Proponowane zasady raportowania do GIIF w odniesieniu do umów

Załącznik nr 1 do pisma z dnia 26.03.2010
Proponowane zasady raportowania do GIIF w odniesieniu do umów leasingu oraz
umów z nią związanych
I.
Związek Polskiego Leasingu
1.
Związek Polskiego Leasingu został założony w 1994r. pod nazwą Konferencja
Przedsiębiorstw Leasingowych w Polsce - Związek Pracodawców”, jako organizacja
zrzeszająca przedsiębiorstwa leasingowe i reprezentująca interesy branży wobec
organów administracji publicznej i samorządowej. Pod nazwą Związek Polskiego
Leasingu (ZPL) organizacja funkcjonuje od kwietnia 2008 roku.
2.
Obecnie Związek Polskiego Leasingu (ZPL) zrzesza 34 firmy leasingowe oraz Polski
Związek Wynajmu i Leasingu Pojazdów, który ma specjalny status członka
zbiorowego, reprezentując ok. 90 proc. rynku. ZPL jest członkiem Leaseurope organizacji zrzeszającej 46 związków z 34 krajów Europy, uczestniczy w pracach
powołanej, przez Leaseurope Grupy Roboczej krajów Europy Środkowej, Wschodniej i
Południowo-Wschodniej (CESEE), Grupy Sterującej ds. Motoryzacji, a także
współpracuje z innymi komitetami i grupami roboczymi w Leaseurope.
3.
Na rynku krajowym ZPL reprezentuje interesy swoich członków współpracując z
licznymi organizacjami biznesowymi: Związkiem Banków Polskich, Krajową Izbą
Gospodarczą, Polską Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan". ZPL jest
członkiem Koalicji na Rzecz Bezpieczeństwa i Transparentności Obrotu
Gospodarczego, Koalicji Polskich Środowisk Finansowych na Rzecz Absorpcji
Funduszy UE, uczestniczy w pracach Rady Rozwoju Rynków Finansowych (przy
Ministerstwie Finansów) i pracach grup i zespołów roboczych przygotowujących i
opiniujących projekty regulacji prawnych dotyczących branży leasingowej.
II.
Umowa leasingu i jej podstawowe cechy zdefiniowane w kodeksie cywilnym
1.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 7091 kc przez umowę leasingu finansujący
zobowiązuje się, w zakresie swojego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego
zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do
używania albo do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a
korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach
wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia
rzeczy przez finansującego.
Podstawowym celem społeczno-gospodarczym umowy leasingu jest więc finansowanie
działalności korzystającego, poprzez nabycie i rzeczy potrzebnej mu do prowadzonej
działalności gospodarczej oraz oddanie korzystającemu tej rzeczy do używania w
zamian za zapłatę określonego w umowie wynagrodzenia.
2.
Biorąc pod uwagę definicję ustawową, czynności składające się na zdarzenie
gospodarcze w postaci umowy leasingu obejmują:
1) nabycie przedmiotu leasingu od oznaczonego zbywcy,
2) wydanie przedmiotu korzystającemu,
3) zapłatę przez korzystającego wynagrodzenia (w dowolnie ustalonych ratach,
których suma musi odpowiadać wymogom prawno-podatkowym),
4) przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzystającego po zakończeniu
umowy (przy czym najczęściej przedmiot leasingu znajduje się przez cały czas w
posiadaniu korzystającego).
3.
W związku z powyższym, w celu spełnienia wymogów nałożonych na firmy leasingowe
jako instytucje obowiązane przepisami ustawy o praniu pieniędzy, zakres raportowania
do GIIF winien być ukształtowany tak, aby raportowane były zdarzenia wskazane w
ustawie tj. transakcje ponadprogowe, zawierające element przeniesienia wartości
majątkowych, ale zdarzenia te powinny dawać jednoznaczny obraz faktycznego
zdarzenia gospodarczego, jakim jest zawarcie i realizacja umowy leasingu.
III. Aktualny stan raportowania do GIIF
1.
