Geologia - Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska SGGW

Opis przedmiotu (sylabus)
Grupa przedmiotów:
Rok akademicki:
Nazwa przedmiotu1):
GEOLOGIA
Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski3):
GEOLOGY
Kierunek studiów4):
Budownictwo
5)
Numer katalogowy:
ECTS 2)
Koordynator przedmiotu :
Dr hab. Tomasz Falkowski prof. nadzw.
Prowadzący zajęcia6):
Pracownicy Zakładu Hydrogeologii
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Geoinżynierii, Zakład Hydrogeologii,
Jednostka realizująca7):
Wydział, dla którego przedmiot jest
realizowany8):
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska SGGW w Warszawie
Status przedmiotu9):
a) przedmiot podstawowy
b) stopień pierwszy rok 1
Cykl dydaktyczny10):
Semestr zimowy
Jęz. wykładowy11): polski
13)
Formy dydaktyczne, liczba godzin :
Pełny opis przedmiotu15):
c) stacjonarne
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi procesami geologicznymi kształtującymi
skały skorupy ziemskiej, ich właściwości fizyczne i chemiczne oraz wzajemne relacje przestrzenne, a także
zapoznanie z podstawowymi metodami dokumentowania budowy geologicznej i warunków
hydrogeologicznych. Wiedza ta powinna umożliwić studentom świadome korzystanie z opracowań
geologicznych, które mogą być wykonywane w związku ze wznoszeniem obiektów budowlanych, czy
opracowaniem warunków zagospodarowania terenu.
Założenia i cele przedmiotu12):
Metody dydaktyczne14):
4,0
a)
…wykład………………….……………………………………………………; liczba godzin ..15..;
b)
…ćwiczenia laboratoryjne……………………………………………………; liczba godzin ...10..;
c)
…ćwiczenia projektowe………………………………………………………; liczba godzin ....20.;
Dyskusja, projekt, rozwiązywanie problemu
Tematy wykładów:
Przedmiot badań geologii, geologii inżynierskiej, środowisko geologiczne, środowisko geologicznoinżynierskie. Ogólne wiadomości o budowie Ziemi, geochronologia.
Skały skorupy ziemskiej, jako podłoże budowlane i środowisko wód podziemnych. Minerały i ich cechy.
Skały magmowe, skały osadowe, skały metamorficzne (wiek, geneza, struktury i tekstury, formy
występowania). Praktyczne znaczenie poszczególnych typów skał, występujących w Polsce.
Elementy tektoniki: pojęcie warstwy, piętro strukturalne, deformacje ciągłe i nieciągłe, główne orogenezy;
mapa tektoniczna Polski; wpływ zjawisk tektonicznych na warunki geologiczno-inżynierskie. Zjawiska
sejsmiczne i ich znaczenie w budownictwie.
Wietrzenie mechaniczne, wietrzenie chemiczne (kaolinizacja, w. alitowe), pokrywy zwietrzelinowe, profil
zwietrzelinowy, strefa przemarzania, wysadziny i przełomy. Inżyniersko-geologiczne znaczenie pokryw
zwietrzelinowych.
Kras: rodzaje krasu, typy krasowiejących i skrasowiałych masywów skalnych, karstogeniczne i
niekarstogeniczne wypełnienia krasu, leje krasowe i niecki osiadań, ocena skrasowienia terenu i sposoby
zapobiegania szkodliwym zjawiskom i procesom krasowy.
Działalność lodowców: geneza i rodzaje lodowców, procesy egzaracji i transport lodowcowego,
charakterystyka utworów i form geomorfologicznych akumulacji lodowcowej, glacitektonika, stratygrafia i
paleogeografia czwartorzędu Polski. Charakterystyka inżyniersko-geologiczna utworów akumulacji
lodowcowej.
Działalność rzek: transport, erozja i akumulacja rzeczna, typy genetyczne i dynamiczne rzek, ewolucja
dolin rzecznych, Warunki inżyniersko-geologiczne w dolinach rzecznych.
Sedymentacja jeziorna i bagienna: warunki inżyniersko-geologiczne na obszarach występowania utworów
jeziornych i bagiennych.
Procesy eoliczne: deflacja, korozja, formy i osady eoliczne. Warunki geologiczno-inżynierskie na obszarach
występowania utworów eolicznych.
