Plan realizacji programu nauczania „Wychowanie do życia w

Plan realizacji programu nauczania
„Wychowanie do życia w rodzinie”
Klasa I
Temat
Cele i treści
( zgodne z podstawą programową dla gimnazjum)
1. Czas adolescencji – okresem burzliwych przemian i procesów
zachodzących Podręcznik, ćwiczenia i inne pomoce dydaktyczne
– ich przydatność w pracy na lekcjach w organizmie młodego
człowieka
1. Wychowanie do życia w rodzinie
w nauczaniu szkolnym
2. Celowość tych przemian w perspektywie człowieka dojrzałego,
który w życiu dorosłym się najczęściej na założenie rodziny.
3. Potrzeba przygotowania się do podjęcia ważnych życiowych ról:
męża, żony, ojca, matki. Udział rodziny i szkoły w tym
przygotowaniu.
4. Oczekiwania uczniów związane z zajęciami WdŻwR.
5. Pytania i wątpliwości oraz potrzeby uczniów; możliwości
pomocy w szkole i poza nią.
6. Tematyka zajęć zaplanowana w klasie I, liczba godzin, sposoby
realizacji zajęć oraz gratyfikacji za aktywność i pracę na
zajęciach WdŻwR.
7. Podręcznik, ćwiczenia i inne pomoce dydaktyczne – ich
przydatność w pracy na lekcjach
1. Dom rodzinny szkołą właściwej komunikacji:
2. O sprawną komunikację w
rodzinie
2. Zasady dobrej komunikacji w rodzinie (wg F. Fischalecka)
3. Miłość rodziców, troska o dzieci i życiowe doświadczenie
dorosłych – wartości, które warto wziąć pod uwagę
1. Potrzeby człowieka: elementarne, wyższe i najwyższe
(„piramida potrzeb” wg E. Sujak)
2. Rozróżnienie rodzajów uczuć swoich i innych ludzi.
3. Moje potrzeby i uczucia
3. Obawy i lęki, które utrudniają działanie i budzą poczucie
bezpieczeństwa
4. Możliwości pomocy: poradnictwo młodzieżowe, telefony
zaufania
1. Tempo życia i rozwoju cywilizacyjnego pogłębia różnice
międzypokoleniowe.
2.Potrzeba uczenia się rozwiązywania konfliktów
3. Pozytywne (wzmacniające więzi) i negatywne (osłabiające
więzi) sposoby rozwiązywania konfliktów
4. Więzi rodzinne i konflikty
międzypokoleniowe
4. Propozycja „sześciu kroków” T. Gordona – modelowe
rozwiązywanie sytuacji konfliktowych
5. Wzmacnianie więzi rodzinnych przez rozwijanie poczucia
bezpieczeństwa, akceptację, zaufanie, budowanie świata wartości,
właściwą komunikację i odpowiedzialne decyzje
1. Powody powstawania rodzin niepełnych.
2.Problemy emigracji zarobkowej i eurosieroctwa.
3. Sytuacja dzieci, które nie mają wpływu na decyzje rodziców.
5. Rodzina niepełna. Poradnictwo
młodzieżowe i rodzinne
4. Budowanie „czynników ochronnych”, gdy rodzina jest
niepełna.
5. Możliwości pomocy w sytuacjach trudnych i informacje o
sposobach dotarcia do odpowiednich placówek i specjalistów.
6. Kryteria dojrzałości człowieka
1. Złożoność człowieka: zmysły, uczucia, intelekt (rozum), wola i
duchowość.
2. Kryteria dojrzałości biologicznej, psychicznej, intelektualnej,
moralnej, duchowej, społecznej i prawnej
3. Samowychowanie jako niezbędny element osiągania
dojrzałości w powyższych płaszczyznach.
1. Hormonalna regulacja procesów rozrodczych.
7. Przejawy dojrzałości
biologicznego dziewcząt
2. Charakterystyczne zmiany zachodzące w organizmie
dziewczyny w okresie pokwitania.
3. Krótka prezentacja zmian zachodzących w organizmie
dojrzewającego chłopca.
1. Hormonalna regulacja procesów rozrodczych.
8. Przejawy dojrzałości
biologicznego chłopców
2. Charakterystyczne zmiany zachodzące w organizmie chłopca w
okresie pokwitania, ich funkcje w perspektywie ojcostwa.
3. Krótka prezentacja zmian zachodzących w organizmie
dojrzewającej dziewczyny i ich celowość
9. Problemy okresu dojrzewania
1. Typowe problemy dziewcząt w okresie adolescencji: labilność
emocjonalna, kłopoty z akceptacją swojego wyglądu, anoreksja i
bulimia, głód „miłości”, bezkrytyczne uleganie modzie.
2. Poszukiwanie możliwych rozwiązań i dróg wyjścia z trudnych
