Scenariusz lekcji wychowawczej - ENERGA

TEMAT: „Prąd ma głos”
Scenariusz lekcji wychowawczej
CELE LEKCJI:
CELE OGÓLNE:

Rozwijanie wiedzy uczniów na temat bezpiecznego użytkowania urządzeń
elektrycznych.

Wzmacnianie świadomości młodzieży dotyczącej obecności prądu w otoczeniu, oraz
właściwego obcowania i współpracowania z nim.

Promowanie i kształtowanie postaw ostrożności, rozsądku, asertywności, oszczędności.
CELE OPERACYJNE:
Po lekcji uczniowie:

Rozwiną świadomość rzeczywistego istnienia niewidzialnego, niesłyszalnego prądu w
otoczeniu zarówno najbliższym (domowym), jak i na dworze.

Rozwiną wiedzę dotyczącą bezpiecznego użytkowania urządzeń elektrycznych i
korzystania z energii elektrycznej.

Wzmocnią wewnętrzną odpowiedzialność za przestrzeganie norm i zasad dotyczących
w/w sfer.

Przystąpią do promowania nabytej wiedzy wśród najbliższych, rodziny, znajomych,
kolegów, koleżanek.

Będą rezygnowali z ze szpanowania, ryzykanctwa, z zachowań nierozsądnych.

Wzmocnią pozytywną samooceną i umiejętność asertywnego zachowania, odmowy
udziału w niebezpiecznych sytuacjach, zabawach.

Wzmocnią odwagę szerzenia wiedzy na temat bezpiecznego korzystania z prądu.

Poszerzą umiejętność patrzenia na świat, przewidywania, oglądu sytuacji, myślenia
twórczego.

Rozwiną poczucie odpowiedzialności za życie i zdrowie swoje i innych.
CELE TOWARZYSZĄCE PROCESOWI MERYTORYCZNEMU:

Rozwijanie integracji klasy.

Wzmacnianie umiejętności współpracy w grupie.