Działalność mórz: abrazja brzegowa i sedymentacja w strefie litoralnej.
Działalność wód opadowych - ablacja.
Powierzchniowe ruchy masowe: spływy, zsuwy, obrywy, osuwiska; przyczyny ich powstawania;
podstawowe badania geologiczne przemieszczeń zboczowych.
Oddziaływanie wody wolnej na grunt:
Wiadomości o wodach podziemnych: obieg wody w przyrodzie i powstawanie wód podziemnych, woda w
strefie aeracji, saturacji, zwierciadło wód podziemnych graficzne sposoby jego przedstawiania, klasyfikacja
wód podziemnych. Podstawowe właściwości hydrogeologiczne skał i gruntów. Właściwości chemiczne wód
podziemnych, agresywność wód. Przepływ wód podziemnych; podstawy schematyzacji warunków
hydrogeologicznych: warstwa wodonośna słabo przepuszczalna, nieprzepuszczalna, warstwy o zwierciadle
swobodnym i napiętym.
Wybrane metody inżyniersko - geologicznych badań terenu, badania geofizyczne, badania w otworach
wiertniczych. Dokumentacje geologiczno-inżynierskie dla potrzeb projektowania w budownictwie.
1
Tematy ćwiczeń:
Rozpoznawanie minerałów i skał; Mapy geologiczne, interpretacja przekroju geologicznego na podstawie
mapy geologicznej odkrytej; Przekrój geologiczny doliny rzecznej i przyległych fragmentów wysoczyzny na
podstawie wierceń i mapy litologicznej (morfologia terenu, granice geologiczne); Przekrój geologiczny i
hydrogeologiczny strefy krawędziowej doliny rzecznej na podstawie wierceń (granice geologiczne,
stratygrafia, schematyzacja hydrogeologiczna, prędkość przepływu wód podziemnych); Analiza
morfometryczna (hipsometria, mapa spadków, przekroje morfologiczne); Analiza geomorfologiczna na
podstawie mapy warstwicowej; Geologiczna analiza zdjęć lotniczych; Mapy hydrogeologiczne
(hydroizohips, hydroizobat).
Wymagania formalne (przedmioty
wprowadzające)16):
Założenia wstępne17):
Efekty kształcenia18):
Sposób weryfikacji efektów kształcenia19):
01 – Wiedza na temat podstawowych procesów
geologicznych kształtujących środowisko geologiczne i
ich identyfikacji w oparciu o struktury i skład mineralny
skał oraz rzeźbę powierzchni Ziemi.
02 – Wiedza na temat podstawowych mechanizmów
wpływu człowieka na środowisko geologiczne
03 - Umiejętność identyfikacji podstawowych cech
rozpoznawczych
minerałów;
umiejętność
makroskopowego
rozpoznawania
podstawowych
minerałów skałotwórczych oraz głównych typów skał
magmowych,
osadowych
i
metamorficznych;
umiejętność określania zależności pomiędzy cechami
skał i gruntów, a ich przydatnością jako materiału
budowlanego/surowca
do
produkcji materiałów
budowlanych, a także jako podłoża budowlanego.
04 – znajomość rodzajów geologicznych opracowań
kartograficznych oraz struktury ich treści; umiejętność
identyfikacji podstawowych struktur tektoniki ciągłej i
nieciągłej na mapach geologicznych, konstrukcja
przekroju geologicznego z mapy geologicznej odkrytej
05 – umiejętność czytania mapy warstwicowej,
konstrukcja przekroju morfologicznego, zasady
konstrukcji przekroju geologicznego utworów
czwartorzędowych
06 – umiejętność budowy prostych schematów
warunków
hydrogeologicznych
(przekrój
hydrogeologiczny oraz mapy hydrogeologiczne
(hydroizohips i hydroizobat)
07 – umiejętność identyfikacji podstawowych form
rzeźby i procesów morfotwórczych na podstawie
mapy
warstwicowej
i
zdjęć
lotniczych/satelitarnych
01, 02 – egzamin pisemny
0, 3 - kolokwium rozpoznawanie minerałów i skał
04, 05, 06, 07 – obrona wykonanych prac, kolokwium (2)
Forma dokumentacji osiągniętych efektów
Wykonane prace, kolokwia, egzaminy
kształcenia 20):
1 – rozpoznawanie minerałów i skał – 10%
Elementy i wagi mające wpływ na ocenę
2 – konstrukcja przekrojów geologicznych, identyfikacja wybranych form rzeźby powierzchni Ziemi,
21)
końcową :
elementy geologii stosowanej – 30%,
3 – egzamin (procesy geologiczne) – 60%
Miejsce realizacji zajęć22):
Sale dydaktyczne
Literatura podstawowa 23):