sytuacji.
3. Poradnie, telefony zaufania, stowarzyszenia i organizacje, w
których nastolatek może otrzymać poradę i pomoc.
1. Typowe problemy chłopców w okresie adolescencji: napięcie
seksualne, mimowolne erekcje, masturbacje, frustracje i agresja,
konflikt pokoleń, brak uznania dl autorytetów, fałszywe pojęta
wolność
10. Problemy okresu dojrzewania
2. Poszukiwanie możliwych rozwiązań i dróg wyjścia z trudnych
sytuacji.
3. Poradnie, telefony zaufania, stowarzyszenia i organizacje, w
których nastolatek może otrzymać poradę i pomoc.
1. Biologiczna determinacja płci i klasyfikacja na płeć:
chromosomalna, hormonalna, genitalna, somatyczna, psychiczna i
społeczna.
2. Funkcje płciowości: podmiotowa, więziotwórcza, znaczeniowa
i prokreacyjna.
11. Rozwój psychoseksualny
człowieka
3. Rozwój psychoseksualny dziewcząt i chłopców.
4. Ojciec i matka jako wzorzec męskości i kobiecości dla swoich
dzieci.
5. Wpływ środowiska rodzinnego na umiejętność komunikowania
uczuć.
6. Znaczenie wychowania seksualnego w rodzinie.
1. Biologiczna determinacja płci i klasyfikacja na płeć:
chromosomalna, hormonalna, genitalna, somatyczna, psychiczna i
społeczna.
2. Funkcje płciowości: podmiotowa, więziotwórcza, znaczeniowa
i prokreacyjna.
3. Rozwój psychoseksualny dziewcząt i chłopców.
12. Rozwój psychoseksualny
człowieka
4. Ojciec i matka jako wzorzec męskości i kobiecości dla swoich
dzieci.
5. Wpływ środowiska rodzinnego na umiejętność komunikowania
uczuć.
6. Znaczenie wychowania seksualnego w rodzinie.
1. Próba zdefiniowania miłości, jej istoty i odmian.
2. Zakochanie a miłość.
13. Pierwsza miłość
3. Od przyjaźni do miłości.
4. Różnice w przeżywaniu miłości między chłopcem a
dziewczyną.
5. Miłość platoniczna.
1. Funkcjonowanie mózgu w odniesieniu do procesów
związanych z płciowością człowieka; rola kory mózgowej i
ośrodków podkorowych.
2. Płciowość człowieka i jej przejawy: napięcie seksualne,
podniecenie i działanie seksualne.
3. Trudności przeżywane w związku z dojrzewaniem płciowym
(chłopiec: panowanie nad popędem seksualnym; dziewczyna:
panowanie nad emocjami).
14. Presja seksualna
4. Sytuacje, w których może dojść do wymuszenia współżycia
seksualnego.
5. Mylące sygnały, które dziewczęta świadomie bądź
podświadomie wysyłają do chłopców, a które oni odbierają jako
zachęta do współżycia seksualnego.
6. Moda na dyskotekowy seks i zachowania nałogowe.
7. Sposoby wywierania przez chłopców presji seksualnej; jak
dziewczyna powinna się temu przeciwstawiać i obalać mity.
15. „NIE” dla presji seksualnej
1. Funkcjonowanie mózgu w odniesieniu do procesów
związanych z płciowością człowieka; rola kory mózgowej i
ośrodków podkorowych.
2. Płciowość człowieka i jej przejawy: napięcie seksualne,
podniecenie i działanie seksualne.
3. Trudności przeżywane w związku z dojrzewaniem płciowym
(chłopiec: panowanie nad popędem seksualnym; dziewczyna:
panowanie nad emocjami).
4. Sytuacje, w których może dojść do wymuszenia współżycia
seksualnego.
5. Mylące sygnały od dziewcząt, które chłopcy blednie odbierają
jako zachęta do współżycia seksualnego.
6. Moda na dyskotekowy seks i zachowania nałogowe.
7. Świadoma praca nad sobą i właściwe odniesienie od dziewcząt
wyrazem szacunku i odpowiedzialności chłopca w sferze
płciowości.
16. Przedwczesna inicjacja
seksualna
1. Współżycie seksualne jest dziedziną życia, które może
przynieść najpiękniejsze przeżycia i dać poczucie szczęścia.
Muszą być jednak spełnione niezbędne warunki: akt seksualny
powinien wyrażać miłość, budować więź i trzeba wziąć pod
uwagę fakt, że może być aktem dającym życie.
2. Sytuacja życiowa nastolatków, którzy nie są w stanie sprostać
ww. warunkom.
3. Zagrożenia, które mogą towarzyszyć przedwczesnej inicjacji
seksualnej:

utrwalenie się zbyt płytkiego przeżywania sfery seksualnej
(nastolatka najczęściej nie jest jeszcze zdolna do pełni przeżyć
erotycznych),

związki nastolatków są zazwyczaj nietrwałe, dlatego rozstania
(kiedy nastąpiło współżycie) są bolesne szczególnie dla
dziewczyny,

chłopcom towarzyszy poczucie winy, że wyrządzili dziewczynie
krzywdę,

nierzadko obojgu ciążą wyrzuty sumienia,

ryzyko wiąże się z niemożnością sprostania w tym wieku
obowiązkom matki i ojca,

możliwość zakażenia się wirusem HIV i chorobami
przenoszonymi drogą płciową.
(Uwaga: żaden środek antykoncepcyjny nie chroni w 100% przed
ciążą i chorobami przenoszonymi drogą płciową)
4. Tylko inicjacja seksualna w małżeństwie daje poczucie
bezpieczeństwa i pełnego zaufania drugiej osobie.
17. Przedwczesna inicjacja
seksualna
1. Współżycie seksualne jest dziedziną życia, które może
przynieść najpiękniejsze przeżycia i dać poczucie szczęścia.
Muszą być jednak spełnione niezbędne warunki: akt seksualny
powinien wyrażać miłość, budować więź i trzeba wziąć pod
uwagę fakt, że może być aktem dającym życie.
2. Sytuacja życiowa nastolatków, którzy nie są w stanie sprostać
ww. warunkom.
3. Zagrożenia, które mogą towarzyszyć przedwczesnej inicjacji
seksualnej:

utrwalenie się zbyt płytkiego przeżywania sfery seksualnej
(nastolatka najczęściej nie jest jeszcze zdolna do pełni przeżyć
erotycznych),

związki nastolatków są zazwyczaj nietrwałe, dlatego rozstania
(kiedy nastąpiło współżycie) są bolesne szczególnie dla
dziewczyny,

