Co znaczy być chorym - Parafia św. Andrzeja Boboli – w Białymstoku

Co znaczy być chorym
Choroba człowieka polega na zaburzeniu wzajemnego oddziaływania środowiska zewnętrznego, narządów
i tkanek, ograniczającego możliwości życiowe organizmu. Oprócz biologicznego charakteru, choroba u
człowieka ma również wydźwięk psychiczny i społeczny. Choroba jest też specyficznym sposobem
ludzkiej egzystencji. Umożliwia człowiekowi doświadczenie śmierci, a także może być pomocą do
religijnego i moralnego udoskonalenia jego życia, szczególnie wówczas, gdy wiąże on swoją egzystencję z
Bogiem.
Aspekt biologiczno-medyczny. W czasie choroby organizm traci zdolność zachowania względnie stałego
poziomu wskaźników fizjologicznych (np. temperatury, składu płynów ustrojowych) oraz psychicznych
(np. nastroju, napięcia psychoruchowego).
Choroba pozostaje w ścisłym związku konkretnego człowieka ze społecznością, do której należy.
Związana jest z warunkami środowiskowymi, zatrudnieniem, sposobem odżywiania się, sytuacją
mieszkaniową, poziomem oświaty, przekonaniami. Podstawowymi przyczynami choroby jest głód i
niedożywienie. Niewielki odsetek ludzi nadmiernie odżywionych zapada na choroby układu krążenia.
Ludzie żyjący w prymitywnych warunkach zapadają na liczne choroby pasożytnicze i epidemie. W
cywilizacji przemysłowo - miejskiej choroby są następstwem dewastacji i zatrucia środowiska
naturalnego. Rozpad tradycyjnych form społecznych sprzyja wzrostowi alkoholizmu, narkomanii,
lekomanii, zapadalności na groźne choroby zakaźne. Szybkie przekształcanie struktur społecznych i
gospodarczych i wzrost tempa życia zmuszają człowieka do ciągłego przystosowania się i dążenia do
awansu społecznego. Na skutek tego wzmaga się zapadalność na choroby psychosomatyczne (np. zawał
serca, nadciśnienie tętnicze, choroby wrzodowe przewodu pokarmowego) oraz choroby psychogenne
(nerwice).
Zapobieganie chorobom dokonuje się dzięki rozwojowi medycyny społecznej. Istotną rolę odgrywają
masowe badania nad wykrywalnością chorób społecznych, oświata sanitarna, szczepienia przeciwko
chorobom zakaźnym, poprawa warunków sanitarnych i warunków pracy. Dzięki postępom medycyny
skutecznie zwalcza się epidemie chorób zakaźnych, zmniejsza śmiertelność nowonarodzonych dzieci i
rodzących kobiet, podnosi przeciętną długość życia.
Aspekt psychospołeczny. Każda choroba, zwłaszcza przewlekła, urazowo oddziałuje na psychikę
człowieka. Jej objawy bywają przyjmowane jako sygnały śmierci i chory często z tego powodu przeżywa
lęk jako poczucie niepewności własnej egzystencji. Chorzy przeżywają lęk, który osoby o cechach
nerwicowych, mogą przeżywać stale. Postępowanie lekarza może go zmniejszyć poprzez postawienie
diagnozy. Wywołuje to jednak obawę przed sytuacją bycia chorym. Szczególnie trudne do
zaakceptowania są choroby przewlekłe, nieuleczalne lub kalectwo. Sytuacja taka prowadzi do zachowań
chorego typowych dla wieku dziecięcego. Chory zawiesza swoje obowiązki zawodowe i społeczne.
Poddaje się pielęgnacji i oczekuje od personelu medycznego czy pielęgnacyjnego, by ten zastąpił mu
rodziców. Choroba może stać się okazją do wycofania się z uciążliwej pracy, stawiania większych
wymagań członkom rodziny, a nawet szantażowania ich. Chory niekiedy pragnie wzbudzić większe
zainteresowanie otoczenia, nie uświadamiając sobie w pełni motywacji takiego postępowania.
Często mimo dostrzegalnych objawów choroby i ograniczonej sprawności działania, człowiek wzbrania się
przed jej zaakceptowaniem, gdyż zmusiłoby to go do zmiany własnego życia (np. porzucenia nałogów czy
ograniczenia aktywności zawodowej). Czasem choroba może wywołać poczucie winy człowieka lub
dopatrywanie się w każdej chorobie kary wymierzonej prze instancję nadrzędną (np. natura, Bóg), co
może być w wielu wypadkach objawem niedojrzałej osobowości.
Choroba wyostrza u człowieka zdolność postrzegania niedostatków pielęgnacji, bezduszności,
niezręczności postępowania lekarza, biurokracji itp. Są to sytuacje niezwykle ważne dla chorego. Mogą
stanowić sytuację wyjątkową, w której chory może widzieć swoje życie w pełniejszych wymiarach, dającą
http://www.abobola.aplus.pl - Parafia św. Andrzeja Boboli M. w Białymstoku
Powered by Mambo
Generated: 19 July, 2017, 00:31
mu szansę stania się osobą bardziej dojrzałą.