1. Książkiewicz M., 1979. Geologia dynamiczna. W.G. Warszawa
2. Klimaszewski M., 1981. Geomorfologia, PWN Warszawa.
3. Falkowski T., Złotoszewska-Niedziałek H. 2004: Zarys Geologii, Wyd. SGGW Warszawa
4. Glazer Z., Malinowski J., 1991. Geologia i geotechnika dla inżynierów budownictwa. PWN, Warszawa.
5. Jaroszewski W., 1986. Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej. W.G. Warszawa,
6. Roniewicz P., 1999: Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej; Wyd. PAE, Warszawa
7. Pazdro Z., Kozerski B., 1990. Hydrogeologia ogólna. Warszawa.
Literatura uzupełniająca
1. Lindner L., 1992: Czwartorzęd, osady, metody badań, stratygrafia; Wyd. PAE, Warszawa.
2. Macioszczyk A., 2006: Podstawy hydrogeologii stosowanej, PWN Warszawa.
3. Mizerski W., 2006: Geologia dynamiczna, PWN Warszawa.
4. Mizerski W., 2004: Geologia dynamiczna dla geografów, PWN Warszawa.
UWAGI24):
Szacunkowa sumaryczna liczba godzin pracy studenta (kontaktowych i pracy własnej) niezbędna dla osiągnięcia zakładanych efektów
kształcenia18) - na tej podstawie należy wypełnić pole ECTS2:
…105. h
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
…2,0…. ECTS
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne,
projektowe, itp.:
Wskaźniki ilościowe charakteryzujące moduł/przedmiot 25) :
…1,5…. ECTS
2
Tabela zgodności kierunkowych efektów kształcenia efektami przedmiotu
26)
Wymienione w wierszu efekty kształcenia:
Nr /symbol
Odniesienie do efektów dla programu
kształcenia na kierunku
efektu
01
Wiedza na temat podstawowych procesów endo- i egzogenicznych kształtujących
K_W04, K_U13
środowisko geologiczne i ich identyfikacji w oparciu o struktury i skład mineralny skał oraz
rzeźbę powierzchni Ziemi.
02
Wiedza na temat podstawowych mechanizmów wpływu człowieka na środowisko
K_W17, K_K02
geologiczne
03
Umiejętność identyfikacji podstawowych cech rozpoznawczych minerałów; umiejętność
K_W09, K_U10, K_U13
makroskopowego rozpoznawania podstawowych minerałów skałotwórczych oraz głównych
typów skał magmowych, osadowych i metamorficznych; umiejętność określania zależności
pomiędzy
cechami
skał
i
gruntów,
a
ich
przydatnością
jako
materiału
budowlanego/surowca do produkcji materiałów budowlanych, a także jako podłoża
budowlanego.
04
Znajomość rodzajów geologicznych opracowań kartograficznych oraz struktury ich treści;
K_W03, K_W04, K_U02,
umiejętność identyfikacji podstawowych struktur tektoniki ciągłej i nieciągłej na mapach
geologicznych, konstrukcja przekroju geologicznego z mapy geologicznej odkrytej
05
Umiejętność czytania mapy warstwicowej, konstrukcja przekroju morfologicznego, zasady
K_W04, K_U02,
konstrukcji przekroju geologicznego utworów czwartorzędowych
06
Umiejętność budowy prostych schematów warunków hydrogeologicznych (przekrój
K_U02
hydrogeologiczny oraz mapy hydrogeologiczne (hydroizohips i hydroizobat)
07
Umiejętność identyfikacji podstawowych form rzeźby i procesów morfotwórczych na
K_W04, K_U02
podstawie mapy warstwicowej i zdjęć lotniczych/satelitarnych
3