę monitoringu terenowego typów siedlisk przyrodniczych;
R.7.1(11)4 zbadać stan ochrony wybranych siedlisk przyrodniczych i gatunków na wybranych stanowiskach;
R.7.1(11)5 wymienić poziomy prac monitoringowych;
R.7.1(11)6 opisać metodyki monitoringu terenowego gatunków zwierząt i roślin;
R.7.1(12)1 skorzystać z systemu operacyjnego, edytora teksów, arkusza kalkulacyjnego, edytora graficznego, programu do
zarządzania bazami danych w celu gromadzenia, przesyłania i przetwarzania danych;
R.7.1(12)2 zastosować zasady archiwizacji zbiorów;
R.7.1(13)1 wymienić podstawowe cele zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(13)2 wyjaśnić pojęcie geoekosystemu;
R.7.1(13)3 wyjaśnić związek zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego z państwowym monitoringiem
środowiska;
R.7.1(13)4 omówić strukturę organizacyjną zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(13)5 podać czas prowadzenia zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
R.7.1(14)1 wymienić założenia przy wyborze stanowiska monitoringowego;
R.7.1(14)2 wyjaśnić poszczególne elementy karty obserwacji gatunku dla stanowiska;
R.7.1(14)3 zbadać stan ochrony wybranych siedlisk przyrodniczych i gatunków na wybranych stanowiskach;
R.7.1(14)4 opracować wnioski dotyczące ochrony przyrody ożywionej na podstawie wyników monitoringu;
R.7.1(14)5 omówić ocenę parametrów: populacja, siedlisko gatunku oraz perspektywy zachowania gatunku;
R.7.1 (15)1 wymienić komponenty środowiska podlegające ocenie;
R.7.1 (15)2 wymienić akty prawne według których ocenia się stan środowiska;
R.7.1 (15)3 wyjaśnić na czym polega ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
109
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.1 (15)4 opracować prognozę zmian zachodzących w środowisku dla konkretnego przedsięwzięcia np. dla transportu
kolejowego;
R.7.1(16) opracowuje plany działań w sytuacji wystąpienia
R.7.1 (16)1 podać przykłady zagrożeń ekologicznych;
zagrożeń ekologicznych;
R.7.1 (16)2 opracować plan działań w przypadku wystąpienia jednego z zagrożeń ekologicznych;
R.7.1 (16)3 opracować plan działań w sytuacji wystąpienia poważnej awarii;
R.7.1(17) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia
R.7.1(17)1 wymienić kategorie zagrożeń dla zdrowia człowieka stwarzanych przez substancje chemiczne;
człowieka, wynikające z prowadzonych prac laboratoryjnych R.7.1(17)2 wyjaśnić co to jest najwyższe dopuszczalne NDS;
i terenowych.
R.7.1(17)3 wymienić drogi wchłaniania substancji chemicznych do organizmu człowieka;
R.7.1(17)4 opisać zagrożenia na jakie narażony jest człowiek podczas pomiarów terenowych;
R.7.1(17)5 podać zasady bezpiecznych pomiarów emisji i immisji dla powietrza i wody;
R.7.1(17)6 wymienić środki ochrony indywidualnej podczas prac laboratoryjnych i terenowych;
R.7.1(17)7 omówić zagrożenia dla człowieka podczas poboru i analizy ścieków;
R.7.1(17)8 wymienić zasady bezpiecznych pomiarów na wysypisku;
PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska
PKZ(R.g)(1)1 dokonać interpretacji pojęć: środowisko, zasoby przyrody, stan środowiska przyrodniczego, biocenoza,
przyrodniczego;
biotop, ekosystem, populacja, nisza ekologiczna, biom, biosfera, krajobraz, ekologia, czynniki środowiska;
PKZ(R.g)(1)2 rozróżnić zasoby przyrody;
PKZ(R.g)(1)3 scharakteryzować podstawowe formy ochrony przyrody;
PKZ(R.g)(1)4 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym regionie;
PKZ(R.g)(1)5 rozróżnić niekorzystne zjawiska związane z zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleby;
PKZ(R.g)(1)6 zaplanować działania związane z ochroną zasobów przyrody;
PKZ(R.g)(1)7 dokonać analizy czynników środowiska mających wpływ na organizmy żywe;
PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska
PKZ(R.g)(2)1 rozróżnić elementy środowiska przyrodniczego;
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)2 określić zależności zachodzące pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)3 przeprowadzić podstawowe badania elementów środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)4 przedstawić wpływ różnych elementów środowiska przyrodniczego na warunki środowiska w danym
regionie;
PKZ(R.g)(5) klasyfikuje gleby według określonych kryteriów; PKZ(R.g)(5)1 sklasyfikować rodzaje gleb występujące w Polsce;
PKZ(R.g)(5)2 określić cechy jakościowe gleb;
PKZ(R.g)(5)3 rozróżnić znaczenie gleb w przyrodzie i gospodarce człowieka;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
110
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa
ich wpływ na środowisko;
PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na
skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych
meteorologicznych i hydrologicznych;
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i
kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym
zakresie;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe
wspomagające wykonywanie zadań.
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem
i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną
środowiska i ergonomią;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka
oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań
zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem
szkodliwych czynników w środowisku pracy;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(5)4 określić formy i czynniki degradacji gleb;
PKZ(R.g)(5)5 dobrać sposoby ochrony gleb;
PKZ(R.g)(6)1 sklasyfikować źródła i rodzaje zagrożeń powietrza atmosferycznego, wód oraz gleb;
PKZ(R.g)(7)1 uzasadnić w logiczny sposób wpływ człowieka na środowisko;
PKZ(R.g) (7)2 określić wpływ działalności człowieka na zmiany komponentów środowiska;
PKZ(R.g)(7)3 dobrać sposoby ograniczające negatywny wpływ działalności człowieka na środowisko;
PKZ(R.g)(8)1 odczytać dane zawarte na mapie pogody;
PKZ(R.g)(8)2 skorzystać z danych meteorologicznych i hydrologicznych przy wykonywaniu zadań zawodowych;
PKZ(R.g)(8)3 opisać wpływ czynników meteorologicznych i hydrologicznych na jakość komponentów środowiska;
PKZ(R.g)(10)1 posłużyć się przepisami prawa dotyczącymi badania stanu środowiska;
PKZ(R.g)(10)2 odczytać właściwie potrzebne metody pomiaru, sposoby prowadzenia badania stanu środowiska;
PKZ(R.g)(10)3 odszukać dyrektywy unijne, które zajmują się ochroną powietrza, ochroną przed hałasem i drganiami,
wymienić zakres ich stosowania;
PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe do wykonywania rysunków technicznych i szkiców pomocniczych;
PKZ(R.g)(11)2 posłużyć się programami komputerowymi w celu tworzenia dokumentacji podczas badania stanu
środowiska;
PKZ(R.g)(11)3 wykonać prezentację multimedialne, prezentacje graficzne i tabelaryczne obrazujące badania stanu
środowiska;
PKZ(R.g)(11)4 zastosować programy komputerowe wspomagające obliczenia przy wykonywaniu zadań zawodowych
technika ochrony środowiska;
BHP(1)1 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem i higiena pracy, ochroną przeciwpożarową,
ochrona środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska,
monitorowaniem środowiska;
BHP(4)1 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i środowiska podczas wykonywania badań
stanu środowiska;
BHP(5)1 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy, w których
dokonuje się badania stanu środowiska;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
111
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych
na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z
obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej
podczas wykonywania zadań zawodowych;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(5)2 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas oceny stanu i zasobów
środowiska;
BHP(5)3 dokonać prawidłowej charakterystyki czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy badania stanu i
zasobów środowiska;
BHP(5)4 określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika zajmującego się badaniem
stanu i zasobów środowiska;
BHP(6)1 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy technika badającego stan
i zasoby środowiska;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika dokonującego oceny badania stanu i
zasobów środowiska na organizm człowieka;
BHP(7)1 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
BHP(8)1 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z badaniem
stanu środowiska;
BHP(8)2 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z badaniem
stanu środowiska;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
BHP(9)1 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem stanu
oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i środowiska technika ochrony środowiska;
ochrony środowiska;
BHP(9)2 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem
stanu środowiska, zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym
BHP(10)1 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia
w wypadkach przy pracy oraz
podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska;
w stanach zagrożenia zdrowia i życia;
BHP(10)2 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej podczas wykonywania
zadań zawodowych związanych z badaniem stanu środowiska;
KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
112
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności
zawodowe;
KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane
działania;
KPS(10) współpracuje w zespole;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania
przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne
wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
113
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
M1.J2. Opracowanie oceny zanieczyszczenia środowiska
R.7.2(1) przestrzega zasad sporządzania bilansów
zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.2(1)1 dokonać podziału bilansów zanieczyszczeń;
R.7.2(1)2 określić cele i zasady sporządzania bilansów zanieczyszczeń;
R.7.2(1)3 dokonać analizy informacji zawartych w dostępnych, sporządzonych bilansach zanieczyszczeń;
R.7.2(1)4 sporządzić schematy opracowania bilansów zanieczyszczeń;
R.7.2(1).5. zgromadzić i zanalizować dane dotyczące aktualnego stanu środowiska;
R.7.2(2) określa stężenie i rozmieszczenie zanieczyszczeń
R.7.2(2)1 dobrać metody badania zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w danym regionie;
powietrza, wody i gleby w różnych regionach kraju;
R.7.2(2)2 określić sposoby rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu, wodzie, glebie;
R.7.2(2)3określić zasady lokalizacji punktów pomiarowych zanieczyszczeń;
R.7.2(2)4 określić poziom stężenia zanieczyszczeń powietrza, wód i gleb;
R.7.2(2)5 sporządzić prawidłowo całą dokumentację związaną z określeniem stężenia i rozmieszczenia zanieczyszczeń
powietrza, wody i gleby w danym regionie;
R.7.2(3) sporządza bilanse zanieczyszczeń wód płynących,
R.7.2(3)1 sporządzić bilanse zanieczyszczeń wprowadzanych do wód płynących, powietrza i gleby;
powietrza i gleby;
R.7.2(3)2 sporządzić bilans zanieczyszczeń pyłowych;
R.7.2(3)3 sporządzić bilans wodno-ściekowy regionu;
R.7.2(3)4 opracować prosty bilans odpadów przemysłowych;
R.7.2(3)5 przedstawić wyniki bilansów w formie tabelarycznej;
R.7.2(3)6 przedstawić wyniki bilansów w formie graficznej;
R.7.2(3)7 dokonać analizy sporządzonych bilansów zanieczyszczeń powietrza, wód, gleb;
R.7.2(4) opracowuje wyniki bilansów z wykorzystaniem
R.7.2(4)1 sporządzić bilanse za pomocą specjalistycznych programów komputerowych;
specjalistycznych programów komputerowych;
R.7.2(4)2 przedstawić wyniki bilansów w sposób tabelaryczny i graficzny;
R.7.2(5) określa dopuszczalny stopień zanieczyszczenia
R.7.2(5)1 porównać wyniki badań stopnia zanieczyszczenia środowiska z dopuszczalnymi, określonymi w normach;
środowiska na podstawie obowiązujących norm i przepisów R.7.2(5)2 zinterpretować wyniki stopnia zanieczyszczenia środowiska;
prawa;
R.7.2(5)3 ocenić stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie obowiązujących norm i przepisów prawa;
R.7.2(5)4 opracować raport z zanieczyszczeń środowiska na podstawie przepisów prawa;
R.7.2(5)5 zaplanować rozwiązania na podstawie raportu stwierdzającego podwyższone stopnie zanieczyszczenia
środowiska;
R.7.2(6) oblicza stopień redukcji zanieczyszczeń gazów
R.7.2(6)1 wykonać obliczenia opłat lub kar zanieczyszczeń odprowadzanych z gazami odlotowymi do atmosfery ;
odlotowych i ścieków;
R.7.2(6)2 wykonać obliczenia opłat lub kar zanieczyszczeń odprowadzanych ze ściekami;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
114
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.7.2(7) oblicza emisje zanieczyszczeń na podstawie
wyników monitoringu;
R.7.2(8) ocenia aktualny stan środowiska na podstawie
bilansu zanieczyszczeń;
R.7.2(9) korzysta z informacji zamieszczanych w katastrze