Wzmacnianie szans na pozytywne zaprezentowanie się i wykazanie się każdego ucznia.
METODY I FORMY PROWADZENIA LEKCJI:
- aktywizujący mini- wykład,
- burza mózgów,
- scenka,
- praca w grupach,
- zabawa aktywizująca,
- pytania otwarte,
- dyskusja,
- eksperyment.t
1
POMOCE:
- - karteczki, długopisy,
- - arkusz, mazak,
- - kapelusz,
- - peleryna,
- - dyktafon lub magnetofon,
- -kaseta magnetofonowa z nagranym mini- wykładem,
- -ulotki edukacyjne.
CZAS TRWANIA: 1 godzina lekcyjna
PRZEBIEG LEKCJI
1. Powitanie uczniów.
2. Zreorganizowanie przestrzeni. Ułożenie krzeseł w krąg.
Forma kręgu jest bardzo korzystna w prowadzeniu szczególnie lekcji wychowawczych, dzięki
niej nauczyciel może nawiązać lepszy kontakt z klasą, jak i uczniowie ze sobą. Każdy uczeń
ma równorzędną pozycję. Zajęcia w kręgu wzmacniają integrację zespołu klasowego, dają
szansę włączenia i zaktywizowania wszystkich uczniów.
3. Zabawa aktywizująca: „Iskierka”.
„Iskierka”została zaczerpnięta z: M. Machałek, K. Ułanek, Program profilaktyki uzależnień,
Polubić siebie.
Wszyscy wstajemy i chwytamy się za ręce. Nauczyciel mówi: Za chwilę uścisnę dłoń osoby
po mojej lewej lub prawej stronie. Wówczas ta osoba uściśnie, przekaże iskierkę kolejnemu
koledze lub koleżance. Tamta osoba- następnej. Przekazujemy sobie powitalną iskierkę w
milczeniu, aż dojdzie do osoby prowadzącej, która ten fakt komunikuje, np. Brawo, powitanie
udało się!
Przewidywany czas realizacji punktów 1-3: 6 minut.
4. Nauczyciel przedstawia temat oraz ogólne cele lekcji:
Powitalna zabawa pod symboliczną nazwą „Iskierka” wprowadziła nas w tematykę dzisiejszej
lekcji.
Będziemy dziś mówili o prądzie, o tym jak z nim zgodnie, mądrze współpracować,
wykorzystywać energię elektryczną w sposób bezpieczny.
5. Eksperyment: Kubek.
Pomoce: kubek nieprzezroczysty, widelczyk do ciasta.
Niniejszy eksperyment na podstawie wykonanego przez p. Marię Król- Fijewską w: „Pani
Jola zmienia swoje życie”. Pakiet 2 kaset, Telewizja Polska S.A. MEN 1998
Czynności nauczyciela:
Nauczyciel mówi: Na początku zajęć mam pytanie: „Co to jest” i pokazuje kubek (oczywiście
nieprzezroczysty) z włożonym małym widelczykiem do ciasta. Początkowo pytanie może
wzbudzić zdziwienie klasy, śmiech. Oczywiste- jest to kubek z łyżeczką- zazwyczaj padają
odpowiedzi.
2
Wyjmujemy wówczas z kubka widelczyk i mówimy: Zazwyczaj w kubku znajduje się
łyżeczka i mamy prawo mieć takie nastawienie. Ale tutaj jest inaczej. Ten eksperyment
pokazał nam, że warto mieć pozytywne, otwarte nastawienie wobec rzeczy, spraw, wiedzy,
która wydaje nam się oczywista
i znana. Dlatego zachęcam Was i proszę o otwartość i uwagę podczas tej lekcji, choć być
może w pierwszej chwili wiele osób pomyślało: „Czego możemy dowiedzieć się o prądzie,
przecież tyle wiemy. To oczywiste, jak się z prądem obchodzić.”
Otwórzcie swój umysł na informacje, dane, wiedzę.
Czas realizacji punktów4-5: 5 minut.
6. Burza mózgów: Gdzie jest prąd?
Czynności nauczyciela:
Nauczyciel rozdaje uczniom po 3 karteczki dla każdego oraz kredki, ołówki, długopisy.
Wykonamy burzę mózgów. Napiszcie na karteczkach (anonimowo), gdzie możemy spotkać
prąd.
Czynności uczniów: Piszą swoje odpowiedzi.
Nauczyciel prosi uczniów o wrzucenie kartek z odpowiedziami do kapelusza.
Stawia na środku kręgu krzesło, na nim kapelusz, osłania krzesło peleryną. Tworzy postać –
Prąd.
7. Tworzenie z karteczek kręgu dookoła krzesła. Nazwy powtarzające się układamy jedną
pod drugą.
Przewidywane odpowiedzi: np.: kabel, komputer, telewizor, elektrownia, tetefon, kuchenka
elektryczna, mikrofalowa, żelazko, linie wysokiego napięcia, tramwaje, pociągi elektryczne,
suszarka, radio, DVD, video, drukarka, czajnik elektryczny, żyrandol, lampka nocna.
Nauczyciel odczytuje nazwy.
8. Zadaje pytanie otwarte: Jakie obszary występowania prądu i jego specyfikę możemy
wyodrębnić?
DYSKUSJA.
Na jednym arkuszu zapisujemy PROPOZYCJE.
Na drugim arkuszu wyodrębniamy obszary:
- pomieszczenia zamknięte: dom, praca
- tereny otwarte
- zjawisko urządzeń bezprzewodowych
Czas realizacji punktów
9. Mini- wykład. Ostrożnie z prądem!
Do wygłoszenia wykładu proponuję przygotowanie nagrania magnetofonowego. Dyktafon
lub mały magnetofon można włożyć pod kapelusz, tak, aby stworzyć nastrój i spotęgować
wrażenie, że są to słowa, które wypowiada prąd. Ważne, aby wykład wygłosił męski
głos(tożsamość rodzaju) w sposób ciekawy, modulowany, wcielając się w rolę aktora.
3
Jeśli nie uda się przygotować nagrania, nauczyciel może odczytać wykład jako : List od
prądu.
Witam!
To ja, prąd. Zamknijcie na chwilę oczy i wyobraźcie sobie, że mnie nie ma. Z powodu awarii
nie działają wszystkie urządzenia, nie ma światła, nie funkcjonują telefony komórkowe. Co
myślicie? Jak się czujecie? Taka wizja jest zapewne trudna do przyjęcia. Postęp techniczny,
także w sferach związanych
z energią elektryczną, gna w bardzo szybkim tempie. Ludzie przyzwyczaili się, że włączają
światło, pralka pierze, oglądamy telewizję, video, podróżujemy w Internecie, czajnik
elektryczny w 3 minutki gotuje wodę. Tysiące urządzeń małych i wielkich działa na prąd.
Dzięki energii elektrycznej jakość życia człowieka podniosła się ogromnie. Jestem wokół
Was. W domu, w szkole, w pracy. W lesie, wśród pól, nad morzem. Może nawet trochę o
mnie zapominacie, koncentrując się na czynnościach, efektach, urządzeniach. One istnieją.
Czajnik, telefon możemy słyszeć, dotknąć. Użytkujecie mnie w sposób
automatyczny.
To prawda, że jestem po to, aby ludziom służyć. Ale potrzebna jest obopólna współpraca.
Cierpnie mi izolacja, kiedy widzę, z jakim brakiem rozsądku i nieuwagą ludzie korzystają z
mojej dobroci, oferty, pomocy. Robią sto rzeczy naraz, ignorują podstawowe zasady
bezpieczeństwa. Coraz więcej roztrzepania i ryzykanctwa, a mniej koncentracji,
przewidywania.
Wiem, że słowo „ostrożnie” nie jest dziś zbyt modne. Wielka szkoda. To bardzo cenne hasło
i marzę, aby ludzie je docenili. Drodzy uczniowie! Ostrożność to rozsądek, ograniczone
zaufanie do siebie, swoich możliwości i innych, także do urządzeń. Ostrożność to mądrość,
dbanie o bezpieczeństwo, słuchanie dobrych rad, przestrzeganie norm, zasad, reguł. One nie
zabierają wolności, one ją ustanawiają. Czym byłaby rzeka, gdyby nie jej koryto i granice,
dzięki nim istnieje. Inaczej rozlałaby się i przeistoczyła w niszczącą powódź. Ograniczenie
staje się wskazówką, wytyczną, podstawą istnienia. Nie dajcie się nabrać na brawurę, igranie
z prądem, pseudo- odwagę.
Unikajcie sytuacji niebezpiecznych i podejrzanych, w domu, jak i na dworze.
Odmawiajcie udziału w nich. Mówcie „nie”. „Nie idę tam, nie biorę w tym udziału”, „Nie
podoba mi się to”, „Widzę, że jest tu niebezpiecznie”.
Przygotowałem dla Was kilka ważnych wskazówek. Potraktujcie je jako list ode mnie i
weźcie je sobie do serca i umysłu. Przestrzegajcie ich, bo są ważne, dobre, prawdziwe.
Przyjmijcie je jako swoje zasady, normy, które akceptujecie i decydujecie się na nie.
Szanujcie te zasady. Nie dlatego, że zostało Wam nakazane, narzucone. Nie traktujcie moich
słów jako teoretycznego moralizatorskiego wykładu, bo nim nie są. Zależy mi na ludzkim
zdrowiu i życiu. Po to człowiekowi służę.
10. Zapoznanie się z ulotką edukacyjną.
Nauczyciel wyłącza dyktafon. Rozdaje uczniom przygotowane materiały w formie
edukacyjnej ulotki pt.: „Zasady bezpiecznego użytkowania prądu”.
4
Materiał pomocniczy: Wzór ulotki:
„Zasady bezpiecznego użytkowania prądu”.

