farmakologia 4- odpowiedzi - Farmakologia
advertisement
farmakologia 4- odpowiedzi.doc (83 KB) Pobierz 4. LEKI STOSOWANE W WYBRANYCH CHOROBACH UKŁADU POKARMOWEGO I Farmakologia wydzielania soku żołądkowego- pompa protonowa. 1. Sok żołądkowy składa się z kwasu solnego (HCl) oraz substancji organicznych i nieorganicznych (najważniejsza jest pepsyna- enzym proteolityczny) pH soku żołądkowego; kwasowe= 2 Wytwarzanie HCl wymaga nakładu energii (z metabolizmu glukozy i kwasów tłuszczowych) 2. Pompa protonowa- wnikanie jonów H+ do wnętrza żołądka i wymiana na jon potasowy przy użyciu ATP-azy. Pompy protonowe - integralne białka błonowe, zdolne do transportu protonów (jonów wodorkowych H+) przez błony biologiczne przeciwnie do ich gradientu stężenia. Proces transportu jest procesem wymagającym energii. W komórkach okładzinowych żołądka występuje pompa wymienna K+ na H+ (bez ATP) II Leki pobudzające wydzielanie soku żołądkowego Stosujemy je w stanach zmniejszonego wydzielania lub w bezsoczności. Wydzielanie zwiększamy poprzez; - pobudzanie zakończeń smakowych jamy ustnej lub działając bezpośrednio na błonę śluzową żołądka. 1. Środki pobudzające zakończenia smakowe jamy ustnej: Gorycze- substancje o silnie gorzkim smaku podawane w postaci nalewek lub wyciągów wzmagają odruchowo wydzielanie soku żołądkowego. Stosujemy 20-30 kropli w łyżce wody 15 min. przed jedzeniem. Używki aromatyczne- surowce roślinne zawierające olejki eteryczne mają silne działanie drażniące, przy dłuższym stosowaniu powodują nieżyt żołądka, rzadko stosowane do celów leczniczych, najczęściej stosowane jako przyprawy pobudzające łaknienie i poprawiające smak potraw (kminek, koperek, anyżek, papryka, pieprz, czosnek, majeranek, cynamon). 2. Środki działające bezpośrednio na błonę śluzową żołądka Gastryna- polipeptyd składający się z 17 aminokwasów, naturalny czynnik wytwarzany w błonie śluzowej żołądka wzmagający wydzielanie kwasu solnego Pentagastryna- syntetyczny peptyd (oba peptydy stosowane są w celach diagnostycznych (do kontroli zdolności wydzielniczej błony żołądka) Kwas solny- naturalny bodziec wydzielniczy soku żołądkowego drażni błonę śluzową żołądka i pobudza ją do wydzielania, stosowany w niedokrwistości i bezsoczności (stan niewydzielania soku żołądkowego przez zanikłą lub zmienioną zapalnie błonę śluzową tego narządu. Następstwem bezsoczności jest brak łaknienia, upośledzenie trawienia, bóle brzucha i biegunki.) Podobne działanie: inne kwasy- np. węglowy (w wodach mineralnych i napojach zawierających dwutlenek węgla), kwas glutaminowy. Zamiast kwasu solnego można zastosować chlorek betainy w tabletkach- powoduje uwalnianie się kwasu solnego w żołądku) Inne środki pobudzające wydzielanie kwasu żołądkowego- kofeina (w herbacie, kawie, kakao, coca-coli), histamina (stosowana w próbach czynnościowych wydzielania żołądkowego), tolazolina. III Leki hamujące wydzielanie soku żołądkowego. Zmniejszenie wydzielania poprzez; porażenie nerwu wydzielniczego żołądka (leki parasaympatykolityczne), pobudzenie układu współczulnego (lekami sympatykolitycznymi), zablokowanie receptorów histaminowych H2, zablokowanie pompy protonowej, zastosowanie środków zobojętniających, zastosowanie środków osłaniających. Zastosowanie; przy nadmiernym wydzielaniu soku żołądkowego i nadkwaśności, przy zgadze i odbijankach kwaśnych, w zapaleniu żołądka z nadkwaśnością, w chorobie wrzodowej, przy kuracjach odchudzających (odchudzających celu zmniejszenia łaknienia) Najczęściej podaje się 13 minut przed posiłkiem. 