Socjologia : analiza społeczeństwa / Piotr Sztompka. – wyd. 2
advertisement
Socjologia : analiza społeczeństwa / Piotr Sztompka. – wyd. 2. – Kraków, 2012 Spis treści Przedmowa 17 1. Socjologia i społeczeństwo Wiedza społeczna a socjologia Wizje „naukowości" socjologii Społeczeństwo - przedmiot socjologii Wielowymiarowość sytuacji społecznych Jednostka w społeczeństwie - konteksty społeczne Socjologiczna wyobraźnia i język socjologii 21 21 27 33 38 41 48 Część I AKTYWNOŚĆ CZŁOWIEKA 2. Od zachowań do działań społecznych Zachowanie Działanie Czynności społeczne Działania społeczne 57 58 60 65 67 3. Od działań społecznych do interakcji Działanie wspólne, czyli kontakt społeczny Anatomia interakcji społecznej Cztery teorie interakcji Od interakcji prostych do sieci interakcji 78 78 80 85 95 4. Od interakcji do stosunków społecznych i więzi społecznych Interakcje powtarzalne i regularne Od interakcji regularnej do regulowanej Stosunek społeczny Typy stosunków społecznych Więzi społeczne i ich typy Kontinuum przejawów aktywności ludzkiej 98 98 99 100 106 115 118 5. Więzi moralne i zaufanie Więź moralna - treść i zasięg Patologia więzi moralnej Zaufanie i nieufność: „zakłady" na temat przyszłości Zasadność zaufania lub nieufności 125 125 126 128 132 Funkcje i dysfunkcje zaufania i nieufności 134 6. Od relacji międzyludzkich do toŜsamości społecznej i organizacji ToŜsamość społeczna Środowisko społeczne Krąg społeczny Konglomerat pozycji Sekwencja pozycji Organizacja społeczna 138 139 143 145 148 152 155 7. Struktury społeczne Struktura jako forma społeczna Determinacja strukturalna Cztery aspekty struktury Dynamika struktur 165 166 170 173 175 8. Kapitał społeczny Odmiany kapitału Sieć relacji jako cenny zasób Indywidualistyczna koncepcja kapitału społecznego Kolektywistyczne ujęcie kapitału społecznego Syntetyczne ujęcie kapitału społecznego Prawidłowości empiryczne Ekspansja kapitału społecznego 179 180 183 185 188 191 194 198 9. Od działań masowych do ruchów społecznych Społeczeństwo masowe Działania masowe Zachowania zbiorowe Działania zbiorowe Ruchy społeczne Dynamika ruchów społecznych 201 201 202 205 208 211 218 Część II CAŁOŚCI SPOŁECZNE 10. Od wielości jednostek do grupy społecznej Cechy grupotwórcze Odmiany zbiorowości ludzkich Zjawisko równoczesnej partycypacji Grupy zorganizowane Sekwencja typów zbiorowości i dynamika ich krystalizacji 233 234 236 241 242 244 11. Odmiany grup społecznych 250 Obiektywne kryteria klasyfikacji Subiektywne kryteria klasyfikacji Syntetyczne typologie grup Grupy szczególnego znaczenia: rodzina i naród 250 264 270 274 Część III KULTURA 12. Socjologiczne pojęcie kultury RóŜnorodność sposobów Ŝycia i „fakty społeczne" Pojęcie kultury Obszary regulacji kulturowej „Anatomia" kultury Uniwersalia kulturowe Od etnocentryzmu do „politycznej poprawności" Tradycja kulturowa Tworzenie kultury 287 287 291 297 298 300 303 306 310 13. System aksjo-normatywny Normy i wartości Siła regulacji Podwójna relatywizacja Kompleksy reguł: procedury, instytucje i role Podsystemy aksjo-normatywne: zwyczaj, moralność i prawo Spoistość i konfliktowość systemu aksjo-normatywnego Stosowanie się do reguł: konformizm i dewiacja 315 316 317 320 322 327 332 338 14. Kultura zaufania Strukturalne źródła kultury zaufania Podmiotowe czynniki kultury zaufania Przesłanie dla praktyki 346 348 350 353 15. Świadomość społeczna Język - instrument idei Od świadomości indywidualnej do