wodnym;
R.7.2(10) określa warunki wydawania pozwoleń emisyjnych
i decyzji wodno-prawnych;
R.7.2(11) opracowuje instrukcje gospodarowania wodą;
R.7.2(12) rozpoznaje rodzaje zagrożeń i określa ich wpływ
na środowisko;
R.7.2(13)oblicza opłaty za korzystanie ze środowiska;
R.7.2(14) określa wpływ oddziaływania inwestycji
szczególnie szkodliwych na środowisko przyrodnicze i ludzi;
PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska
przyrodniczego;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.2(6)3 skorzystać z aktów prawnych przy obliczeniach stopnia redukcji zanieczyszczeń gazów odlotowych i ścieków;
R.7.2(7)1 posłużyć się normami do oceny stanu środowiska naturalnego;
R.7.2(7)2 wykonać obliczenia opłat lub kar emisji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wód oraz gleb;
R.7.2(8)1 ocenić stan zanieczyszczenia na podstawie sporządzonego bilansu;
R.7.2(8)2 zgromadzić dane bilansu dotyczące aktualnego stanu zanieczyszczenia środowiska;
R.7.2(8)3 prognozować zmiany zachodzące w środowisku na podstawie sporządzonego bilansu zanieczyszczeń;
R.7.2(9)1 posłużyć się dokumentacją katastru wodnego;
R.7.2(9)2 odczytać dane o sieciach hydrograficznych; stanach wód, stopniu zanieczyszczenia wód, na podstawie katastru
wodnego;
R.7.2(9)3 opracować raport ze stanu biologicznego wód na podstawie katastru wodnego;
R.7.2(10)1 skorzystać z aktów prawnych przy wydawaniu pozwoleń i decyzji wodno-prawnych;
R.7.2(10)2 wydać pozwolenia za gospodarcze korzystanie ze środowiska;
R.7.2(10)3 wykonać oceny oddziaływania inwestycji szkodliwych dla zdrowia i środowiska przyrodniczego zgodnie z
procedurami;
R.7.2(11)1 odczytać informacje zawarte w instrukcji gospodarowania wodą;
R.7.2(11)2 zanalizować informacje zawarte w instrukcji gospodarowania wodą;
R.7.2(12)1 rozróżnić rodzaje zagrożeń środowiska przyrodniczego;
R.7.2(12)2określić wpływ zagrożeń na środowisko przyrodnicze;
R.7.2(12)3 zanalizować skutki zagrożeń na środowisko przyrodnicze;
R.7.2(13)1 dokonać obliczeń opłat za korzystanie ze środowiska za pomocą programów komputerowych;
R.7.2(13)2 zgromadzić raporty naliczania opłat i kar za gospodarcze korzystanie ze środowiska;
R.7.2(14)1 rozpoznać rodzaje inwestycji szkodliwych na środowisko przyrodnicze i ludzi;
R.7.2(14)2 rozróżnić czynniki szkodliwe w oddziaływaniach inwestycji;
R.7.2(14)3 dobrać metody ochrony środowiska przyrodniczego i ludzi podczas oddziaływania inwestycji szkodliwych;
PKZ(R.g)(1)8dokonać interpretacji pojęć: środowisko, zasoby przyrody, stan środowiska przyrodniczego, czynniki
środowiska, zanieczyszczenia pyłowe, gazowe, cykl hydrologiczny, degradacja, rekultywacja;
PKZ(R.g)(1)9 scharakteryzować podstawowe zanieczyszczenia środowiska;
PKZ(R.g)(1)10 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym regionie;
PKZ(R.g)(1)11 zaplanować działania związane z ochroną środowiska przyrodniczego;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
115
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej
gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa
ich wpływ na środowisko;
PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na
skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g)(10)stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i
kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym
zakresie;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe
wspomagające wykonywanie zadań;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(1)12 dokonać analizy czynników mających wpływ na środowisko;
PKZ(R.g)(2)5 scharakteryzować elementy środowiska przyrodniczego, które uległy zanieczyszczeniu;
PKZ(R.g)(2)6 rozróżnić elementy środowiska przyrodniczego ulegające szybkiej degradacji na skutek zanieczyszczeń;
PKZ(R.g)(2)7 określić zależności negatywnych skutków pochodzących z zanieczyszczeń wpływających na środowisko
przyrodnicze;
PKZ(R.g)(2)8 dokonać oceny elementów środowiska przyrodniczego na skutek zachodzących zanieczyszczeń;
PKZ(R.g)(3)1 sklasyfikować zasady zapobiegania zanieczyszczeniom mające wpływ na racjonalną gospodarkę środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3)2 zastosować zasady zapobiegające zanieczyszczeniom dla racjonalnej gospodarki zasobami przyrody;
PKZ(R.g)(3)3 opracować kampanię ograniczania zanieczyszczeń środowiska;
PKZ(R.g)(3)4 opracować zasady ochrony środowiska przyrodniczego przed zanieczyszczeniami;
PKZ(R.g)(6)2 sklasyfikować źródła i rodzaje zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wody i gleby;
PKZ(R.g)(6)3 dokonać charakterystyki wybranych zanieczyszczeń;
PKZ(R.g)(6)4 opisać niekorzystne zjawiska związane z zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleby;
PKZ(R.g)(6)5 określić skutki zanieczyszczeń powietrza, wód, gleb dla środowiska;
PKZ(R.g)(6)6 dobrać sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom powietrza, wód, gleb;
PKZ(R.g)(7)4 uzasadnić w logiczny sposób wpływ człowieka na zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g) (7)5 określić wpływ działalności człowieka na zmiany poszczególnych komponentów środowiska;
PKZ(R.g)(7)6 dobrać sposoby ograniczające negatywny wpływ zanieczyszczeń z działalności człowieka na środowisko;
PKZ(R.g)(10)4 zinterpretować pojęcie stref ochronnych środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(10)5 omówić normy prawne skierowane na zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(10)6 przedstawić główne założenia ustaw dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego; wód i gleb;
PKZ(R.g)(10)7 określić wymagania dotyczące zanieczyszczeń stawiane powietrzu, wodzie, glebie na podstawie
odpowiedniego rozporządzenia;
PKZ(R.g)(10)8 sklasyfikować rodzaje zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby na podstawie odpowiednich rozporządzeń;
PKZ(R.g)(10)9 ustalić warunki odprowadzania zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w oparciu o rozporządzenia;
PKZ(R.g)(11)5 obsłużyć programy komputerowe przy opracowaniu ocen zanieczyszczenia środowiska;
PKZ(R.g)(11)6 sporządzić bilanse zanieczyszczeń tabelarycznie i graficznie;
PKZ9(R.g)(11)7 wykonać prezentacje komputerowe określające rozmieszczenia zanieczyszczeń środowiska
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
116
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
BHP(2) rozróżnia zadania i usprawnienia instytucji oraz
służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony
środowiska w Polsce;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych
na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z
obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS (3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS (4) jest otwarty na zmiany;
KPS (5) potrafi radzić sobie ze stresem;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(11)8 naliczyć opłaty za zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(11)9 naliczyć kary za nadmierne zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego;
BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony środowiska Polsce;
BHP(2)2 scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony środowiska w
Polsce;
BHP(6)1 rozpoznać oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas pracy przy komputerze;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika wykonującego długotrwale pracę przy
komputerze;
BHP(6)3 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy technika badającego i
określającego zanieczyszczenia środowiska;
BHP(6)4 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika badającego zanieczyszczenia środowiska;
BHP(7)2 zorganizować stanowisko do pracy technika badającego i określającego zanieczyszczenia środowiska zgodnie z
wymogami ergonomii, ppoż., bhp i ochrony środowiska;
BHP(7)3 dobrać sprzęt do wykonywanych zadań zawodowych;
BHP(7)4 dobrać materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
117
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(7)1 przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;
KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej;
KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS (8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS (10) współpracuje w zespole.
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ (2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ (5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ (6) komunikuje się ze współpracownikami.
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
M2. Posługiwanie się językiem obcym w ochronie środowiska
M2.J1. Posługiwanie się językiem obcym podczas monitoringu środowiska
KPS (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności
zawodowe;
KPS (7) przestrzega tajemnicy zawodowej;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
118
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych
(leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz
fonetycznych), umożliwiających realizację zadań
zawodowych;
JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania
typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i
wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne
dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
JOZ(1)1 posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa
stosowanego w zakresie badania i oceny stanu środowiska;
JOZ(1)2 porozmawiać z klientem, współpracownikami używając odpowiedniego słownictwa z zakresu ochrony
środowiska;
JOZ(1)2 obsłużyć klienta w języku obcym zgodnie z jego oczekiwaniami;
JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu dotyczącego ochrony środowiska przez zanieczyszczeniami
wprowadzanymi do powietrza, wody, gleby;
JOZ(1)4 przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej;
JOZ(2)1 określić w języku obcym czynności związane z obsługą klienta w zakresie określonego zadania zawiązanego z
ochroną środowiska w poprawny sposób;
JOZ(2)2 zaplanować poprawnie przeprowadzoną rozmowę w języku obcym zawodowym z uwzględnieniem wypowiedzi
pracownika wykonującego określone zadanie związane z monitoringiem środowiska;
JOZ(2)3 przeprowadzić rozmowę z klientem w języku obcym z uwzględnieniem zakresu wykonywanych prac monitoringu
środowiska;
JOZ(2)4 zastosować w prawidłowy sposób zwroty grzecznościowe w rozmowach;
JOZ(2)5 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych technika ochrony
środowiska z zastosowaniem poprawnej terminologii;
JOZ(2)6 zinterpretować poprawnie typowe pytania stawiane przez klientów w języku obcym;
JOZ(2)7 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac
w zawodzie zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(2)8 dokonać obsługi klienta w języku obcym zgodnie z zasadami kultury i etyki;
JOZ(2)9 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym zgodnie z zasadami;
JOZ(2)10 negocjować warunki określonego zadania z zakresu ochrony środowiska w języku obcym zgodnie z zasadami
gramatyki i z wykorzystaniem odpowiedniej terminologii;
JOZ(2)11 opracować w języku obcym porozumienie o współpracy w klientem zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe
napisane w języku polskim;
JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu;
JOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotycząca realizowanych zadań z zakresu monitoringu
środowiska;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
119
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz
teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w
środowisku pracy;
JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania
przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
JOZ(3)4 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad obsługi urządzeń stosowanych w monitoringu
środowiska;
JOZ(3)5 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego;
JOZ(3)6 odczytać i dokonać analizy informacji z aktów prawnych z zakresu ochrony środowiska w języku obcym;
JOZ(3)7 odczytać informacje zamieszczone na instrukcjach, normach, obsłudze urządzeń w języku obcym;
JOZ(4)1 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy w języku obcym wykorzystując słownictwo zawodowe;
JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(4)3 słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami aktywnego
słuchania;
JOZ(4)4 porozumiewać się z zespołem współpracowników poprawnie w języku obcym zgodnie z zasadami;
JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową;
JOZ(5)2 wyszukać w różnych źródłach informacje z zakresu ochrony środowiska;
JOZ (5)3 skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu ofert szkoleniowych;
JOZ (5)4 zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie oferty szkoleniowe dla branży ochrony środowiska;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne
wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami.