Pamiętaj!!! Prąd i woda to niezgoda!!!

Nigdy nie używaj urządzeń elektrycznych mokrymi, wilgotnymi rękami ani stojąc
na mokrej, wilgotnej podłodze, także w mokrym obuwiu, ani w pobliżu źródła
wody- np. płynąca woda z kranu, prysznica.
Przebywając w wannie nigdy nie wolno korzystać ze sprzętów na prąd, suszarki,
telefonu.
Wszelkie naprawy, także wymianę żarówek, można wykonywać tylko przy
wyłączonym sprzęcie z sieci.
Nie wyjmować wtyczki z gniazdka przez pociągnięcie za sznur.
Należy bardzo uważać na bezpieczeństwo dzieci. Odstawiać sprzęty w bezpieczne
miejsce, poza zasięgiem dziecka, zabezpieczać kontakty (w sprzedaży są specjalne
zaślepki do kontaktów). Należy od maleńkości wdrażać zasadę, że sprzęty na prąd
nie służą do zabawy.
Przestrzegać, aby odbiorniki, sznury, wtyczki, gniazdka, wyłączniki były w
nienagannym stanie. Nie korzystać z poprzecieranych sznurów, uszkodzonych
wtyczek.
Unikać w czasie prasowania rozmów telefonicznych oraz opuszczania
pomieszczenia, w którym załączone jest żelazko. Żelazka nie odstawiać na desce do
prasowania, stoliku, ale na specjalnej podstawce.
Po użyciu wyłączyć sprzęt z sieci, upewnić się. Wyłączając sprzęt warto opracować
sobie własny, pomocny rytuał, gest, zakotwiczający zapamiętanie czynności,
sprzyjający koncentracji uwagi. Jest to szczególnie ważne, kiedy wykonywaliśmy
więcej czynności na raz.
Przykład: Wyłączając żelazko, można to jeszcze zwerbalizować-Wyłączam żelazko,
żelazko wyłączone, dodając gest, np. pstryknięcie palcami.
Żaden abażur nie powinien dotykać żarówki, muszą być one dostosowane do mocy
żarówki. Nie wolno osłaniać żarówek materiałem bibułą, papierem.









NA TERENIE OTWARTYM

Przebywając na terenie otwartym, m.in.: lasy, parki, pola, drogi, działki należy
zachować ostrożność i uwagę. W czasie burzy, wichrów, przy upałach często dochodzi
do uszkodzeń izolatorów, zerwania lub obniżenia się przewodów linii napowietrznych.

