Tektonika - Katarzyna Mijakowska
advertisement
Tektonika płyt: główny proces geodynamiczny •Konwekcja •Tektonika płyt – idea •Rodzaje granic płyt •Strefy rozrostu -ryftu •Subdukcja •Strefy subdukcji wokół Pacyfiku •Ruch płyty indyjskiej • Powstawanie Tybetu •Uskok transformujący •Plamy gorąca •Hawaje •Spory i wątpliwości źródła: http://pl.wikipedia.org/wiki/Tektonika Konwekcja : naturalny silnik Konwekcja jest jednym z przykładów silnika cieplnego w którym energia cieplna zostaje zamieniona na energię ruchu materii. Konwekcję obserwujemy w atmosferze, wodzie i we wnętrzu Ziemi. Aby konwekcja mogła się pojawić musimy mieć ciecz ogrzewaną od dołu i chłodzoną od góry. Ponieważ ciepła materia ma mniejszą gęstość więc zgodnie z prawem wyporu unosi się do góry. Podobnie zimna ciecz opada w dół. Tworzy się w ten sposób zamknięty przepływ (tzw. komórka konwekcyjna). Ruch do góry gorącej cieczy Ruch w dół chłodnej cieczy Przykłady konwekcji Tektoniczne efekty konwekcji Poniżej pokazano dwa typowe efekty prądów konwekcyjnych. Powyżej wznoszących prądów konwekcyjnych następuje rozerwanie skorupy i tworzy się rów tektoniczny lub znany z Ziemi tzw. rozrost dna oceanicznego (spreading) połączony z ruchem kontynentów. Nad prądami opadającymi obserwuje się ściskanie skorupy powodujące powstanie uskoków i nasunięć lub znanej na Ziemi tzw. subdukcji, czyli zagłębiania się skorupy w płaszczu. Na Ziemi spreading występuje w strefach grzbietów oceanicznych, zaś subdukcja w strefie rowów oceanicznych. Skorupa ziemska pęka jak skorupka jajka Płyty litosfery Rodzaje granic płyt Strefy trzęsień ziemi Tektonika płyt Strefy rozrostu dna oceanicznego Grzbiety śródoceaniczne Życie wokół strefy rozrostu Islandia: ryft oceaniczny na lądzie Islandia: wulkan Vestmannaeyjar, Iceland Kontynentalna strefa rozrostu Wulkan Erta Ale i Oldoinyo Lengai we Wschodnioafrykańskim Rowie Tektonicznym Subdukcja: zagłębianie się płyt w płaszczu Ziemi: 3 przypadki Strefy subdukcji wokół Pacyfiku; tzw. pierścień ogniowy Strefa subdukcji. Andy Ruch płyty indyjskiej . Wypiętrzanie Tybetu i Himalajów wskutek subdukcji płyty indyjskiej pod eurazjatycką Uskoki transformacyjne Uskok Św. Andrzeja w Kalifornii Uskok transformujący San Andreas: przykład ruchu równoległego płyt Plamy gorąca Dno Pacyfiku i ślady plam gorących Fizyczny model plam gorących Mauna Loa – wulkan na Hawajach Hawaje zbudowane są z materii pochodzącej z dna ziemskiego płaszcza. Na zdjęciu: lawa wypływająca z wulkanu Kilauea Fot. TONY CHENG AP TONY CHENG AP Najważniejsze plamy gorące na Ziemi Spory i wątpliwości Od prawie 100 lat geolodzy spierają się o to, co jest przyczyną ruchu kontynentów. Jedna z teorii mówi, że wnętrze Ziemi zachowuje się jak wrząca zupa, druga - że puchnie jak nadmuchiwany balon. Teoria ekspansji Ziemi Ruch kontynentów jest pozorny i wynika ze stopniowego powiększania się Ziemi. W miejscach pęknięć dochodzi do wylewów lawy, która zastyga, tworząc nową skorupę. Zjawisko subdukcji nie istnieje, choć skorupa oceaniczna ulega niszczeniu w wyniku pękania na wielkie bloki i tonięcia w rozgrzanym, rozrzedzonym płaszczu. Góry mogą powstawać w wyniku dostosowywania sztywnej skorupy kontynentalnej do malejącej krzywizny globu albo okresowego wypiętrzania niektórych rejonów skorupy kontynentalnej ponad strumieniami gorącej materii napływającej z głębi Ziemi.