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
120
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
M2.J2. Posługiwanie się językiem obcym podczas realizacji zadań związanych z ochroną środowiska
JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych
JOZ(1)5 posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa
(leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz
stosowanego w zakresie zadań związanych z ochroną środowiska;
fonetycznych), umożliwiających realizację zadań
JOZ(1)6 porozmawiać z klientem, współpracownikami używając odpowiedniego słownictwa z zakresu ochrony
zawodowych;
środowiska;
JOZ(1)7 obsłużyć klienta w języku obcym zgodnie z jego oczekiwaniami;
JOZ(1)8 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu dotyczącego zadań wykonywanych przez technika ochrony
środowiska;
JOZ(1)9 przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej;
JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania
JOZ(2)12 określić w języku obcym czynności związane z obsługą klienta w zakresie określonego zadania zawiązanego z
typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i
ochroną środowiska w poprawny sposób;
wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
JOZ(2)13 zaplanować poprawnie przeprowadzoną rozmowę w języku obcym zawodowym z uwzględnieniem wypowiedzi
pracownika wykonującego określone zadanie związane z ochroną środowiska;
JOZ(2)14 przeprowadzić rozmowę z klientem w języku obcym z uwzględnieniem zakresu wykonywanych prac technika
ochrony środowiska;
JOZ(2)15 zastosować w prawidłowy sposób zwroty grzecznościowe w rozmowach;
JOZ(2)16 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych technika ochrony
środowiska z zastosowaniem poprawnej terminologii;
JOZ(2)17 zinterpretować poprawnie typowe pytania stawiane przez klientów w języku obcym;
JOZ(2)18 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac
w zawodzie zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(2)19 dokonać obsługi klienta w języku obcym zgodnie z zasadami kultury i etyki;
JOZ(2)20 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym zgodnie z zasadami;
JOZ(2)21 negocjować warunki określonego zadania z zakresu ochrony środowiska w języku obcym zgodnie z zasadami
gramatyki i z wykorzystaniem odpowiedniej terminologii;
JOZ(2)22 opracować w języku obcym porozumienie o współpracy w klientem zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne
JOZ(3)8 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe
dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; napisane w języku polskim;
JOZ(3)9 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
121
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz
teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w
środowisku pracy;
JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
JOZ(3)10 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotycząca realizowanych zadań z zakresu zadań
technika ochrony środowiska;
JOZ(3)11 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad obsługi urządzeń stosowanych w pracach
ochrony środowiska;
JOZ(3)12 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego;
JOZ(3)13 odczytać i dokonać analizy informacji z aktów prawnych z zakresu ochrony środowiska w języku obcym;
JOZ(3)14 odczytać informacje zamieszczone na instrukcjach, normach, obsłudze urządzeń w języku obcym;
JOZ(4)5 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy w języku obcym wykorzystując słownictwo zawodowe;
JOZ(4)6 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac zgodnie z zasadami gramatyki;
JOZ(4)7 słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami aktywnego
słuchania;
JOZ(4)8 porozumiewać się z zespołem współpracowników poprawnie w języku obcym zgodnie z zasadami;
JOZ(5)5 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową;
JOZ(5)6 wyszukać w różnych źródłach informacje z zakresu ochrony środowiska;
JOZ (5)7 skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu ofert szkoleniowych;
JOZ (5)8 zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie oferty szkoleniowe dla branży ochrony środowiska;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania
przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne
wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami.
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
122
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
M3. Planowanie i wykonywanie działań na rzecz ochrony środowiska
M3.J1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
R.8.1(1) przestrzega zasad eksploatacji ujęć wód
R.8.1(1)1 rozpoznać typy ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;
powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(1)2 opisać elementy i budowę poszczególnych ujęć;
R.8.1(1)3 obliczać wydajność studni kopanej i wierconej;
R.8.1(1)4 przewidzieć zakłócenia w pracy studni kopanej i wierconej;
R.8.1(1).5.określić zasady eksploatacji ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(1)6określać zasady prawidłowej pracy ujęć wód powierzchniowych;
R.8.1(1)7 scharakteryzować strefy ochronne ujęć wody;
R.8.1(1)8 omówić przeznaczenie i rodzaje zbiorników wody;
R.8.1(1)9 przedstawić elementy składowe i zasadę działania hydroforni;
R.8.1(2)rozpoznaje źródła zanieczyszczenia wód
R.8.1(2)1 sklasyfikować zanieczyszczenia wód wg wybranego kryterium;
powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(2)2 wymieniać źródła zanieczyszczeń fizycznych, chemicznych i bakteriologicznych wody;
R.8.1(2)3 opisać wskaźniki fizyczne, chemiczne i bakteriologiczne wody;
R.8.1(3)dobiera metody uzdatniania wody;
R.8.1(3)1 omówić wymagania stawiane wodzie do celów użytkowych, chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(3)2 różnicować pojęcia: metody i procesy uzdatniania wody;
R.8.1(3)3 wymieniać metody uzdatniania wód powierzchniowych, podziemnych oraz wód do celów chłodniczych i
kotłowych;
R.8.1(3)4 omówić istotę fizycznych, chemicznych i biologicznych metod uzdatniania wód ;
R.8.1(3)5weryfikować układy metod uzdatniania wody(fizyczno-chemiczne, fizyczno-biologiczne);
R.8.1(4)planuje proces uzdatniania wody w zależności od
R.8.1(4)1 dobrać wskaźniki przeznaczone do usunięcia w zależności od rodzaju wód i dobrać do nich metodę usunięcia
jej składu chemicznego;
R.8.1(4)2 opisać podstawy teoretyczne procesów uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(4)3 opisać podstawy teoretyczne procesów uzdatniania wód do celów chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(4)4 obliczać dawki reagentów do dekarbonizacji i zmiękczania wody;
R.8.1(4)5 obliczać parametry pracy wymienników jonitowych;
R.8.1(4)6 dobrać metodę dekarbonizacji, zmiękczania, demineralizacji w zależności od składu wody;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
123
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.1(5)dobiera urządzenia do uzdatniania wody
przeznaczonej do określonych celów;
R.8.1(6) obsługuje urządzenia stosowane w procesie
uzdatniania wody przeznaczonej do celów pitnych i
przemysłowych;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1(4)7 zaproponować kolejność procesów przy uzdatnianiu wód powierzchniowych i podziemnych oraz dobrać
schemat do uzdatniania wód przemysłowych;
R.8.1(5)1 wyszczególnić urządzenia do uzdatniania wód powierzchniowych, podziemnych, chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(5)2 wyjaśnić zasadę działania poszczególnych urządzeń do uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(5)3 wyjaśnić zasadę działania poszczególnych urządzeń do uzdatniania wód chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(5)4 zestawiać w odpowiedniej kolejności urządzenia do uzdatniania wód powierzchniowych, podziemnych,
chłodniczych i kotłowych;
R.8.1(6)1 wyjaśnić, na czym polega rozruch urządzeń stosowanych do uzdatniania wód powierzchniowych i
podziemnych;
R.8.1(6)2 wymienić kolejność prac podczas montażu filtrów do wody;
R.8.1(6)3 dobrać do filtra właściwy materiał filtracyjny;
R.8.1(6)4 podać sposoby dawkowania reagentów do uzdatnianej wody;
R.8.1(6)5 opisać zakres kontroli bieżącej pracy urządzeń stosowanych na stacji uzdatniania wody;
R.8.1(6)6 zaplanować pomieszczenia budynku chlorowni
z uwzględnieniem technologii dezynfekcji i zasad bhp;
R.8.1(6)7 wymienić zasady eksploatacji urządzeń służących
do uzdatniania wód podziemnych i powierzchniowych;
R.8.1(6)8 omówić układ chłodniczy
z zastosowaniem chłodni otwartej lub zamkniętej;
R.8.1(6)9 zaproponować urządzenia do uzdatniania wód przemysłowych w zależności od prowadzonego procesu;
R.8.1(6)10 przeprowadzić proces dekarbonizacji metodami chemicznymi;
R.8.1(6)11 skontrolować proces prowadzony
w Virbosie;
R.8.1(6)12 scharakteryzować układ kotłowy wodny
i wodno-parowy;
R.8.1(6)13 obsłużyć urządzenia do zmiękczania wód kotłowych;
R.8.1(6)14 prowadzić kontrolę procesu zmiękczania
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
124
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.1(7)klasyfikuje ścieki według określonych kryteriów;
R.8.1(8)analizuje procesy zachodzące podczas oczyszczania
ścieków miejskich i przemysłowych;
R.8.1(9)dobiera urządzenia do oczyszczania różnego
rodzaju ścieków;
R.8.1(10) prowadzi prace związane z oczyszczaniem
ścieków miejskich i przemysłowych;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
na kolumnach jonitowych;
R.8.1(6)15 prowadzić proces demineralizacji wody na jonitach;
R.8.1(6)16 wymieniać zasady eksploatacji urządzeń stosowanych przy dekarbonizacji, zmiękczaniu
i demineralizacji;
R.8.1(7)1 wyjaśnić pojęcie ścieki;
R.8.1(7)2 wymieniać rodzaje ścieków wraz z podaniem kryterium podziału;
R.8.1(7)3 wymieniać źródła powstawania ścieków;
R.8.1(7)4 przewidzieć wpływ ścieków na wody odbiornika;
R.8.1(7)5 opisać przebieg procesu samooczyszczania w zbiorniku wodnym;
R.8.1(8)1 omówić przebieg procesu samooczyszczania wód powierzchniowych;
R.8.1(8)2 wyszczególnić stopnie oczyszczania ścieków;
R.8.1(8)3 wyjaśnić teoretyczne podstawy procesów mechanicznego oczyszczania ścieków (cedzenie, flotacja,
sedymentacja);
R.8.1(8)4 opisać podstawowe układy pracy złóż biologicznych i komór osadu czynnego;
R.8.1(8)5 uzasadnić konieczność defosfatacji i denitryfikacji ścieków oczyszczanych biologicznie oraz przedstawić
metody ich realizacji;
R.8.1(8)6 omówić procesy unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(9)1 wyliczyć urządzenia do oczyszczania ścieków
i unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(9)2 przedstawić budowę i zasadę działania poszczególnych urządzeń do oczyszczania ścieków
i unieszkodliwiania osadów ściekowych;
R.8.1(9)3 zestawiać w odpowiedniej kolejności urządzenia do oczyszczania ścieków miejskich i unieszkodliwiania
osadów ściekowych;
R.8.1(10)1 wymienić procesy zachodzące na poszczególnych urządzeniach oczyszczalni;
R.8.1(10)2 Określić znaczenie nierównomierności spływu ścieków dla oczyszczalni;
R.8.1(10)3 obliczyć ładunek zanieczyszczeń dla zakładu przemysłowego na podstawie współczynnika RLM;
R.8.1(10)4 podać zasady eksploatacji krat, piaskownika, osadnika;
R.8.1(10)5 wyjaśnić na czym polega kontrola biologicznego procesu oczyszczania ścieków;
R.8.1(10)6 obsługiwać urządzenia do biologicznego oczyszczania
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
125
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.1(11)rozpoznaje rodzaje i elementy przydomowej
oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)kieruje pracami związanymi z budową
i eksploatacją przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(13) prowadzi prace związane
z zagospodarowaniem osadów ściekowych;
R.8.1(14)korzysta z dokumentacji projektowych sieci
wodociągowych i kanalizacyjnych;
PKZ(R.g)(1)określa stan i zasoby środowiska
przyrodniczego;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1(10)7 zanalizować parametry osadu czynnego lub złoża biologicznego;
R.8.1(10)8 dobrać urządzenia napowietrzające do komory napowietrzania kierując się m.in. ekonomiką natleniania;
R.8.1(10)9 zanalizować działanie oczyszczalni z osadem czynnym i złożem biologicznym;
R.8.1(10)10 dobrać procesy i urządzenia dla oczyszczalni ścieków przemysłowych w oparciu o prowadzone procesy
technologiczne i skład ścieków;
R.8.1(11)1 odróżniać pojęcia oczyszczalnia ścieków i przydomowa oczyszczalnia ścieków;
R.8.1(11)2określić cel i warunki stosowania przydomowej oczyszczalni ścieków;
R.8.1(11)3 wyszczególnić elementy konstrukcji przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)1określić przeznaczenie poszczególnych elementów budowy przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)2 objaśnić zasadę działania przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)3 wyszczególnić etapy budowy przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)4 przestrzegać przepisów bhp obowiązujących podczas budowy przydomowych oczyszczalni ścieków;
R.8.1(12)5 przewidzieć najczęstsze zakłócenia w pracy przydomowych oczyszczalni ścieków i wskazywać sposoby ich
usunięcia
R.8.1(12)6 wyliczyć zasady poprawnej eksploatacji przydomowych oczyszczalni ścieków i omówić sposoby ich realizacji ;
R.8.1(13)1 wymienić metody zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w Polsce;
R.8.1(13)2 omówić sposoby postępowania ze skratkami;
R.8.1(13)3 zaproponować metodę zagospodarowania osadu z piaskownika;
R.8.1(13)4 zaproponować metodę zagospodarowania osadów z procesu odtłuszczania;
R.8.1(13)5 omówić warunki i sposoby przyrodniczego wykorzystania osadów;
R.8.1(14)1 rozróżnić rodzaje sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
R.8.1(14)2 przedstawić elementy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
R.8.1(14)3 odczytać informacje zawarte w dokumentacji projektowej sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
R.8.1(14)4 przeliczać skalę podaną w dokumentacji projektowej sieci wodociągowych i kanalizacyjnych;
PKZ(R.g)(1)4 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym regionie;
PKZ(R.g)(1)5 rozróżnić niekorzystne zjawiska związane
z zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleby;
PKZ(R.g)(1)6 zaplanować działania związane z ochroną zasobów przyrody;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
126
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3)przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej
gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(4)charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i
podziemnych;
PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa
ich wpływ na środowisko;
PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na
skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g)(8)korzysta z map pogody oraz danych
meteorologicznych i hydrologicznych;
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i
kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym
zakresie;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe
wspomagające wykonywanie zadań.
