Elementarne zagadnienia ekonomii

Historia banków centralnych
Autorzy: Marzena Chołod
Maciej Benedyk
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
1
Spis treści
 Czym jest bank centralny?
 Historia Narodowego Banku Polskiego
• działalność w latach 1945-1988
• NBP w latach 1989-2007
 Historia banku centralnego w USA
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
2
Bank centralny





emisja pieniądza gotówkowego
„bank banków”
bank państwa
kredytodawca ostatniej instancji
kontrola podaży pieniądza
• ustalanie rezerw w gotówce
• zmiany stopy procentowej pożyczek dla banków
• sprzedaż lub zakup papierów wartościowych
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
3
Pierwsze lata NBP





15.01.1945r.
pierwsze zadania
problem Banku Polskiego
poszerzanie działalności
reforma wymiany pieniądza
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
4
Dalsza działalność NBP




kryzys lat 70-tych
próby ratowania sytuacji
liberalizacja gospodarki
schyłek systemu
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
5
NBP po transformacji





reformy Balcerowicza
zmiany konstytucyjne
redukcja stopy inflacyjnej
denominacja złotego
obecne zadania
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
6
Denominacja złotego
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
7
FED
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
8
Bank centralny w USA
1/4
 tysiące niezależnych banków
 1791 – I bank centralny
• patent na 20 lat
• 10 mln $ kapitału
• 20 % rząd, 80% osoby prywatne
 1811 – nie odnowienie patentu
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
9
Bank centralny w USA
2/4
 1816 – II bank centralny
 20 lat patent
 35 mln $ kapitał
 20 % rząd, 80 % osoby prywatne
 1836 – zamknięcie banku
 era wolnej bankowości
 bankierzy chcą banku centralnego
prywatnego
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
10
Bank centralny w USA
3/4
 1863 – ustawa o bankowości krajowej
• rezerwy w złocie
• wspólne banknoty i monety
• oddziały banków w rodzinnych stanach




1907 – „panika bankowa”
1908 – Narodowa Komisja Monetarna
1910 - spotkanie bankierów
Akt Rezerwy Federalnej
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
11
Bank centralny w USA
4/4
 1913 – System Rezerwy Federalnej
(system 12 banków centralnych)
• monopol na emisje pieniądza
• kontrola kredytu narodowego
• brak kontroli politycznej
27.04.2007 r.
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
12
Marzena Chołod
Maciej Benedyk
Bibliografia:
27.04.2007 r.
1.
Milewski R.,2002, Elementarne
zagadnienia ekonomii, PWN,
Warszawa
2.
www.nbp.pl
Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych
13