Jeżeli zauważysz zerwany lub zwisający przewód- jak najszybciej powiadom o tym
Pogotowie Energetyczne tel. 991lub Policję 997. Omijaj je z daleka, nie dotykaj.

Nie dotykaj urządzeń elektrycznych, np. stacji transformatorowych, złącz kablowych,
szafek rozdzielczych.

Nie wolno wchodzić na słupy i konstrukcje urządzeń elektroenergetycznych.

Przestrzegaj tych zasad i ucz ich innych.

Pamiętaj! Ostrożność to odwaga i mądrość! Może uratować Twoje i innych osób
zdrowie i życie!!!
Każdy uczeń otrzymuje ulotkę.
5
Nauczyciel odczytuje tytuł, a uczniowie po jednej kolejnej zasadzie.
Nauczyciel proponuje dwie minuty autorefleksji nad zbiorem wskazówek w zupełnej ciszy i
stoperem odmierza czas.
Czas realizacji punktu 10: 7 minut.
Minęło ok. 30 minut lekcji.
11. Praca w grupach. Utrwalanie nabytych wiadomości.
Zadanie w 3 losowo dobranych grupach.
Nauczyciel prosi, aby uczniowie odliczyli kolejno od 1 do trzech. Jedynki grupują się w
jednym miejscu, dwójki w drugim, itd. Każda grupa otrzymuje kartkę z zadaniem do
przygotowania.
Grupa 1. Odegraj scenkę, w której grupa młodzieży spacerując po lesie, widzi zwisający,
uszkodzony przewód i reaguje w prawidłowy sposób.
Grupa 2. Koleżanka chce sobie kupić abażur. Na co powinna zwrócić uwagę?
Grupa 3. Na co należy zwrócić uwagę w przystosowaniu bezpieczeństwa domu (w związku z
użytkowaniem prądu) ,w rodzinach, gdzie są małe dzieci. Proszę odegrać fragment audycji
telewizyjnej, np. wywiad.
Zapowiadamy, że każda grupa ma 2 minuty(czas wspólny dla wszystkich) na przygotowanie i
2 minuty na prezentację zadania.
Materiał pomocniczy: 3 kartki z opisem zadań dla poszczególnych grup.
Realizacja zadania: 8 minut
12. Runda: Dzielenie się refleksjami. Nauczyciel prosi, aby każdy uczeń powiedział, jak czuł
się na zajęciach, co było dla niego ważne.
Czas realizacji: 5 minut.
13. Zakończenie lekcji. Zadanie domowe.
Czas: 2 minuty
Proponuję konkurs literacki- zadanie – pisemną wypowiedź literacką dla chętnych, promującą
bezpieczne użytkowanie prądu. Forma dowolna-opowiadanie, wiersz, reportaż, kartka z
pamiętnika.
Zachęcam, aby nauczyciel prowadzący powyższą lekcję wcześniej nawiązał współpracę z
nauczycielem języka polskiego, aby umożliwić uczniom uzyskanie oceny lub „plusa” za
napisanie pracy.
Termin tydzień. Za dwa, ewentualnie trzy tygodnie na lekcji warto podsumować konkurs.
Oprócz wspierającej oceny, liczy się tu również wymiar aktywności ucznia warto
przygotować symboliczny dyplom za udział w konkursie.
Uwaga: Jest to bardzo dobra forma szansy na uzyskanie, doświadczenie sukcesu dla uczniów,
którzy mają trudności w nauce, wzmocnienie pozycji w grupie oraz samooceny. Również w
znaczny sposób utrwala wiedzę dotyczącą poruszanej problematyki.
6
Na klasowej gazetce warto przygotować tematyczną ekspozycję. W tym przypadku można
również zaproponować w porozumieniu z nauczycielem sztuki równoległy konkurs
plastyczny dotyczący promowania właściwego korzystania z energii elektrycznej. (Również z
możliwością dodatkowej oceny). Prace plastyczne mogą wówczas ozdobić klasową gazetkę,
tworząc galerię.
BIBLIOGRAFIA:
1. Strona internetowa www.mojaenergia.pl
2. Ulotka promująca właściwe postępowanie z urządzeniami elektrycznymi- Zakład
Energetyczny Jelenia Góra S.A.
3. Leszek Gaszczyński, Z prądem i o prądzie, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza,
Warszawa 1981
Scenariusz lekcji opracowała: Agnieszka Konopska
Agnieszka Konopska
psycholog
Nazwa szkoły: Gimnazjum nr 1 w Lubaniu
Adres szkoły: 59- 800 Lubań, ul. Skalnicza 3
adres domowy: 59-800 Lubań
ul. Esperantystów 25a/14
7