Ze społecznego punktu widzenia choroba wpływa na zmianę wzajemnego stosunku między człowiekiem
chorym, a grupą ludzi zdrowych. W niektórych wypadkach chory przewlekle lub niebezpieczny z powodu
choroby zakaźnej czy psychicznej staje się wyobcowany ze społeczności, szczególnie, gdy zostaje uznany
jako uciążliwy. U ludów pierwotnych, których kultura zrośnięta jest z religijną ideologią, ludzi dotkniętych
chorobą, uważa się za cząstkę świata boskiego. Dlatego oddaje im się cześć lub prześladuje jako
wzbudzających lęk ze względu na karę, którą zostali doświadczeni, w przekonaniu, że choroba jest
wynikiem ingerencji bóstwa. W celu ich przebłagania często używa się środków magicznych.
W społeczeństwach poza chrześcijańskich los chorego jest jego sprawą prywatną lub jego bliskich. W
trosce o dobro wspólnoty pomija się los jednostki. Dlatego też w niektórych plemionach jest zwyczaj
porzucania chorych, uzasadniony niekiedy względami ekonomicznymi.
Po raz pierwszy los człowieka chorego, za naczelną sprawę społeczną, uznało chrześcijaństwo. Nakaz
niesienia pomocy bliźnim (miłość bliźniego), wielokrotnie powtarzany w Ewangeliach, Dziejach
apostolskich oraz Listach Apostołów, znalazł w działalności Kościoła pierwotnego wyraz m.in. w zlecaniu
diakonom troski o chorych i stał się normą i sprawdzianem postępowania chrześcijańskiego, bodźcem do
opieki duchowej (duszpasterstwo chorych) i lekarsko-pielęgnacyjnej nad chorymi (szpitalnictwo).
Chrześcijańska caritas w zainteresowaniu pacjentem jako osobą jest odtąd czynnikiem umożliwiającym
integrację chorych w społeczeństwie.
Aspekt religijno-moralny. W Piśmie św. Starego Testamentu choroba uważana jest za następstwo
grzechu i przejaw zachwiania porządku ustanowionego przez Stwórcę, traktowana na jednej płaszczyźnie
z grzechem, cierpieniem lub śmiercią.
Teologia chrześcijańska, opierając się przede wszystkim na Nowym Testamencie łączy genezę choroby z
faktem grzechu pierworodnego i prawem śmierci, a jej fnalizm z odkupieniem przez Chrystusa (Rz 5,1221; 8,10.20-23; 1 Kor 15,21-31). Choroba nie koniecznie jest skutkiem grzechu osobistego, gdyż Bóg
realizuje często przez nią swoje plany (por. J 9,1-3; 11,4). Przejawia się w niej też mądrość krzyża i
powołanie do współudziału w dziele zbawienia.
Choroba niekiedy wywołuje bunt przeciw Opatrzności Bożej i skłania do zamknięcia się człowieka w sobie.
Religijna motywacja jest jednak środkiem do cierpliwego znoszenia choroby i jej przezwyciężania. Jeżeli
choroba jest nieuleczalna, wówczas motywacja religijna wzmacnia siły psychiczne, pomaga w znoszeniu
bólu i pogodzenia się z własnym losem. Chory dostrzega nowe aspekty życia ziemskiego i chociaż sens
choroby nadal jest niezrozumiały, człowiek religijny przyjmuje chorobę przez wiarę z uwagi na swoją
przyszłą nieśmiertelność. Chory, dzięki odnalezieniu w swoim cierpieniu swego powołania, rozwija w sobie
życie nadprzyrodzone i staje się wartościowym członkiem społecznego organizmu Kościoła.
Fakt, że choroba jest złem fizycznym (por. Syr 30,17), rodzi obowiązek zastosowania profilaktyki oraz
leczenia, które jednak nie powinno wykraczać poza możliwości chorego lub jego rodziny. Nadzwyczajne
środki (trudne operacje czy kosztowne zabiegi) są zalecane i dozwolone, chociaż nieobowiązkowe.
Ponieważ choroba jest zagrożeniem dla duchowego życia człowieka i narusza równowagę życia wspólnoty
ludzkiej, do której chory należy, zobowiązuje bliźnich do zastąpienia chorego w jego funkcjach,
opiekowania się nim, odwiedzania i leczenia. W przypadku chorób społecznych (zakaźnych), specjalne
obowiązki ciążą na chorych i lekarzach w celu leczenia tych chorób i zapobiegania ich szerzeniu.
Choroba jako stan nieprzystosowania często staje się źródłem postępu. Zmusza chorego i jego
środowisko do wynalazczości, szukania nowych, nietypowych rozwiązań. Ludzie cierpiący i ginący z
powodu choroby m.in. ranni żołnie że, robotnicy ulegający wypadkom przy pracy, badacze chorujący w
wyniku przeprowadzania niebezpiecznych eksperymentów, stanowią niezbędny czynnik w walce o rozwój
http://www.abobola.aplus.pl - Parafia św. Andrzeja Boboli M. w Białymstoku
Powered by Mambo
Generated: 19 July, 2017, 00:31
ludzkości.
Opracowała: K.B.
http://www.abobola.aplus.pl - Parafia św. Andrzeja Boboli M. w Białymstoku
Powered by Mambo
Generated: 19 July, 2017, 00:31