1. Zablokowanie receptorów histaminowych H2 Leki przeciwhistaminowe- działają antagonistycznie na receptory histaminowe H2- hamują wydzielanie kwasu solnego i pepsyny, działają leczniczo w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Najpopularniejsza grupa, bardzo szybko likwidują dolegliwości, przyśpieszają gojenie się wrzodu, bardzo szybko działają, Wygodne w stosowaniu (raz dziennie), dużo-niegroźnych działań niepożądanych, nie należy stosować długiej kuracji. Cymetydyna (altramet, Tagamet, Histodil) - poprzez kompetycyjne blokowanie receptorów H2 zlokalizowanych na komórkach okładzinowych żołądka hamuje wydzielanie kwasu solnego (zarówno podstawowe jak i indukowane pentagastryną, histaminą, pokarmem, insuliną i kofeiną). Zmniejsza także wydzielanie pepsyny. Zastosowanie; choroba wrzodowa żołądka i XII-cy, choroba refleksowa, krwotoki żołądkowe, zaburzenia trawienia w niewydolności wydzielniczej trzustki. Działanie niepożądane; Silny inhibitor enzymów mikrosomalnych. Poprzez swój udział w metabolizmie cytochromu P450 wzmaga działanie wielu leków, m.in.: leków przeciwzakrzepowych, fenytoiny, propranololu, benzodiazepin, morfiny, Powoduje zaburzenia wydzielania hormonów płciowych- ginekomastia. Inne leki przeciwhistaminowe; - Ranitydyna (Ranigast, Histac, Zantac)- działa silniej od cymetydyny i ma mniej działań niepożądanych. - Famotydyna (Fagastin, Quamatel, Sulfamid)- działa 150 razy silniej od cymetydyny, powoduje wygojenie owrzodzeń. - Nizatydyna (Amid, Nizax)- w krótkim czasie wygojenie owrzodzeń XII-cy, większa dostępność biologiczna. 2. Zablokowanie pompy protonowej Inhibitory pompy protonowej- hamują ATPazę zalężną od jonu potasowego i wodorowego, niezbędną do czynnego transportu jonu wodorowego do światła żołądka, zahamowanie wydzielania soku żołądkowego bez zmniejszenia wydzielania pepsyny, powrót normalnej kwasowości wraca już po 4-5 dniach, efekt niekorzystny- wzmożone wydzielanie gastryny, nie zaleca się podawanie dłużej niż 8 tygodni. Omeprazol (Prazol, Losec, Controloc, Lanzul)Zastosowanie; zaostrzenie choroby wrzodowej, ciężka postac refleksu żołądkowojelitowego, wzmożone wydzielanie kwasu solnego Właściwości; wchłania się z przewodu pokarmowego, pokarmowego 95% łączy się z białkiem krwi, ulega stopniowo całkowitemu metabolizmowi w wątrobie, ostatnio dużo doniesień o ciężkich działaniach niepożądanych (ograniczenie zastosowania) 3. Leki parasympatykolityczne- cholinolitycznne Najskuteczniejsze są syntetyczne leki parasympatykolityczne, np. oksynofonium, piranzepina- w ostrych stanach choroby wrzodowej. Wywierają działania rozkurczowe- stosowane są doraźnie. Mogą powodować zaburzenia akomodacji, suchość jamy ustnej. Nie należy stosować w I trymestrze ciąży, przy jaskrze i niewydolności nerek. 4. Inne leki hamujące wydzielanie soku żołądkowego; - Mizoprostol(Cytotec, Artrotec)- syntetyczny analog prostaglandyny E1, hamuje wydzielanie HCl spowodowane działaniem czynników wrzodotwórczych (nikotyna, alkohol, NLPZ) Nasila wydzielanie śluzu tworzącego barierę ochronną dla żołądka. Wzmaga regenerację i ułatwia gojenie się śluzówki w początkowej fazie leczenia nie hamuje bólów występujących przy chorobie wrzodowej Zastosowanie; profilaktyka i leczenie choroby wrzodowej żołądka i XII-cy (zwłaszcza wywołanej przez NLZP- które