Kompensata wierzytelności przedawnionych
advertisement
Potrącenie przedawnionego roszczenia Czasami zdarza się tak, iż uświadamiamy sobie, albo uświadomi nas ktoś inny, że roszczenia pieniężne przysługujące nam od naszych dłużników uległy przedawnieniu. Bardzo częstym przypadkiem jest chociażby przedawnienie roszczenia o zapłatę ceny z umowy sprzedaży po dwóch latach od dnia wymagalności. W takiej sytuacji wniesienie pozwu wydaje się posunięciem dość wątpliwym, gdyż ryzykujemy możliwością zgłoszenia przez dłużnika zarzutu przedawnienia i w konsekwencji oddaleniem powództwa pociągającym za sobą zasądzenie kosztów procesu na rzecz przeciwnika. Pomimo że wierzytelność należna tytułem zapłaty od dłużnika uległa już przedawnieniu istnieje jednak pewna droga do skutecznego wyegzekwowania naszych racji. Chodzi mi o to, że po wypełnieniu łącznie kilku warunków można skompensować przedawnione kwoty z wierzytelnościami naszego dłużnika w stosunku do nas. Taką możliwość przewiduje art. 502 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że wierzytelność przedawniona może być potrącona, jeżeli w chwili, gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło. Jest to zdanie dość trudne i wymaga pewnego wyjaśnienia. Innymi słowy wierzytelność przedawnioną możemy zasadniczo potrącić z wierzytelnością naszego dłużnika tylko wtedy, gdy kiedykolwiek w przeszłości istniał taki okres, w którym obie te wierzytelności były już wymagalne i jednocześnie nie były przedawnione. Tytułem przykładu można wspomnieć sytuację przedsiębiorcy, który sprzedał towar kontrahentowi, a ten ostatni zwleka z uiszczeniem ceny już przeszło dwa lata. Roszczenie naszego kupca jest zatem przedawnione i przy odpowiedniej reakcji dłużnika – nie do wyegzekwowania przed sądem. Jednocześnie przedsiębiorca ten powiedzmy dwa miesiące temu kupił inny towar od naszego kupca, a kupiec powinien mu już zapłacić. W takim zestawieniu jest możliwe aby przedsiębiorca skompensował swoją przedawnioną należność z należnością swojego dłużnika, która jeszcze nie jest wymagalna. Oczywiście do potrącenia zobowiązań potrzebne jest także spełnienie generalnych warunków dokonania kompensaty określonych przez art. 498 Kodeksu cywilnego, z których wynika, że potrącenie jest możliwe, gdy: 1) dwie osoby są względem siebie równocześnie wierzycielami i dłużnikami, 2) obie wierzytelności mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym, 2) wierzytelność przysługująca osobie, która dokonuje potrącenia, musi być wymagalna. Na końcu warto także dodać, iż sytuacja taka jak powyżej opisana będzie miała miejsca raczej rzadko. Można założyć, iż powyższe kompensaty będą się dokonywały raczej pomiędzy przedsiębiorcami będącymi w stałych relacjach gospodarczych.
