ZAJĄC Królestwo: zwierzęta Typ: strunowce Podtyp: kręgowce

ZAJĄC
Królestwo: zwierzęta
Typ: strunowce
Podtyp: kręgowce
Gromada: ssaki
Podgromada: łożyskowce
Rząd: zajęczaki
Rodzina: zającowate
Rodzaj: zając
Gatunek: zając europejski (Lepus europaeus)
Cechy charakterystyczne: uszy długie, z czarnymi zakończeniami.
Wielkość: długość ciała ok. 60 cm, ogona 10 cm, masa ciała ok. 4 kg.
Występowanie: łąki, pola, obrzeża lasów.
Pożywienie: rośliny zielne, młode pędy, kora.
Ruja: I-VIII, w roku 3-4 mioty po 1-5 młodych.
Żerujący zając ścina zębami cienkie pędy niczym nożem. Grubsze gałęzie obdziera z kory,
przy czym pozostawia charakterystyczne ukośne ślady żłobkowanych powierzchni siekaczy.
Zając zostawia tzw. czwórkowy układ tropów, w którym leżące w jednej linii mniejsze odciski
stóp przednich znajdują się za większymi śladami łap tylnych. Chcąc odpocząć w kotlince
( płytkie zagłębienie gruntu)zając zwykle najpierw kluczy – wybiera tak miejsce snu, by móc
łatwo dostrzec tropiącego go drapieżnika. Śpiąc zawsze układa się pod wiatr.
Kuliste odchody zająca (bobki) mają średnicę 15-20 mm.
JELEŃ
Królestwo: zwierzęta
Typ: strunowce
Podtyp: kręgowce
Gromada: ssaki
Podgromada: łożyskowce
Rząd: parzystokopytne
Rodzina: jeleniowate
Rodzaj: jeleń
Gatunek: jeleń europejski =jeleń szlachetny (Cervus elaphus)
Cechy charakterystyczne: ubarwienie latem czerwonobrązowe,
zimą płowoszare (młode cętkowane); na zadzie jasna plama
(tzw. lustro); samce z potężnym porożem
Wielkość: długość ciała ok. 200 cm, ogona 10 cm, masa ciała
dorosłych samic (łań) 130 kg, samców (byków) ok. 220 kg.
Występowanie: lasy, okresowo także łąki, pola.
Pożywienie: pędy, kora drzew i krzewów, trawy, rośliny niższe.
Ruja: rykowisko IX-X, w miocie 1 młode.
Poroże zrzuca zimą, latem nowy wieniec wyciera z miękkiej
skórki (scypułu). Legowiska to wygniecione w ziemi podłużne
niecki z odgrzebaną na bok ściółką.
Tropy jeleni są podobne do tropów danieli, ale ślady opuszek
stanowią tylko 1/3 długości racic. Od tropów dziczych różnią się
tym, że szpile leżą za racicami, a nie na zewnątrz od nich.
Znawca może określić nie tylko płeć, lecz również przybliżony
wiek osobnika (młode zwierzęta cechują się bardzo wyraźnym
przestępem, u starych obserwuje się tendencję do niedostępu.
SARNA
Królestwo: zwierzęta
Typ: strunowce
Podtyp: kręgowce
Gromada: ssaki
Podgromada: łożyskowce
Rząd: parzystokopytne
Rodzina: jeleniowate
Rodzaj: sarna
Gatunek: sarna Capreolus capreolus
Cechy charakterystyczne: najmniejsza przedstawicielka jeleniowatych; sylwetka wysmukła,
suknia latem ruda, zimą szarawa.
Wielkość: długość ciała ok. 120 cm, ogona 5 cm, masa ciała samic (kóz) ok. 16 kg, samców
(kozłów, rogaczy) – ok. 22 kg.
Występowanie: lasy, łąki, pola (ekotypy: leśny i polny).
Pożywienie: bardzo urozmaicone - rośliny zielne, trawy, także grzyby, owoce, i nasiona (np.
żołędzie).
Ruja: VII-VIII, miot z 1-2 młodych.
Poroże (parostki) długości do kilkunastu cm, ma zwykle trzy odnogi. Kozły zrzucają je
jesienią, rozwój nowego trwa do późnej wiosny. Rosnące poroże kozioł wyciera ze scypułu o
pnie drzew (jest to tzw. czemchanie).
Tropy sarny są podobne do tropów innych jeleniowatych, lecz znacznie mniejsze, a ponadto
węższe i bardziej zaostrzone, z opuszkami zajmującymi niemal całą długość racic.
DZIK
Królestwo: zwierzęta
Typ: strunowce
Podtyp: kręgowce
Gromada: ssaki
Podgromada: łożyskowce
Rząd: parzystokopytne
Rodzina: świniowate
Rodzaj: dzik
Gatunek: dzik Sus scrofa
Cechy charakterystyczne: sylwetka krótsza niż u świni; głowa klinowata, zakończona ryjem; uszy duże, stojące; ubarwienie
brunatne lub plamiste (warchlaki do 3. miesiąca pasiaste).
Wielkość: długość ciała ok. 130 cm, ogona 30 cm, masa ciała dorosłych samic do 100 kg, samców do 350 kg.
Występowanie: wilgotne lasy, w sezonie wegetacyjnym także łany zbóż, zakrzaczone łąki.
Pożywienie: wszystkożerny – zjada podziemne i zielone części roślin, nasiona, owady, drobne kręgowce, padlinę.
Ruja: XI-I, w miocie 2 – 8 młodych.
Legowisko – wysłane trawami i liśćmi zagłębienie w ziemi (tzw. barlóg) – dziki zakładają w młodnikach, pod osłoną gęstych
gałęzi starych świerków lub w trzcinowiskach. Często też można napotkać kąpielisko watahy w leśnej kałuży, przy czym jedno z
drzew w pobliżu służy zwierzętom do czochrania.
Tropy dzików charakteryzują się wyraźnym odbicie raciczek (inaczej szpil – czyli kopyt na palcach zewnętrznych), które są
rozstawione znacznie szerzej niż racice (kopyta dwóch palców wewnętrznych).
ŚCIEŻKI
ZNAKOWANIE REWIRU
NORY, LEGOWISKA
ŚLADY ŻEROWANIA
zająca
sarny: a) latem, b) zimą
ODCHODY
jelenia: a) latem, b) zimą
Źródło: Ohnesorge G., Scheiba B., Uhlenhaut K.: Slady i tropy zwierząt, wyd. Multico.
dzika: pozlepiane, kształt zależy od pokarmu