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(1)7 dokonać analizy czynników środowiska mających wpływ na organizmy żywe;
PKZ(R.g)(2)2 określić zależności zachodzące pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)4 przedstawić wpływ różnych elementów środowiska przyrodniczego na warunki środowiska w danym
regionie;
PKZ(R.g)(3)1 sklasyfikować zasady zapobiegania zanieczyszczeniom mające wpływ na racjonalną gospodarkę środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3)2 zastosować zasady zapobiegające zanieczyszczeniom dla racjonalnej gospodarki zasobami przyrody;
PKZ(R.g)(3)3 opracować kampanię ograniczania zanieczyszczeń środowiska;
PKZ(R.g)(3)4 opracować zasady ochrony środowiska przyrodniczego przed zanieczyszczeniami;
PKZ(R.g)(4)1 scharakteryzować klasy czystości wód powierzchniowych i podziemnych;
PKZ(R.g)(4)2 wymieniać czynniki kształtujące skład wód powierzchniowych i podziemnych
PKZ(R.g)(4)3 przyporządkować poszczególne wskaźniki zanieczyszczeń odpowiedniemu rodzajowi wody;
PKZ(R.g)(6)1 sklasyfikować źródła i rodzaje zagrożeń powietrza atmosferycznego, wód oraz gleb;
PKZ(R.g)(7)1 omówić negatywny wpływ człowieka na środowisko;
PKZ(R.g) (7)2określić wpływ działalności człowieka na zmiany komponentów środowiska;
PKZ(R.g)(7)3 dobrać sposoby ograniczające negatywny wpływ działalności człowieka na środowisko;
PKZ(R.g)(8)1 odczytać dane zawarte na mapie pogody, np. wysokość opadów, temperatura, kierunek wiatru, wyż, niż
baryczny, ciśnienie, itp.;
PKZ(R.g)(8)2 oceniać stan wody na podstawie odczytu z krzywej wodowskazowej;
PKZ(R.g)(8)3 interpretować treść profili hydrologicznych i hydrochemicznych, przekrojów geologicznych, itp. ;
PKZ(R.g)(10)1 określić wymagania stawiane wodzie do picia na podstawie odpowiedniego rozporządzenia
PKZ(R.g)(10)4 sklasyfikować wody powierzchniowe i podziemne na podstawie odpowiednich rozporządzeń;
PKZ(R.g)(10)5 ustalić warunki odprowadzania ścieków do wód lub do ziemi w oparciu o rozporządzenie
PKZ(R.g)(10)6określić warunki odprowadzania ścieków do kanalizacji ziemi w oparciu o rozporządzenie;
PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe do wykonywania rysunków technicznych i szkiców pomocniczych;
PKZ(R.g)(11)2 posłużyć się programami komputerowymi w celu tworzenia dokumentacji podczas badania stanu
środowiska;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
127
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem
i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną
środowiska i ergonomią;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka
oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań
zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem
szkodliwych czynników
w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych
na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z
obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej
podczas wykonywania zadań zawodowych;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i
ochrony środowiska;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(11)3 wykonać prezentację multimedialne, prezentacje graficzne i tabelaryczne obrazujące badania stanu
środowiska;
PKZ(R.g)(11)4 zastosować programy komputerowe wspomagające obliczenia przy wykonywaniu zadań zawodowych
technika ochrony środowiska;
BHP(1)3 zinterpretować podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem i higiena pracy, ochroną przeciwpożarową,
ochrona środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z ochroną wód;
BHP(4)3 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i środowiska podczas wykonywania zadań
związanych z ochroną wód;
BHP(5)8 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy;
BHP(5)9 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas zadań związanych w ochroną
wód;
BHP(5)10 dokonać prawidłowej charakterystyki czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas zadań
związanych z ochroną wód;
BHP(5)11 określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika zajmującego się ochroną
wód;
BHP(6)5 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy technika zajmującego się
ochroną wód;
BHP(6)6 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika dokonującego oceny czystości wód;
BHP(7)2 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
BHP(8)3 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych;
BHP(8)4 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych;
BHP(9)3 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań zawodowych technika ochrony środowiska;
BHP(9)4 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania zadań zawodowych, zgodnie z zasadami
ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10)3 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
128
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń:
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
w wypadkach przy pracy oraz
podczas wykonywania zadań zawodowych;
w stanach zagrożenia zdrowia
BHP(10)4 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej podczas wykonywania
i życia;
zadań zawodowych;
M3.J2. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
R.8.2(1) rozpoznaje źródła zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(1)1 rozróżnić podstawowe rodzaje zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(1)2 określić wpływ poszczególnych zanieczyszczeń powietrza na środowisko;
R.8.2(1)3 scharakteryzować podstawowe źródła emisji zanieczyszczeń;
R.8.2(1)4 przeanalizować procesy spalania w kontekście emisji zanieczyszczeń;
R.8.2(2) określa rodzaj i stężenie zanieczyszczeń powietrza
R.8.2(2)1 scharakteryzować rodzaje zanieczyszczeń powietrza;
atmosferycznego;
R.8.2(2)2 dokonać klasyfikacji źródeł zanieczyszczeń powietrza i wymienić substancje zanieczyszczające powietrze;
R.8.2(2)3 wyjaśnić pojęcia: emisja, immisja, stężenie zanieczyszczenia, opad pyłu, unos, doza zanieczyszczeń, MAQI i
współczynnik toksyczności;
R.8.2(2)4wyjaśnić pojęcie emisji i immisji.
R.8.2(3) dobiera metody ochrony powietrza
R.8.2(3)1 dokonać analizy rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w atmosferze;
atmosferycznego przed zanieczyszczeniami;
R.8.2(3)2 scharakteryzować metody ograniczające emisję zanieczyszczeń do atmosfery;
R.8.2(3)3 zaplanować rozwiązania ograniczające stężenie zanieczyszczeń w powietrzu w zależności od rodzaju i ilości
zanieczyszczeń;
R.8.2(4) planuje działania związane z ograniczeniem emisji
R.8.2(4)1 dokonać uproszczonych obliczeń emisji dla źródeł projektowanych i istniejących;
zanieczyszczeń do atmosfery;
R.8.2(4)2 wymienić zjawiska wykorzystywane podczas usuwania zanieczyszczeń pyłowych i gazowych;
R.8.2(4)3. dokonać klasyfikacji metod odsiarczania spalin;
R.8.2(4)4 określić zakres zastosowania metod redukcji NOx w spalinach;
R.8.2(4)5 zaproponować działania związane z usunięciem zanieczyszczeń gazowych z gazów odlotowych;
R.8.2(4)6 zaproponować działania związane z usunięciem zanieczyszczeń pyłowych z gazów odlotowych;
R.8.2(4)7 ocenić skuteczność poszczególnych metod ograniczania emisji;
R.8.2(5)1 zaplanować metody ograniczające emisję zanieczyszczeń do atmosfery;
R.8.2(5)2 określić obowiązki zakładów w zakresie pomiarów stężenia zanieczyszczeń powietrza;
R.8.2(5)3 dobrać odpowiednią metodę do procesu odsiarczania;
R.8.2(5)4 ocenić skuteczność wybranej metody odsiarczania;
R.8.2(5)5 sporządzić prosty bilans jednej z metod odsiarczania spalin;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
129
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.2(5) organizuje i prowadzi prace związane z usuwaniem
zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego;
R.8.2 (6) propaguje stosowanie bezodpadowych technologii
wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;
R.8.2 (7) określa wpływ hałasu na organizm człowieka
i środowisko przyrodnicze;
R.8.2 (8) dobiera metody
i środki ochrony przed hałasem;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2(5)6 prowadzić proces usuwania tlenków azotu ze spalin;
R.8.2(5)7 podać zakres stosowania metod redukcji NOx w spalinach;
R.8.2(5)8 prowadzić proces usuwania H2S, CO, par związków organicznych;
R.8.2(5)9 omówić czynności przy prowadzeniu procesu osuszania gazów;
R.8.2(5)10 obsłużyć urządzenia do usuwania zanieczyszczeń gazowych;
R.8.2(5)11 omówić zasady eksploatacji dotyczące urządzeń odpylających;
R.8.2(5)12 wymienić elementy konstrukcji urządzeń odpylających;
R.8.2(5)13 dobrać urządzenia odpylające do oczyszczania powietrza;
R.8.2(5)14 dobrać ekonomiczne w eksploatacji urządzenie odpylające;
R.8.2(5)15 zagospodarować substancje powstałe i odzyskane w procesach oczyszczania powietrza;
R.8.2(6)1 wymienić technologie wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;
R.8.2 (6)2 sklasyfikować urządzenia do wytwarzania energii;
R.8.2(6)3 wymienić niekonwencjonalne źródła energii oraz uwarunkowania ich stosowania;
R.8.2 (6)4 podać przykłady konwencjonalnych i niekonwencjonalnych źródeł energii;
R.8.2 (6)5 opisać zasady działania niekonwencjonalnych źródeł energii;
R.8.2 (6)6 uzasadnić możliwość zastosowania odnawialnych źródeł energii w warunkach polskich;
R.8.2 (6)7 zaproponować wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii dla konkretnego obiektu;
R.8.2 (7)1 określić prawa ruchu drgającego i falowego;
R.8.2 (7)2 scharakteryzować pojęcie i parametry fal akustycznych oraz prawa odbioru dźwięku przez ucho ludzkie;
R.8.2 (7)3 omówić pojęcia : dźwięk, drgania mechaniczne, hałas i jego rodzaje;
R.8.2 (7)4 wymienić zakresy poziomów dźwięku, w decybelach, nieprzyjemnych i szkodliwych dla człowieka;
R.8.2 (7)5 wymienić szkody jakie czyni hałas i drgania wśród organizmów żywych (również człowieka);
R.8.2 (7)6 wyjaśnić, jaki wpływ ma czas ekspozycji na hałas;
R.8.2 (7)7 przewidzieć skutki hałasu na podstawie map akustycznych;
R.8.2 (7)8 rozpoznać w swoim otoczeniu skutki wibracji
R.8.2 (8)1 scharakteryzować podstawy fizyczne tłumienia hałasu i drgań;
R.8.2 (8)2 wybrać sposób ograniczenia hałasu w środowisku pracy;
R.8.2 (8)3 dobrać metodę ograniczenia emisji hałasu do środowiska;
R.8.2 (8)4 zaproponować metodę ograniczenia hałasu komunikacyjnego;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
130
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.2 (9) podejmuje działania związane z ograniczaniem
hałasu i drgań w środowisku;
R.8.2 (10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przed
hałasem i drganiami;
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony
i kształtowania środowiska
oraz przestrzega norm w tym zakresie;
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem
i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną
środowiska i ergonomią;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2 (8)5 dobrać sposób ograniczenia drgań;
R.8.2 (8)6 omówić parametry charakteryzujące od strony akustycznej materiały, wyroby i ustroje dźwiękochłonne;
R.8.2 (8)7 wymienić administracyjno -prawne metody i sposoby zwalczania hałasu;
R.8.2 (8)8 podać przykład zastosowania prawnych środków ochrony przed hałasem;
R.8.2 (9)1 zaproponować różne rodzaje rozwiązań zmierzające do obniżenia hałasu związanego z przemysłem i
komunikacją w miejscu zamieszkania;
R.8.2 (9)2 wskazać najistotniejsze czynności mające na celu akustyczną adaptację pomieszczeń;
R.8.2 (9)3 wymienić poczynania mające na celu ograniczenie hałasu w każdym punkcie dokonywanych inwestycji;
R.8.2 (9)4 wyjaśnić, na czym polega czynna redukcja hałasu;
R.8.2(9)5 zastosować materiały i ustroje dźwiękochłonne w pomieszczeniu;
R.8.2(9)6 podjąć działania ograniczające hałas komunikacyjny i przemysłowy;
R.8.2(9)7 wskazać sposoby ochrony przeciwdźwiękowej w budownictwie i przemyśle;
R.8.2(9)8 zaproponować metody ograniczenia drgań maszyn oraz urządzeń przemysłowych;
R.8.2(9)9 zastosować środki ochrony osobistej przed hałasem w miejscu pracy;
R.8.2(9)10 zapobiec zagrożeniom wywołanym przez hałas i drgania;
R.8.2 (10)1 omówić prawne środki ochrony przed hałasem;
R.8.2 (10)2 wskazać kilka aktów prawnych dotyczących zapobiegania powstawaniu oraz rozprzestrzenianiu się hałasu i
drgań;
R.8.2 (10)3 wyjaśnić na czym polega ochrona przed hałasem w przepisach;
R.8.2 (10)10 wskazać normy dotyczące hałasu i drgań mechanicznych;
PKZ(R.g)(10)11 ustalić dopuszczalny poziom hałasu w miejscu pracy;
PKZ(R.g)(10)12 wskazać zawody, w których choroba wibracyjna jest chorobą zawodową;
PKZ(R.g)(10)13 odszukać dyrektywy unijne, które zajmują się ochroną przed zanieczyszczeniem powietrza, ochroną przed
hałasem i drganiami, wymienić zakres ich stosowania;
PKZ(R.g)(10)14 omówić ochronę przed hałasem pomieszczeń w budynkach na podstawie norm;
BHP(1)3 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(1)4 rozróżnić środki gaśnicze używanych podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(1)5 wyjaśnić pojęcie ergonomia podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
131