hamują wytwarzanie prostaglandyn) Działania niepożądane; nudności, wymioty, biegunka, przedłużona miesiączka, przeciwwskazany u kobiet w ciąży. - Proglumid (Mili) – pochodna kwasu glutaminowego, hamuje wydzielanie HCl stymulowane przez pentagastrynę i częściowo histaminę, przyśpiesza gojenie się nadżerek. IV Środki zobojętniające kwas solny- ANTACIDA Wodorowęglan sodowy- soda oczyszczona- w połączeniu z HCl tworzy NaCl i CO2, Jest składnikiem wielu wód mineralnych (Zuber, Vichy, Magdalena) Przynosi jedynie doraźną ulgę Związki glinu (Alusan, Alugastrin, Kompensat)- w żołądku tworzą galaretowaty chlorek glinu, który działa ściągająco, pokrywa warstwą ochronną błonę śluzową żołądka, adsorbuje wysięk zapalny Działają zapierająco, zmniejszają wchłanianie fosforanów Związki magnezu (Magnosil, Milk of Magnesia)- wykazują silniejsze działanie neutralizujące od związków glinu. Powstające sole magnezowe wykazują działanie przeczyszczające (siarczan) i przeciwgnilne (nadtlenek). Preparaty złożone (Alumag, Gastryn, Gealcid, Procaid, Wiklina, Rennie, Ultetal) połączenie związków glinowych i magnezowych niekiedy niekiedy dodatkiem preparatów roślinnych. Środki osłaniające; zastosowanie w nieżycie żołądka, substancje; koloidalne, proszki adsorpcyjne i środki ściągające, podawane co 20 min przed jedzeniem, śluzy roślinne(Semen Lini), kleiki ze skrobi (Amylum Triciti, Oryzae, Solani), poliwinylopirolidon(polimer nie wchłaniający się z przewodu pokarmowego pokarmowego silnych właściwościach adsorpcyjnych), środki ściągające (dz. Przeciwzapalne, powodują denaturację powierzchniowych warstw śluzu tworząc ochronną błonę, np. sole bizmutu) V Choroba wrzodowa- przyczyny Choroba wrzodowa- trawienie białek przez sok żołądkowy, Żołądek chroni się poprzez wnętrze pokryte śluzem utrudniającym kontakt błony śluzowej żołądka z HCl Powstanie wrzodów (uszkodzenie błony śluzowej)- dysproporcja pomiędzy ilością wydzielanego HCl a wydolnością mechanizmów obronnych. Czynniki mogące być przyczyną choroby wrzodowej; stres, nieprawidłowe odżywianie, palenie tytoniu, alkohol, niektóre leki, zakażenie Helicobacter pylorii Leki stosowane w chorobie wrzodowej mają na celu; zmniejszyć nasilenie objawów bólowych, przyśpieszyć gojenie niszy wrzodowej, zapobiegać nawrotom, eradykacja (całkowite usunięcie) bakterii Helicobacter pylorii. Farmakoterapia choroby wrzodowej Zmniejszenie nasilenia objawów choroby wrzodowej; - zmniejszenie wydzielania HCl (leki blokujące receptory histaminowe H2, leki cholinolityczne, inhibitory pompy protonowej, leki zobojętniające) - leki spazmolityczne (parasympatykolityczne, miolityczne) - środki osłaniające i ściągające 1. W przypadku potwierdzonej obecności Helicobacter pylorii – (amoksycylina, klaritromycyna, metronidazol) Terapia potrójna; - metronidazol+ bizmut+ tetracyklina lub amoksycylina - omeprazol+ metronidazol+ amoksycylina - omeprazol+ klaritromycyna+ amoksycylina 2. Sukralfat (Ulgastran, Venter, Ulcogant)- siarczan sacharozy + wodorotlenek glinu - w obecności soku żołądkowego powstaje gęsty lepki żel „wyklejający” owrzodzenie ochronną warstwą, - zobojętnia nadmiar HCl, pepsyny, i absorbuje kwasy żółciowe - pobudza wytwarzanie prostaglandyn w śluzówce żołądka - hamuje wchłanianie doustnych glikozydów nasercowych, fenotoiny i tetracyklin III 3. Tripotasowy dicutrynian bizmutowy (Ventrison, Cytribin, De- Nol) - wzmaga wydzielanie śluzu, hamuje wydzielanie pepsyny, pokrywa uszkodzenia błony śluzowej warstwą ochronną, powoduje odłączenie komórek Helicobacter pylorii od komórek nabłonkowych żołądka- Liza komórek bakteryjnych. 