Spis treści - Profinfo.pl
advertisement
Spis treści Wstęp (Adam Bosiacki).............................................................. 7 Wybrana bibliografia.................................................................45 I. Prawo a natura 1. „Czystość”.............................................................................. 2. Akt prawny i jego znaczenie prawne...................................... 3. Subiektywny i obiektywny sens aktu; jego znaczenie............ 4. Norma.................................................................................... a) Norma jako schemat interpretacyjny................................. 55 56 57 58 58 b) Norma i tworzenie normy.................................................. 59 c) Obowiązywanie i zakres obowiązywania normy............... 66 d) Regulacja pozytywna i negatywna; wymagać, upoważniać, zezwalać......................................................72 e) Norma i wartość................................................................74 5. Porządek społeczny................................................................ a) Porządki społeczne ustanawiające sankcje........................ 84 84 b) Czy istnieją porządki społeczne bez sankcji?..................... 88 c) Sankcje transcendentne i immanentnie społeczne............. 90 6. Porządek prawny.................................................................... a) Prawo jako porządek zachowań człowieka........................ 93 93 b) Prawo jako porządek przymusu......................................... 96 α) Akty przymusu ustanawiane porządkiem prawnym jako sankcje.................................................................. 98 β) Monopol przymusu wspólnoty prawnej........................ 99 γ) Porządek prawny i bezpieczeństwo zbiorowe................ 101 δ) Akty przymusu niemające charakteru sankcji............... 104 ε) Minimum wolności........................................................ 107 c ) Prawo jako normatywny porządek przymusu. Wspólnota prawa i „zbójecka banda”................................ 109 d) Obowiązki prawne bez sankcji?........................................ 117 e) Niesamodzielne normy prawne......................................... 122 – 493 – Czysta teoria prawa II. Prawo i moralność 7. Normy moralne jako normy społeczne................................. 8. Moralność jako regulacja zachowania wewnętrznego.......... 9. Moralność jako porządek pozytywny bez charakteru przymusu............................................................................. 10. Prawo jako część moralności................................................ 11. Względność wartości moralnej............................................. 12. Rozdział prawa od moralności............................................. 13. Usprawiedliwienie prawa moralnością................................. 127 129 132 133 134 137 139 III. Prawo a nauka 14. Normy prawne jako przedmiot nauk prawnych.................... 15. Statyczna i dynamiczna teoria prawa................................... 16. Norma prawna i wypowiedź prawa...................................... 17. Nauka o przyczynach i nauka o normach.............................. 18. Przyczynowość i zarachowanie; prawo naturalne i prawo stanowione.............................................................. 19. Zasada zarachowania w myśleniu ludów pierwotnych......... 20. Powstanie zasady przyczynowości z zasady rewanżu........... 21. Nauka społeczna przyczynowa i normatywna...................... 22. Różnice między zasadą przyczynowości a zasadą zarachowania....................................................................... 23. Problem wolnej woli............................................................. 24. Inne fakty niż zachowanie człowieka. Treść norm społecznych.......................................................................... 25. Normy kategoryczne............................................................ 26. Zaprzeczenie powinności; prawo jako „ideologia”............... 142 142 143 149 151 159 162 163 168 170 182 184 186 IV. Statyka prawa 27. Sankcja: Niesprawiedliwość i konsekwencja niesprawiedliwości............................................................... a) Sankcje prawa narodowego i międzynarodowego............. 193 193 b) Niesprawiedliwość (czyn przestępczy) nie jako negacja, ale jako warunek prawa.................................................... 196 28. Obowiązek prawny i odpowiedzialność...............................201 a) Obowiązek prawny i sankcja.............................................201 b) Obowiązek prawny a powinność.......................................204 c) Odpowiedzialność cywilna................................................207 – 494 – Czysta teoria prawa d) Odpowiedzialność indywidualna i zbiorowa.....................209 e) Zawinienie i odpowiedzialność cywilna za skutek.............210 f) Obowiązek wyrównania....................................................212 g) Odpowiedzialność zbiorowa jako odpowiedzialność za skutek...........................................................................214 29. Prawo podmiotowe: uprawnienie i upoważnienie................214 a) Prawo i obowiązek.............................................................214 b) Prawa osobiste i prawa rzeczowe.......................................220 c) Prawo podmiotowe jako interes chroniony prawem...........223 d) Prawo podmiotowe jako władztwo prawne.......................224 e) Prawo podmiotowe jako zgoda pozytywna (administracyjna).............................................................229 f) Prawa polityczne...............................................................230 30. Zdolność do działania ze skutkiem prawnym; kompetencja; kompetencja organu (Organschaft).......................................238 a) Zdolność do działania ze skutkiem prawnym....................238 b) Kompetencja......................................................................242 c) Kompetencja organu (Organschaft)....................................243 31. Zdolność prawna; przedstawicielstwo..................................253 32. Stosunek prawny..................................................................261 33. Podmiot prawa – osoba........................................................267 a) Podmiot prawa..................................................................267 b) Osoba: osoba fizyczna.......................................................271 c) Osoba prawna (korporacja)...............................................274 d) Osoba prawna jako działający podmiot ............................276 e) Osoba prawna jako podmiot obowiązków i praw...............278 α) Obowiązki osoby prawnej.............................................280 β) Odpowiedzialność osoby prawnej.................................287 γ) Prawa osoby prawnej....................................................289 f) Osoba prawna jako pojęcie pomocnicze nauki prawa........292 g) Zniesienie dualizmu prawa w znaczeniu obiektywnym i prawa w znaczeniu subiektywnym .................................293 V. Dynamika prawa 34. Podstawa obowiązywania porządku normatywnego: norma podstawowa..............................................................295 – 495 – Czysta teoria prawa a) Znaczenie pytania o podstawę obowiązywania.................295 b) Zasada statyczna i dynamiczna.........................................297 c) Podstawa obowiązywania porządku prawnego................. 