Wykład 22

Wykład 22 __________________________________________ 10 maj 2004 r.
Rynek czynników produkcji.
(teoria podziału)
Popyt na czynniki wytwórcze
Podstawowym czynnikiem wpływającym na kształtowanie się popytu na czynniki wytwórcze jest popyt na towary
i usługi konsumpcyjne dla produkcji, których czynniki te zostały zaangażowane. Popyt na czynniki wytwórcze jest,
zatem popytem wtórnym do popytu na rynku konsumpcyjnym.
Drugim czynnikiem, od którego zależy popyt na zasoby jest krańcowa produktywność czynników. Chcąc
maksymalizować zysk firma zatrudnia dodatkowe jednostki czynnika zmiennego o malejącej, ale dodatniej
produktywności krańcowej. Produktywność jest warunkiem koniecznym, ale nie wystarczającym istnienia popytu na
czynnik produkcji. Warunkiem koniecznym istnienia popytu na czynniki wytwórcze jest istnienie popytu na towary i
usługi konsumpcyjne.
Krańcowy przychód z produktu i wartość rynkowa produktu jako kategorie popytu na czynniki wytwórcze.
Zakładając, że mamy do czynienia z konkurencją doskonałą na rynku towarów konsumpcyjnych, pojedyncza firma
może sprzedać dowolną ilość towarów po niezmiennej cenie rynkowej. Zwiększając ilość zatrudnionego czynnika
wytwórczego firma zwiększa produkcję w rozmiarach TP, którą sprzedaje po danej cenie realizując w ten sposób
przychód ze sprzedaży produktu.
TRP=TP*px
Firma zainteresowana dodatkowym przychodem ze sprzedaży produktu, który może otrzymać z tytułu
zatrudnienia jednostki czynnika zmiennego analizuje przyrost całkowitego przychodu ze sprzedaży produktu
odniesiony do zaangażowanych jednostek czynnika. W rezultacie pojawia się kategoria krańcowego przychodu z
produktu, którą możemy zapisać jako:
MRP=(∆TP/∆A)*px=MP*px
∆A → nakład czynnika
Krańcowy przychód z produktu (MRP) na rynku konkurencji doskonałej równy jest rynkowej wartości produktu
krańcowego (VMP).
VMP=MP*px
Równość ta jest konsekwencją doskonalej konkurencji na rynku czynników produkcji i niezmienności ceny
rynkowej, po której produkt jest sprzedawany przez firmę. W przypadku, gdy rynek produktu konsumpcyjnego jest
rynkiem konkurencji niedoskonałej popyt firmy na czynniki produkcji zależy od ich produktywności krańcowej
przychodu ze sprzedaży dóbr konsumpcyjnych.
MRP=MP*MRx
Gdy rynek jest rynkiem konkurencji niedoskonałej krańcowy przychód z czynnika (MRP) jest zawsze mniejszy od
rynkowej wartości produktu krańcowego VMP (ponieważ MR<P).
Popyt na czynniki produkcji przy założeniu niedoskonałej konkurencji jest mniej elastyczny niż popyt na czynniki
przy założeniu konkurencji doskonałej na rynku produktów konsumpcyjnych.
1.
2.
3.
4.
Determinanty popytu na czynniki wytwórcze (xero).
Zmiana produktywności czynników wytwórczych
Zmiana cen towarów i usług
Zmiana cen innych czynników wytwórczych
Zmiana produktywności innych czynników wytwórczych
Ad. 3 Obniżanie ceny czynnika substytucyjnego powinno wywołać popytu na czynnik substytuowany. Między
czynnikami istnieje jednak różny stopień substytucji, szczególnie między praca a kapitałem, w rezultacie niższa cena
jednego z czynników substytucyjnych może powodować wzrost popytu na jeden czynnik i spadek popytu na drugi, bądź
też wzrost popytu na oba czynniki.
Determinanty cenowej elastyczności popytu na czynniki wytwórcze (xero).