Komunikacja interpersonalna

Komunikacja interpersonalna
Spis treści
Definicja komunikacji.
Rodzaje komunikacji.
Komunikacja werbalna.
Rodzaje wypowiedzi.
Komunikacja niewerbalna.
Mowa ciała.
Bariery w komunikacji społecznej
Rodzaje zachowań.
Postawy asertywne
Konflikty i ich rozwiązywanie
Negocjacje.
Praca zespołowa.
Etyka zawodowa. Wartości obowiązujące w gospodarce rynkowej.
Rodzaje korupcji.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Definicja komunikacji.
Komunikacja (komunikowanie się) - proces, w trakcie
którego ludzie w różny sposób (słowny lub bezsłowny, np.
gestami) przekazują sobie informacje (komunikaty).
Komunikat - informacja przekazana od nadawcy do
odbiorcy. W komunikacie poza treścią (np. poprzez barwę i
ton głosu, gesty, mimikę) przekazywane są informacje o
nadawcy (np. o jego stanie emocjonalnym) oraz intencje,
postawy i uczucia wobec odbiorcy komunikatu.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Rodzaje komunikacji.
Komunikacja społeczna
Komunikacja werbalna
Komunikacja niewerbalna
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Komunikacja werbalna.
Mowa ludzka, w odróżnieniu od innych dźwięków, np. wydawanych
przez zwierzęta, jest wyuczona, powstaje w wyniku łączenia słów w
wypowiedzi zgodnie regułami gramatycznymi. Mowa służy przede
wszystkim do prowadzenia rozmowy z inną osobą. Celem rozmowy
może być m.in.: wyrażanie własnych myśli, uczuć, wiedzy i
dzielenie się tym z innymi osobami, wymiana informacji,
uzgadnianie poglądów i stanowisk wobec określonych
spraw,wydawanie poleceń, określanie własnej pozycji w stosunku
do innych osób (np. przełożonego, podwładnego, kolegi itp.),
nawiązywanie nowych kontaktów i związków między osobami,
kształtowanie obrazu własnej osoby u innych.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Rodzaje wypowiedzi.
mowa skierowana do samego siebie (egocentryczna),
mowa polegająca na wydawaniu poleceń i instrukcji, stosowana
w celu wywarcia wpływu na zachowania innych; polecenia i
instrukcje mogą być uprzejme, perswazyjne (odradzanie,
przekonywanie), autorytatywne (wiarygodne, pewne),
mowa polegająca na zadawaniu pytań, których celem jest
uzyskanie informacji; pytania mogą być otwarte (np. Co było
przyczyną wzrostu produkcji w naszej firmie?), zamknięte (np.
Czy Góry Sowie leżą w Sudetach?), osobowe (np. Kasiu, dokąd
pojedziesz na wakacje?), bezosobowe (np. Kto nie będzie
uczestniczył w zabawie noworocznej?),
mowa zawierająca informacje, które mogą być udzielane w
odpowiedzi na pytania, stanowić część wykładu lub występować
w dyskusji nad rozwiązaniem problemu.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Komunikacja niewerbalna.
Komunikacja niewerbalna określa stosunki międzyludzkie poprzez
stany emocjonalne i postawy komunikujących się osób. Według wielu
psychologów kluczową rolę w formowaniu sądu o nowo poznanej
osobie odgrywają pierwsze sekundy. Sygnały wysyłane przez ciało tej
osoby decydują, czy lubimy ją, czy nie, mimo że w rzeczywistości nie
dysponujemy wystarczającą liczbą danych, aby to określić. Jednym z
rodzajów komunikacji niewerbalnej jest mimika twarzy. Informuje ona o
stanach emocjonalnych oraz postawach osób komunikujących się.
Wyraz twarzy może sugerować m.in. szczęście, zdziwienie, strach,
smutek, złość, wstręt, pogardę, zainteresowanie.
Innymi formami komunikowania są kontakt wzrokowy (np. wpatrywanie
się), a także gesty i ruchy ciała (np. gesty rąk, ruchy głową).
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Czy wiesz………..
Badania procesów komunikacji wykazały, że w
bezpośrednich rozmowach tylko 7% znaczenia danej
wiadomości zawarte jest w słowach, 38% w brzmieniu
głosu (ton, modulacja i inne dźwięki), a 55% - w innej
formie niewerbalnej.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Mowa ciała.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Mowa ciała.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Mowa ciała.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Bariery w komunikacji społecznej
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Rodzaje zachowań. Postawa asertywna.