Aktualny zakres raportowania związany z zawarciem umowy leasingu obejmuje
następujące zdarzenia:
1) odbiór (wydanie) przedmiotu do umowy leasingu,
2) zwiększenie wartości przedmiotu leasingu po dacie protokołu odbioru,
3) przeniesienie praw do zaliczki zapłaconej przez klienta do zbywcy,
4) cesja umowy leasingu,
5) zakup przedmiotu w leasingu zwrotnym,
6) odbiór przedmiotu od klienta (windykacja),
7) zwrot przedmiotu klientowi,
8) przewłaszczenie rzeczy ruchomej na zabezpieczenie pod warunkiem
rozwiązującym /zawieszającym (z dniem spełnienia warunku),
9) zastaw zwykły/rejestrowy (z datą przejęcia przedmiotu zastawu),
10) przelew wierzytelności na zabezpieczenie (z datą spełnienia warunku
zawieszającego),
11) wypełnienie weksla,
12) likwidacja zabezpieczenia do umowy,
13) zwrot przedmiotu przez klienta po umowie,
14) sprzedaż przedmiotu po zakończeniu umowy.
2.
Analiza wskazanych powyżej zdarzeń objętych raportowaniem prowadzi do wniosku,
że w raporcie brak jest informacji najważniejszej tj. informacji o zdarzeniu
gospodarczym, jakim jest umowa leasingu. Raportowaniu nie podlegają essentialia
negotii umowy leasingu tj. fakt zawarcia umowy, osoba korzystającego i
wynagrodzenie wynikające z umowy, a tym samym kontrola nie obejmuje
podstawowego aspektu działalności firm leasingowych. Dla banków core business
stanowi udzielanie kredytów/pożyczek i umowy te są raportowane w sposób dający
obraz całokształtu transakcji, natomiast raporty przygotowywane przez firmy
leasingowe nie oddają istoty faktycznego zdarzenia gospodarczego. W gruncie rzeczy w
przypadku leasingu raportowane są jedynie czynności techniczne i wykonawcze w
stosunku do umowy leasingu, która raportowana nie jest. Czynności te nie tylko nie
oddają istoty umowy, ale dają wyłącznie wiedzę fragmentaryczną i często nie mającą
związku z umową leasingu (jak np. raportowane dane osoby fizycznej dokonującej
odbioru przedmiotu leasingu – najczęściej kierowcy). W ten sposób cały sektor
leasingowy przekazuje setki tysięcy danych nie dających obrazu branży ani
stanowiących jej istotę zdarzeń gospodarczych, a dodatkowo uciążliwych w sferze
obowiązku dla firm leasingowych.
IV. Propozycje zmian
Biorąc pod uwagę zakres zmian wynikających z ustawy, intencje ustawodawcy oraz dążenie
branży leasingowej do raportowania faktycznej działalności, proponujemy raportowanie przez
firmy leasingowe następujących zdarzeń:
1)
zawarcie umowy leasingu (z datą podpisania ostatniego protokołu odbioru,
umożliwiającego używanie przedmiotu), przy czym w raporcie wskazywany byłby
korzystający oraz suma rat leasingowych brutto (wraz z ceną sprzedaży przedmiotu po
zakończeniu umowy),
2)
zmiana wartości przedmiotu leasingu po podpisaniu protokołu odbioru
(doposażenie/ubytek przedmiotu),
3)
cesja umowy leasingu, przy czym w raporcie wskazywany byłby nowy korzystający
oraz suma rat leasingowych brutto (wraz z ceną sprzedaży przedmiotu po zakończeniu
umowy) pozostałych do spłaty,
4)
odbiór przedmiotu leasingu od korzystającego,
5)
sprzedaż przedmiotu leasingu osobie trzeciej innej niż korzystający,
6)
przejęcie na własność przedmiotu stanowiącego zabezpieczenie umowy leasingu na
podstawie umowy przewłaszczenia/zastawu.
Powyższe propozycje odpowiadają zdaniem ZPL intencjom ustawodawcy wynikającym ze
znowelizowanej ustawy, jak również obrazują faktyczną działalność i istotę umów
zawieranych na rynku leasingowym.
Opracował:
Jacek Rakowski
Dyrektor ds. Prawnych
Związek Polskiego Leasingu
W razie konieczności udzielenia dodatkowych informacji prosimy o bezpośredni kontakt:
Jacek Rakowski tel. +48 661880201
Andrzej Sugajski tel. +48 601284563
[email protected]