chłopcom towarzyszy poczucie winy, że wyrządzili dziewczynie
krzywdę,

nierzadko obojgu ciążą wyrzuty sumienia,

ryzyko wiąże się z niemożnością sprostania w tym wieku
obowiązkom matki i ojca,

możliwość zakażenia się wirusem HIV i chorobami
przenoszonymi drogą płciową.
(Uwaga: żaden środek antykoncepcyjny nie chroni w 100% przed
ciążą i chorobami przenoszonymi drogą płciową)
4. Tylko inicjacja seksualna w małżeństwie daje poczucie
bezpieczeństwa i pełnego zaufania drugiej osobie.
1. Odpoczynek bierny i czynny.
2. Media w naszym życiu.
3. Krytycyzm w odbiorze treści proponowanych przez media.
18. O kulturze wolnego czasu:
Internet, prasa młodzieżowa, TV,
reklama
4. Problem uzależnień od gier komputerowych, Internetu i
telewizji.
5. Symptomy uzależnień i szukanie dróg wyjścia.
6. Wpływ reklamy oraz lansowanie mody na wybory i decyzje
człowieka.
7. Zdrowy styl życia – jak go uskutecznić.
8. Wytyczanie celów życiowych i priorytetów oraz konsekwentne
dążenie do ich osiągnięcia.
1. Dojrzewanie osobowości nastolatka przez dobrze przeżywane
koleżeństwo.
19. Koleżeństwo, ale jakie?
Asertywność, uzależnienia
2. Więzi koleżeńskie szkołą życia i przygotowaniem do
przeżywania przyjaźni i miłości.
3. Prawidłowe relacje w koleżeństwie a „złe znajomości”.
4. Odpowiedzialność za wybór kolegów i koleżanek.
5. Umiejętność odmawiania – niezwykłe istotna potrzeba w
wieku kilkunastu lat.
6. Zdrowie człowieka a używki
Klasa II
Temat
Cele i treści zajęć
1.Wychowanie do
1. Uświadomienie potrzeby przygotowania się do podjęcia w przyszłości
życia w rodzinie w klasie II
ról małżeńskich i rodzinnych.
2. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych.
3. Wzmocnienie motywacji do uczestniczenia w zajęciach.
2.O wartości
przyjaźni.
1.Pojęcie empatii i jej znaczenie w rozwoju przyjaźni i miłości.
2.Okoliczności w jakich może zrodzić się przyjaźń.
3.Co umożliwia powstanie przyjaźni i jej rozwój?
4.Co wpływa na pielęgnowanie przyjaźni?
5.Dlaczego przyjaźń czyni nas lepszymi a życie staje się piękniejsze.
3. Etapy rozwoju
miłości.
1.Miłość ‘ pojęciem wieloznacznym.
2.Miłość – oczekiwania na nią pełne nadziei.
3.Zakochanie a miłość.
4.Etapy rozwoju miłości: upodobanie – pożądanie – miłość – życzliwość.
5.Jak odróżnić miłość prawdziwą od „nieprawdziwej”.
4. Spotkania i rozstania.
Pierwsza
miłość.
1. Uzmysłowienie uczniom, że są w okresie „otwierania swoich serc”.
2. Zwrócenie uwagi na odmienność przeżyć u chłopców i dziewcząt.
3. Poznanie rodzajów młodzieńczej miłości.
5. Istota seksualności
człowieka.
Homoseksualizm
1.Chłopak współczesny a wizja męskości.
2.Dziewczyna współczesna a wizja kobiecości.
3.Dramaty młodych wynikające z niezrozumienia różnic w przeżywaniu
reakcji uczuciowych i seksualnych.
6.Wartości związane z
płciowością człowieka.
1.Trzy poziomy seksualności człowieka: biologiczny, emocjonalny i
intelektualno-duchowy.
2.Popęd seksualny człowieka (jego cechy), różnicowanie
z popędami i instynktami zwierząt.
3.Rozum i wola – kierujące zachowania
7. Jak pokonać presję
seksualną?
1.Sposoby komunikowania się – niejednoznaczne
i jednoznaczne. Przykłady.
2.Ćwiczenia przekazywania jednoznacznych komunikatów.
3.Różnice we wzajemnych oczekiwaniach dziewcząt
i chłopców.
4.Asertywność – postawa pozwalająca być sobą i nie ulegać presji
otoczenia.
8. Czy warto czekać?
1.Problem inicjacji seksualnej jako tzw. „dowodu miłości”.
2.Argumenty psychologiczne, etyczne, socjologiczne
i biologiczne za rozpoczęciem współżycia
w małżeństwie.
3.Odpowiedzialność za siebie i drugą osobę.
9. Przekazywanie życia.
Miłość , rodzicielstwo,
odpowiedzialność
1.Prokreacja i budowanie miłości jako najważniejsze cele współżycia
seksualnego.
2.Przypomnienie wiadomości o anatomicznej budowie układu płciowego.
3.Płodność mężczyzny
i kobiety.
4.Zapłodnienie – początkiem nowego życia.
5.Życie płodowe dziecka.
10.Naturalny rytm
płodności
Płodność kobiety i
mężczyzny
1.Cykl owulacyjny, podstawowe wskaźniki płodności.
2.Występowanie okresów płodności i niepłodności.
3.Korzyści płynące
z umiejętności obserwacji cyklu.
11. Antykoncepcja
1.Podział środków antykoncepcyjnych.
2.Działanie, skuteczność
i skutki uboczne poszczególnych środków.