Rodzaje zachowań
agresywne
uległe
manipulacyjne
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
asertywne
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Asertywne odmawianie.
wyraźnie powinno brzmieć „nie" oraz wyjaśnienie
przyczyny odmowy. W komunikacie można
wyrazić
zainteresowanie dalszym kontaktem, np. można stwierdzić:
,,zgadam się po raz ostatni na twoją propozycję, więcej tego
nie zrobię", a na kolejne prośby odpowiedzieć: „Nie pożyczę
Ci pieniędzy, ale nadal zależy mi na kontaktach z Tobą", „Nie
przyjdę w sobotę na organizowane przez Ciebie przyjęcie,
chętnie odwiedzę Cię w innym terminie", „Nie zgadzam się na
przepisywanie przez Ciebie pracy domowej, chętnie
pomogę Ci w nauce".
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Asertywna prośba
zawsze jest wyrażana w formie „ja". Nie należy
wywierać nacisku na rozmówcę i spokojnie przyjąć
ewentualną odmowę, np.: •
prośba do rodziców:
„Mamo, chciałbym pójść jutro do kina, czy dasz mi
pieniądze na bilet?", „Tato, chciałbym mieć rower, czy
możesz mi go kupić?", prośba do kolegi: „Jasiu,
chciałbym pożyczyć od Ciebie namiot na wyjazd, czy
się zgodzisz?", prośba do nauczyciela: „Panie
profesorze, czy może mnie Pan zapytać, chciałbym
poprawić ocenę z matematyki?", prośba do
młodszych od siebie: „Czy mógłbyś być tak miły i
pokazać mi rysunek, który namalowałeś na ścianie w
pokoju?", prośba do przyjaciół: „Czy zabierzecie mnie
Opracowanie:
ze sobą na wakacje pod
żaglami?".
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Asertywne przyjęcie krytyki
informujemy krytykującego o przyjęciu
krytyki lub o tym, że nie zgadzamy się z nią:
zgadzam się z krytyką, np.: „ Wiem, ja
też tak myślę", „Zgadzam się z tą opinią,
przykro mi", nie zgadzam się z krytyką, np.:
„Mama ten temat inne zdanie", „Nie
zgadzam się z Tobą".
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Asertywne przyjęcie pochwały
Dla niektórych przyjęcie pochwały jest trudne;
osoby chwalone czasem zaprzeczają, mówią, że
sukces jest dziełem przypadku, a nie ich zasługą.
Przyjęcie
pochwały
powinno
być
jasno
wyrażone, np.: „Dziękuję, wiem, że to
moja zasługa", „Miło mi to słyszeć". Nieprzyjęcie
pochwały powinno nastąpić natychmiast po jej
wyrażeniu przez innych, np.: „Nie zgadzam się z
Twoją opinią", „Jestem innego zdania".
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Konflikty i ich rozwiązywanie
Powszechnie przyjmuje się, że konflikt to sytuacja, w
której zaistniała sprzeczność interesów, a jej
uczestnicy próbują narzucić swoją wolę sobie
nawzajem.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Kategorie konfliktów
konflikt wartości wynikający z
różnic religijnych, społecznych, a
także tego, że każdy człowiek ma
swoją hierarchię wartości,
Konflikt strukturalny wynikający
z różnych pozycji zajmowanych w
gospodarce,życiu społecznym (np.
pracy),
sprzeczność interesów, która
dotyczy
różnych
sposobów
zaspokajania potrzeb; występuje
wtedy, gdy zaistnieje konieczność
dzielenia
się
ograniczonymi
zasobami
Konflikt racji wynikający z
błędnego postrzegania swojego
miejsca w społeczeństwie (np.
wydaje mi się, że jestem
przywódcą grupy, ale tak nie jest
koledzy nie słuchają mnie i często
dochodzi do konfliktów).
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Negocjacje.
Umiejętności negocjacyjne przydają się zarówno w szkole, w pracy, jak i w
życiu prywatnym. Nie wszyscy bowiem zgadzają się z naszą wizją
świata, naszymi planami i próbami ich realizacji. W ten sposób
powstają sprzeczne oczekiwania wynikające z różnic poglądów lub
przeciwstawności interesów. Do likwidacji tych konfliktów powinny
służyć negocjacje. Do negocjacji należy przygotować się merytorycznie
oraz ustalić ich konkretne cele. Niewskazany jest pośpiech i kierowanie
się emocjami. Należy dążyć do realizacji najważniejszych celów przy
zachowaniu elastyczności wobec mniej ważnych kwestii. Jeśli nie
można uzgodnić któregoś punktu, trzeba przejść do następnego.
Przydatna, a czasem niezbędna jest obecność doradców, np. prawnika,
ekonomisty, księgowego, z ich rad można korzystać podczas przerw.
Podczas negocjacji może okazać się, że będzie trzeba wybrać jeden ze
sposobów ich prowadzenia:
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Praca zespołowa.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Praca zespołowa.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Etyka zawodowa. Wartości obowiązujące w
gospodarce rynkowej.