4. Karbenoksolon (Biogastrone) - związek terenowy uzyskany z soku lukrecji, pobudza wydzielanie śluzu i zwiększa jego gęstość, tworzy barierę ochronną, działa przeciwzapalnie, przyśpiesza gojenie owrzodzeń. VI Leki wpływające na wydzielanie żółci Rola fizjologiczna żółci; - udział w trawieniu (emulacja tłuszczów tłuszczów aktywacja lipazy) i wchłanianiu tłuszczów (tworzy z kwasami tłuszczowymi rozpuszczalne w wodzie połączenia) i substancji rozpuszczalnych w tłuszczach - usuwanie z organizmów niektórych produktów przemiany materii (cholesterolu, barwników żółciowych i kwasów żółciowych) - warunkowanie odpowiedniego natężenia czynności motorycznej jelit - hamowanie rozwoju flory bakteryjnej 1. Podział leków wzmagających wytwarzanie i wydzielanie żółci: a. leki żółciotwórcze b. leki żółciopędne a. Leki żółciotwórcze- powodują zwiększenie wydzielania żółci przez komórki wątroby, zwiększają przepuszczalność błon komórkowych np. jelit- ułatwiają wchłanianie się pokarmów, pobudzają ruchy jelit, emulgując tłuszcze ułatwiają ich wchłanianie jak również wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, aktywują enzymy trawienne, działają p/alergicznie i moczopędnie - kwasy żółciowe- żółć wołowa, kwas dehydrocholowy, dehydrocholan sodu - pochodne kwasu nikotynowego- hydroksymetyloamid kwasu nikotynowego - pochodne kwasu salicylowego- hydroksyfenylosalicylamid - pochodne difenylopropyloaminy- dizopramina - triotiony- aneltotrition - olejki eteryczne- kumaryna, skrzyp, mięta Zastosowanie; zakażenia bakteryjne dróg żółciowych, kamica żółciowa, przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych pochodzenia bakteryjnego, Hiperbilirubinemia po żółtaczkach, zespoły po cholecystektomii, dyskinezy pęcherzyka żółciowego dróg żółciowych, diagnostycznie- w celu pobierania próbek żółci do badań b. Leki żółciopędne Środki zwiększające wypływ żółci z dróg żółciowych do XII-cy w następstwie obkurczania pęcherzyka żółciowego (skurcz mięśni gładkich i rozluźnienie zwieracza) - leki parasympatykotoniczne- prostygmina, pilokarpina - leki miotyczne- wazopresyna - środki przeczyszczające- sól gorzka, olej rycynowy - środki pokarmowe- oliwa, żółtko jaja 2. Leki rozpuszczające kamienie żółciowe Można rozpuszczać tylko kamienie cholesterolowe, Skuteczne leki; kwas chenodezoksycholowy i ursodezoksycholowy (zmniejszają zawartość cholesterolu w żółci, taka żółć rozpuszcza kamienie) 3. Leki ochraniające komórki wątrobowe Zastosowanie; - śpiączka wątrobowa, stany przedśpiączkowe, - ostre i przewlekłe zapalenia wątroby - zatrucia (lekami, toksynami) - stłuszczenie wątroby - marskość wątroby Najczęściej stosowane są leki; - aminokwasyzawireające siarkę (metionina, cysterna) - tymonacyk- zw. Syntetyczny, w ustroju ulega przemianie do cysterny, zmniejsza wpływ toksyn bakteryjnych, pobudza regenerację wątroby, działa żółciopędnie - witaminy z grupy B(B12, B15) - sylimaryna - orozamid (ma wpływ na procesy odtruwania wątroby) - ornityna- aminokwas przyśpieszający odtruwanie - kwas liponowy- dz. Lipotropowe i moczopędne, przyśpiesza odkładanie się glikogenu w wątrobie. VII Leczenie biegunek Biegunka- zbyt częste oddawanie stolca (>3x na dobę+ konsystencja stolca zmniejszona lub płynna+ zwiększona masa