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka
oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań
zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem
szkodliwych czynników w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych
na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z
obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(4)3 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i środowiska podczas wykonywania zadań
związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(4)4 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w pracach związanych z organizacją ochrony środowiska ;
BHP(4)5 scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy związanym z organizacją
ochrony środowiska;
BHP(4)6 ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia w pracach związanych z organizacją ochrony środowiska;
BHP(5)8 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia podczas wykonywania zadań
związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(5)9 ustalić dwa rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas zadań związanych w
ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(5)10 dokonać prawidłowej charakterystyki czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas zadań
związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(5)11 określić trzy sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika zajmującego się
ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(5)12 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących pracy związanej z organizacją ochrony środowiska;
BHP(5)13 dokonać charakterystyki czynników szkodliwych występujących podczas organizacji prac związanych z ochroną
środowiska;
BHP(5)14 określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska;
BHP(6)7 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy technika zajmującego się
ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(6)8 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika dokonującego oceny czystości powietrza;
BHP(6)9 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska;
BHP(6)10 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska;
BHP(7)6 dobrać sprzęt i materiały podczas wykonywania zadań związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami
i hałasem;
BHP(7)7 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
132
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej
podczas wykonywania zadań zawodowych;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w
wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i
życia;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(7)8 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(8)5 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z ochroną
powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(8)6 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych związanych z ochroną
powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(8)7 zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowane podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska;;
BHP(8)8 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych podczas organizacji prac związanych
z ochroną środowiska;
BHP(8)9 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska;
BHP(8)10 zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(9)5 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z ochroną
powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem technika ochrony środowiska;
BHP(9)6 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z ochroną
powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem, zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej;
BHP(9)7 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i
ochrony środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(9)8 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej podczas organizacji
prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(9)9 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną wód, powietrza, gleby
oraz gospodarki odpadami;
BHP(10)5 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia
podczas wykonywania zadań zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(10)6 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej podczas wykonywania
zadań zawodowych związanych z ochroną powietrza, ochroną przed drganiami i hałasem;
BHP(10)7 powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia podczas
organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(10)8 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych podczas organizacji
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
133
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(10)9 zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(10)10 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia podczas organizacji prac związanych z ochroną
środowiska;
M3.J3. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony gleb
R.8.3(1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów;
R.8.3(1)1 rozróżnić pojęcia: odpady, odpady niebezpieczne i szczególnie uciążliwe dla środowiska;
R.8.3(1)2 wymieniać rodzaje odpadów i źródła ich powstawania;
R.8.3(1)3 scharakteryzować odpady komunalne i przemysłowe;
R.8.3(1)4określić rodzaje odpadów niebezpiecznych;
R.8.3(1)5 przeprowadzać klasyfikację i identyfikację odpadów wg Ustawy o odpadach z 2001r. oraz według innych
kryteriów;
R.8.3(2) określa warunki
R.8.3(2)1 wyjaśnić szkodliwy wpływ odpadów na środowisko przyrodnicze i uzasadnić konieczność unieszkodliwiania
i metody unieszkodliwiania odpadów;
odpadów;
R.8.3(2)2 objaśnić pojęcia: unieszkodliwianie odpadów i gospodarcze wykorzystanie odpadów;
R.8.3(2)3 objaśnić podstawy teoretyczne procesów: kompostowania, spalania, pirolizy i składowania odpadów;
R.8.3(2)4 uzasadnić ograniczenia w zastosowaniu metod unieszkodliwiania dla określonych odpadów;
R.8.3(2)5 wskazywać wady i zalety stosowania podanych metod unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(3)1 opisać rodzaje i przeznaczenie pojemników na odpady;
R.8.3(3)2 przyporządkować rodzaj pojemników w zależności od rodzaju zabudowy;
R.8.3(3)3 scharakteryzować metody zbiórki odpadów;
R.8.3(3) organizuje zbiórkę
i wywóz odpadów komunalnych;
R.8.3(3)4 przedstawić systemy wywozu odpadów;
R.8.3(3)5 uzasadnić celowość stosowania stacji przeładunkowych;
R.8.3(3)6 szkicować schematy różnych wariantów stacji przeładunkowych;
R.8.3(4) przestrzega zasad składowania i magazynowania
R.8.3(4)1 sklasyfikować wysypiska wg odpowiednich kryteriów;
odpadów;
R.8.3(4)2 dobrać teren na lokalizację wysypiska;
R.8.3(4)3 wykonać uproszczony projekt wysypiska odpadów komunalnych;
R.8.3(4)4 omówić sposoby zabezpieczenia gruntów przed odciekami i sposoby zagospodarowania biogazu;
R.8.3(4)5 przestrzegać zasad eksploatacji wysypisk;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
134
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.3(5) sortuje odpady komunalne;
R.8.3(6) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3(4)6 ustalić zakres monitoringu wysypiska;
R.8.3(4)7 zaplanować przebieg zamknięcia i rekultywacji wysypiska;
R.8.3(5)1 uzasadnić potrzebę selektywnej zbiórki odpadów
i ich sortowania;
R.8.3(5)2 wymienić zasady lokalizacji sortowni odpadów;
R.8.3(5)3 opisać sposoby selektywnej zbiórki odpadów;
R.8.3(5)4 przedstawić sposób wykorzystania zbiorników wielkogabarytowych;
R.8.3(5)5 podać przykłady zagospodarowania zbiorczego punktu selektywnej zbiórki odpadów
R.8.3(6)1 objaśnić pojęcia: zagospodarowanie odpadów, recykling;
R.8.3(6)2 wyliczyć korzyści ekologiczne i ekonomiczne wynikające z zastosowania recyklingu;
R.8.3(6)3 wymienić i omówić systemy zbiórki odpadów;
R.8.3(7) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(8)prowadzi kampanię na rzecz ochrony środowiska;
R.8.3(9) nadzoruje prace związane
z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych;
R.8.3(6)4określić zadania sortowni odpadów;
R.8.3(6)5określić rodzaje surowców wtórnych, które można poddać procesowi recyklingu;
R.8.3(6)6 przeanalizować możliwości i uwarunkowania selektywnej zbiórki i wykorzystania surowców wtórnych;
R.8.3(6)7 przedstawić możliwości ponownego wykorzystania papieru, szkła, metali, tworzyw sztucznych;
R.8.3(7)1 sklasyfikować metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(7)2 opisać przebieg technologiczny procesów: kompostowania, spalania, pirolizy i składowania odpadów;
R.8.3(7)3 dobrać metody unieszkodliwiania do podanych rodzajów odpadów;
R.8.3(7)4 przewidzieć efekty unieszkodliwiania odpadów przy zastosowaniu określonej metody;
R.8.3(8)1 zaplanować kampanię informacyjno-promocyjną na rzecz propagowania świadomego korzystania ze
środowiska;
R.8.3(8)2 zmobilizować uczniów do udziału w akcjach proekologicznych;
R.8.3(9)1 wymienić główne czynności eksploatacyjne na składowisku odpadów komunalnych;
R.8.3(9)2 określić zakres kontroli przyjmowania odpadów;
R.8.3(9)3 prawidłowo uzupełnić dziennik eksploatacji składowiska;
R.8.3(9)4 skontrolować prawidłowe rozmieszczenie odpadów na kwaterach;
R.8.3(9)5 skontrolować urządzenia pomiarowe i odczytać pomiary;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
135
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.3(10) prowadzi prace związane
z kompostowaniem odpadów;
R.8.3(11)planuje i prowadzi prace związane ze spalaniem
odpadów komunalnych oraz eksploatacją spalarni;
R.8.)3(12)prowadzi prace związane z zagospodarowaniem
odpadów niebezpiecznych;
R.8.3(13)dobiera metody unieszkodliwiania odpadów
przemysłowych;
R.8.3(14) organizuje prace związane z przeróbką osadów
ściekowych i eksploatacją urządzeń;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3(10)1 opisać operacje jednostkowe stosowane w procesie kompostowania;
R.8.3(10)2 przedstawić typowe technologie kompostowania i optymalne warunki kompostowania;
R.8.3(10)3określić zakres kontroli jakości kompostu;
R.8.3(10)4 omówić zagrożenia ze strony kompostu dla środowiska i metody zapobiegania im;
R.8.3(10)5 wykonać uproszczony projekt technologiczny kompostowni;
R.8.3(10)6 scharakteryzować metody fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych;
R.8.3(11)1 sklasyfikować termiczne metody unieszkodliwiania odpadów;
R.8.3(11)2 przedstawić typowe technologie spalania odpadów;
R.8.3(11)3 przewidzieć zagrożenia dla środowiska ze strony spalarni odpadów;
R.8.3(11)4 omówić proces pirolizy;
R.8.3(11)5 wymienić podstawowe zasady prawidłowej eksploatacji spalarni odpadów komunalnych;
R.8.3(11)6 scharakteryzować procesy zachodzące w kompostowanych odpadach;
R.8.311)7 omówić technologie kompostowania odpadów komunalnych;
R.8.3(11)8 wyszczególnić operacje jednostkowe stosowane w procesie kompostowania i scharakteryzować je;
R.8.3(11))9 określić zagrożenia dla środowiska ze strony kompostu;
R.8.3(11)10 przedstawić metody fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych;
R.8.)3(12)1 wyjaśnić pojęcie „odpady niebezpieczne”;
R.8.)3(12)2 podać skutki obecności odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych;
R.8.)3(12)3 zaproponować sposoby ograniczenia udziału odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych;
R.8.)3(12)4określić warunki deponowania odpadów niebezpiecznych;
R.8.3(13)1 wyjaśnić pojęcie odpadów przemysłowych i wymienić źródła powstawania odpadów przemysłowych;
R.8.3(13)2 zdiagnozować skład jakościowy i ilościowy odpadów z poszczególnych gałęzi przemysłu oraz ich uciążliwość
dla środowiska;
R.8.3(13)3 sklasyfikować operacje jednostkowe stosowane przy unieszkodliwianiu odpadów przemysłowych i
przyporządkować urządzenia poszczególnym procesom i operacjom jednostkowym;
R.8.3(13)4 scharakteryzować urządzenia stosowane do poszczególnych operacji jednostkowych procesów
unieszkodliwiania;
R.8.3(14)1 zaprojektować schemat unieszkodliwiania osadów z osadników uwzględniając procesy: zagęszczania,
fermentacji lub tlenowej stabilizacji, odwadniania, suszenia
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
136
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.3(15)rozpoznaje źródła zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(16)dobiera metody ochrony gleb przed degradacją i
dewastacją;
R.8.3(17)organizuje prace związane z rekultywacją gleb;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
i spalania;
R.8.3(14)2 skontrolować proces fermentacji analizując parametry komory fermentacyjnej;
R.8.3(14)3 ustalić sposoby postępowania z cieczą osadową oraz gazem fermentacyjnym po komorze fermentacyjnej;
R.8.3(14)4 wyjaśnić rolę temperatury w komorze fermentacyjnej;
R.8.3(14)5 uzasadnić potrzebę fermentacji i tlenowej stabilizacji podczas przeróbki osadów ściekowych;
R.8.3(14)6 dobrać urządzenie do odwodnienia osadu;
R.8.3(14)7 podać warunki, w których może odbywać się suszenie osadów;
R.8.3(14)8 organizować prace związane ze spalaniem osadów;
R.8.3(14)9 przeanalizować zasadność spalania osadów ściekowych;
