15. Co rozumiesz pod pojęciem pieniądza? Czy można mierzyć

15. Co rozumiesz pod pojęciem pieniądza? Czy można mierzyć ilość pieniądza w
gospodarce?
Pieniądz to dowolny towar, który służy za powszechnie przyjęty środek przenoszenia
wartości w przestrzeni (kupno i sprzedaż towarów i usług) lub w czasie (oszczędzanie,
zaciąganie lub spłacanie pożyczek). Podstawową cechą pieniądza jest powszechna
akceptowalność, trwałość oraz płynność czyli możliwość natychmiastowej wymiany na inne
dobra.
Funkcje pieniądza:
- środek wymiany (środek płatniczy): pieniądz jest środkiem, za pomocą, którego ludzie
dokonują wymiany dóbr i usług.
- jednostka rozrachunkowa: pieniądz służy jako miernik wartości lub podstawa wyceny
wszystkich innych dóbr.
- środek przechowywania wartości (tezauryzacji): pieniądz stanowi jeden ze sposobów
przechowywania wartości. Przenosi środki z chwili obecnej w przyszłość w celu późniejszej
konsumpcji lub dalszej akumulacji.
W celu prawidłowego pomiaru ilości pieniądza w gospodarce stosujemy agregaty
pieniężne: Agregaty pieniądza są miarą podaży pieniądza w walucie krajowej. W zależności
od tego jakie aktywa uznamy za pieniądz mówimy o różnych agregatach pieniężnych. Istnieje
kilka powszechnie przyjętych kategorii pieniądza, oznaczamy je literą M (od Money)
Agregaty są uszeregowane od najbardziej płynnych do aktywów najmniej płynnych. Kolejne
agregaty obejmują coraz szerszy zakres aktywów finansowych zaliczanych do pieniądza.
Warto zaznaczyć, że w poszczególnych krajach szczegółowy zakres aktywów wchodzących
w skład danych agregatów pieniężnych może się nieco różnić.
Standardowo przyjmuje się następujące miary:
 Agregat M0 - baza monetarna, który obejmuje wartość krążącego w gospodarce
pieniądza
gotówkowego,
wartość
rachunków
bieżących banków
komercyjnych w banku centralnym, za pomocą których dokonują codziennych
rozliczeń z Narodowym Bankiem Polskim oraz wartość rachunków rezerwy
obowiązkowej.
 Agregat M1 - oprócz pozycji agregatu M0 obejmuje dodatkowo całą
wartość depozytów na żądanie w bankach komercyjnych osób prywatnych,
podmiotów gospodarczych i instytucji finansowych nie będących bankami.
 Agregat M2 - oprócz agregatu M1 obejmuje dodatkowo wszystkie depozyty w
bankach komercyjnych o terminie zwrotu do 2 lat włącznie.
 Agregat M3 - jest najszerszym pojęciem pieniądza, zawiera oprócz pozycji z M2
bankowe papiery dłużne o terminie zwrotu do 2 lat oraz zobowiązania banków z tytułu
operacji przeprowadzonych z podmiotami niebankowymi.