stolca) 1. Podział według etiologii; - zakażenia bakteryjne (Escherichia coli, gronkowce, pałeczka duru- Salmonella, pałeczka czerwonki-Schigella,) pierwotniakowe lub wirusowe - Intoksykacje (arsen) - Leki (środki przeczyszczające, kolchicyna) - rzekomobłoniaste zapalenie jelit- powlekanie przy leczeniu antybiotykami - alergia na produkty spożywcze - Choroby prowadzące do zaburzeń trawienia (resekcja żołądka, niewydolność trzustki) - choroby prowadzące do zaburzeń wchłaniania (niedobór laktazy) - przewlekłe choroby zapalenia jelit; choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie okrężnicy. - gruczolaki, raki okrężnicy - przyczyny hormonalne: nadczynność tarczycy 2. Przebieg: -biegunka ostra (zatrucie produktami spożywczymi, zakażenia, przedawkowanie leków) -biegunka przewlekła- okres trwania >3-4 tygodni (przewlekłe zakażenie jelit) 3. Leczenie; - przyczynowe*Biegunka bakteryjna (pałeczka czerwonki, pałeczka duru, E.Coli)- kotrimaksazol *Ameboza lub lamblioza- metronidazol - objawowe podawanie płynów i elektrolitów podawanie środków adsorbujących podawanie środków pęczniejących podawanie środków zapierających- spowolnienie wydalania bakterii w razie stanów skurczowych brzucha- środki rozkurczowe VIII Leki zapierające Leki zapierające (zwalniające pasaż jelitowy): 1. Środki ściągające- działanie polega na nieznacznej denaturacji błony śluzowej- utrudnienie i zwolnienie wymiany płynów- utrudnienie działania substancji zawartych w treści pokarmowej na mięsnie gładkie jelit Garbniki roślinne – kora dębu, liście borówki, jagody, białczan taniny Związki bizmutawe- zasadowy węglan bizmutowy, zasadowy azotan bizmutowy- barwią kał na czarno 2. Środki adsorbujące- wiążą w przewodzie pokarmowym różne substancje m.in.: toksyny bakteryjne Węgiel leczniczy – jednorazowo ok. 4 g Pektyny Związki wapnia – węglan wapnia, fosforan wapnia, mleczan wapnia 3. Środki wpływające na mięśnie gładkie Difenoksylat (Reasec) Loperamid (Immodium) – dawka dobowa 4-8 g IX Leczenia zaparć Zaparcia -Zaparcia charakteryzuje opóźnienie wydalania suchych i twardych mas kałowych. -Wynikają albo z opóźnionego przesuwania treści jelitowych albo w skutek zaburzeń odruchu opróżniania. - o zaparciu można mówić dopiero wtedy, gdy defekacja występuje w odstępach kilkudniowych, zaś oddanie stolca jest utrudnione z powodu jego odwodnienia i twardości 1. Przyczyny; przyczyną opóźnionego przesuwania treści jelitowej mogą być; - czynniki dietetyczne- niewystarczające wypełnienie jelita przez balastowe składniki pożywienia, - uszkodzenie ściany jelita- guzy, przewlekłe zaparcia, zaburzenia wewnątrzwydzielnicze - endokrynne- np. nadczynność tarczycy - czynnościowe i organiczne zaburzenia układu pokarmowego 2. Leki stosowane w zaparciach a) większość leków przeczyszczających powiększa objętość światła jelita i wyzwala falę perystaltyczną wskutek zwiększenia ciśnienia wewnątrzjelitowego b) środki zwiększające objętość mas kałowych; -środki masowe ... Plik z chomika: agachowaniec Inne pliki z tego folderu: DAWKI LEKÓW, FARMAKOKINETYKA, METABOLIZM LEKÓW.pdf (2291 KB) ANTYBIOTYKOTERAPIA.pdf (2044 KB) 1.doc (46 KB) 12.doc (108 KB) 18.doc (69 KB) Inne foldery tego chomika: Diabetologia Dydaktyka Edukacja zdrowotna Emisja głosu Epidemiologia Zgłoś jeśli naruszono regulamin Strona główna Aktualności Kontakt Dział Pomocy Opinie Regulamin serwisu Polityka prywatności Copyright © 2012 Chomikuj.pl