300 d) Norma podstawowa jako założenie transcendentalno-logiczne................................................ 305 e) Logiczna jedność porządku prawnego; konflikty norm..... 311 f) Legalność i efektywność.................................................... 316 g) Obowiązywanie i skuteczność........................................... 318 h) Norma podstawowa prawa międzynarodowego................ 326 i) Teoria normy podstawowej i nauki prawa naturalnego...... 329 j) Norma podstawowa prawa naturalnego............................. 333 35. Segmentowa budowa porządku prawnego........................... a) Konstytucja....................................................................... 335 335 b) Ustawodawstwo i zwyczaj................................................. 338 c) Ustawa a rozporządzenie................................................... 344 d) Prawo materialne i formalne............................................. 345 e) Tak zwane „źródła prawa”................................................. 348 f) Tworzenie prawa, stosowanie prawa i przestrzeganie prawa................................................................................ 349 g) Orzecznictwo.................................................................... 352 α) Konstytutywny charakter orzeczenia sędziowskiego.... 352 β) Stosunek między orzeczeniem sędziowskim a generalną normą prawną, która ma zostać zastosowana................................................................. 359 γ) Tak zwane „luki” prawne.............................................. 363 δ) Wytworzenie generalnych norm prawnych przez sądy: sędzia jako ustawodawca; elastyczność prawa i pewność prawna......................................................... 368 h) Czynność prawna.............................................................. 375 α) Czynność prawna jako prawotwórczy stan faktyczny... 375 β) Umowa......................................................................... 378 i) Administracja..................................................................... 382 j) Konflikt pomiędzy normami różnych stopni...................... 388 α) „Sprzeczne z ustawą” rozstrzygnięcie sędziowskie....... 388 β) Ustawa „sprzeczna z konstytucją”................................. 393 k) Nieważność i usuwalność.................................................. 399 – 496 – Czysta teoria prawa VI. Prawo i państwo 36. Forma prawa i forma państwa..............................................402 37. Prawo publiczne i prywatne..................................................403 38. Ideologiczny charakter dualizmu prawa publicznego i prywatnego........................................................................404 39. Tradycyjny dualizm państwa i prawa...................................408 40. Funkcja ideologiczna dualizmu państwa i prawa.................409 41. Tożsamość państwa i prawa.................................................409 a) Państwo jako porządek prawny.........................................409 b) Państwo jako osoba prawna..............................................415 α) Państwo jako działający podmiot: organ państwa........415 β) Reprezentacja...............................................................425 γ) Państwo jako podmiot obowiązków i praw...................428 α1 ) Obowiązki państwa: obowiązek państwa i bezprawie państwowe; odpowiedzialność państwa......................429 β1 ) Prawa państwa............................................................436 c) Tak zwane samozobowiązanie państwa; państwo prawne (Rechtsstaat).....................................................................440 d) Centralizacja i decentralizacja..........................................441 e) Rozwiązanie dualizmu prawa i państwa............................446 VII. Państwo i prawo międzynarodowe 42. Istota prawa międzynarodowego.........................................449 a) Natura prawa międzynarodowego....................................449 b) Prawo międzynarodowe jako pierwotny porządek prawny..............................................................................452 c) Budowa stopniowa prawa międzynarodowego..................453 d) Tylko bezpośrednie zobowiązanie i uprawnienie przez prawo międzynarodowe..........................................454 43. Prawo międzynarodowe a prawo państwowe.......................458 a) Jedność prawa międzynarodowego z prawem państwowym....................................................................458 b) Brak konfliktu między prawem międzynarodowym a prawem państwowym....................................................461 c) Wzajemny stosunek dwóch systemów norm......................463 d) Nieuniknioność konstrukcji monistycznej.........................464 – 497 – Czysta teoria prawa α) Uznanie prawa międzynarodowego przez pojedyncze państwo: prymat państwowego porządku prawnego...464 β) Prymat porządku prawa międzynarodowego...............468 γ) Różnica między obydwiema konstrukcjami monistycznymi.............................................................472 44. Prawny punkt widzenia i światopogląd................................478 VIII. Interpretacja 45. Istota interpretacji. Wykładnia autentyczna i nieautentyczna...................................................................482 a) Względna niedookreśloność aktu stosującego prawo.........483 b) Zamierzona niedookreśloność aktu ..................................483 c) Niezamierzona niedookreśloność aktu stosującego prawo484 d) Prawo stosowane ramowo z wieloma możliwościami zastosowania....................................................................485 e) Tak zwane metody interpretacji.........................................486 46. Interpretacja jako akt poznania lub akt woli.........................487 47. Interpretacja nauki prawa.....................................................490