R.8.3(14)10 podać skład i uwodnienie osadów powstających na poszczególnych urządzeniach oczyszczalni;
R.8.3(14)11 omówić zasady eksploatacji urządzeń stosowanych do przeróbki osadów ściekowych;
R.8.3(15)1 określić, na czym polega degradacja gleb i oszacować zasięg degradacji gleb;
R.8.3(15)2 przedstawić skutki zanieczyszczenia środowiska jako przyczynę degradacji gleb;
R.8.3(15)3 wyjaśnić, na czym polega chemizacja rolnictwa w aspekcie degradacji gleb;
R.8.3(15)4 omówić rodzaje oraz przyczyny i skutki erozji gleb;
R.8.3(15)5określić skutki zjawisk krasowych;
R.8.3(15)6 ocenić wpływ górnictwa podziemnego i odkrywkowego jako źródła zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(15)7 wykazywać wpływ zakładów energetycznych jako źródło zanieczyszczenia gleb;
R.8.3(16)1 rozróżnić pojęcia: degradacja i dewastacja gleb;
R.8.3(16)2 wskazywać przyczyny degradacji gleb;
R.8.3(16)3 wymienić zabiegi chroniące gleby przed degradacją;
R.8.3(16)4 dobrać odpowiednie metody rekultywacji gleb stosownie do rodzaju degradacji;
R.8.3(16)5 przedstawić sposoby rekultywacji gleb zdegradowanych przez górnictwo podziemne i odkrywkowe;
R.8.3(16)6 przedstawić sposoby rekultywacji gleb zdegradowanych przez zakłady energetyczne;
R.8.3(17)1 sklasyfikować metody rekultywacji gleb;
R.8.3(17)2 przyporządkować metody rekultywacji odpowiedniej formie degradacji gleb
R.8.3(17)3 organizować prace związane z rekultywacją terenów zdegradowanych przez górnictwo podziemne i
odkrywkowe;
R.8.3(17)4 organizować prace związane z rekultywacją terenów zdegradowanych przez zakłady energetyczne;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
137
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
PKZ(R.g)(1)Określa stan i zasoby środowiska
przyrodniczego;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(1)4 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym regionie;
PKZ(R.g)(1)5 rozróżnić niekorzystne zjawiska związane z zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleby;
PKZ(R.g)(1)6 zaplanować działania związane z ochroną zasobów przyrody;
PKZ(R.g)(1)7 dokonać analizy czynników środowiska mających wpływ na organizmy żywe;
PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)2 określić zależności zachodzące pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)(2)4 przedstawić wpływ różnych elementów środowiska przyrodniczego na warunki środowiska w danym
regionie;
PKZ(R.g)(3)1 sklasyfikować zasady zapobiegania zanieczyszczeniom mające wpływ na racjonalną gospodarkę środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(3)2 zastosować zasady zapobiegające zanieczyszczeniom dla racjonalnej gospodarki zasobami przyrody;
PKZ(R.g)(3)3 opracować kampanię ograniczania zanieczyszczeń środowiska;
PKZ(R.g)(3)4 opracować zasady ochrony środowiska przyrodniczego przed zanieczyszczeniami;
PKZ(R.g)51. wyjaśnić pojęcie gleba i wyliczyć funkcje gleby w środowisku;
PKZ(R.g)52. rozróżnić właściwości fizykochemiczne gleby;
PKZ(R.g)53. rozpoznać różne rodzaje gleb oraz dobrać szkic profilu glebowego do właściwego rodzaju gleby;
PKZ(R.g)54.określić czynniki wpływające na żyzność gleby;
PKZ(R.g)(6)1 sklasyfikować źródła i rodzaje zagrożeń powietrza atmosferycznego, wód oraz gleb;
PKZ(R.g)(3)Przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej
gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego;
PKZ(R.g)5 klasyfikuje gleby według określonych kryteriów;
PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa
ich wpływ na środowisko;
PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na
skutek działalności człowieka;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe
wspomagające wykonywanie zadań.
PKZ(R.g)(7)1 uzasadnić w logiczny sposób wpływ człowieka na środowisko;
PKZ(R.g) (7)2określić wpływ działalności człowieka na zmiany komponentów środowiska;
PKZ(R.g)(7)3 dobrać sposoby ograniczające negatywny wpływ działalności człowieka na środowisko;
PKZ(R.g)106. wybrać nazwy aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami w Polsce i UE;
PKZ(R.g)107. wymienić główne założenia Ustawy o utrzymaniu czystości w gminie;
PKZ(R.g)108. zinterpretować zapisy zawarte w dyrektywach Unii Europejskiej i ustawie o odpadach dotyczącymi
podstawowego obowiązku wytwórców odpadów;
PKZ(R.g)109. streścić najważniejsze postanowienia aktów prawnych dotyczących ochrony gleb i lasów;
PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe
do wykonywania rysunków technicznych i szkiców pomocniczych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
138
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i
higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną
środowiska i ergonomią;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka
oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań
zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem
szkodliwych czynników w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników
szkodliwych na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z
obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej
podczas wykonywania zadań zawodowych;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(11)2 posłużyć się programami komputerowymi
w celu tworzenia dokumentacji podczas badania stanu
środowiska;
PKZ(R.g)(11)3 wykonać prezentację multimedialne, prezentacje graficzne i tabelaryczne obrazujące badania stanu
środowiska;
PKZ(R.g)(11)4 zastosować programy komputerowe wspomagające obliczenia przy wykonywaniu zadań zawodowych
technika ochrony środowiska;
BHP(1)5 zinterpretować podstawowe pojęcia związane
z bezpieczeństwem i higiena pracy, ochroną przeciwpożarową, ochrona środowiska podczas wykonywania zadań
zawodowych związanych z zagospodarowaniem odpadów oraz ochroną gleb;
BHP(4)5 rozpoznać bezbłędnie źródła i czynniki szkodliwe dla człowieka, mienia i środowiska podczas wykonywania
zadań związanych z zagospodarowaniem odpadów oraz ochroną gleb;
BHP(5)16 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy;
BHP(5)17 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas zadań związanych z
zagospodarowaniem odpadów oraz ochroną gleb;
BHP(5)18 dokonać prawidłowej charakterystyki czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy podczas
zadań związanych z zagospodarowaniem odpadów oraz ochroną gleb;
BHP(5)19 określić trzy sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika zajmującego się
zagospodarowaniem odpadów oraz ochroną gleb;
BHP(6)9 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy technika zajmującego się
zagospodarowaniem odpadów oraz ochroną gleb;
BHP(6)10 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych
w środowisku pracy technika dokonującego oceny zagospodarowania odpadów oraz ochrony gleb;
BHP(7)4 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
BHP(8)7 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych;
BHP(8)8 zastosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
139
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w
wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i
życia;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(9)7 zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zadań zawodowych technika ochrony środowiska;
BHP(9)8 zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze podczas wykonywania zadań zawodowych, zgodnie z zasadami
ochrony przeciwpożarowej;
BHP(10)6 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia zdrowia
i życia podczas wykonywania zadań zawodowych;
BHP(10)7 dobrać odpowiednie działania w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej podczas wykonywania
zadań zawodowych;
M3.J4. Podejmowanie działalności gospodarczej w ochronie środowiska
PDG (1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania
PDG(1)1 rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
gospodarki rynkowej;
PDG(1)2 wyjaśnić pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo z zakresu ochrony środowiska;
PDG (2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa
dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa
podatkowego i prawa autorskiego;
PDG (3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia
działalności gospodarczej;
PDG (4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje
występujące w branży i powiązania między nimi;
PDG (5) analizuje działania prowadzone przez
przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
PDG(2)1 zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego;
PDG(2)2 zidentyfikować przepisy prawa podatkowego;
PDG(2)3 dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa
podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(2)4 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy
prawa podatkowego i prawa autorskiego;
PDG(3)1 zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(3)2 dokonać analizy przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG(3)3 przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności
gospodarczej;
PDG(3)4 skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie
ochrony środowiska;
PDG(4)1 scharakteryzować zakres podejmowanych prac przez przedsiębiorstwa zajmujące się ochroną środowiska;
PDG(4)2 dobrać instytucje z zakresu ochrony środowiska wspomagające wykonywanie zadań zawodowych;
PDG(5)1 dokonać analizy działalności z zakresu ochrony środowiska na rynku;
PDG(5)2 dokonać analizy czynników kształtujących popyt na prowadzenie firm w zakresie ochrony środowiska;
PDG(5)3 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
140
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
PDG (6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi
przedsiębiorstwami z branży;
PDG (7) przygotowuje dokumentację niezbędną do
uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
PDG (8) prowadzi korespondencję związaną
z prowadzeniem działalności gospodarczej;
PDG (9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje
programy komputerowe wspomagające prowadzenie
działalności gospodarczej;
PDG (10) planuje i podejmuje działania marketingowe
prowadzonej działalności gospodarczej;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PDG(6)1 zidentyfikować procedury wymiany zakresu usług między przedsiębiorstwami funkcjonującymi na rynku;
PDG(6)2 zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie wymiany usług z zakresu ochrony środowiska;
PDG(6)3 ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z branży;
PDG(6)4 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące zadań ochrony środowiska;
PDG(7)1 sporządzić algorytm postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej;
PDG(7)2 wybrać właściwą do możliwości przedsiębiorstwa z zakresu ochrony środowiska formę organizacyjno-prawną
planowanej działalności;
PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności;
PDG(7)4 wybrać odpowiednią do zamierzonego przedsięwzięcia formę opodatkowania działalności;
PDG(7)5 sporządzić biznesplan dla wybranej działalności zgodnie z ustalonymi zasadami;
PDG(8)1 sporządzić niezbędną korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
PDG(9)1 posłużyć się urządzeniami biurowymi podczas prac w przedsiębiorstwie;
PDG(9)2 skorzystać z programów biurowych do prowadzenia działalności;
PDG(9)3 skorzystać z poczty elektronicznej, Internetu, sieci komputerowych podczas prac w przedsiębiorstwie;
PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu w przedsiębiorstwach z zakresu ochrony środowiska;
PDG(10)2 dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności;
PDG(10)3 opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów;
PDG(10)4 dokonać analizy potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych;
PDG (11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej
działalności gospodarczej
PDG(11)1 zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności;
PDG(11)2 określić poprawnie wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy;
PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności;
BHP (2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz
służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony
środowiska w Polsce;
BHP(2)3 scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony
środowiska w Polsce;
BHP(2)4 zidentyfikować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy;
BHP (3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz
pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP(3)1 rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
BHP (3)2 rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
141
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki;
KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
KPS (3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS (4) jest otwarty na zmiany;
KPS (5) potrafi radzić sobie ze stresem;
KPS (6) aktualizuje wiedze i doskonali umiejętności
zawodowe;
KPS (8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane
działania;
KPS (9) potrafi negocjować warunki porozumień;
KPS (10) współpracuje w zespole.