Własność
Jest podstawowym filarem, na którym opiera się i rozwija gospodarka rynkowa.
Prawo własności legalizuje dążenie ludzi do posiadania i użytkowania dóbr oraz
pomnażania swojej własności.
Wolność
W gospodarce rynkowej oznacza brak przeszkód w prowadzeniu
działalności gospodarczej w ramach obowiązującego prawa.
Wolność to również prawo do gromadzenia dóbr materialnych,
podejmowania inicjatyw, zaspokajania potrzeb.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Etyka zawodowa. Wartości obowiązujące w
gospodarce rynkowej.
Sprawiedliwość
Oznacza przyznanie człowiekowi tego, co należy mu się z tytułu jego pracy lub zasług
(czyli jego należnych praw). Człowiek sprawiedliwy to osoba oceniająca innych
obiektywnie, postępująca wobec nich zgodnie z normami moralnymi.
Uczciwość
Jest jedną z najważniejszych zasad etycznych. W gospodarce
rynkowej powinna przejawiać się w stosunku do kontrahentów i
klientów (m.in. produkowanie i sprzedawanie towarów dobrej
jakości, odpowiednie oznaczenia jakościowe), odbiorców reklam
(m.in. podawanie rzetelnych informacji), pracowników (m.in.
legalne zatrudnienie, wypłacanie pensji) i państwa (m.in.
Opracowanie:
płacenie podatków).
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Etyka zawodowa. Wartości obowiązujące w
gospodarce rynkowej.
Odpowiedzialność
To świadome podejmowanie decyzji z uwzględnieniem ich konsekwencji. W
warunkach pełnej demokracji oraz gospodarki wolnorynkowej każdy odpowiada
indywidualnie za skutki swojej działalności gospodarczej. Prowadząc ją, trzeba
wiedzieć, że za własne decyzje ponosi się odpowiedzialność moralną (za
naruszenie norm moralnych - poczucie winy, potępienie przez środowisko),
polityczną (za naruszenie interesu publicznego można utracić stanowisko i zaufanie
publiczne) i prawną (za naruszenie przepisów prawnych ponosi się kary
wymierzane przez sądy oraz instytucje skarbowe).
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Etyka zawodowa. Wartości obowiązujące w
gospodarce rynkowej.
Własność
Jest podstawowym filarem, na którym opiera się i rozwija gospodarka rynkowa. Prawo
własności legalizuje dążenie ludzi do posiadania i użytkowania dóbr oraz pomnażania
swojej własności.
Wolność
W gospodarce rynkowej oznacza brak przeszkód w prowadzeniu
działalności gospodarczej w ramach obowiązującego prawa.
Wolność to również prawo do gromadzenia dóbr materialnych,
podejmowania inicjatyw, zaspokajania potrzeb.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Rodzaje korupcji.
Groźnym przejawem nieprzestrzegania zasad etycznych w
działalności publicznej i zawodowej jest korupcja. Korupcja to
wykorzystywanie władzy lub funkcji publicznej do osiągania
prywatnych korzyści.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
RODZAJE KORUPCJI
•Łapownictwo
•Płatna protekcja
•Wykorzystywanie środków
publicznych dla korzyści
osobistych
•Handel wpływami
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
RODZAJE KORUPCJI
przyjmowanie
pieniędzy lub kosztownych
prezentów w zamian za podjęcie określonej decyzji
(np. zawarcia kontraktu z daną firmą, a nie z
konkurencją); wyróżniamy łapownictwo czynne
(przyjęcie łapówki) i bierne (wręczanie łapówki),
obsadzanie stanowisk znajomymi lub krewnymi
bez odpowiednich kwalifikacji w zamian za
korzyści majątkowe,
kradzież lub defraudacja środków publicznych,
np. finansowanie partii lub kampanii wyborczej w
zamian za polityczne poparcie.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski
Bibliografia.
1.
Janina Mierzejewska – Majcherek. Przedsiębiorczość na co dzień.
Podręcznik z ćwiczeniami dla zasadniczej szkoły zawodowej. REA.
Warszawa 2002.
2.
Janina Mierzejewska – Majcherek. Przedsiębiorczość na co dzień.
Poradnik metodyczny dla nauczyciela podstaw przedsiębiorczości w
zasadniczej szkole zawodowej. REA. Warszawa 2002.
3.
Małgorzata Biernacka, Jarosław Korda, Zbigniew Smutek. Podstawy
przedsiębiorczości. OPERON. Gdynia 2003.
4.
Teresa Buczyńska. Podstawy przedsiębiorczości. Wydawnictwa
Szkolne PWN. Warszawa 2003.
5.
Zbigniew Makieła, Tomasz Rachwał. Podstawy przedsiębiorczości.
Nowa Era. Warszawa.
Opracowanie:
A. Tomanek, K. Trembaczowski