3.Antykoncepcja a NPR.
12. Choroby przenoszone
drogą płciową
1.Zagrożenia zdrowotne będące konsekwencją przedwczesnego
współżycia seksualnego.
2.Drogi przekazywania chorób, objawy, diagnostyka.
3.Profilaktyka chorób przenoszonych drogą płciową.
13. AIDS
1.Drogi przekazywania HIV.
2.Bezpieczne formy kontaktu z zakażonym HIV i chorym na AIDS.
3.Postawy zapobiegania zakażeniom.
4.Postawy wobec zakażonych HIV i chorych na AIDS.
14. Rola autorytetu w
życiu
człowieka.
1 . Uzmysłowienie uczniom faktu, że ich rodzice oraz dziadkowie też mieli
swoje autorytety.
2. Kształtowanie w sobie krytycyzmu wobec przypadkowości ofert świata,
który pociąga blichtrem.
3. Wyrobienie umiejętności rozróżnienia tego, co trudne ale wartościowe
od płytkiej łatwizny. 4. Nobilitacja autorytetu, który pociąga, buduje i
waży na decyzjach młodego człowieka.
Klasa III
Temat
Cele i treści zajęć
1. Model rodziny
1.Społeczny charakter związku małżeńskiego.
2.Związanie małżeństwa
i rodziny z sacrum w różnych kulturach i religiach.
3.Laicki model rodziny:
a/ w ujęciu historycznym,
b/ współcześnie.
2. Integralne spojrzenie na 1.Przypomnienie trzech poziomów seksualności człowieka.
płciowość człowieka
2.Wielopłaszczyznowe dojrzewanie człowieka.
Integracja wszystkich płaszczyzn seksualności człowieka jako konieczny
warunek osiągnięcia pełnej dojrzałości.
4.Rola samowychowania
w osiąganiu integracji seksualnej.
3. Zaakceptować siebie
1.Akceptacja siebie jako warunek osiągnięcia pełnej dojrzałości i
osobistego szczęścia.
2.Zakłócenia i trudności
w osiąganiu tożsamości płciowej.
3.Lęki homoseksualne
a rzeczywiste skłonności homoseksualne.
4.Możliwości pomocy
w pokonywaniu trudności związanych z tożsamością płciową
4. Aktywność seksualna a 1.Realizacja popędu seksualnego – mity, obyczaje, konsekwencje.
miłość i odpowiedzialność
2.Polemika, ze zwolennikami współżycia przedmałżeńskiego.
3.Wyrzeczenie czy raczej wybór określonej drogi postępowania.
5. Niepowtarzalność życia
człowieka
Prokreacja i budowanie miłości jako najważniejsze cele współżycia
seksualnego.
1.Determinacja cech człowieka od chwili poczęcia.
2.Akceptacja i miłość poczętego dziecka.
3.Rola ojca w czasie oczekiwania na dziecko.
4.Aborcja dramatem dla dziecka i całej rodziny.
5.Bliższe i dalsze konsekwencje aborcji.
6.Sposoby udzielania pomocy nieletniej dziewczynie oczekującej dziecka.
6. Od poczęcia do
narodzin
1.Etapy życia człowieka.
2.Zapłodnienie – początek życia.
3.Dziecko w okresie prenatalnym (rozwój fizyczny i początki życia
psychicznego).
4.Zhigieniczny tryb życia matki – warunkiem prawidłowego rozwoju
dziecka.
5.Poród – wejście w nową rzeczywistość.
6.Rola miłości matczynej
i ojcowskiej.
7. Etapy życia człowiekaod narodzin do
dojrzewania
1.Narodziny i okres noworodkowy – potrzeba miłości.
8. Młodość i starość
człowieka
1.Od młodości do starości:
-wiek młodzieńczy,
-wiek średni,
-wiek późny.
2.Znaczenie naturalnego karmienia dziecka.
3.Fazy rozwojowe dziecka, charakterystyka poszczególnych okresów pod
względem rozwoju fizycznego, seksualnego, psychicznego, moralnego,
społecznego.
2.Specyfika i zadania poszczególnych etapów.
3.Potrzeby ludzi starszych. Jak wspierać samotnych
i cierpiących.
4.Każdy z nas jest ogniwem w łańcuchu pokoleń.
9. Dramat aborcji
1. Aborcja konsekwencje i skutki
2. Ochrona życia poczętego
10. Planowanie rodziny –
wybrać mądrze i
odpowiedzialnie
Cechy idealnej metody planowania rodziny
Podstawowe informacje dot. metod rozpoznawania płodności
Odpowiedzialne macierzyństwo
11. Uprzedmiotowienie
człowieka- pornografia
1.Sformułowanie definicji „pornografia”. Erotyzm w sztuce a pornografia –
gdzie są granice.
2.Instrumentalne traktowanie ciała drugiego człowieka a wynikające z tego
zagrożenia.
3.Niebezpieczeństwo zawierania przypadkowych znajomości.
12. Małżeństwo
1.Trwałe małżeństwo gwarantem realizacji podstawowych potrzeb
człowieka.
2.Treści przyrzeczeń małżeńskich.
3.”Budulec udanego związku małżeńskiego.
13.Planuję swoją
rodzinę…
Praca projektowa
14.Czy człowiek brzmi
dumnie?
Podsumowanie omawianych treści na zajęciach, zwrócenie uwagi na
moralne i etyczne problemy współczesnego świata
Opracowała Joanna Brodowy