OMZ (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(3)3 opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie
handlowym;
KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;
KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;
KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;
KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;
KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;
KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;
KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;
KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;
KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;
KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;
KPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne;
KPS(9)2 zachowywać się asertywnie;
KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;
KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;
KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;
KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;
KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
142
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
przydzielonych zadań;
OMZ (2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych
zadań;
OMZ (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ (5) wprowadza rozwiązania techniczne i
organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość
pracy;
OMZ (6) komunikuje się ze współpracownikami.
Praktyka zawodowa
Badanie stanu środowiska
BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem
szkodliwych czynników w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników
szkodliwych na organizm człowieka;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z
obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej
podczas wykonywania zadań zawodowych;
PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska
przyrodniczego;
PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych
meteorologicznych i hydrologicznych;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
BHP(5)1 scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy;
BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy technika dokonującego oceny badania stanu i
zasobów środowiska na organizm człowieka;
BHP(7)1 dobrać sprzęt i materiały do wykonywanych zadań zawodowych;
BHP(8)1 dobrać odzież ochronną i środki ochrony osobistej do określonych prac zawodowych;
PKZ(R.g)(1)4 określić aktualny stan środowiska przyrodniczego w danym regionie;
PKZ(R.g)(8)2 skorzystać z danych meteorologicznych i hydrologicznych przy wykonywaniu zadań zawodowych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
143
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i
kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym
zakresie;
PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe
wspomagające wykonywanie zadań.
R.7.1(1) planuje prace związane z badaniem i oceną stanu
środowiska;
R.7.1(2) lokalizuje punkty pomiaru parametrów powietrza,
wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
.7.1(3) dobiera metody prowadzenia badań oraz aparaturę
pomiarową w zależności od badanego komponentu
środowiska;
R.7.1(4) pobiera próbki komponentów środowiska do
badań laboratoryjnych i terenowych;
R.7.1(5) obsługuje urządzenia i aparaturę kontrolnopomiarową;
R.7.1(6) wykonuje oznaczenia laboratoryjne określonych
komponentów środowiska;
R.7.1(8) opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
R.7.1(9) ocenia jakość komponentów środowiska na
podstawie obowiązujących norm oraz przepisów prawa;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
PKZ(R.g)(10)1 posłużyć się przepisami prawa dotyczącymi badania stanu środowiska;
PKZ(R.g)(10)2 ustalić warunki odprowadzania zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w oparciu o rozporządzenia;
PKZ(R.g)(11)12 obsłużyć programy komputerowe przy opracowaniu ocen zanieczyszczenia środowiska;
PKZ(R.g)(11)22 sporządzić bilanse zanieczyszczeń tabelarycznie i graficznie;
PKZ(R.g)(11))42 naliczyć opłaty za zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego;
R.7.1(1)4 zaplanować kolejność wykonywania analiz fizyko-chemicznych do oceny wód powierzchniowych;
R.7.1(1)5 określić zasady poboru prób wód, powietrza i gleby;
R.7.1(2)2 wymienić zasady lokalizacji punktów pomiarowych przy pomiarze parametrów powietrza, wody, gleby oraz
natężenia hałasu i drgań;
R.7.1(3)4 dobrać metodę analizy i aparaturę pomiarową do badań w zależności od badanego komponentu środowiska;
R.7.1(4)2 omówić procedurę poboru próbek (pobór, oznakowanie, utrwalenie, transport);
R.7.1(5)1 skalibrować aparaturę pomiarową i przeprowadzić pomiar (pH-metr, spektrofotometr, sonda tlenowa,
sonometr, wagi analityczne);
R.7.1(5)2 wykreślić krzywe wzorcowe przy oznaczeniach spektrofotometrycznych;
R.7.1(5)3 przestrzegać zasad prawidłowego korzystania z aparatury i urządzeń pomiarowych (np. łaźnia wodna,
suszarka, piec sylitowy, piknometr, wiskozymetr, barograf);
R.7.1(6)1 wykonać oznaczenia fizycznych wskaźników wody i ścieków (barwa, mętność, zawiesina łatwo opadająca,
przewodnictwo właściwe);
R.7.1(6)2 wykonać oznaczenia wskaźników chemicznych wody i ścieków (pH, tlen rozpuszczony, utlenialność, BZT 5,
twardości, kwasowość i zasadowość, żelazo, mangan i chlorki, związki azotu, fosforany, detergenty);
R.7.1(6)3 wykonać proces mineralizacji próby ścieków;
R.7.1(8)3 sprawdzić poprawność wyników pomiarów;
R.7.1(8)4 ocenić poprawność wykonanych badań;
R.7.1(9)1 ocenić przydatność badanej wody do spożycia przez ludzi na podstawie rozporządzenia;
R.7.1(9)2 sklasyfikować wody powierzchniowe i podziemne zgodnie
z rozporządzeniem;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
144
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.7.2(1) przestrzega zasad sporządzania bilansów
zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;
R.7.2(2) określa stężenie i rozmieszczenie zanieczyszczeń
powietrza, wody i gleby w różnych regionach kraju;
R.7.2(3) sporządza bilanse zanieczyszczeń wód płynących,
powietrza i gleby;
Organizacja prac w ochronie środowiska
R.8.1(6) obsługuje urządzenia stosowane w procesie
uzdatniania wody przeznaczonej do celów pitnych i
przemysłowych;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.7.1(9)3 ocenić możliwość odprowadzenia badanych ścieków do kanalizacji i wód lub do ziemi zgodnie
rozporządzeniem;
R.7.2(1)4 sporządzić schematy opracowania bilansów zanieczyszczeń;
R.7.2(2)7 sporządzić prawidłowo całą dokumentację związaną z określeniem stężenia i rozmieszczenia zanieczyszczeń
powietrza, wody i gleby w danym regionie;
R.7.2(3)1 sporządzić bilanse zanieczyszczeń wprowadzanych do wód płynących, powietrza i gleby;
R.8.1(6)1 wyjaśnić istotę procesu uzdatniania wody;
R.8.1(6)2 opisać procesy jednostkowe uzdatniania wody oraz rodzaje usuwanych domieszek i zanieczyszczeń;
R.8.1(6)3opracować własny schemat technologii uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnych;
R.8.1(6)4 opisać urządzenia stosowane w uzdatnianiu wody podziemnej;
R.8.1(6)5opisać urządzenia stosowane w uzdatnianiu wody powierzchniowej;
R.8.1(6)6 omówić znaczenie krat, siatek i mikrosit w procesie uzdatniania wody;
R.8.1(6)7 opisać materiały stosowane w filtracji;
R.8.1(6)9 wyjaśnić co to są zbiorniki zarobowe;
R.8.1(6)10 omówić budowę zbiorników zarobowo-roztworowych;
R.8.1(6)11 wyjaśnić na czym polega dezynfekcja wody;
R.8.1(6)12 zaplanować pomieszczenia budynku chlorowni z uwzględnieniem technologii dezynfekcji i zasad bhp;
R.8.1(6)13 wymienić urządzenia do napowietrzania wody;
R.8.1(6)14 wymienić zasady eksploatacji urządzeń służących do uzdatniania wód podziemnych i powierzchniowych;
R.8.1(6)15 dobrać schemat uzdatniania dla wód przemysłowych;
R.8.1(6)16 omówić wymagania stawiane wodom chłodniczym
R.8.1(6)17 omówić układ chłodniczy z zastosowaniem chłodni otwartej lub zamkniętej;
R.8.1(6)18 dobrać metodę dekarbonizacji w zależności od składu wody;
R.8.1(6)19 wymienić wymagania wód kotłowych;
R.8.1(6)20 scharakteryzować układ kotłowy wodny i wodno-parowy;
R.8.1(6)21 obliczać dawki reagentów do zmiękczania wód kotłowych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
145
z
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.1(6)22 obsłużyć urządzenia do zmiękczania wód kotłowych;
R.8.1(6)23 prowadzić proces zmiękczania na kolumnach jonitowych;
R.8.1(6)24 prowadzić proces demineralizacji wody na jonitach;
R.8.1(6)25 wymienić zasady eksploatacji urządzeń stosowanych przy dekarbonizacji zmiękczaniu i demineralizacji;
R.8.1(10) prowadzi prace związane z oczyszczaniem ścieków R.8.1 (10)1 wyjaśnić cel oczyszczania ścieków;
miejskich i przemysłowych;
R.8.1 (10)2 sklasyfikować rodzaje ścieków;
R.8.1 (10)3 scharakteryzować jakościowo i ilościowo poszczególne rodzaje ścieków;
R.8.1 (10)4 obliczyć ładunek zanieczyszczeń dla zakładu przemysłowego na podstawie współczynnika RLM;
R.8.1 (10)5 zaproponować schemat oczyszczalni ścieków bytowo-gospodarczych;
R.8.1 (10)6wymienić jakie procesy zachodzą podczas oczyszczania ścieków miejskich;
R.8.1 (10)7 podać zasady eksploatacji krat, piaskownika, osadnika;
R.8.1 (10)8 wyjaśnić na czym polega proces biologicznego oczyszczania ścieków;
R.8.1 (10)9 scharakteryzować proces aerobowy i anaerobowy;
R.8.1 (10)10 zanalizować parametry osadu czynnego lub złoża biologicznego;
R.8.1 (10)11 dobierać urządzenia napowietrzające do komory napowietrzania kierując się m.in. ekonomiką natleniania;
R.8.1 (10)12 zanalizować działanie oczyszczalni z osadem czynnym i złożem biologicznym;
R.8.1 (10)13 wyjaśnić przeznaczenie komory anoksycznej;
R.8.1 (10)14 dobrać procesy i urządzenia dla oczyszczalni ścieków przemysłowych w oparciu o prowadzone procesy
technologiczne i skład ścieków;
R.8.1 (10)15 dobrać z katalogu, małą oczyszczalnię ścieków, dla pojedynczego gospodarstwa lub małego osiedla
mieszkaniowego;
R.8.1(13) prowadzi prace związane
R.8.1 (13)1 wymienić metody zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w Polsce;
z zagospodarowaniem osadów ściekowych;
R.8.1 (13)2 omówić sposoby postępowania ze skratkami;
R.8.1 (13)3 zaproponować metodę zagospodarowania osadu z piaskownika;
R.8.1 (13)4 zaproponować metodę zagospodarowania osadów z procesu odtłuszczania;
R.8.1 (13)5 podać sposoby wykorzystania osadów ściekowych;
R.8.1 (13)6 omówić warunki przyrodniczego wykorzystania osadów;
R.8.2(5) organizuje i prowadzi prace związane z usuwaniem R.8.2 (5)1 scharakteryzować metody ograniczające emisję zanieczyszczeń do atmosfery;
zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego;
R.8.2 (5)2 określić obowiązki zakładów w zakresie pomiarów stężenia zanieczyszczeń powietrza;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
146
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
R.8.2(9) podejmuje działania związane
z ograniczaniem hałasu i drgań w środowisku
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2 (5)3 zaplanować rozwiązania ograniczające stężenie zanieczyszczeń w powietrzu,
R.8.2 (5)4 dokonać klasyfikacji metod odsiarczania;
R.8.2 (5)5 scharakteryzować podstawowe metody odsiarczania spalin;
R.8.2 (5)6 wyjaśnić przebieg procesów odsiarczania spalin;
R.8.2 (5)7 dobrać odpowiednie urządzenia do procesu odsiarczania;