społecznej Odmiany świadomości społecznej Szczególnie istotne konfiguracje świadomościowe: religia i nacjonalizm Patologia świadomości społecznej 356 356 360 363 367 377 Część IV PODZIAŁY SPOŁECZNE 16. Nierówności społeczne Nierówność a nierówność społeczna Dobra generujące nierówności społeczne 389 389 390 Idea stratyfikacji społecznej Warstwy społeczne Ruchliwość społeczna Klasy społeczne Inne nierówności dychotomiczne 395 397 398 404 407 17. Funkcje i geneza nierówności Ideologie nierówności Teorie nierówności 414 414 416 18. Władza i autorytet Władza jako odmiana nierówności Odmiany władzy Formy legitymizacji władzy Przywództwo 427 427 429 434 439 Część V FUNKCJONOWANIE SPOŁECZEŃSTWA 19. Socjalizacja i kontrola społeczna Zmienność społeczeństwa Geneza ludzkiego sposobu Ŝycia Socjalizacja: wchodzenie do społeczeństwa Trzy wizje internalizacji kultury Odmiany socjalizacji Efekty socjalizacji Słabe ogniwa socjalizacji Granice kontroli społecznej Przesłanie praktyczne 447 447 448 450 451 458 461 464 468 471 20. Proces instytucjonalizacji Determinacja strukturalna a morfogeneza Instytucjonalizacja jako odmiana morfogenezy Innowacje i innowatorzy Kariera innowacji Omijanie i erozja reguł 475 476 477 478 483 487 Część VI ZMIENNOŚĆ SPOŁECZNA 21. Zmiana społeczna, rozwój, postęp Zmiana społeczna Proces społeczny Rozwój społeczny Postęp społeczny 495 495 496 498 499 Losy idei postępu Od przedmiotowego do podmiotowego ujęcia postępu 502 505 22. Trauma zmian społecznych Od dyskursu postępu do dyskursu traumy Traumatogenne zmiany społeczne Trzy poziomy traumy kulturowej Genealogia traumy kulturowej Czynniki pośredniczące Symptomy traumy Radzenie sobie z traumą PrzezwycięŜenie traumy 512 513 514 517 518 522 523 524 528 23. Czas w społeczeństwie Czas jako wymiar Ŝycia społecznego Czas jako aspekt zmiany społecznej Czas ilościowy i jakościowy Czas w świadomości społecznej i kulturze Kulturowa regulacja czasu Społeczne funkcje czasu 532 533 536 537 540 543 545 24. Klasyczne wizje dziejów Klasyczny ewolucjonizm w socjologii RóŜne wizje ewolucji Neoewolucjonizm w etnologii i socjologii Neodarwinizm i socjobiologia Teoria modernizacji Teoria społeczeństwa postindustrialnego Teoria cykli dziejowych w historiozofii Socjologiczne teorie cykli Wizja trzecia - marksizm Marksizm po Marksie 551 552 556 560 563 565 567 570 572 575 579 25. Stawanie się społeczeństwa Socjologia historyczna Teoria podmiotowości Trzeci poziom rzeczywistości społecznej Idea podmiotowości w historii myśli Historia jako realizacja i wytwarzanie podmiotowości 584 584 587 588 590 594 26. Rewolucja społeczna Rewolucje jako znamię epoki nowoczesnej Pojęcie rewolucji Przebieg rewolucji Modele rewolucji 597 597 599 601 603 Teorie rewolucji Zdefiniowana ignorancja w teorii rewolucji 605 608 Część VII SPOŁECZEŃSTWO WSPÓŁCZESNE 27. Nowoczesność i późna nowoczesność Pojęcie nowoczesności: historyczne i analityczne Modele biegunowe Osobowość nowoczesna Krytyka nowoczesności Co po nowoczesności? Późna nowoczesność Kultura wizualna naszych czasów Przejawy kultury wizualnej 615 616 618 623 625 629 634 637 640 28. Globalizacja Od izolacji do globalizacji Prekursorzy teorii globalizacji Globalizacja kultury Teorie globalizacji kulturowej Cztery wizje globalizacji 648 648 656 660 662 666 Test sprawdzający rozumienie pojęć socjologicznych 673 Klucz prawidłowych odpowiedzi 708 Z mojej półki 709 Indeks rzeczowy 713 Indeks osób 723 oprac. BPK