R.8.2 (5)8 ocenić poszczególne metody odsiarczania;
R.8.2 (5)9 podać zakres stosowania poszczególnych metod odsiarczania;
R.8.2 (5)10 sporządzić prosty bilans jednej z metod odsiarczania spalin;
R.8.2 (5)11 scharakteryzować podstawowe metody usuwania tlenków azotu ze spalin;
R.8.2 (5)12 podać zakres stosowania metod redukcji NOx w spalinach;
R.8.2 (5)13 omówić metody usuwania H2S, CO, par związków organicznych;
R.8.2 (5)14 scharakteryzować metody osuszania gazów;
R.8.2 (5)15 dobrać urządzenia do usuwania zanieczyszczeń gazowych;
R.8.2 (5)16 wyjaśnić pojęcia dotyczące urządzeń odpylających;
R.8.2 (5)17 wymienić elementy konstrukcji urządzeń odpylających;
R.8.2 (5)18 dobrać urządzenia odpylające do oczyszczania powietrza;
R.8.2 (5)19 dokonać analizy informacji zamieszczonych w prospektach i katalogach wyrobów odpylających w kontekście
sprawności urządzeń;
R.8.2 (5)20 wybrać ekonomiczne w eksploatacji urządzenie odpylające;
R.8.2 (5)21 obsłużyć urządzenia do oczyszczania powietrza z zanieczyszczeń;
R.8.2 (5)22 zagospodarować substancje powstałe i odzyskane w procesach oczyszczania powietrza;
R.8.2 (5)23 zaplanować wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii;
R.8.2 (9)1 scharakteryzować zasady tłumienia hałasu i drgań;
R.8.2 (9)2 zastosować materiały i ustroje dźwiękochłonne;
R.8.2 (9)3 scharakteryzować metody walki z hałasem i drganiami;
R.8.2 (9)4 zaplanować sposoby ograniczenia hałasu komunikacyjnego i przemysłowego;
R.8.2 (9)5 zaplanować sposoby ochrony przeciwdźwiękowej w budownictwie i przemyśle;
R.8.2 (9)6 dobrać metody ograniczenia drgań maszyn oraz urządzeń przemysłowych;
R.8.2 (9)7 zastosować środki ochrony osobistej przed hałasem w miejscu pracy;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
147
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.2 (9)8 zapobiegać zagrożeniom wywołanym przez hałas i drgania;
R.8.3(3) organizuje zbiórkę i wywóz odpadów komunalnych; R.8.3(3)1 opisać rodzaje i przeznaczenie pojemników na odpady;
R.8.3(3)2 przyporządkować rodzaj pojemników w zależności od rodzaju zabudowy;
R.8.3(3)3 scharakteryzować metody zbiórki odpadów;
R.8.3(3)4 przedstawić systemy wywozu odpadów;
R.8.3(3)5 uzasadnić celowość stosowania stacji przeładunkowych;
R.8.3(3)6 szkicować schematy różnych wariantów stacji przeładunkowych;
R.8.3(5) sortuje odpady komunalne;
R.8.3(5)1 uzasadnić potrzebę selektywnej zbiórki odpadów i ich sortowania;
R.8.3(9) nadzoruje prace związane
z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych;
R.8.3(10) prowadzi prace związane
z kompostowaniem odpadów;
R.8.3(14) organizuje prace związane z przeróbką osadów
ściekowych i eksploatacją urządzeń
R.8.3(5)2 wymienić zasady lokalizacji sortowni odpadów;
R.8.3(5)3 opisać sposoby selektywnej zbiórki odpadów;
R.8.3(5)4 przedstawić sposób wykorzystania zbiorników wielkogabarytowych;
R.8.3(5)5 podać przykłady zagospodarowania zbiorczego punktu selektywnej zbiórki odpadów;
R.8.3(9)1 wymienić główne czynności eksploatacyjne na składowisku odpadów komunalnych;
R.8.3(9)2 określić zakres kontroli przyjmowania odpadów;
R.8.3(9)3 uzupełnić dziennik eksploatacji składowiska;
R.8.3(9)4 skontrolować prawidłowe rozmieszczenie odpadów na kwaterach;
R.8.3(9)5 skontrolować urządzenia pomiarowe i odczytywać pomiary;
R.8.3(10)1 opisać operacje jednostkowe stosowane w procesie kompostowania;
R.8.3(10)2 przedstawić typowe technologie kompostowania i optymalne warunki kompostowania;
R.8.3(10)3 określić zakres kontroli jakości kompostu;
R.8.3(10)4 omówić zagrożenia ze strony kompostu dla środowiska i metody zapobiegania im;
R.8.3(10)5 wykonać uproszczony projekt technologiczny kompostowni;
R.8.3(10)6 scharakteryzować metody fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych;
R.8.3 (14)1 zaprojektować schemat unieszkodliwiania osadów z osadników uwzględniając procesy: zagęszczania,
fermentacji lub tlenowej stabilizacji, odwadniania, suszenia i spalania;
R.8.3 (14)2 wymienić parametry komory fermentacyjnej;
R.8.3 (14)3 ustalić sposoby postępowania z cieczą osadową oraz gazem fermentacyjnym po komorze fermentacyjnej;
R.8.3 (14)4 wyjaśnić rolę temperatury w komorze fermentacyjnej;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
148
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków
technicznych oraz szkiców rysunkowych;
BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i
higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną
środowiska
i ergonomią;
BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
R.8.3 (14)5 uzasadnić potrzebę fermentacji i tlenowej stabilizacji podczas przeróbki osadów ściekowych;
R.8.3 (14)6 wymienić urządzenia stosowane do odwodnienia osadu;
R.8.3 (14)7 podać warunki, w których może odbywać się suszenie osadów;
R.8.3 (14)8 wymienić elementy pieca do spalania osadów;
R.8.3 (14)9 przeanalizować zasadność spalania osadów ściekowych;
R.8.3 (14)10 podać skład i uwodnienie osadów powstających na poszczególnych urządzeniach oczyszczalni;
R.8.3 (14)11 zanalizować zasady eksploatacji urządzeń stosowanych do przeróbki osadów ściekowych;
PKZ(R.g)(9)6 odczytać rysunki techniczne podczas prac uzdatniania wód;
PKZ(R.g)(9)7 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania podczas prac uzdatniania wód;
PKZ(R.g)(9)8 wykonać odręcznie szkice techniczne
podczas prac uzdatniania wód;
PKZ(R.g)(9)9 odczytać rysunki techniczne podczas prac przy oczyszczaniu ścieków;
PKZ(R.g)(9)10 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania podczas prac przy oczyszczaniu ścieków;
PKZ(R.g)(9)11 wykonać odręcznie szkice techniczne podczas prac przy oczyszczaniu ścieków;
PKZ(R.g)(9)12 odczytać rysunki techniczne podczas prac przy obróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych;
PKZ(R.g)(9)13 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania podczas prac przy obróbce i zagospodarowaniu
osadów ściekowych;
PKZ(R.g)(9)14 wykonać odręcznie szkice techniczne podczas prac przy obróbce i zagospodarowaniu osadów ściekowych;
PKZ(R.g)(9)15 odczytać rysunki techniczne podczas prac zagospodarowania odpadów;
PKZ(R.g)(9)16 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania prac zagospodarowania odpadów;
PKZ(R.g)(9)17 wykonać odręcznie szkice techniczne prac zagospodarowania odpadów;
PKZ(R.g)(9)18 odczytać rysunki techniczne podczas prac przy ochronie powietrza;
PKZ(R.g)(9)19 wykonać rysunki techniczne stosując zasady rzutowania prac przy ochronie powietrza;
PKZ(R.g)(9)20 wykonać odręcznie szkice techniczne prac przy ochronie powietrza;
BHP(1)6 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(1)7 rozróżnić środki gaśnicze używanych podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(1)8 wyjaśnić pojęcie ergonomia podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(4)5 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w pracach związanych z organizacją ochrony środowiska ;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
149
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań
zawodowych;
BHP(5) określa zagrożenia związane
z występowaniem szkodliwych czynników
w środowisku pracy;
BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych
na organizm człowieka;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(4)6 scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy związanym z organizacją
ochrony środowiska;
BHP(5)17 ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących pracy związanej z organizacją ochrony środowiska;
BHP(5)18 dokonać charakterystyki czynników szkodliwych występujących podczas organizacji prac związanych z ochroną
środowiska;
BHP(6)11 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska;
BHP(6)12 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas organizacji prac związanych z
ochroną środowiska;
BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z
BHP(7)6zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i BHP(7)7 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
ochrony środowiska;
BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej
BHP(8)13 zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowane podczas organizacji prac związanych z
i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
ochroną środowiska;;
BHP(8)14 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych podczas organizacji prac
związanych z ochroną środowiska;
BHP(8)16 zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania
podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa
BHP(9)11 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i
i higieny pracy oraz stosuje przepisy dotyczące ochrony
ochrony środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
BHP(9)12 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej podczas organizacji
prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(9)13 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas organizacji prac związanych z ochroną wód, powietrza, gleby
oraz gospodarki odpadami;
BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w
BHP(10)11 powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia podczas
wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
życia;
BHP(10)12 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych podczas organizacji
prac związanych z ochroną środowiska;
BHP(10)13 zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia podczas organizacji prac związanych z ochroną środowiska;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
150
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Efekt kształcenia z podstawy programowej
Uczeń:
KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;
KPS(4) jest otwarty na zmiany;
KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;
OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania
przydzielonych zadań;
OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne
wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
BHP(10)14 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia podczas organizacji prac związanych z ochroną
środowiska;
KPS(3)1 zanalizować rezultaty działań;
KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;
KPS(4)1 zanalizować zmiany zachodzące w branży;
KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;
KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;
KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;
KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem;
KPS(5)3 określić skutki stresu;
OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;
OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;
OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;
OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;
OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;
OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;
OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;
OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;
OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;
OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;
OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;
OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych;
Program nauczania dla zawodu technik ochrony środowiska 325511 o strukturze modułowej
151